قايدا؟ نەگە؟ قازاقستاننان كىمدەر كەتىپ جاتىر؟ بىلسەڭىز، بىلتىرعى جىلى ءبىزدىڭ ەلدەن رەسەيگە 23 589 ورىس كوشىپ تىنىپتى. كەتىپ جاتقانداردىڭ 88 پايىزى رەسەيدى تاڭداپتى. تەگىن ەمەس-اۋ وسى… ءبىر سەبەبى بار.
سamonitor.kz-تە جاريالانعان ماقالانى وقىپ وسىنداي ويعا قالدىق. اۋدارىپ، ىقشامداپ ۇسىنىپ وتىرمىز. ماقالانىڭ ءتۇپ-توركىنىن تۇسىنگەن ادام ونىڭ نەگە جانە نە سەبەپتى جازىلعانىن دا بىردەن اڭعارۋى ءتيىس. سولاي.kaz.365info.kz.
«بالامنىڭ سوڭىنان باردىم»
الدىمەن ۆالەريا گۋرەۆيچتەن باستايىق. 60-قا قاراعان شاعىندا پەتەربۋرگكە كوشكەن.
«نەگە ءويتتىم؟ بالامنىڭ سوڭىنان باردىم. وسىندا وقۋعا ءتۇستى. ۇيلەندى. رەسەي ازاماتتىعىن الدى. وكىنبەيمىن. مۇندا ەت جاقىندارىم تۇرادى. ەركىن ءجۇرىپ-تۇرام. بىراق، قازاقستان دا قىمبات ماعان. جامان ءومىر سۇرگەم جوق ول جاقتا»، — دەيدى زەينەتكەر.
بۇدان نەنى تۇسىندىك؟ قازاقستانداعى ورىستاردىڭ تاۋەلسىزدىك تۇسىندا ومىرگە كەلگەن ءۇرىم-بۇتاعى تاريحي وتانىنا ورالىپ جاتىر. وقۋمەن كەتەدى. وتباسىن قۇرادى. قالادى. ءبىرجولاتا. كونىپ جاتسا، ارتىنان اتا-اناسىن دا الا كەتەدى.
اكە-شەشەسى قازاقستاندا قالا بەرۋى دە مۇمكىن. اعا بۋىن وسكەن ورتاسىن قيۋى دا قيىن عوي. بالالارىن ۇستامايدى، الايدا. سولاي. بىراق، ءبىزدى قىزىقتىرعان بۇل كەيىپكەر ەمەس.
بوريس نە دەيدى؟
سamonitor-عا پىكىر بىلدىرگەن كەلەسى ادام اتى-ءجونىن ايتپاپتى. نەگە ءويتتى ەكەن؟ اقىر ايتتى عوي ويىن. اتىن نەگە جاسىرادى؟
«توعىزقاباتتى ۇيدە تۇرام. وسىنداعى 5 وتباسى رەسەيگە كوشكەلى جاتىر. جالپى، جاقسى ءبارى. بىراق، ءبىر تۇيتكىل بار. جۇرت كوشىپ جاتىر. ورىستاردى ايتام. سەبەبى، ەرتەڭىنەن ءۇمىت جوق. تۇرمىسىندا دا، جۇمىسىندا دا. ترايباليزم تامىر جايعان. ۇلتتىق ماسەلە تاعى بار. بالامدى وقىتاتىن جەر جوق، قازىر. ءبىلىم جوق. ساياسي باعدار دا بەلگىسىز. قازاق ءتىلىن جانتالاسىپ ەنگىزىپ جاتىر. لاتىنىن تاعى قوستى»، — دەيدى بوريس (ماقالا اۆتورى وسىنداي لاقاپ ات بەرىپتى وعان).
بوريس تە رەسەيگە كەتپەك. جالىعىپتى. مەزى بولىپتى. بىلسەك، بۇل كىسى مۇعالىم. ساباق بەرەدى. ساباق ۇستىندە ەلدەگى بىلىقتاردى ايتسا، قارسى شىعاتىن ستۋدەنتتەر شىعىپتى.
«قاراشى وزدەرىن، مەنى پاتريوت ەمەسسىڭ دەپ ايىپتايدى. ولار كىم سونشاما؟ قىسقاسى، ارتى ايعايمەن اياقتالدى. مۇنى قويشى. ستۋدەنتتەردىڭ اراسىندا سالافيتتەر پايدا بولدى. سودان قورقام. ءوز يدەيالارىن تىقپالاپ ءجۇر ولار. بيلىك ارەكەت ەتىپ جاتىر. بۇدان ناتيجە بولا ما؟ بەلگىسىز. قىسقاسى، قولدى ءبىر سىلتەدىم دە رەسەيگە كوشىپ كەتتىم…»، — دەيدى ول.
بوريس بىلتىرعى جىلى قازاقستاننان رەسەيگە كەتكەن 23 589 ادامنىڭ ءبىرى. ول ەندى ورالمايدى…
«ايتا المايمىن. بىلمەيمىن. بەلگىسىز»
ءارى قارايعى اڭگىمەدە بوريس ودان سايىن اشىلا ءتۇسىپتى. اعىنان جارىلىپتى.
«90 جىلدارعا قايتىپ ورالعان ءتۇرىمىز بار. ورىس جاستارى كەتىپ جاتىر. ارتىنان اكە-شەشەسى دە ىلەسۋدە. نەگە بۇلاي؟
اتى بار، بەدەلى بار جوو-لارعا كىرىڭىزشى. ورىس ستۋدەنتتەرىنىڭ ۇلەسى 3-4 پايىزدان اسپايدى. جوق، الماتىدا ورىس از ەمەس. 30 پايىزداي بار. بىراق، جاستارى كەتىپ جاتىر. ولار قايتا ورالا ما؟ ايتا المايمىن. بىلمەيمىن. بەلگىسىز.
رەسەيگە كەتىپ جاتقانداردىڭ اراسىندا ازياتتار دا كوپ ء(بوريستىڭ بۇل ارادا كىمدەردى مەڭزەگەنىن تۇسىنبەدىك)».
بايقايمىز، بوريس ءبارىن بايقايدى. كورىپ جۇرەدى. ويلاپ جۇرەدى.
«ادامدى ۇلتىنا، شىققان تەگىنە قاراي بولگەن دۇرىس ەمەس. تەك قازاقتار ىستەيتىن، تەك ورىستار ىستەيتىن مەكەمەلەردى كورگەم. قاۋىپتى بۇل. قوعام بۇلىنەدى بۇدان.
ايتالىق، نەلىكتەن كوشەلەردە ەۋروپەويد پوليتسەيلەر جوق؟ نەگە كورمەيمىن ولاردى؟ سالىق ورگاندارىندا، پروكۋراتۋرادا، سوتتاردا ورىستار نەگە جوقتىڭ قاسى؟
جوق، مەن ەشكىمدى رەنجىتكىم جوق. بىراق، ءبارىبىر ويلايسىڭ. ءارى قاراي نە بولادى؟ ورىسپىن مەن. بىراق، ەشكىمگە كەرەگىم جوق ەكەن. نە ىستەيمىن سوندا؟» دەيدى ول.
بوريس پوليتسەيلەر تۋرالى ايتتى. ەۋروپەويدتار جوق دەدى ولاردىڭ اراسىندا. ءيا، جوق. بىراق، مۇنى ورىستاردىڭ وزىنەن سۇراۋ كەرەك شىعار، بوريس؟ بالكىم، ولاردىڭ بۇل سالاعا بارعىسى جوق شىعار؟ قالاي ويلايسىز؟
سوڭىندا
بىلتىر قازاقستاننان كوشكەندەردىڭ كوپشىلىگىن 30-34 جاس ارالىعىنداعى جاستار قۇراعان. بۇلار 4050 ادام. 25-29 جاستاعىلار – 3630 ادام. 35-تەن 39-قا دەيىنگىلەردىڭ اراسىندا 3375 ادام كوشكەن قازاقستاننان. دەرلىگى رەسەيدى تاڭداعان. سولاي. kaz.365info.kz
پىكىر قالدىرۋ