11-12 millionğa äreñ jetken qazaqtı qırıq ruğa bölsek, bıt-şıt bolamız – Nazarbaev
QR Prezidenti Nwrswltan Nazarbaev memlekettiñ damuı üşin halıqtıñ birligi boluı kerek ekenin qadap ayttı., – dep habarlaydı Tengrinews.kztilşisi.
Beysen Qwranbek Prezidentten ruınıñ atın kiimine, köligine jazıp alatındar jaylı ne oylaytının swradı. Elbası tilşiniñ swrağına qaytara swraq qoydı: “Sen öziñ qalay oylaysıñ, aytşı, käne? Öziñniñ oyıñdı aytşı mağan”, – dedi Nazarbaev. Oğan tilşi “Men bılay oylaymın. Qazaq ruğa bölinbeydi, qazaq rudan qwraladı. YAğni ol bizdi qwrastıruğa qızmet etedi”, – dep jauap qattı sol kezde tilşi. Osı sätte Prezident “Iä” dep, onıñ oyına qosıldı. Sonımen qatar, Beysen Qwranbek “Älgindey qisıq äreketter qoğamdağı qisıq ayna tärizdi”, – dedi.
“Men mwnı jaqtamaymın, – dep qoldau bildirdi tilşiniñ swrağına elbası. – Biz at töbelindey qazaqpız, biz 80 million emespiz, türik siyaqtı, 140 million emespiz orıstar siyaqtı, milliard ta emespiz, europanıñ köp elinen azbız. Eger 11-12 millionğa äreñ jetken qazaqtı qırıq ruğa böletin bolsaq bıt-şıt bolamız. Reseydiñ tarihında, arhivinde qazaqtı qalay jaulap alğanı, jatır bäri. Köp tarihşılar biledi, qazaqtı ruğa bölip-jarıp jeñgen bolatın. Qazaq birikkende Añıraqayda eñ qauipti jauına soqqı bergen. Nege jeñdi? Birikkende jeñdi. Bası birikkende. Ol jerde “sen qay jaqtansıñ” dep aytqan joq. Abılayhannıñ jan-jağında är jaqtıñ batırları boldı. Eger biz mwnday nauqasqa ilinetin bolsaq, anau qazirgi Liviyağa wqsap bıt-şıt bolıp ketemiz. Taypa deydi, “plemena” dep jatır ğoy. “Plemena” degen bizdiñ ru bolıp ketse ne boladı sonda, ne bolamız? Bıt-şıt bolıp, kim bolsa sonıñ auzında ketemiz, qaytadan bodan bolamız. El bolayıq desek, birigu kerek”, – dedi Nazarbaev.
Sonımen qatar, Nazarbaev mısalğa V'etnam elin keltirdi. “Kezinde v'etnamdardı alpauıt qwrama ştattarı ala almadı qanşa soğıssa da. Birligi mıqtı, sodan keyin ruhı küşti el. Biz el bolamız desek, keler wrpaqtıñ jolın aşamız desek, mwnday nauqastan ayırılğımız kelse, äsirese ziyalı qauım ökilderi qolğa aluı kerek”, – dedi elbası.
Jauabınıñ soñında QR Prezidenti qazaq jastarına keñesin ayttı. Aytuınşa, eñ nağız joldasıñ, süyenetin dosıñ, ağayınıñ – eñbekti birge istep, qaynasıp, qiınşılıq pen quanıştı birge köretin janıñdağı qızmetker dosıñ bolıp şığadı. “Kim bolsa – ol bolsın. Negizi joq bolsa, onday adamdardan aulaq bolu kerek. Men ağayın-tuğannan alıs jür dep aytpaymın, qazaq bolğannan keyin jeti atamızdı bilemiz, ağayın-tuğanımızdı bilemiz, olardı sıylaymız, şüyirkelesemiz, toy-tomalaqta da kezdesemiz, tuısqandarımız ana düniege ketkende de kezdesemiz, şildehanada da kezdesemiz. Bwl boyımızğa siñgen jaqsı qasiet. Biraq odan arı barmau kerek. Abaydıñ “Biriñdi qazaq, biriñ dos, körmesiñ istiñ bäri bos”, – degen sözi bar. Men ılği aytıp jüremin. Är jerde, är auılda osı sözdi jazıp qoyu kerek. Biz şılbır-tizgindi qolımızğa alğan halıqpız, ölip-öşip osığan jettik. Tarihımızda eşuaqıtta mwnday zaman bolğan joq. Qazaq özin-özi igerip, mınaday kölemde, mınaday şekarada twrğan joq. (…) Meniñ aytatınım, bizdi sırttan alatın jau joq. Birligimiz bolsa qazaq eşkimge boy bermeydi. Biz sonday ör ösken halıqpız, namıstı halıqpız, qoldan bermeytin, “arım janımnıñ sadağası” degen halıqpız. Sondıqtan ata-babamızdıñ qaldırğan salt-dästüri men amanattı saqtau üşin biz bir boluımız kerek”, – dey kele elbası qızmet alu üşin konkurstan ötu kerek ekenin, bilimdi körsetu kerek ekenin, joğarılau üşin barlıq satıdan ötu kerek ekenin aytıp, keñes berdi. “Meritokratiya degen, mısalı, audan äkimi bolu üşin birinşi auıl äkimi bolıp alu kerek. Oblıs äkimine jaqındau üşin qala men audan äkimi bolu kerek. Eşkim ağayın-tuğanmen jüre almaydı. Mısalı Nazarbaev universitetin basqarıp otırğan japon ğalımın aytayıq, onıñ “blat-svat” degeni joq. Onda 10 mıñ bala tapsıradı, on mıñnıñ 500-i ğana bilimimen tüse aladı. Osınday bolatın bolsaq, bilimimiz örkendeydi. Nağız bilimdi, qolınan jwmıs keletin adamdar bilikke keledi. Bizge sol kerek”, – dep ayaqtadı jauabın elbası.
Pikir qaldıru