|  |  | 

كوز قاراس رۋحانيات

ايتىلماي قالعان ءبىر اۋىز ءسوز (بولات بوپايۇلىن ەسكە الىۋ)

485634956_4013877155500521_1974516752573476032_n
«اجال ايتىپ كەلمەيدى، قازا- قاسقاعىمدا» دەيتىن بابالار ءسوزى وسىندايدا ەسكە تۇسەدى ەكەن، الگىندەعانا ازىلدەسىپ، ارعى – بەرگىدەن كەڭەس قوزعاي وتىرىپ، «الداعى ايدىڭ جىيرما نەشەلەرىندە مينيسترلىك جاعىنان كىتاپتارىنىڭ تۇساۋ كەسەرى بولاتىنىن، جۋىردا تەلە ارنادان سالت – سانا جونىندە ءبىر ساعاتتىق ءسۇحپات بەرەتىن» قۋانشىن مۇنداعىلارمەن ءبولىسىپ جانارى نۇرلانىپ، ءجۇزى ءجايناپ وتىرعان قازاقىستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى ، ايتۋلى ەتنوگراف، جازۋشى بولات بوپايۇلى ارادا تىسقا شىعىپ كەلۋگە ءۇي يەسىنەن رۇقسات ءسۇراپ كەتكەن ەدى، ءبىر نەشە مينۋت وتبەستەن «بوكەڭ جىعىلىپ قالدى» دەگەن سۋىق حابار كەلگەندە الدىمىزداعى داستارحاندى تاستاي تىسقا ۇمتىلدىق، ويپىرماي الگىندە عانا قاتارىمىزدا وتىرعان ازاماتتىڭ قۇلاپ جاتقانىن كورگەنىمىزدە ابدىراپ قالدىق، جەدەل جاردەم ورتالىعىنداعى كەزەكشى ماماننىڭ بۇيىرۋىمەن بوكەڭدى جاتقان ورىنىنان قوزعاماي قولدارىن ۇيقالاپ، تامىرلارىن ۇستاپ، تىنىسىنىڭ بار جوعىن ازاماتتار دوعدىرعا تەلەفون ارقىلى مالىمدەپ ابىگەن…
ءيا، جەدەل مەديتسينالىق جاردەم كولىگى دە ون-نەشە مينۋتتا كەلىپ ۇلگىردى، دوعىدىرلار قۇتقارىۋ شارالارىن قولدانىپ حاربالاستىققا ءتۇستى، مۇنداعىلاردىڭ ءبارى ءۇمىتتى ەدى، امال نە، بوكەڭنىڭ الگىندەگى نۇرلى جانارىنىڭ وتى ءوشتى، قىزىل كۇرەڭدەپ تۇرعان ەرنى تالاۋراپ كوكشىلدەنىپ، الگىندەگى قۋانىشتى ءبولىسىپ وتىرعان نۇرلى ءجۇزى كۇرەڭىتىپ سالا بەردى، دوعىدىردا ءۇمىتىن ءۇزىپ قۇتقارۋ اسباپتارىن جىيىستىرا باستادى، مۇنداعى ۇمىتتەرى ءالى ۇزىلمەي بوكەڭنىڭ سۇلىق جاتقان بەينەسىنەن كوز ايىرماي تۇرعانداردىڭ جانارلارى جاسقا تولىپ، تىنىستارى تارىلىپ، ۇنجۇرعاسى ءتۇستى. بارىدە سەنەر ەمەس، تاعىدا ۇمىتتەنگەن ءوزىم سۇلىق جاتقان بوكەڭنىڭ تامىرىن ۇستادىم، تامىر باياۋ قوزعالعانداي سەزىلدى، قاسىمدا تۇرعان دوعىدىرعا «كورىڭىزشى تامىرى سوعىپ تۇرعان سياقتى؟» دەيىمەن، دوعىدىر; «اعا ءسىزدىڭ تۇيسىگىڭىز عوي، قىيماستىقتىڭ اسەرى سولاي بولادى» دەپ تىڭداعىشتى قۇلاعىما سالدىرىپ بوكەڭنىڭ جۇرەك سوعىسىن تىڭداتتى، ەش بەلگى جوق، بىلەك تامىرىمەن كۇرە تامىرىن ۇستاتتى مۇلدەمگە توقتاعان، مىنە وسىلايشا بوكەڭنەن ايىرىلىپ، قايعى ارقالاپ قالا بەردىك… «وي دۇنيە اي، جالعان دۇنيە اي» دەيتىن اپا، اتالارىمىز ايتا بەرەتىن وكىنىشى وسىدان ەكەن اۋ» دەيمىن.
ءيا، بۇگىن ورازانىڭ ون سەگىزى، ياعني ناۋىرىز ايىنىڭ ون سەگىزى جۇلدىزى، اسپانىڭ ءبىر جۇلدىزى اعىپ ءتۇستى، ءتۇن تۇنەرىپ كەلەسى تاڭنىڭ تۇستىگى بوزارىپ اتتى، ءتۇن بويى كوز ىلمەدىم، ويىم ون ساققا، قيالىم قىيدى شارلادى، ەرتىستىڭ سۋىنان بىرگە سۋىسىنداپ، ءور التاي اتاناتىن وڭىردەگە قايماعى بۇزىلماعان ۇلاعاتتى تاعىلىمىنان بىرگە ءنار الىپ وسكەن مارحۇم بوكەڭ وزىمنەن ءتورت جاستاي كىشى بولسادا ول ءوزىمدى «قۇرداس» دەۋشى ەدى، سوندىقتاندا ءبىر – بىرىمىزگە سىيلاستىعىمىز وتە جاقسى ەدى، بارىنەندە ومىردە حالىقتىڭ مادەنيەتى مەن ادەبيەتىن ۇرپاققا جەتكىزۋگە ءوز الىمىزشە بىرگە ىنتىعىپ، جوعىن جوقتاپ، بارىن بيىككە كوتەرسەك دەيتىن تالپىنىس جولىمىزدا بىردەي ەدى، ءسۇيتىپ تەر توگىپ جۇرگەن بوكەڭنىڭ ەڭبەگى تەگىن كەتپەگەن بولات بوپايۇلى بۇل كۇندە قازاقىستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى ، ەتنوگراف – جازۋشى بولىپ ەلىنە تانىلدى، حالقى قادىرلەر ازاماتقا اينالدى، ەلدىڭ كەشەگى ءۇمىت بولعان قۇندىلىقتارىن ءتىرىلتىپ، توم – توم كىتاپ ەتىپ شىعارىپ ەرتەڭگى ۇرپاققا قوماقتى دا قۇندى ەڭبەكتەر قالتىردى، ارينە «مايدا قوڭىر، جەبەك جال» ازامات بولعاندىقتان تامام ەلدىڭ سىي قۇرىمەتىنە يە بولدى…
ۇيقىسىزدىق ادام ويىن ءار نەگە اپاردى ەكەن، الدەن ۋاقىتتا ءبىر وكىنىش ءىش وزەگىمدى شىم ەتكىزدى، الگىندە بوكەڭ «الدا كىتاپتارى شىعىپ، مينيسترلىك جاعىنان تۇساۋ كەسەرى بولاتىنىن بولدى» دەپ قۋانشىن بولىسكەندە ءوزىم قالايشا «قۇتتى بولسىن» دەپ ايتپاعانىما وكىندىم، كەيدە ءۇستىپ ءبىرىمىزدى – ءبىرىمىز قادىرلەپ، قۋانشقا ورتاقتاسا الماي قالۋىمىزدىڭ ءوزى وكىنىش بولادى ەكەن، «ارينە ول سىيلاستىق، قىيماستىق ەدىعوي» دەيمىن ءوز – وزىمە، مىنە كەلتە ءومىر وسىمەن اياقتادى، ەندى وسى ءبىر ايتىلماي قالعان «قۇتتى بولسىن» دەگەن ءبىر اۋىز ءسوز ەندىگىلەرگە عىيبراتتى ساباق بولسا ەكەن، «اجال ايتىپ كەلمەيدى . قازا قاسقاعىم» ەكەنىن بۇرىن قۇلاق ەستىسە مىنە ەندى كوز كوردى، سوندىقتان ادامدار ءبىرىن ءبىرى تىرىسىندە ءتۇسىنىپ، سىيلاسۋى، ءبىر – ءبىرىنىڭ قۋانشىمەن قايعىسىنا ورتاقتاسۋى كەرەك ەكەن» دەيمىن. باقىل بول، ەلىنىڭ ەسىل ەرى، توپىراعىڭ تورقا بولسىن!.
باياحمەت جۇمابايۇلى
الماتى

Related Articles

  • قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە.

    قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە.

    قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە. بالا-باقشادان باستاپ، مەكتەپ، جوعارى وقۋ ورنى، ەڭبەك مەكەمەلەرىنىڭ بارلىعى نەگىزىنەن ورىس تىلىنە كوشۋدە. ءوز ەركىمەن ەمەس، ادىلەتسىز بيلىكتىڭ ۇزاق جىلعى سولاقاي ساياساتىنىڭ ارقاسىندا. كوشەدە، كەڭسەدە، دۇكەندە، كولىكتە، قوعامدىق ورىندا قازاققا قازاق ورىسشا سويلەمەسەڭ نەمەسە ۇلتتى ساقتاۋ كەرەك دەگەن جاۋاپكەرشىلىك جۇگىن ۇستانىپ، سەنىمەن ورىسشا سويلەسىپ تۇرعان قازاققا قازاقشا سويلە دەپ ەسكەرتۋ جاساساڭ بولدى، ءبىتتى، بالە-جالاعا قالاسىڭ. زاڭ دا، ونى ورىنداۋشى پوليتسيا، پروكۋراتۋرا، سوت تا ورىسقۇلدى قولدايدى، ۇلتقا جانى اشىعان قازاقتى مۇلدە قورعامايدى. بۇل قانداي ادىلەتتىلىك؟! مەملەكەتتىك ءتىلدى، مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىكتى جەكەلەگەن ادام ەمەس، وسىعان جاۋاپتى مەملەكەتتىك قۇرىلىمدار قورعاۋى كەرەك قوي. جەكە ادام ەمەس، ەڭ الدىمەن بيلىك قورعاۋى كەرەك. قازاق جەكە تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ تۇرسا

  • ساياساتتانۋشى: ەۋرووداقپەن ارىپتەستىككە ورتالىق ازيا كوبىرەك مۇددەلى

    ساياساتتانۋشى: ەۋرووداقپەن ارىپتەستىككە ورتالىق ازيا كوبىرەك مۇددەلى

    نۇربەك ءتۇسىپحان ەۋرووداق جەتەكشىلەرى مەن ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ باسشىلارى “ورتالىق ازيا – ەۋرووداق” ءسامميتى كەزىندە. سامارقان، وزبەكستان 4 ءساۋىر 2025 جىل 3-4 ساۋىردە سامارقاندا “ورتالىق ازيا – ەۋروپا وداعى” ءسامميتى ءوتتى. ورتالىق ازيانىڭ رەسمي باق-تارى مەن مەملەكەتتىك قۇرىلىم سايتتارى سامارقان ءسامميتىنىڭ “تاريحي ماڭىزىن” ايتىپ جاتىر. ال ەكى ايماق اراسىندا وسىنداي فورماتتاعى العاشقى كەزدەسۋدى ساراپشىلار قالاي باعالايدى؟ ازاتتىق ءتىلشىسىنىڭ سۇراقتارىنا ساياساتتانۋشى جانىبەك ارىنوۆ جاۋاپ بەرەدى. – ورتالىق ازيا جانە ەۋرووداق ءسامميتى قانشالىقتى تەڭ جاعدايدا ءوتىپ جاتىر دەپ ايتا الامىز؟ – ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ 30 جىلدىق سىرتقى ساياساتىنا، تاريحىنا ۇڭىلسەك، ەۋرووداق ءاردايىم تەڭ دارەجەدە جۇمىس جاساۋعا تىرىساتىن ۇلكەن ارىپتەستەردىڭ ءبىرى. مىسالى، اقش نەمەسە رەسەي نە بولماسا قىتايمەن سالىستىرعاندا مەملەكەت تاراپىنان بولسىن، قوعام

  • ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    كەيدە قوعامدى ءبىر عانا وقيعا قوزعالىسقا ءتۇسىرىپ، ىشتە قاتقان شەمەندى جارىپ جىبەرەدى. بۇل جولى ءدال سونداي احۋال ورىن الدى. Magnum دۇكەندەر جەلىسىندە ورىس ءتىلدى ءبىر ازامات قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن كۋرەرگە شاعىم ءتۇسىرىپ، ارتىنان دۇكەن اكىمشىلىگى الگى كۋرەردى جۇمىستان شىعارىپ، ماسەلەنى جىلى جاۋىپ قويا سالماق بولعاندا، جۇرتشىلىق وقىستان ويانىپ كەتتى. بۇل تەك ءبىر ازاماتتىڭ رەنىشى نەمەسە دۇكەننىڭ ىشكى ءتارتىبى ەمەس. بۇل – تىلدىك تەڭسىزدىككە قارسى ۇلتتىڭ رەفلەكسى. قازاقتىڭ ءوزى، ءوز جەرىندە، ءوز تىلىندە سويلەي المايتىن كۇنگە جەتتىك پە دەگەن سۇراق سانانى سىزداتىپ تۇر. ءوز ەلىندە تۇرىپ، ءوز تىلىندە سويلەمەيتىن ازاماتتى قوعامنان الاستاتىلۋى اقىلعا سيمايتىن دۇنيە. ال Magnum دۇكەندەرى جەلىسى وتتى كۇلمەن كومىپ قويعانداي بولدى. قازاق ءتىلى – ەلدىڭ وزەگى. وعان جاسالعان

  • ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    اشىق دەرەككوزدەردەن 1920 جىلعى 20 ناۋرىزدا تاشكەنتتە تۇرار رىسقۇلوۆ قول قويعان ناۋرىزدى اتاپ ءوتۋ تۋرالى بۇيرىققا كوزىم ءتۇستى. دەمەك، بيىل بۇل تاريحي قۇجاتقا – 105 جىل! الايدا، ارادا نەبارى التى جىل وتكەن سوڭ 1926 جىلى ناۋرىزعا تىيىم سالىندى. ال، 1920 جىلى تۇركىستان كەڭەستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولىپ قىزمەت ەتكەن تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ تاعدىرى قانداي قايعىمەن اياقتالعانى بارشامىزعا ءمالىم. ونى “حالىق جاۋى” دەپ تانىپ، 1938 جىلدىڭ 10 اقپانىندا اتۋ جازاسىنا كەسكەن… ناشەل ۆوت تاكوي دوكۋمەنت ۆ وتكرىتىح يستوچنيكاح: پريكاز، يزداننىي ۆ تاشكەنتە تۋراروم رىسكۋلوۆىم وت 20 مارتا 1920 گودا و پرازدنوۆاني ناۋرىزا. پولۋچاەتسيا، ۆ ەتوم گودۋ ەتومۋ يستوريچەسكومۋ دوكۋمەنتۋ يسپولنيلوس 105 لەت! ۆ 1926 گودۋ ناۋرىز وكازالسيا پود زاپرەتوم. ا

  • ناۋرىزداعى كەزدەسۋ

    ناۋرىزداعى كەزدەسۋ

    كەشە استاناداعى ەكسپو ماڭىندا وتكەن ناۋرىز مەرەكەسىنە بارىپ قايتتىم. كۇن شايداي اشىق، كوكتەمنىڭ لەبى ەرەكشە سەزىلىپ تۇر. اينالا قۋانىشقا تولى – قازاقتىڭ ءداستۇرىن دارىپتەگەن ۇلتتىق ويىندار، اسىل مۇرامىزدى اسپەتتەگەن ءان-كۇي، كۇمبىرلەگەن دومبىرا ءۇنى… بارلىعى دا ءاز ناۋرىزدىڭ ءسانىن كەلتىرىپ، مەرەكەلىك كوڭىل-كۇي سىيلادى. ساحنا تورىندە انشىلەر ءان شىرقاپ، جىرشىلار تەرمە تولعاپ، حالىقتىڭ ىقىلاسىنا بولەنىپ جاتتى. جان-جاعىما كوز تاستاپ، ۇلتتىق ويىندارعا قاتىسىپ جاتقان جۇرتتى تاماشالادىم. قول كۇرەستىرۋ، ارقان تارتۋ، گىر تاسىن كوتەرۋ – ءبارى دە بابادان قالعان اسىل مۇرا. كەنەت ەرەكشە ءبىر كورىنىسكە كوزىم ءتۇستى. اققۇبا كەلگەن ورىس قىزى 16 كيلوگرامدىق گىر تاسىن زىلدەي اۋىرسىنباي، قينالماي-اق كوتەرىپ جاتىر. تاڭدانىسىمدا شەك بولمادى! كادىمگى ەر ادامداردىڭ ءوزى 130 مارتەدەن ارى اسا الماعان بۇل سالماقتى

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى:

Zero.KZ