جاڭالىقتار

ەل باسى شامعون قاجىعاليەۆتىڭ قايتىس بولۋىنا بايلانىستى مارقۇمنىڭ تۋعان-تۋىستارى مەن جاقىندارىنا كوڭىل ايتۋ جەدەلحاتىن جولدادى

kerey.kz

 |  May 3, 2015

جەدەلحاتتا ەلباسى قازاق ونەرىنىڭ اسا كورنەكتى وكىلى، بارشا حالقىمىزدىڭ ماقتانىشى بولعان ش.قاجىعاليەۆتىڭ دۇنيە سالۋىنا بايلانىستى كوڭىل ايتتى-دەپ حابارلايدى اقوردا باسپا ءسوز قىزمەتى.

«شامعون ساعاددينۇلى حالقىمىزدىڭ اراسىنان شىققان العاشقى كاسىبي ديريجەرلەردىڭ ءبىرى، دومبىراشى، پەداگوگ رەتىندە ونەرىمىزدىڭ وركەندەۋىنە ولشەۋسىز ۇلەس قوستى. ءوزى باسقارعان قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك حالىق اسپاپتارى وركەسترىن الەمگە تانىتىپ، تالانتتى شاكىرتتەردىڭ بىرنەشە بۋىنىن تاربيەلەدى. ول ۇلتتىق باي مۇرامىز بەن كلاسسيكالىق شىعارمالاردى ناسيحاتتاۋعا اسا زور ەڭبەك ءسىڭىردى»، – دەلىنگەن جەدەلحاتتا.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ سوڭىنا مول مۇرا قالدىرعان ش.قاجىعاليەۆتىڭ جارقىن بەينەسى حالقىمىزدىڭ جادىندا ماڭگى ساقتالاتىنىن اتاپ ءوتتى.

شامعون ساعاددينۇلى قاجىعاليەۆ(15.6.1927 جىلى تۋىلعان، قازىرگى باتىس قازاقستان وبلىسى جاڭاقالا اۋدانى) – ديريجەر, قازاقستاننىڭ (1967) جانە كسرو (1985) حالىق ءارتيسى. الماتى كونسەرۆاتورياسىن (قازىرگى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسى، 1950),سانكت-پەتەربۋرگ كونسەرۆاتورياسىنىڭ وپەرا-سيمفونيا ديريجەرى فاكۋلتىن بىتىرگەن (1964). 1950 -60, 1964 – 68 جىلدارى جانە 1971 جىلدان قازاق حالىق اسپاپتارى وركەسترىنىڭ، 1968 -71 جىلدارى قازاق سيمف. وركەسترىنىڭ كوركەمدىك جاعىن باسقارۋشى جانە باس ديريجەرى قىزمەتىن اتقاردى. 1970 جىلدان الماتى كونسەرۆاتو-رياسىندا پەد. قىزمەتتەن شۇعىلداندى. قاجىعاليەۆتىڭ باسقارۋىمەن وركەستر م.گلينكا، ل.بەتحوۆەن، ۆ.موتسارت، گ.بەرليوز، ۆ.موتسارت، پ.ي. چايكوۆ-سكي، س.ۆ. راحمانينوۆ، س.س. پروكوفەۆ، ا.ي. حاچاتۋريان، د.د. شوستاقوۆيچ، ا.ءجۇبانوۆ، م.تولەباەۆ، ع.جۇبانوۆا، س.مۇحامەدجانوۆ، ت.ب. قومپوزيتورلاردىڭ شىعارمالارىن رىنداپ، الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە ونەر كورسەتتى. قازاق حالىق اسپاپتارى وركەسترى قاجىعاليەۆ جەتەكشىلىگىمەن قىتايدا، رۋمىنيادا، ۆەنگريادا، فينليانديادا، پولشادا، يتاليادا، پورتۋگاليادا، دانيادا، ت.ب.ەلدەردە ونەر ساپارلارىندا بولدى. قازاقستان مەملەكەتتىك سىيلىق يەگەرى (1982), جاستار مەن ستۋدەنتتەردىڭ بۋحارەستە وتكەن دۇنيەجۇز، فەس-ءتيۆالىنىڭ جەڭىمپازى (1953). ەڭبەك قىزىل تۋ، “قۇرمەت بەلگىسى”، “حالىقتار دوستىعى” وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان.

ەلباسى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى قيلىباي مەدەۋبەكوۆتىڭ قايتىس بولۋىنا بايلانىستى مارقۇمنىڭ تۋعان-تۋىستارى مەن جاقىندارىنا كوڭىل ايتۋ جەدەلحاتىن جولدادى

جەدەلحاتتا قازاق عىلىمىنىڭ كورنەكتى وكىلى ق.مەدەۋبەكوۆتىڭ قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ توراعاسى، لەنين اتىنداعى بۇكىلوداقتىق اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدارى اكادەمياسىنىڭ (ۆاسحنيل) ۆيتسە-پرەزيدەنتى، ونىڭ شىعىس بولىمشەسى تورالقاسىنىڭ توراعاسى، بىلىكتى عالىم رەتىندە ەلىمىزدىڭ وركەندەۋىنە زور ۇلەس قوسقانى اتاپ وتىلگەن.

«قيلىباي ۇسەنۇلى اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا ارناپ كوپتەگەن ماماندار مەن عالىم شاكىرتتەر دايارلاپ، وزىندىك مەكتەبىن قالىپتاستىردى. ونىڭ ماڭىزدى عىلىمي ەڭبەكتەرى جانە جولىن جالعاستىرۋشى ءىزباسارلارى الداعى ۋاقىتتا دا ەل يگىلىگىنە قىزمەت ەتە بەرەدى دەپ سەنەمىن»، – دەلىنگەن جەدەلحاتتا.

قازاقستان پرەزيدەنتى رەسپۋبليكامىزدىڭ دامۋىنا كوپ ەڭبەك ءسىڭىرىپ، عىلىمدا ايرىقشا ءىز قالدىرعان ق.مەدەۋبەكوۆتىڭ جارقىن بەينەسى حالقىمىزدىڭ جادىندا ءاردايىم ساقتالاتىنىن ايتتى.

قيلىباي ۇسەنۇلى مەدەۋبەكوۆ^[1] (15.5.1929 جىلى تۋىلعان، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى قازىعۇرت اۋدانى اباي اۋىلى) — عالىم، قوعام قايراتكەرى، اۋىل شارۋاشىلعى عىلىم دوكتورى (1978), پروفەسسور. (1979), قر ۇا-نىڭ اكادەميگى (1996), قازاقستاننىڭ عىلىم مەن تەحنيكاعا ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى (1997). ك.ا. تيميريازەۆ اتىنداعىماسكەۋ اۋىل شارۋاشىلعى اكادەمياسىن بىتىرگەن (1953). رەسپۋبليكانىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ مەكەمەلەرىندە عىلىمي جۇمىستارىمەن اينالىسىپ، باسشىلىق قىزمەتتەر اتقاردى. 1997 جىلدان مال شارۋاشىلىعى جانە ۆەتەريناريا عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىعىندا. مەدەۋبەكوۆتىڭ اكادەميك ءا.ەلامانوۆپەن بىرگە جۇرگىزگەن عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارى ناتيجەسىندە رەسپۋبليكاداعى بيازى ءجۇندى، جوعارى ءونىمدى قوي تۇقىمى — سولتۇستىك قازاق مەرينوسى شىعارىلدى. ول اكادەميك ۆ.ا. بولمونتتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان اعىلشىننىڭ بيازىلاۋ كروسسبرەد ءجۇندى قويلارىن جەرسىندىرۋ، سونداي-اق لينكولن، رومني-مارش، بوردەر-لەيستەر بىتىمدەس قويلاردىڭ وتاندىق رەپرودۋكتورلارىن قۇرۋ جۇمىستارىن جالعاستىردى. ونىڭ نەگىزگى عىلىمي ىزدەنىستەرى باعالى قوي تۇقىمدارىنىڭ گەندىك قورىن ساقتاۋعا، جەتىلدىرۋ جانە كوبەيتۋگە، تازا تۇقىمدى اۆستراليا مەرينوستارىنىڭ رەپرودۋكتورىن قۇرۋعا، سولتۇستىك قازاق مەرينوسىن اسىلداندىرۋعا جانە بيازىلاۋ ءجۇندى، ءتولدى كوپ بەرەتىن قوي تۇقىمىن شىعارۋعا باعىتتالعان. 500-دەن استام عىلىمي ەڭبەك جازعان. قازاقستان مەملەكەتتىك سىيلىق لاۋرەاتى (1974). وكتيابر رەۆوليۋتسياسى، “حالىقتار دوستىعى” جانە ەكى مارتە ەڭبەك قىزىل تۋ وردەندەرىمەن، مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.