Алаш орда | Kerey.kz/Керей.кз

Саясат

“Алғашқы және соңғы демократиялық сайлау”

kerey.kz
| Apr 17, 2019 | 4,397 views

Асылхан МАМАШҰЛЫ Алаш Орда ұлттық-территориялық автономиясы үкіметінің мүшелері Алаш қаласына (Заречная Слободка, Семей) көшіп келіп қоныстанған 1918 жылы. Қазақстан билігі биыл маусымда тағы бір кезектен тыс президент сайлауын өткізгелі жатыр. Постсоветтік елдегі бұған дейінгі сайлаулардың ешбірін халықаралық ұйымдар «еркін» деп таныған емес. Осы тұста Азаттық советтік кезеңге дейінгі Қазақстанда өткен алғашқы және соңғы ашық сайлаудың тарихына үңіліп көрді. 1917 жылы желтоқсан айында «қазақ-қырғыз билігін қолына алғанын» мәлімдеген Алаш Орда үкіметі – Ұлт кеңесінің төрағасын сайлады. Көпшілік дауыс алған Әлихан Бөкейхан үкімет пен кеңес төрағасы болып сайланды. Азаттық тілшісімен сөйлескен зерттеушілердің айтуынша бұл сайлау «бұрынғы хандық дәстүрге сүйенбеген, патшалық Ресейдің ескі заңдарынан құтылған, қазақ халқына сайлау құқығын беріп, демократиялық дәстүрмен өткізген
1812
Руханият

«АЛАШ ОРДА» МЕН ХАЛИФА АЛТАЙҒА 100 ЖЫЛ

kerey.kz
| Jul 10, 2017 | 7,557 views

Еліміздің тәуелсіздік алып, өркендеп дамумен бірге тамырлы тарихымыз қайта жаңғырып, егемендігіміздің еңсесі биік, іргесі бекем. Ұлы дала Көш басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтің 2017 жылғы халыққа жолдауы мен 12 Сәуір күнгі «Болашаққа бағыдар: рухани жаңғыру» тақырыбындағы мақаласына сайкес, ел тарихында аттары алтын әріппен жазылған, кейінгі ұрпаққа өшпес өнеге болған Алаш арыстарын еске алыу, олардың ұлы еңбектерін ұрпақ санасына сіңіру нықтап қолға алынды. Осыған орай, ғұлама-ғалым, жазушы, дін танушы, ақын Халифа Алтай Ғақыпұлының туылғанна ғасыр толуына байланысты оның еңбектері мен өмір кешірмелерін, отаншылдық рухын нәсихаттау және рухына арнап ас беріп, құран бағыштау мақсатында 2017 жылы 29 маусым күні «Халифа Алтай» халқаралық қайырымдылық қоры, Халифаұлы Абдырайым Алтай, Қайнола Зейноллаұлы, Барлыбай Бауржан Әбдіманатұлы, Дәулетжан Шаймұранұлы,
1305
Тарих

АҒАЙЫНДЫ ӘДІЛОВТЕР ТАҒДЫРЫ

kerey.kz
| Feb 2, 2017 | 4,860 views

Әріптің көлемі: Қалыпты ХХ ғасырдағы қазақ ұлт-азаттық қозғалысы алған биік шың – «Алаш-Орда» Халық Кеңесінің құрылуы болатын. Осы оқиғаға биыл 100 жыл толғалы тұр. Большевизмнің бұл ұлттық автономия ғұмырын екі-ақ жылда үзгені, ал қозғалысқа қатысы барларды 20-шы жылдардың соңына қарай саяси қуғын-сүргінге түсіргені, 1930 жылы «алашордашылардың», яғни «ұлтшылдардың» алғашқы легінің төртеуін атып, басқасын түрлі мерзімге соттап жібергені белгілі. Мәскеудегі Біріккен мемлекеттік саяси бас басқарма (ОГПУ) бүгінде «Алаш ісі» деп аталатын № 78754 іс бойынша шығарған Айыптау қорытындысымен 44 адам жауапқа тартылды. Олардың мынандай «контрреволюциялық қызметтері» дәлелденді деп тұжырымдалды: біріншіден, 1921–1922 жж. астыртын ұйым құрған, кейіннен, сол ұйымға жататындық белгілері бойынша олар өзара қарым-қатынаста болып, антисоветтік қызметтер жүргізген; екіншіден, шекара сыртында жүрген
1399
Көз қарас

Сол кезде Совет Одағы бізге геноцид жасамағанда, қазір халқымыздың саны 40-50 млн болатын еді.

kerey.kz
| May 31, 2015 | 3,989 views

20 ғасырдың басында Әлихан Бөкейханов: “Әлхамдулиллах, халқымыздың саны 6 млн-ға жетті” – депті ғой… Сол кезде Совет Одағы бізге геноцид жасамағанда, қазір халқымыздың саны 40-50 млн болатын еді. 20 ғасырдың басында халқымыздың саны Мысыр халқымен тен болған, қазір біз 10-12 млн, Мысырда 80 млн. халық бар. Совет Одағының бізден аса керемет жау және интеллектуалды бәсекелес көруі мына факттермен айғақталады. Мысалға тек қана 1937 жылы «халық жауы» ретінде тәжіктерден 1 кісі атылса, өзбектерден 7 кісі, қырғыздардың өзінен 40 адам атылса, қазақтардан бірден 25 мың адам «халық жауы» ретінде құрбандыққа шалынған (Мекемтас Мырзахметұлы). Себебі Қазақ қоғамы интеллектуалды потенциалы бар адамдарға толы болған. Бір ғана Тұрар Рысқұловтың өзі Сталинге бәсекелес бола алған. Қазақ
880
Қазақ хандығына 550 жыл

Мұхтар Мағауин. ШЫҢҒЫСХАН

kerey.kz
| May 3, 2015 | 42,778 views

АЙҚЫНДАМА СӨЗІМІЗ Дүйім алаш жұртына тағзым! ХІІІ ғасырдың алғашқы ширегінде бүкіл Еуразия кеңістігін өз ғұзырымен қайта құрған, ал тиянақтап, бағдарлап кеткен бар ісі бұдан соңғы заманда мағлұм әлемді мүлде басқаша қалыптауға негіз болған Шыңғыс хан – адамзат тарихындағы ең ұлы тұлғалардың бірегейі екені күмәнсіз. Кеңінен қамтып, тереңіне бойлай алмасақ та, сөз ұққан, хат таныған кезімізден көкірекке орнаған өзгеше бейне, Алып Ер екен. Шыңғыстау – Шыңғыс ханның атымен аталатын, ұлы Абай өрінде туып, бар ғұмырын өткерген, мына Мен түстік құламасында дүниеге келіп, жарық сәуле, айқын самалаға талап қылған киелі Шыңғыстау – ежелгі тарихпен бірге жасасып келе жатса, ұлы қаған неге қазақтан алыс болуы керек? Ержеттік. Таным аймағы қалыпқа түсті. Жаза бастадық.
20508