ەسەت باتىر كەسەنەسىندە
اقتوبەدەن 30 شاقىرىمداي جەردە العا اۋدانىنىڭ جەرىندە ەسەت باتىردىڭ (ەسەت كوكىۇلى، تاما ەسەت) كەسەنەسى بار. جول ءتۇسىپ ىسساپارمەن كەلىپ قالعان سوڭ قاسيەتتى باتىر بابامىزدىڭ باسىنا بارىپ قۇران وقىپ قايتقاندى ءجون كوردىم.
قازاققا ەكى ەسەت باتىر بەلگىلى. ءبىرى ەسەت كوكىۇلى بولسا، ەكىنشىسى ەسەت كوتىبارۇلى. ەكەۋىنىڭ اراسى 136 جىل. ەسەت كوكىۇلى جوڭعار قالماقتارىنا قارسى سوعىسسا، ەسەت كوتىبارۇلى (1803-1889) رەسەي يمپەرياسىنىڭ وتارشىلدىق ساياساتىنا قارسى كءىشى ءجۇز جەرىندەگى ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى، قاباق رۋىنىڭ باسشىسى.
كوكى باتىردىڭ جەتى ۇلىنىڭ ءبىرى ەسەت باتىر (1667 – 1749 جج) جاسى جيىرماعا جەتپەي-اق جاۋعا اتتانىپ، جوڭعار، قالماقتارمەن سوعىستاردا ەرلىگىمەن كوزگە ءتۇسىپ باتىر اتاعى شىققان ەكەن. ول ءارى اقىلدى، ءارى مىرزا ادام بولىپتى. ابىلقايىر حانمەن جاسىنان بىرگە وسكەن دوسى، ابىلقايىر حاننىڭ قازاق حالقىن ازاتتىعى جولىنداعى كۇرەسىندە تاباندىلىقپەن وعان مىقتى تىرەك بولىپتى. قازاق حالقىنىڭ جوڭعار باسقىنشىلارىنا قارسى كۇرەستە ەسىمى ەلگە تانىلعان ايگىلى باتىرلارىنىڭ ءبىرى. شىققان تەگى كىشى ءجۇزدىڭ جەتىرۋى ىشىندەگى تاما رۋىنىڭ اتاشال تارماعىنان.
تاۋكە حاننىڭ تۇسىنداعى جەڭىستى شايقاستاردا ەسەت باتىر كىشى ءجۇز قولىن باستايدى. وسىنداي شايقاستاردىڭ بىرىندە نايزاگەرلىگىمەن كوزگە ءتۇسىپ، ەرەن ەرلىك كورسەتكەن ەسەتكە ريزا بولعان تاۋكە حان كەيىن شاقىرىپ الىپ: «ايباتىڭ اسا ءتۇسسىن، نايزاڭ مۇقالماسىن، ەل نامىسى تۇزدىعىڭ بولسىن» دەپ باتا بەرىپتى دەگەن اڭگىمە دە بار.
ەسەت باتىر ايگىلى «اقتابان شۇبىرىندىدان» كەيىن ەل بولىپ بىرىگىپ، جوڭعارلارعا العاشقى الاپات سوققى بەرگەن بۇلانتى شايقاسىنا قاتىسىپ، ەزىلگەن ەلدىڭ ەڭسەسىن كوتەرتكەن ۇلى جەڭىسكە ءوز ۇلەسىن قوسقان. ال تاريحي بەتبۇرىس جاساعان اڭىراقاي سوعىسىندا ول كىشى ءجۇز قۇرامىنىڭ تۋىن كوتەرگەن اتويشى بولادى. اسىل بابالارىمىزدىڭ، ارداقتى قاھارماندارىمىزدىڭ يمانى سالامات بولسىن!
مارات توكاشباەۆتىڭ facebook تەگى پاراقشاسىنان الىندى
پىكىر قالدىرۋ