«ەلۋ جىلدا – ەل جاڭا، ءجۇز جىلدا – قازان» دەگەن ناقىل دا ءجيى قولدانىلادى. مىنە، وسى سويلەمدەگى «قازان» ءسوزى نەنى بىلدىرەدى، وسى توڭىرەكتە دە وي ءوربىتىپ كورسەك. قازاقتىڭ بۇكىل دالاسى ءۋالى سوزگە جۇگىنىپ تۇرعان كەزدەن ايتىلىپ كەلە جاتقان ناقىلداردا باسى ارتىق ءسوز بولمايتىنىن ەسكەرسەك، قازان ءسوزىنىڭ بوسقا قولدانىلماعانى انىق. بۇل جەردە ءبىز وسى ساۋال ارقىلى قازان ءسوزى كادىمگى اس پىسىرەتىن قازان با، الدە باسقاداي ماعىنانى مەڭزەيتىن دۇنيە مە، ەكەۋىن ايىرۋ ماقساتىندا ءبىراز ورتاعا ساۋال جولداعان ەدىك. قىزىعۋشىلىق بىلدىرگەندەر قاتارى دا از بولعان جوق. ءتۇرلى بولجامدار ايتىلدى. سونىڭ ىشىندە كوكەيگە قونىمدىسىنا كەزەك بەرمەكپىز.
ءبىزدىڭ ءتىل قورىمىزعا وزگە تىلدەن ءسىڭىسىپ كەتكەن سوزدەر بارشىلىق. قولدانىسىمىزدا اراپ تىلىنەن ەنگەن كىسى ەسىمدەرى مەن ءتۇرلى اتاۋلار دا جوق ەمەس. كەلتىرىلگەن دەرەكتەرگە قاراعاندا قازان ءسوزىنىڭ اراپشا ماعىناسى ءجۇز جىلدىقتىڭ اتاۋىن بىلدىرەدى ەكەن. ياعني، «قازان – ءجۇز جىلدا ءبىر عاسىر بولادى» دەگەنگە سايادى. سول سەبەپتى، ول قازان مەن بۇل قازاننىڭ ماعىناسى ەكى بولەك بولىپ تۇر.
ال، ەلۋ جىلدا ەكى ۇرپاق اۋىسىپ ۇلگەرەتىندىكتەن ەلدىڭ كوزقاراسى، ۇعىمى، ۇستانىمى جاڭاراتىندىعى تابيعي شىندىق. بايىپتاپ قاراساق، كەز-كەلگەن بۋىننىڭ ءومىرى اكە زامانىنا جاقىن بولعانىمەن، اتا زامانىنان الدەقايدا الشاق جاتادى. وسىنشاما ويدى ءبىزدىڭ بۇرىنعى ءسوز شەبەرلەرىمىز «ەلۋ جىلدا – ەل جاڭا» دەپ ەكى-اق سوزبەن ەكشەي سالعانىنا قالاي قايران قالمايسىز؟
«ءبىر جوقتى، ءبىر جوق تابادى» دەگەندەي، اراپتىڭ عاسىر (كازان) ءسوزىن انىقتاي ءجۇرىپ، سول ەلدىڭ مۋسافير دەگەن ءسوزىن دە ەنشىلەپ العانىمىزعا كوز جەتكىزدىك. مۋسافير – ولاردىڭ تىلىندە جولاۋشى دەگەندى بىلدىرەدى ەكەن. دەمەك، وسى ارادا «ادام ۇيىنەن قىرىق قادام ۇزاعان سوڭ – ءمۇساپىر» دەپ جۇرگەن ماقالىمىزدىڭ دا مازمۇنى ءمۇساپىر ەمەس، جولاۋشى ەكەنى ناقىتالانا ءتۇسىپ تۇر.


پىكىر قالدىرۋ