|  |  | 

جاڭالىقتار ساياسات

قازاقستان ەو-نىڭ “جاقىن ارىپتەسىنە” اينالدى

  2015 جىلعى 21 جەلتوقساندا استانادا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ەرلان ىدىرىسوۆ پەن ەو-نىڭ سىرتقى ىستەر جانە قاۋىپسىزدىك ساياساتى جونىندەگى جوعارعى وكىلى فەدەريكە موگەريني قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن ەۋروپالىق وداق اراسىنداعى كەڭەيتىلگەن سەرىكتەستىك جانە ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويدى.

وسىلايشا، قازاقستان ورتالىق ازيانىڭ ەۋرووداقپەن ءبارىن قامتيتىن جاڭا قۇجاتقا قول قويعان العاشقى ەلى بولدى.

جاڭا كەلىسىم ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق سالاداعى، ونىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا قوسىلۋىن جانە ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتى دامىتۋدى قوسا العاندا، قر مەن ەو اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىل شەڭبەرىن ەداۋىر ۇلعايتادى جانە ىنتىماقتاستىق ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر اشادى.

قازاقستان مەن ەۋرووداق قاتىناستاردىڭ تۇجىرىمدامالىق جاڭا دەڭگەيىنە كوشۋگە جانە اتالعان كەلىسىم قامتيتىن 29 سالاداعى ءوزارا ءتيىمدى سەرىكتەستىكتى جانداندىرۋعا دايىن ەكەندىكتەرىن بىلدىرۋدە. ىنتىماقتاستىق باعىتتارىنا ەكونوميكا جانە قارجى، كولىك، ەنەرگەتيكا، قورشاعان ورتانى قورعاۋ، ءبىلىم جانە زەرتتەۋ، سونداي-اق دەرەكتەردى قورعاۋ، كوشى-قون، زاڭنىڭ ۇستەم بولۋى، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس سالالارى كىرەدى. تاراپتار سونىمەن قاتار تەرروريزمگە جانە ترانسۇلتتىق ۇيىمداسقان قىلمىسقا قارسى كۇرەستەگى ىنتىماقتاستىقتى كۇشەيتۋدى، حالىقارالىق جانە وڭىرلىك قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىققا كومەكتەسۋدى كوزدەۋدە.

جاڭا كەلىسىم شەڭبەرىندەگى ىنتىماقتاستىقتىڭ ماڭىزدى باعىتتارىنىڭ ءبىرى ازاماتتاردىڭ ءوزارا ساپارلارىن جەڭىلدەتۋ بولىپ تابىلادى. وسى ورايدا، استاناداعى كەلىسسوزدەر بارىسىندا وسى باعىتتاعى ءارى قارايعى قادامدار تالقىعا سالىندى. ە. ىدىرىسوۆ اتاپ وتكەندەي، قازاقستان ۆيزالىق ساياسات سالاسىندا ۇلتتىق زاڭنامانى ەۋروپالىق نورمالارمەن ۇيلەستىرۋمەن قاتار، شەتەلدىك ازاماتتاردىڭ قازاقستانعا كەلۋىن جەڭىلدەتۋگە دە ەلەۋلى كوڭىل ءبولىپ كەلەدى. مىسالى، 2014 جىلعى جازدان باستاپ الەمنىڭ 20 دامىعان ەلىنە قازاقستانعا ۆيزالىق تالاپتارسىز كەلۋگە رۇقسات بەرەتىن پيلوتتىق جوبا جۇزەگە اسۋدا. ولاردىڭ كوبىسى ەۋروپالىق ەلدەر. قر ءسىم باسشىسى ەۋروپالىق تاراپتىڭ جاۋاپتى ارەكەتىنە ءپوزيتيۆتى كوزقاراسىنا سەنەتىنىن جەتكىزدى.

كەڭەيتىلگەن سەرىكتەستىك جانە ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويۋ قازاقستان مەن ەو قاتىناستارىن دامىتۋ مەن نىعايتۋدا ماڭىزدى كەزەڭ بولىپ، بۇل قاتىناستاردىڭ ساپالى جاڭا دەڭگەيگە وتكەنىن كورسەتتى.

قۇجاتقا قول قويۋ ءراسىمى قازاقستان پرەمەر-ءمينيسترى كارىم ءماسىموۆتىڭ قاتىسۋىمەن ءوتتى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن ەۋروپالىق قوعامداستىق جانە وعان مۇشە مەملەكەتتەر اراسىنداعى سەرىكتەستىك پەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى ءبىرىنشى كەلىسىم 1995 جىلعى 23 قاڭتاردا 10 جىل مەرزىمگە قول قويىلىپ، ول 1999 جىلعى 1 شىلدەدە كۇشىنە ەندى. 

قازاقستان مەن ەو اراسىنداعى كەڭەيتىلگەن سەرىكتەستىك پەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى جاڭا كەلىسىم بويىنشا كەلىسسوزدەر 2011 جىلعى 27 ماۋسىمدا بريۋسسەلدە باستالدى.

2014 جىلعى 9 قازاندا قر پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ بريۋسسەلگە رەسمي ساپارى بارىسىندا قازاقستان مەن ەۋروپالىق وداق اراسىنداعى كەڭەيتىلگەن سەرىكتەستىك پەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم بويىنشا كەلىسسوزدەردى اياقتاۋ تۋرالى حاتتاماعا قول قويىلدى. 

بۇگىنگى تاڭدا ەۋروپالىق وداق قازاقستاننىڭ ءىرى ساۋدا سەرىكتەسى بولىپ تابىلادى. ەو-مەن سىرتقى ساۋدا 2014 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 53 ملرد. دوللاردان استام سومانى قۇرادى. بۇل قر-نىڭ بارلىق سىرتقى ساۋدا اينالىمىنىڭ 53,2%-ىنا تەڭ. 2015 جىلدىڭ قاڭتارى مەن قىركۇيەگى ارالىعىنداعى كەزەڭدە اتالعان كورسەتكىش 24,5 ملرد. دوللاردى قۇرادى. ول قازاقستاننىڭ سىرتقى ساۋداسىنىڭ جالپى كولەمىنىڭ 51,8%-ىن سايكەس كەلەدى. 

قر سىم باسپا ءسوز قىزمەتى

Related Articles

  • الماتىدا اياۋسىز سوققىعا جىعىلعان جىگىتتىڭ ۆيدەوسى: كۇدىكتى ۇستالدى

    ۆيدەو كادرى قازنەتتە اياۋسىز سوققىعا جىعىلعان جىگىتتىڭ ۆيدەوسى تارادى، – دەپ حابارلايدى Tengrinews.kz . ۆيدەودا بەلگىسىز ادام جىگىتكە بىرنەشە سوققى جاسايدى. ديالوگتان جابىرلەنۋشىنىڭ قانداي دا ءبىر قارجىلىق قارىزى بار ەكەنى بەلگىلى بولادى. كادر سىرتىنداعى داۋىس ونىڭ باسىنان ۇرماۋدى سۇرايدى. سكرينشوت الماتى پوليتسياسى كۇدىكتىلەردى ۇستادى. “زورلىق-زومبىلىقپەن وزىنشە بيلىك ەتۋ دەرەگى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. كۇدىكتى ۇستالىپ، ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قامالدى. سونىمەن قاتار، قىلمىسقا قاتىسقانى ءۇشىن ۆيدەوعا تۇسىرگەن ەكىنشى ادام دا ۇستالىپ، ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قامالدى. تەرگەۋ جالعاسىپ جاتىر”، – دەدى الماتى پد ءباسپاسوز قىزمەتى.

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: