|  |  | 

جاڭالىقتار قازاق شەجىرەسى

11-12 ميلليونعا ارەڭ جەتكەن قازاقتى قىرىق رۋعا بولسەك، بىت-شىت بولامىز – نازارباەۆ

قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەتتىڭ دامۋى ءۇشىن حالىقتىڭ بىرلىگى بولۋى كەرەك ەكەنىن قاداپ ايتتى.، – دەپ حابارلايدى Tengrinews.kzءتىلشىسى.

بەيسەن قۇرانبەك پرەزيدەنتتەن رۋىنىڭ اتىن كيىمىنە، كولىگىنە جازىپ الاتىندار جايلى نە ويلايتىنىن سۇرادى. ەلباسى ءتىلشىنىڭ سۇراعىنا قايتارا سۇراق قويدى: “سەن ءوزىڭ قالاي ويلايسىڭ، ايتشى، كانە؟ ءوزىڭنىڭ ويىڭدى ايتشى ماعان”، – دەدى نازارباەۆ. وعان ءتىلشى “مەن بىلاي ويلايمىن. قازاق رۋعا بولىنبەيدى، قازاق رۋدان قۇرالادى. ياعني ول ءبىزدى قۇراستىرۋعا قىزمەت ەتەدى”، – دەپ جاۋاپ قاتتى سول كەزدە ءتىلشى. وسى ساتتە پرەزيدەنت ء“يا” دەپ، ونىڭ ويىنا قوسىلدى. سونىمەن قاتار، بەيسەن قۇرانبەك “الگىندەي قيسىق ارەكەتتەر قوعامداعى قيسىق اينا ءتارىزدى”، – دەدى.

“مەن مۇنى جاقتامايمىن، – دەپ قولداۋ ءبىلدىردى ءتىلشىنىڭ سۇراعىنا ەلباسى. – ءبىز ات توبەلىندەي قازاقپىز، ءبىز 80 ميلليون ەمەسپىز، تۇرىك سياقتى، 140 ميلليون ەمەسپىز ورىستار سياقتى، ميلليارد تا ەمەسپىز، ەۋروپانىڭ كوپ ەلىنەن ازبىز. ەگەر 11-12 ميلليونعا ارەڭ جەتكەن قازاقتى قىرىق رۋعا بولەتىن بولساق بىت-شىت بولامىز. رەسەيدىڭ تاريحىندا، ارحيۆىندە قازاقتى قالاي جاۋلاپ العانى، جاتىر ءبارى. كوپ تاريحشىلار بىلەدى، قازاقتى رۋعا ءبولىپ-جارىپ جەڭگەن بولاتىن. قازاق بىرىككەندە اڭىراقايدا ەڭ قاۋىپتى جاۋىنا سوققى بەرگەن. نەگە جەڭدى؟ بىرىككەندە جەڭدى. باسى بىرىككەندە. ول جەردە “سەن قاي جاقتانسىڭ” دەپ ايتقان جوق. ابىلايحاننىڭ جان-جاعىندا ءار جاقتىڭ باتىرلارى بولدى. ەگەر ءبىز مۇنداي ناۋقاسقا ىلىنەتىن بولساق، اناۋ قازىرگى ليۆياعا ۇقساپ بىت-شىت بولىپ كەتەمىز. تايپا دەيدى، “پلەمەنا” دەپ جاتىر عوي. “پلەمەنا” دەگەن ءبىزدىڭ رۋ بولىپ كەتسە نە بولادى سوندا، نە بولامىز؟ بىت-شىت بولىپ، كىم بولسا سونىڭ اۋزىندا كەتەمىز، قايتادان بودان بولامىز. ەل بولايىق دەسەك، بىرىگۋ كەرەك”، – دەدى نازارباەۆ.

سونىمەن قاتار، نازارباەۆ مىسالعا ۆەتنام ەلىن كەلتىردى. “كەزىندە ۆەتنامداردى الپاۋىت قۇراما شتاتتارى الا المادى قانشا سوعىسسا دا. بىرلىگى مىقتى، سودان كەيىن رۋحى كۇشتى ەل. ءبىز ەل بولامىز دەسەك، كەلەر ۇرپاقتىڭ جولىن اشامىز دەسەك، مۇنداي ناۋقاستان ايىرىلعىمىز كەلسە، اسىرەسە زيالى قاۋىم وكىلدەرى قولعا الۋى كەرەك”، – دەدى ەلباسى.

جاۋابىنىڭ سوڭىندا قر پرەزيدەنتى قازاق جاستارىنا كەڭەسىن ايتتى. ايتۋىنشا، ەڭ ناعىز جولداسىڭ، سۇيەنەتىن دوسىڭ، اعايىنىڭ – ەڭبەكتى بىرگە ىستەپ، قايناسىپ، قيىنشىلىق پەن قۋانىشتى بىرگە كورەتىن جانىڭداعى قىزمەتكەر دوسىڭ بولىپ شىعادى. “كىم بولسا – ول بولسىن. نەگىزى جوق بولسا، ونداي ادامداردان اۋلاق بولۋ كەرەك. مەن اعايىن-تۋعاننان الىس ءجۇر دەپ ايتپايمىن، قازاق بولعاننان كەيىن جەتى اتامىزدى بىلەمىز، اعايىن-تۋعانىمىزدى بىلەمىز، ولاردى سىيلايمىز، شۇيىركەلەسەمىز، توي-تومالاقتا دا كەزدەسەمىز، تۋىسقاندارىمىز انا دۇنيەگە كەتكەندە دە كەزدەسەمىز، شىلدەحانادا دا كەزدەسەمىز. بۇل بويىمىزعا سىڭگەن جاقسى قاسيەت. بىراق ودان ارى بارماۋ كەرەك. ابايدىڭ ء“بىرىڭدى قازاق، ءبىرىڭ دوس، كورمەسىڭ ىستىڭ ءبارى بوس”، – دەگەن ءسوزى بار. مەن ىلعي ايتىپ جۇرەمىن. ءار جەردە، ءار اۋىلدا وسى ءسوزدى جازىپ قويۋ كەرەك. ءبىز شىلبىر-تىزگىندى قولىمىزعا العان حالىقپىز، ءولىپ-ءوشىپ وسىعان جەتتىك. تاريحىمىزدا ەشۋاقىتتا مۇنداي زامان بولعان جوق. قازاق ءوزىن-ءوزى يگەرىپ، مىناداي كولەمدە، مىناداي شەكارادا تۇرعان جوق. (…) مەنىڭ ايتاتىنىم، ءبىزدى سىرتتان الاتىن جاۋ جوق. بىرلىگىمىز بولسا قازاق ەشكىمگە بوي بەرمەيدى. ءبىز سونداي ءور وسكەن حالىقپىز، نامىستى حالىقپىز، قولدان بەرمەيتىن، “ارىم جانىمنىڭ ساداعاسى” دەگەن حالىقپىز. سوندىقتان اتا-بابامىزدىڭ قالدىرعان سالت-ءداستۇرى مەن اماناتتى ساقتاۋ ءۇشىن ءبىز ءبىر بولۋىمىز كەرەك”، – دەي كەلە ەلباسى قىزمەت الۋ ءۇشىن كونكۋرستان ءوتۋ كەرەك ەكەنىن، ءبىلىمدى كورسەتۋ كەرەك ەكەنىن، جوعارىلاۋ ءۇشىن بارلىق ساتىدان ءوتۋ كەرەك ەكەنىن ايتىپ، كەڭەس بەردى. “مەريتوكراتيا دەگەن، مىسالى، اۋدان اكىمى بولۋ ءۇشىن ءبىرىنشى اۋىل اكىمى بولىپ الۋ كەرەك. وبلىس اكىمىنە جاقىنداۋ ءۇشىن قالا مەن اۋدان اكىمى بولۋ كەرەك. ەشكىم اعايىن-تۋعانمەن جۇرە المايدى. مىسالى نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىن باسقارىپ وتىرعان جاپون عالىمىن ايتايىق، ونىڭ “بلات-سۆات” دەگەنى جوق. وندا 10 مىڭ بالا تاپسىرادى، ون مىڭنىڭ 500-ءى عانا بىلىمىمەن تۇسە الادى. وسىنداي بولاتىن بولساق، ءبىلىمىمىز وركەندەيدى. ناعىز ءبىلىمدى، قولىنان جۇمىس كەلەتىن ادامدار بيلىككە كەلەدى. بىزگە سول كەرەك”، – دەپ اياقتادى جاۋابىن ەلباسى.

Related Articles

  • اباق انا جانە تاسبيكە انا

    اباق انا جانە تاسبيكە انا

    ءمامي بي جۇرتبايۇلىنىڭ شەجىرەسىندە ايتىلۋىنشا كەرەي ۇلىسىنىڭ ارعى تەگى – شەپ، سەپ، بايلاۋ، قويلاۋ، ەلدەي، كولدەي، يزەن، جۋسان سەكىلدى تايپالاردان تارالادى ەكەن. اتالعان تايپالاردىڭ ءبىرازى ەسكى تاريح بەتتەرىنەن كەزدەسسە، ەندى ءبىر ءبولىمى قازىرگە دەيىن كەرەي رۋىنداعى اتالاردىڭ ەسىمى رەتىندە اتالىپ كەلەدى. مۇنىڭ ءبىر سەبەبىن ارعى تاريحتاعى اتالاردىڭ اتى وشپەسىن دەپ كەيىنگى ۇرپاقتارىنىڭ اتالار اتىن قايتا جاڭعىرتىپ قويعان داستۇرىنەن قاراۋ كەرەك. اباق اتاۋىنا كەلسەك، ارىدا كەرەي حانزادالارى مەن حانىشالارىنىڭ اراسىندا اباق، اباقبەردى، اباحان، اباقتاي، اباقاي، اباق بيكە سىندى ەسىمدەر بولعان. سول اتا-اپالارىنىڭ جولىن جالعاعان، توزىپ كەتكەن كەرەي ەلىنىڭ باسىن قوسىپ، وعان ءاز انا بولعان اباق ەسىمدى قاسيەتتى انا ومىردە بولعان ادام. قازاق تاريحىندا رۋ اتىنا اينالعان ءاز انالار از بولماعان. كورنەكتى جازۋشى،

  • تۇرسىن جۇمانباي ء«ۇيسىنباي كىتابى»

    تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»

    بۇل داعاندەل، باقاناس ولكەسىنەن شىققان بي ءۇيسىنباي جانۇزاقۇلى حاقىندا قۇراستىرىلىپ جازىلعان كىتاپ. تىڭ تولىقتىرىلعان ەڭبەكتە بولىس الدەكە كۇسەنۇلى، داعاندەلى بولىسىنىڭ باسشىلارى مەن بيلەرىمەن قاتار ءابدىراحمان ءالىمحانۇلى ءجۇنىسوۆ سىندى ايتۋلى تۇلعالار جايلى اڭگىمە قوزعالعان. ولاردىڭ ەل الدىنداعى ەڭبەكتەرى، بيلىك، كەسىم – شەشىمدەرى، حالىق اۋزىندا قالعان قاناتتى سوزدەرى مەن ءومىر جولدارى، اتا – تەك شەجىرەسى قامتىلعان. سونىمەن قاتار مۇراعات دەرەكتەرىندەگى مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كىتاپقا ەسىمى ەنگەن ەرلەردىڭ زامانى، ۇزەڭگىلەس سەرىكتەرى تۋرالى جازىلعان كەي ماقالالار، جىر –داستاندار، ۇزىندىلەر ەنگەن. كىتاپ قالىڭ وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان. تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»، - جەبە باسپاسى، شىمكەنت قالاسى.134 بەت تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى سىلتەمە ارقىلى وقي الاسىز. ءۇيسىنباي كىتاپ kerey.kz

  • تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

    تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

         شىعىستانۋشى-تاريحشى ءومىر تۇياقبايدىڭ بۇرىندا دا «قازاققا قانداي تاريح كەرەك؟ تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە جاسالعان تاريحي ميستيفيكاتسيالار حرونيكاسى» دەپ اتالاتىن ماقالاسىن  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) وقىپ ەم. ريزا بولعام. جاقىندا ءو. تۇياقبايدىڭ «قازاقستاندا تاريحي بۇرمالاۋلار مەن ميفتەرگە توسقاۋىل قويۋدىڭ جولدارى» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) اتتى تاعى ءبىر ماقالاسىمەن جانە تانىستىق. وتە وزەكتى ماسەلەنى كوتەرىپتى. تاريحتا ورىن الىپ جۇرگەن جاعىمسىز جايتتار تۋراسىندا وي تولعاپتى. جۋرناليستەردى، بلوگەرلەردى ايىپتاپتى. تاريحتان ارنايى كاسىبي دايىندىعى جوق، ءبارىن ءبۇلدىرىپ بولدى دەپ.  كەلەڭسىزدىكتى توقتاتۋدىڭ ناقتى جولدارىن ۇسىنىپتى. بۇعان دا كوڭىلىمىز بەك تولدى. ايتسە دە تاريحتى بۇرمالاۋعا، ءوز وتىرىكتەرىن ناسيحاتتاۋعا تەك جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەر عانا ەمەس، «ارنايى كاسىبي دايىندىعى بار» «تاريحشىلاردىڭ» دا «زور ۇلەس» قوسىپ جاتقانىن بايانداپ، ايتىلعان پىكىردى ودان ءارى ءوربىتىپ، جالعاستىرايىق.

  • Thai AirAsia X الماتى – بانگكوك تىكەلەي رەيستەرىن ىسكە قوسادى: ۆيزاسىز*

    Thai AirAsia X الماتى – بانگكوك تىكەلەي رەيستەرىن ىسكە قوسادى: ۆيزاسىز*

     تايلاندتىڭ سان قىرلى دامدەرىمەن، بوياۋلارىمەن جانە مادەنيەتىمەن تانىسىڭىز — ءبىر باعىتقا 199 USD-دەن باستالادى الماتى، 2025 جىلعى 8 قىركۇيەك – Thai AirAsia X الماتى (قازاقستان) مەن بانگكوكتى (تايلاند، دون مۋانگ اۋەجايى) بايلانىستىراتىن جاڭا اۋە باعىتىنىڭ ىسكە قوسىلۋىن قۋانا حابارلايدى. ەندى قازاقستاندىق ساياحاتشىلار قىسقى ماۋسىمدا جايلى ءارى قولجەتىمدى باعامەن جىلى سامالعا بولەنگەن، كۇن شۋاعىمەن نۇرلانعان ءارى جارقىن ومىرىمەن تانىمال بانگكوكقا ۇشا الادى. جاڭا رەيس 2025 جىلعى 1 جەلتوقساننان باستاپ اپتاسىنا ءتورت رەت – دۇيسەنبى، سارسەنبى، جۇما جانە جەكسەنبى كۇندەرى ورىندالادى. ۇشۋلار سىيىمدىلىعى 367 جولاۋشىعا ارنالعان كەڭفيۋزەلياجدى Airbus A330 ۇشاعىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. ىسكە قوسىلۋىنا وراي Thai AirAsia X ءبىر باعىتقا 199 اقش دوللارىنان باستالاتىن ارنايى پرومو-ءتاريفتى ۇسىنۋدا. بيلەتتەردى 2025 جىلعى 8–21 قىركۇيەك ارالىعىندا،

  • استانادا 2025 جىلعى كينوجوبالار پيتچينگىنىڭ جەڭىمپازدارىمەن كەزدەسۋ وتتى

    استانادا 2025 جىلعى كينوجوبالار پيتچينگىنىڭ جەڭىمپازدارىمەن كەزدەسۋ وتتى

    استانادا «ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ» باسقارما توراعاسى قۇرمانبەك جۇماعالي 2025 جىلعى پيتچينگ سىنىنان سۇرىنبەي وتكەن اشىق كونكۋرس جەڭىمپازدارىمەن كەزدەستى. ءىس-شارا دوڭگەلەك ۇستەل فورماتىندا ءوتىپ، وعان ساراپتامالىق كەڭەس مۇشەلەرى مەن ورتالىق ماماندارى قاتىستى. جيىندا وتاندىق كينويندۋستريا الدىندا تۇرعان باستى مىندەتتەر مەن باسىم باعىتتار تالقىلاندى. بيىلعى بايقاۋعا جالپى 444 ءوتىنىم تىركەلدى. سونىڭ ىشىندە 16 جوبا مەملەكەتتىك قولداۋعا لايىق دەپ تانىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا ءۇش دەبيۋتتىك جۇمىس جانە تايلاندپەن بىرلەسكەن كينوجوبا بار. بۇل قازاقستاندىق اۆتورلاردىڭ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىققا دايىن ەكەنىن جانە شەتەلدىك ارىپتەستەرمەن بايلانىسىن نىعايتىپ وتىرعانىن كورسەتەدى. كەزدەسۋ بارىسىندا ورتالىقتىڭ باسقارما توراعاسى قۇرمانبەك جۇماعالي – «ساپالى فيلم ءتۇسىرۋ – باستى تالاپ. كونكۋرستا جەڭىسكە جەتكەن جوبا جەتەكشىلەرىنىڭ كينو ءوندىرىسىنىڭ العاشقى ساتىسىنان باستاپ، ەكران ارقىلى كورەرمەنگە جەتۋ كەزەڭىنە دەيىن

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: