|  | 

سۋرەتتەر سويلەيدى

قازاقستان ماقتانىشى: ەل اۋزىندا جۇرگەن ۇلگىلى جاستار (فوتو)

12 تامىزدا الەم جۇرتشىلىعى حالىقارالىق جاستار كۇنىن اتاپ وتەدى. وسى اتاۋلى كۇنگە وراي NUR.KZ ەل ماقتانىشىنا اينالعان ۇلگىلى جاستاردى نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى.

1. دەنيس تەن

دەنيس تەن

ەلىمىزدىڭ بەتكەۇستار مانەرلەپ سىرعاناۋشىسى دەنيس تەننىڭ بۇگىندە سپورت سالاسىندا جەتكەن جەتىستىكتەرى وراسان.

دەنيس تەن – قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى، 2014 جىلدا وتكەن قىسقى وليمپيادا ويىندارىنىڭ قولا جۇلدەگەرى، 2013 جىلى وتكەن مانەرلەپ سىرعاناۋدان الەم چەميپوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى، 2015 جىلعى الەمدىك سىننىڭ قولا جۇلدەگەرى.  مانەرلەپ سىرعاناۋدان ءتورت قۇرلىق دوداسىنىڭ، 7-ءشى قىسقى ازيا ويىندارىنىڭ جانە قازاقستاننىڭ ءۇش دۇركىن چەمپيونى.

قازاقستاننىڭ تۋىن الەم ەلدەرىندە تالاي رەت جەلبىرەتىپ، ەل نامىسىن قورعاعان جاس سپورتشى بۇگىندە حالىقارالىق كونكيشىلەر قاۋىمداستىعىنىڭ رەيتينگىسىندە ءۇشىنشى ورىنعا تۇراقتاعان.

ول الەمدە مانەرلەپ سىرعاناۋدىڭ ۇزدىگى ەكەنىن دالەلدەدى. 2010 جىلى كانادانىڭ ۆانكۋۆەر قالاسىندا وتكەن ءححى قىسقى وليمپيادا ويىندارىندا ونەر كورسەتىپ، مانەرلەپ سىرعاناۋدان فينالدىق كەزەڭگە وتكەن قازاقستاننىڭ تۇڭعىش سپورتشىسى اتانعان.

سونىمەن قاتار سول دودادا ەرلەر اراسىنداعى ەڭ جاس سپورتشى اتاندى. ول كەزدە دەنيس نەبارى 17 جاستا بولاتىن. دەنيس تەن  1993 جىلى 13 ماۋسىمدا الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن.

2. زارينا دياس

زارينا دياس

قازاقستاننىڭ شەبەر تەننيسشىسى ءارى جەكە رازرياد بويىنشا ITF-ءتىڭ بەس ءتۋرنيرىنىڭ جەڭىمپازى زارينا WTA رەيتينگىنىڭ 3-ءشى تامىزداعى جاڭا كورسەتكىشى بويىنشا 32-ءشى ورىنعا تۇراقتاعان.

زارينا دياس تەننيستە ءوز شەبەرلىگىن دالەلدەپ، قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى راكەتكاسى اتاعىن يەلەندى. ول ءوز شەبەرلىگىمەن ءبىر جىل ىشىندە 500 مىڭ دوللاردان استام قاراجات ۇتقان. جالپى العاندا ءوز مانسابىندا  سپورتشى 700 مىڭ دوللار تابىس ءتۇسىردى.

2013 جىلدىڭ سوڭىندا WTA رەيتينگىسىندە 163 ورىندا بولعان زارينا بۇگىندە 32 ورىنعا كوتەرىلدى.

زارينا دياس 1993 جىلى 18 قازاندا الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن.

3. جانسايا ابدىمالىك

جانسايا2

جانسايا ابدىمالىك – شاحماتتان ەلىمىزدىڭ نامىسىن ابىرويمەن قورعاپ جۇرگەن قازاق قىزى. ول نەبارى ون ءتورت جاسىندا گروسسمەيستەر اتانعان.

گروسسمەيستەر – شاحماتشىلار اراسىنداعى ەڭ جوعارعى دارەجە.

2012 جىلعى جاستار  اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى. 2011 جىلى 20 جاسقا دەيىنگىلەر ساناتىندا  ازيا چەمپيوناتىندا ەكىنشى ورىنعا تۇراقتادى.

2000 جىلى 12 قاڭتاردا دۇنيەگە كەلگەن جانسايا ءوز جاسىنا سايكەس قىز بالالار اراسىندا ەكى دۇركىن چەمپيون اتانعان.

3. سۇلتان سارمىرزاەۆ

سۋلتان سالمۋرزاەۆ

سۇلتان سارمىرزاەۆ – بەيبىت كۇننىڭ باتىرى اتانعان قازاق ساربازى. ونىڭ دوسىن قۇتقارعان ەرلىگى ۆيدەوعا ءتۇسىپ قالىپ، ەل نازارىنا ىلىككەن بولاتىن.

قورعانىس مينيسترلىگى ساربازدى “جاۋىنگەرلىك ەرلىگى ءۇشىن” مەملەكەتتىك ناگراداسىمەن ماراپاتتادى.

ەسكە سالساق، 2014 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا قاپشاعايداعى 28079 اسكەري ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرى سۇلتان سارمىرزاەۆ كەزەكتى وقۋ-جاتتىعۋ كەزىندە باتىل ارەكەت جاساپ، ءوزىنىڭ جانە قارۋلاس دوسىنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالعان.

كەزەكتى سەكىرۋ كەزىندە ەكى جاۋىنگەردىڭ پاراشيۋتتەرى ايقاسىپ قالادى. ال سەكۋندىنا 100 مەتر جىلدامدىقپەن قۇلاپ كەلە جاتقان سارمىرزاەۆ جەدەل ارەكەت ەتىپ، جەرگە 200 مەتر قالعاندا قوسالقى ءپاراشيۋتىن اشىپ،  جەرگە امان قونادى.

ايتا كەتەرلىگى، قوسالقى پاراشيۋت تەك ءبىر ادامنىڭ سالماعىن كوتەرە الادى. سوعان قاراماستان، جىگىت تاۋەكەلگە بارىپ، دوسىن دا امان الىپ قالعان.

سۇلتان 1994 جىلدىڭ 25 ناۋرىزىندا شىمكەنتتە دۇنيەگە كەلگەن.

4.    اسحات مىرزاباەۆ

اسحات مىرزاباەۆ2

25 جاستاعى قازاقستاندىق اسحات مىرزاباەۆ العاشقى تاپقان $2 ملن-ىن قايىرىمدىلىققا اۋدارىپ، ەل ماقتانىشىنا اينالدى.

جاس عالىم اسحات مىرزاباەۆ الەمدەگى ەڭ ءىرى بانك توپتارىنىڭ ءبىرى سانالاتىن Barclays كومپانياسىندا (ۇلىبريتانيا) جارتى جىل جۇمىس ىستەپ، تاپقان $2 ملن دوللار تابىسىن قاتەرلى ىسىكتى زەرتتەۋ جۇمىستارىنا جۇمسادى.

“ميلليون دوللاردى ەڭبەكتەنىپ تاپقان ادام ول اقشانى ەكىنشى رەت تە تابا الادى. بىراق بۇل ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدىڭ ءمانى، ماقساتى ەمەس قوي. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز اۋقىمدى بولۋ كەرەك”، – دەپ ءوز قادامىن ءتۇسىندىردى اسحات مىرزاباەۆ.

قازىرگى تاڭدا ول جاس ونەرتاپقىش عالىمداردى الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك كومپانيالارىنا جۇمىسقا ورنالاستىرۋدىڭ قامىمەن ءجۇر. اسحاتتىڭ ماقساتى – تالانتتى جاستاردىڭ باسىن قازاقستاندا قوسىپ، ولارعا ەڭبەك نارىعىندا ىڭعايلى الاڭ ۇسىنۋ.

5. ماريا مۋدرياك

ماريا مۋدرياك2

نەبارى 5 جاسىندا ماريا الەمنىڭ ەڭ جاس وپەرا ءانشىسى رەتىندە گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەنگەن.

ون سەگىز جاسىندا ميلان كونسەرۆاتورياسىن ۇزدىك اياقتاعان ماريا ونەرىمەن الەمدى مويىنداتا الدى.

ول وپەرا وتانى يتاليادا الەمدىك جۇلدىزدارمەن يىق تىرەسىپ، ونەر كورسەتۋمەن قوسا، باستى رولدەردى ورىنداۋعا دا مۇمكىندىك الدى.

ماريا “بولاشاق” ستيپەندياسى ارقىلى شەتەلدە ءبىلىم العان. دجۋزەپپە ۆەردي اتىنداعى ميلان مەملەكەتتىك كونسەرۆاتورياسىن ءتامامداپ، يتاليانىڭ ەڭ ۇزدىك جاس ءانشىسى اتاعىنا يە بولدى.

بۇگىندە ول «فيگارونىڭ ۇيلەنۋ تويى»، «بوگەما»، «رومەو مەن دجۋلەتتا» سىندى وپەرالاردا باستى رولدەردى سومداپ كەلەدى.

ماريا 1994 جىلدىڭ 6 ساۋىرىندە پاۆلودار قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن.

6.    كامشات بايعوزى

كامشات بايعوزى

اقتوبە وبلىسىندا كامشات بايعوزى ەسىمدى 11 جاستاعى وقۋشى قىز ورتكە ورانعان ۇيىنەن جالعىز ءوزى ەكى كىشكەنتاي ءسىڭلىسىن قۇتقارىپ، ەرلىك جاسادى. قىز بالا باتىل ارەكەتى ءۇشىن ماراپاتتاۋعا ۇسىنىلدى.

وقىس جاعداي العا اۋدانىنىڭ نۇرعاسىر اۋلىندا بولعان. ۇيىندە ءورت شىققانىن اڭداعان كامشات بىردەن جاتىن بولمەنىڭ تەرەزەسىن شاعىپ، الدىمەن 11 ايلىق ءسىڭلىسىن سىرتقا شىعارادى. ارتىنشا 5 جاسار ءسىڭلىسىن الىپ شىعادى.

ء“بارى اياق-استى بولدى. مەن ءورتتى كورىپ، سىڭلىلەرىم ءۇشىن قاتتى قورىقتىم. سىرتقا شىعىپ، ازداپ ەس جيناپ العاسىن، قولىمدى قاناتىپ العانىمدى بايقادىم. بىراق بۇل تۇك ەمەس. جاراقاتىم جازىلىپ جاتىر”، –  دەپ سۇحبات بەردى كامشات.

كامشات سىڭلىلەرىن سىرتقا الىپ شىعا سالىسىمەن، بىرەر مينۋت ىشىندە ءۇي جارىلىپ كەتكەن. قيىن جاعدايدا ۇرەيگە سالىنباي، باتىل ارەكەت ەتكەن قىز بالا وسىلايشا بولۋى مۇمكىن ءولىمنىڭ الدىن الىپ ۇلگەردى.

7. دياس اۋباكىروۆ

دياس اۋباكيروۆ

“قونجىق” لاقاپ اتىمەن قازنەتتە تانىمال بولىپ ۇلگەرگەن دياس ەسىمدى 12 جاستاعى جەتكىنشەك الماتىدا بولعان سەلدەن زارداپ شەككەندەرگە كومەك كورسەتىپ، ەل سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەندى.

تيمۋر نۇسىمبەكوۆ فەيسبۋكتەگى ءوز پاراقشاسىندا ەرىكتىلەرمەن بىرگە سەلدەن كەيىن بەلسەندى جۇمىس ىستەپ جۇرگەن قارعالى تۇرعىنى دياس اۋباكىروۆ جايلى جازىپ، قايىرىمدى جەتكىنشەك ەلدە تانىمال بولا باستايدى.

“دياس – 12 جاسار قارعالى تۇرعىنى. جاس باتىر. تاۋ قونجىعى. قونجىققا سىرت كەلبەتىمەن ۇقساپ قانا قويماي، ونىڭ ەنەرگياسى مەن قۋاتى وسكەلەڭ قونجىقتىڭ ەكپىنىمەن پارا-پار. سەل ءجۇرىپ وتكەن كۇننەن باستاپ ول قۇتقارۋشىلار، اسكەريلەر، ەرىكتىلەرمەن بىرگە تىنىم تاپپاي ەڭبەك ەتۋدە، ءتىپتى ولاردان دا اسىپ تۇسۋدە”، – دەيدى جازبا اۆتورى.

ء“وزىم بارىپ، كومەكتەسكىم كەلدى. اتا-انام “جارايسىڭ” دەپ بۇل ءىسىمدى قولدادى. مەن بۇل جەردە تاڭەرتەڭنەن كەشكە دەيىن سۋ، تاماق جانە وزگە دە قاجەتتى زاتتاردى تاسىپ، كومەكتەسەمىن”، — دەيدى دياس.

8. ولجاس سۇلەيمەنوۆ

ولجاس سۋلەيمەنوۆ

قاراعاندى وبلىسىنىڭ تۋماسى، «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ تۇلەگى ولجاس سۇلەيمەنوۆ بۇۇ-نىڭ 70 جىلدىعىنا ارنالعان  «كوپ ءتىل – ءبىر الەم-2015» ەسسە بايقاۋىندا جەڭىمپاز اتاندى.

وعان 130 ەلدىڭ 3500-دەن استام ستۋدەنتى قاتىستى. ناتيجەسىندە 70 ۇزدىك جۇمىس ىرىكتەلدى. بايقاۋ جەڭىمپازدارى بۇۇ شتاب-پاتەرىنەن دۇنيەجۇزىلىك جاستار فورۋمىنا شاقىرتۋ الدى.

شانحايدا ءبىلىم العان «بولاشاقشى» قىتاي تىلىندە ەسسە جازىپ، ۇزدىك اتانعان.

ء“ار قازاقستاندىق الەم ادامى بولىپ تابىلادى دەپ جازدىم. بۇل سولاي. ەلىمىزدە كوپتەگەن ۇلت وكىلدەرى تۇرادى. بارشامىز بەيبىت، تاتۋلىقتا، كەلىسىممەن ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. قازاقستاننىڭ باستى ارتىقشىلىعى دا وسىندا”، – دەيدى سۇلەيمەنوۆ.

Related Articles

  • الاشتىڭ بەيمالىم بەينەسى تابىلدى

    الاشتىڭ بەيمالىم بەينەسى تابىلدى

    قۋانىشتى، ءسۇيىنىشتى جاڭالىق! الاشتىڭ بەيمالىم بەينەسى تابىلدى ارما، قادىرلى وقىرمان! «يسكرى» جۋرنالدىڭ 1907 جىلعى ءبىر سانىندا قازاق قايراتكەرلەرىنىڭ بىزگە بەيمالىم بەينەسى ساقتالعان. ايتا كەتەيىك، «يسكرى» سۋرەتتى جۋرنالى 1901-1917 جىلدارى «رۋسسكوە سلوۆو» گازەتىنىڭ قوسىمشاسى رەتىندە شىعىپ تۇرعان. “دۋماداعى مۇسىلمان فراكتسياسى” دەپ اتالاتىن سۋرەتتى حاباردا پاتشالىق رەسەي قۇرامىنداعى مۇسىلمان دەپۋتاتتارىنىڭ بەينەسى كورسەتىلگەن. ىشىندە دۋماعا مۇشە بولعان قازاق دەپۋتاتتارى دا بار. اتاپ ايتساق ءتورت تاريحي تۇلعانىڭ بەينەسى ساقتالىپتى: ءبىرىنشى سۋرەت: م. تىنىشبايۇلى، جەتىسۋ وبلىسى; ەكىنشى سۋرەت: ب. قاراتايۇلى، ورال وبلىسى; ءۇشىنشى سۋرەت: ا. ءبىرىمجانۇلى، تورعاي وبلىسى; ءتورتىنشى سۋرەت: ش. قوسشىعۇلۇلى، اقمولا وبلىسىنان. ۇلىستىڭ ۇلى مەرەكەسى قۇتتى بولسىن! ەلدەس وردا 19.03.2025

  • ۋراڭحاي تاڭبالارى

    ۋراڭحاي تاڭبالارى

    بۇل قولجازبا پولياك تەكتى ورىس زەرتتەۋشىسى گ.ە. گرۋمم-گرجيمايلونىڭ 1903 جىلى تۋۆا مەن باتىس موڭعولياعا جاساعان ەكسپەديتسياسى بارىسىندا جازعان كۇندەلىگىنەن الىندى. جازبادا ۋراڭحاي تاڭبالارى بەرىلگەن. ولاردىڭ قايدان الىنعانى جانە اتاۋلارى جازىلعان. جوشى ۇلىسى تاڭبالارىمەن ۇقساستىق بايقالادى قاجىمۇرات تولەگەنۇلى

  • الداعى 30 جىلدا اشىلۋى ىقتيمال استرونوميالىق جاڭالىقتار

    الداعى 30 جىلدا اشىلۋى ىقتيمال استرونوميالىق جاڭالىقتار

    كەلەسى ميلليارد سەكۋندتا، ياعني باسقاشا ساناعاندا، وتىز جىلدا استرونوميادا قانداي جاڭالىق اشىلۋى مۇمكىن؟ استروفيزيك، عىلىم ناسيحاتشىسى، ابدۋس سالام اتىنداعى حالىقارالىق تەوريالىق فيزيكا ورتالىعىنىڭ (تريەست، يتاليا) زەرتتەۋشىسى سەرگەي پوپوۆتىڭ ماقالاسىن ىقشامداپ اۋدارىپ بەرىپ وتىرمىز. *** الدىمەن وتكەن 30 جىلعا كوز تاستايىق. وتىز جىل بۇرىن كۇنگە ۇقساس جۇلدىزدى اينالاتىن پلانەتا اشىلماعان-تۇعىن جانە الەمنىڭ قازىر ۇدەي كەڭەيىپ بارا جاتقانىن بىلمەيتىنبىز. ءبىرىنشى اشىلىمدى الدىن-الا بولجاۋ مۇمكىن ەدى، ەكىنشىسىن — جوق. ءبىرىنشىسى ەكزوپلانەتالاردى ىزدەۋگە باعىتتالعان جۇيەلى ەڭبەكتىڭ ناتيجەسى بولسا، ەكىنشىسىن عالىمداردىڭ كوبى كۇتپەگەن-ءدى. بۇلاردى 1960-شى جىلداردان بەرگى ەكى ەڭ باستى استرونوميالىق جاڭالىق دەي الامىن. دەمەك بولاشاق ءىرى جەتىستىكتىڭ دە كەيبىرىن بولجاي الامىز، ال باسقالارى توسىننان اشىلادى. جالپى، عىلىمي اشىلىمداردى نەلىكتەن بولجاۋعا بولادى؟ ويتكەنى كوپتەگەن ماڭىزدى

  • 1893 جىلى 25 قاراشادا

    1893 جىلى 25 قاراشادا

    1893 جىلى 25 قاراشادا، دانيالىق عالىم ۆ.تومسەن قۇلپىتاستاعى بىتىك جازۋدىڭ قۇپياسىن اشتى. عىلىمي جاڭالىق ەۋروپا قوعامىن ءدۇر سىلكىندىرەدى. توسمەن العاش «تۇرىك»، «كۇلتەگىن»، «ءتاڭىرى» دەگەن سوزدەردى شەشىپ وقيدى. بىتىكتاستاعى جازۋدىڭ كەلەسى بەتى قىتاي يەروگليفىمەن بادىزدەلگەن-ءدى. تومسەن يەروگليفتەگى ەسىمدەردىڭ رەتتىك (قايتالانۋ) جيلىگىنە قاراپ وتىرىپ كەلەسى بەتىندەگى قۇپيا تاڭبالاردى بىرتىندەپ سويلەتە باستايدى. سول داۋىردە شىعىستانۋ سونىڭ ىشىندە تۇركىتانۋ سالاسى جەكە عىلىم رەتىندە ابرويلى زەرتتەۋ نىسانىنا اينالدى. ۆ.تومسەن تاڭبانى شەشىپ قۇپياسىن اشقانىمەن كونە تۇرىك ءتىلىن بىلمەۋشى ەدى، سول سەبەپتى «بۇل ءماتىندى وقىسا رادلوۆ وقيدى» دەگەن. كوپ وتپەي رادلوۆ، تومسەن شەشكەن تاڭبانىڭ ىزىنشە ءماتىن جولدارىن وقىعان. سونىمەن جۇمباق كۇيدە قالعان تاستاعى بىتىك جازۋى سويلەي باستاعان… 25 قاراشا كۇنى ماڭىزدى كۇن. بىتىك جازۋ كۇنى قۇتتى بولسىن!

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: