|  | 

مادەنيەت

National Geographic قازاق تىلىندە دە شىقپاق

2016 جىلدان باستاپ National Geographic جۋرنالىنىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسى شىعاتىنى حابارلاندى. باسىلىم وكىلىنىڭ سوزىنشە، جۋرنال بۇعان دەيىن قازاقستانعا قاتىستى ساناۋلى ماسەلەنى عانا ءسوز ەتكەن.

شىڭعىس حاننىڭ بەيىتىن ىزدەپ جۇرگەن National Geographic زەرتتەۋشىسى البەرت لين موڭعوليانىڭ سولتۇستىگىندە اتقا ءمىنىپ ءجۇر. (كورنەكى سۋرەت)

شىڭعىس حاننىڭ بەيىتىن ىزدەپ جۇرگەن National Geographic زەرتتەۋشىسى البەرت لين موڭعوليانىڭ سولتۇستىگىندە اتقا ءمىنىپ ءجۇر. (كورنەكى سۋرەت)

 اقش ۇلتتىق گەوگرافيا قوعامىنىڭ باسىلىمى National Geographic Magazine 1888 جىلدان بەرى شىعادى. ءاۋ باستا يلليۋستراتسيالىق ماتەريالدارى از، نەگىزىنەن عىلىمي باعىتتا جاسالعان جۋرنال كەيىن بەزەندىرىلۋى كوپ، ءتىلى جالپىعا ۇعىنىقتى تانىمال جۋرنالعا اينالعان.

جۋرنالدىڭ قازاقشا نۇسقاسى شىعاتىنى جايلى حابار بيىل قىركۇيەكتىڭ باسىندا، قازاقستان سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى راپيل جوشىباەۆتىڭ اقش-قا ساپارى كەزىندە جاريالانعان ەدى.

National Geographic Kazakhstan جۋرنالىنىڭ جاۋاپتى شىعارۋشىسى ماقسات ياسىلبايۇلى ازاتتىق تىلشىسىمەن سۇحباتىندا الداعى جوسپارلارى جايلى دا ايتتى.

ازاتتىق: – National Geographic جۋرنالىنىڭ قازاقشا نۇسقاسىن شىعارۋعا نە سەبەپ بولدى؟

National Geographic Kazakhstan جۋرنالىنىڭ جاۋاپتى شىعارۋشىسى ماقسات ياسىلبايۇلى.
National Geographic Kazakhstan جۋرنالىنىڭ جاۋاپتى شىعارۋشىسى ماقسات ياسىلبايۇلى.

ماقسات ياسىلبايۇلى: – بۇل جۋرنال الەمدە نەعۇرلىم كەڭ تارالعان عىلىمي-كوپشىلىك باسىلىم ەكەنى ءمالىم. National Geographic قازىر الەمنىڭ 38 تىلىندە، 80-نەن استام مەملەكەتكە تارالادى. ورتالىعى اقش-تىڭ ۆاشينگتون قالاسىنداعى جۋرنال 19-عاسىردا اقش ۇلتتىق گەوگرافيا قوعامىنىڭ رەسمي باسىلىمى رەتىندە شىعىپ، جىلدار بويى قۇندى دەرەكتەرىمەن وقىرمان سەنىمىنە يە بولعان. اقش ۇلتتىق گەوگرافيا قوعامى تاريحي-ەتنوگرافيالىق زەرتتەۋلەرمەن شۇعىلدانىپ، ۇزاق جىلدار مول تاجىريبە جيناقتاعان. سوندىقتان بۇل جۋرنالدىڭ ماتەريالدارىن ناقتىلى دەرەك كوزى رەتىندە قۇندى ءارى سەنىمدى دەۋگە بولادى.

وسىنداي ماعلۇماتى مول، مۇمكىندىگى كوپ جۋرنالدى قازاقستانعا دا تارتۋدى كوزدەپ، استاناداعى «قازمەديا» حولدينگىنىڭ باسشىلىعى National Geographic جۋرنالىنىڭ باسشىلىعىنا ۇسىنىس جاساعان.

National Geographic كورشىلەس رەسەي مەن قىتايدا، اراب ەلدەرىندە دە شىعىپ جاتىر. ال ورتالىق ازيادا ازىرگە قازاقستاندا عانا شىقپاق.

ازاتتىق: – جۋرنالدىڭ قازاقشا نۇسقاسىن كىم قارجىلاندىرادى؟

ماقسات ياسىلبايۇلى: National Geographic Kazakhstan ايگىلى جۋرنالدىڭ برەندىن پايدالانادى. بىراق قارجىلاندىراتىن – «قازمەديا» حولدينگ. ال National Geographic جۋرنالىنىڭ سەرىكتەستىك كومەگى بولادى. جاقىندا ءبىزدىڭ جاڭا رەداكتسيامىز اقش-قا بارىپ، National Geographic جۋرنالىمەن تانىسىپ قايتتى. سوندا امەريكالىق ارىپتەستەرىمىز ميلليونداعان فوتوسۋرەتى بار مۇراعاتىن كورسەتتى. اراسىندا قازاقستان تۋرالى ەش جەردە جاريالانباعان، سيرەك كەزدەسەتىن فوتوسۋرەتتەر دە بار. National Geographic وسىنداي فوتوسۋرەتتەر بازاسىن پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سونداي-اق National Geographic قازاق تىلىندە شىققان ماتەريالدارىمىزدىڭ اراسىنان وزىنە ۇناعانىن تاڭداپ، جاريالاي الادى. ونداي ماتەريالدارىمىزدى باسقا دا سەرىكتەس جۋرنالدار دا جاريالاۋى مۇمكىن.

National Geographic Magazine ءتىلشىسى ستەفانو ۋنتەرتينەر تۇسىرگەن سۋرەت. حوككايدو، جاپونيا، 2010 جىلدىڭ قاڭتارى. (كورنەكى سۋرەت)
National Geographic Magazine ءتىلشىسى ستەفانو ۋنتەرتينەر تۇسىرگەن سۋرەت. حوككايدو، جاپونيا، 2010 جىلدىڭ قاڭتارى. (كورنەكى سۋرەت)

ازاتتىق: – National Geographic Kazakhstan نەگىزىنەن قانداي تاقىرىپتى جازباق؟

ماقسات ياسىلبايۇلى: – نەگىزگى تاقىرىبىمىز – تابيعات، قورشاعان ورتا ماسەلەسى. وسى سالالار بويىنشا ءبىر ماقالا جازۋ ءۇشىن تۇبەگەيلى، تياناقتى زەرتتەۋلەر جاسالادى. زەرتتەۋشىلەر مەن عالىمدار شاقىرىلىپ، ماقالا سۇرىپتالىپ، حالىققا تۇسىنىكتى قاراپايىم تىلمەن باياندالادى. ءبىز جۋرنالدىڭ وسى مۇمكىندىگىن پايدالانۋدى ماقسات ەتىپ وتىرمىز. قازىرگە دەيىن بۇل جۋرنالدا قازاقستان تۋرالى ماتەريالدان تەك ارال ماسەلەسى عانا ايتىلعان ەكەن. جەر اۋماعى جونىنەن دۇنيەجۇزى بويىنشا 9-ورىن الاتىن قازاقستاندا جانۋارلار مەن وسىمدىك الەمىنىڭ جانە تابيعاتتىڭ الۋان ءتۇرى بار. ءبىز جۋرنال ارقىلى وسىنى كورسەتەمىز. ازىرگە اعىلشىن تىلىندەگى ماتەريالداردى قازاقشاعا اۋدارىپ بەرەمىز، بىرتە-بىرتە جەرگىلىكتى كونتەنتتى كوبەيتەمىز.

ازاتتىق: – سۇحباتىڭىزعا راقمەت.

اسىلحان ماماشۇلى

ازاتتىق

Related Articles

  • قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    Zhalgas Yertay         قازاقستان بيلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ ءۇشىن قاتاڭ شەشىمدەرگە بارعىسى كەلمەيدى دەيىك. بىراق قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟ سونى ويلانىپ كورەيىك. قازاق ءتىلىن دامىتۋ جايىن ايتقان كەزدە قازاقستان بيلىگى قوعامدى ەكىگە بولەدى. ءبىرى – ءتىلدى دامىتۋدىڭ راديكال شەشىمدەرىن ۇستانادى، ەكىنشى جاعى – قازىرگى ستاتۋس-كۆونى ساقتاعىسى كەلەدى، ياعني ەشتەڭە وزگەرتپەي-اق قويايىق دەيدى. بىراق ەكى جولدى دا تاڭداماي، ورتاسىمەن ءجۇرۋدى ۇسىنىپ كورسەك قايتەدى!؟ باتىل قادامدارعا بارايىق، بىراق ول راديكال جول بولماسىن. قازاق ءتىلىن كۇشپەن ەمەس، ورتانى دامىتۋ ارقىلى كۇشەيتسەك بولادى. ياعني ادامدار ءتىلدى ۇيرەنىپ اۋرە بولماي-اق، حالىق جاي عانا قازاق ءتىلى اياسىندا ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەنسىن. نەگىزگى وي وسى. ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامدار ورتانى

  • ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    فوتو اشىق دەرەككوزدەردەن الىندا وتكەن اپتادا تۇركيانىڭ ۇلتتىق ءبىلىم مينيسترلىگى مەكتەپ باعدارلاماسىنا «تۇركىستان» دەگەن تەرميندى ەنگىزگەن ەدى. شەتەل باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بۇل اتاۋ ەندى «ورتالىق ازيا» ۇعىمىنىڭ ورنىنا قولدانىلماق. ءبىلىم ءمينيسترى يۋسۋف تەكين جاڭا اتاۋ تۇركى الەمىنىڭ بىرلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە، ۇكىمەت وقۋ باعدارلاماسىنان يمپەريالىق ماعىناسى بار گەوگرافيالىق اتاۋلاردى الىپ تاستاماقشى. ەڭ قىزىعى، «تۇركىستان» اۋماعىنا قازاقستاننان بولەك، قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان مەن تاجىكستان جاتادى ەكەن. سونداي-اق كەيبىر باسىلىمدار بۇل تەرميننىڭ قىتايدىڭ باتىسىندا ورنالاسقان شىڭجان ولكەسىنە قاتىسى بارىن دا اتاپ ءوتتى.  كەيبىر عالىمدار «ورتالىق ازيا» تەرمينى كولونياليزمنەن قالعانىن ءجيى اتاپ ءجۇر. حح عاسىرداعى الەمدىك اكادەميالىق عىلىمدى سول كەزدەگى ءىرى يمپەريالار قالىپتاستىرعاندىقتان، بۇگىندە مۇنداي تەرميندەر مەن اتاۋلار حالىق ساناسىنا ابدەن ءسىڭىپ

  • «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنە قاراستى ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ تاپسىرىسىمەن «JBF company» كومپانياسى سەمەي قالاسىندا، شىڭعىستاۋ وڭىرىندە، الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا  «العاشقى كىتاپ» اتتى دەرەكتى بەينەفيلم تۇسىرۋدە. دەرەكتى فيلم ابايدىڭ 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى يليا بوراگانسكي باسپاسىندا باسىلعان العاشقى شىعارمالار جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە ارنالادى. ۇلى اباي مۇراسىنىڭ قاعاز بەتىنە تاڭبالانۋ تاريحىن باياندايدى. قازىرگى ادامدار بۇرىنعى ۋاقىتتىڭ، اباي زامانىنىڭ ناقتى، دەرەكتى بەينەسىن، سول كەزدەگى ادامداردىڭ الپەتىن، كيىم ۇلگىسىن كوز الدارىنا ەلەستەتۋى قيىن. كوپشىلىكتىڭ ول ۋاقىت تۋرالى تۇسىنىگى تەاتر مەن كينوفيلمدەردەگى بۋتافورلىق كيىمدەر مەن زاتتار ارقىلى قالىپتاسقان. الايدا اباي ۋاقىتىنداعى قازاق تىرشىلىگى، قازاقتاردىڭ بەت-الپەتى، كيىم كيىسى، ءۇي – جايى، بۇيىمدارى تاڭبالانعان مىڭداعان فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. بۇلار رەسەي، تۇركيا، ۇلىبريتانيا

  • جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

    جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

                          1. اماندىق كومەكوۆتىڭ ايتىپ جۇرگەنى – ايعاقسىز بوس سوزدەر        قازاقستاننىڭ باتىس ايماعىندا عۇمىر كەشكەن ونەرپازدىڭ ءبىرى – جالبىرۇلى قوجانتاي  جايلى سوڭعى كەزدە قيسىنى كەلىسپەيتىن نەشە ءتۇرلى اڭگىمەلەر ءورىپ ءجۇر. مۇنىڭ باسىندا تۇرعانداردىڭ ءبىرى – اماندىق كومەكوۆ. بۇرىندا دا ونىڭ، باسقا دا كىسىلەردىڭ ەلدى اداستىراتىن نەگىزسىز سوزدەرىنە بايلانىستى ناقتى دالەلدەر كەلتىرىپ، «قۇلان قۇدىققا قۇلاسا، قۇرباقا قۇلاعىندا وينايدى» دەگەن اتاۋمەن تۇزگەن سىن ماقالامىزدى رەسپۋبليكالىق «تۇركىستان» گازەتى (28.09. 2023 جىل) ارقىلى جۇرت نازارعا ۇسىنعانبىز-دى. الەۋمەتتىك جەلىدە ازامات بيتان ەسىمدى بلوگەردىڭ جۋىردا جاريالاعان ۆيدەو-تۇسىرىلىمىندە ا. كومەكوۆ ءوزىنىڭ سول باياعى «الاۋلايىنە» قايتا باسىپتى. ءسوزىن ىقشامداپ بەرەيىك، بىلاي دەيدى ول: «1934 الدە 1936 جىلى (؟) ماسكەۋدە وتكىزىلەتىن

  • شوقان ۋاليحانۇلى دەگەن ەكەن..

    شوقان ۋاليحانۇلى دەگەن ەكەن..

    ەل اۋزىندا قازاق وقىمىستىلارى ايتتى دەگەن سوزدەر از ەمەس. بەلگىلى عالىم، ەتنوگراف ا. سەيدىمبەك قۇراستىرعان تاريحي تۇلعا، اسقان وقىمىستى شوقان بابامىزدىڭ تاپقىر سوزدەرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز. * * * ومبىعا وقۋعا جۇرەر الدىندا بالا شوقان اكەسىنىڭ ەل ءىشى ماسەلەسىن شەشۋدەگى كەيبىر وكتەم، وجار قىلىقتارىنا كوڭىلى تولماي، «وقۋعا بارمايمىن» دەپ قيعىلىق سالسا كەرەك. تىپتەن كونبەي بارا جاتقان بالاسىن قاتال شىڭعىس جاردەمشى جىگىتتەرىنە بايلاتىپ الماققا ىڭعايلانىپ: «شىقپاسا كوتەرىپ اكەلىڭدەر، ارباعا تاڭىپ الامىز!» − دەيدى. سوندا دارمەنى تاۋسىلعان شوقان اكەسىنە: «بايلاتپا! ابىلاي تۇقىمىنان بايلانعاندار مەن ايدالعاندار جەتەرلىك بولعان!» − دەپ ءتىل قاتادى. بالا دا بولسا اقيقات ءسوزدى ايتىپ تۇرعان بالاسىنان توسىلعان اكە دەرەۋ شوقاندى بوساتتىرىپ جىبەرەدى. * * * پەتەربۋرگتە سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءبىر

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: