IASAUI DÄRİSTERİNEN
Iasaui atamız “Faqrnama” degen traktatında eñ bastı qwndılıqtıñ adam ekendigin Qwran ruhında tüsindiredi. Nağız Allağa moyınswnuşı yağni taslim bolğan mwsılman adamnıñ sipatın qazaqı tanımmen qarapayım ğana belgilep beredi. Nağız mwsılman adam ol “bir dastarqan basında otırğan kim bolsa da ol hristian ba, pwtperes pa, otqa tabınuşı ma, jöyt pa soğan köñil bölmeytin adam” deydi. Bwl Iasauidiñ “imani gül” satısındağı adamğa degen qwrmeti men mahabbatın körsetetin tanım. Adamdı tüsi, türi, näsili, tegi men dinine qarap emes, onıñ Jaratuşısına, Onıñ hikmetiniñ qwrmetine, mahabbatpen qarauğa şaqıradı. Adam bılay twrsın, bükil jaratılğandar, yağni mına on segiz mıñ älem Allanıñ Bar, Bir, Hakim, Rahman, Rahim, Halim, Ğafur ekendigin körsetetin aynalar. Sol aynalardıñ işindegi eñ bastı hikmetpen keudesi suarılğan bolmıs, Allanıñ mına düniedegi halifası ol adam. Allağa ğaşıq jan aldımen mına jaratılğandardı alalamay twtas süye almasa, Allasın qalay Bir dep süye aladı? Sondıqtan aldımen adamdı süy, Allanıñ hikmetin sonda sezesiñ deydi. Ol üşin de hikmetti öziñnen izdep tabu kerek. Uajid uajd bolıp, bir vujud bolsañ ğana mına älemde halifa bolasıñ deydi. Al hikmetti öz keudeñnen tabu ol qulub yağni köñil, jürek, qalb degen Allanıñ adamdağı “wyasın” tazalap baptau şart!
Imani gül Abay atamız aytpaqşı, ol “üş süyu”, yağni Allanı, adamdı, älemdi twtastandıratın Bir jürekpen, Bir bolmıstı tanu jolı. Iasaui bwl häl qwbılıstı “Uahdat al vujud” deydi. YAğni bolmıstıñ birligi.
Dosay KENJETAY
Pikir qaldıru