|  |  | 

مادەنيەت شوۋ-بيزنيس

ع. مولدانازار: “مەنەن دە مىقتىلار بار. ولار قازىر ەشكىمگە كەرەكسىز”

mg_2535

مۋزىكانت عالىمجان مولدانازار ۆلاست باسىلىمىنا سۇحبات بەرىپ، ءوزىنىڭ ءومىرى، كوزقاراسى، مۋزىكاسى جايلى اڭگىمەلەدى. تۋعان جەرى، تۋعان ءتىلى تۋرالى دا ايتتى. تومەندە سۇحباتتان ۇزىندىلەر بەرىپ وتىرمىز.egemen.kz

ءوزىمدى قازاقستان ەستراداسىنىڭ وكىلىمىن دەپ سانامايمىن. نە جاسىراتىنى بار، ءبىزدىڭ ەسترادا ماعان ۇنامايدى. مادەنيەت، مۋزىكا، شىعارماشىلىققا دەگەن مۇنداي كوزقاراس ۇنامايدى. فونوگرامما – دەگەن ول قىلمىس. جۇرتتى الداپ، اقشا الۋ… ءبىزدىڭ ادامدار، كورەرمەندەر وزدەرىن ۇيالماي، اشىقتان-اشىق الداپ جاتقانىن ءبىلۋى كەرەك. ال ارتىستەر وزدەرىنىڭ جاساپ جۇرگەنى قىلمىس ەكەنىن تۇسىنۋلەرى كەرەك. بۇل ەندى… جىلاعىڭ دا، كۇلكىڭ دە كەلەدى. مەن قىلمىسكەر بولعىم كەلمەيدى.

***

مەنەن دە مىقتىلار بار، بىراق ءازىر ولار ەشكىمگە كەرەك بولماي جاتىر. مەن باياعىدان ءان شىعارىپ كەلەم، بىراق ول اندەر كەرەكسىز بولىپ ينتەرنەتتە جاتتى. سوسىن رەسەيدە بىرەۋلەر «و، ءبىر قازاق كۇشتى سينتي-پوپ جاساپ ءجۇر» دەدى. سوسىن بىزدىكىلەر «و! ءبىزدىڭ بالا ەۋروپادا بىردەڭە ۇتىپ الدى» دەدى. بىراق مەن وعان دەيىن دە بولعام نەگىزى.

***

رەسەيگە بىرنەشە رەت شاقىردى. بىراق بارعىم كەلمەدى. ويتكەنى، الماتىنى وتە قاتتى جاقسى كورەم. بۇل جەردەن ەشقايدا كەتكىم كەلمەيدى.

***

ەشقاشان اتاققا، كوپ اقشا تابۋعا قىزىققان ەمەسپىن. كوبى «سەنىڭ ورنىڭدا بولسام، باسقا جاققا كەتىپ قالار ەدىم» دەيدى. مەن كەتكىم كەلمەيدى. سوڭىنا دەيىن وسىندا قالىپ، وسى قالادا made in Kazakhstan دەۋگە تۇرارلىق بىردەڭە جاساسام دەيمىن.

***

قازاق ءتىلى ول مەن ءۇشىن دۇنيەگە العاش كەلگەندە ەستىگەن دىبىستارىم. مەن ونى مەكتەپتى بىتىرگەنشە تىڭدادىم. ويتكەنى، ءبىزدىڭ اۋىلدا ءبىر عانا ورىس وتباسى بولدى، ولاردىڭ ءوزى ورىسشا بىلمەيتىن.

***

قايرات نۇرتاستى ءوز باسىم سىيلايمىن. ونىڭ ءوز اۋديتورياسى بار. ءتىپتى سونداي ۇلكەن اۋديتوريا مەندە دە بولسا دەيمىن. قايراتتى ءسۇيىپ تىڭدايتىن، تىڭداپ وتىرىپ جىلايتىن جاقىندارىم بار. ول شىنىمەن دە ادامدارعا ءبىر سەزىمدەر بەرەدى. ول شىنىمەن دە ادامداردى ءبىر نارسەلەر تۋرالى ويلاندىرادى.

***

اكەم قاتال، اسكەري ادام. بىراق ىشتەي ەركىن ادام. «بىلگەنىڭدى ىستە. ەڭ باستىسى، جۇرتتى الداما» دەيدى.

***

التى بالانىڭ كىشىسى بولدىم. قازاقتا ءۇيدىڭ كىشىسى اكە-شەشەسىمەن قالادى. ال مەن كەتەتىنىمدى مەكتەپتە جۇرگەندە-اق ءبىلدىم. بىراق تۋعان اۋىلىمدى قاتتى جاقسى كورەم. ءجيى بارام. ساعىنعاندا بيلەت الام دا كەتىپ قالام. دەگەنمەن… بالا كەزىمدە، قازىر دە ول جەرمەن ءبىرتۇرلى گارمونيا تابا المايمىن.

***

اۋىلدىڭ تاربيەسىمەن ءوستىم. سوندىقتان كەي نارسەلەردى قابىلداۋ ماعان قيىن. مىسالى، بالانىڭ اكە-شەشەسىمەن داۋلاسقانىن كورگەندە «نە بولىپ بارادى ءوزى؟» دەپ شوشيمىن.

***

«سەن امەريكان مۋزىكاسىن ناسيحاتتايسىڭ. مۋزارت، قايرات نۇرتاس – مىنە بۇلار بىزدىكى» دەپ ۇرسادى كەيدە. مەن تۇسىندىرۋگە تىرىسام: «مۋزارت پەن قايرات نۇرتاس ەلەكتروندى گيتارامەن، سينتەزاتورمەن ايتادى. قازاق ەلەكتروندى گيتارا تارتىپ پا ەدى؟ قالايشا ونى ناعىز قازاق مۋزىكاسى دەپ ايتاسىز؟».

***

قازاقشا بولسىن دەيتىندەر تويلارىنا كانە ۋەست، بەيونسە، دجەننيفەر لوپەستەردى شاقىرادى. ول جەردەن دومبىرا، قوبىز كورمەيسىز.

***

«نەگە دومبىرا تارتپايسىڭ؟» دەپ تە ۇرسادى. ءبىر اعامىزعا «مىنە كوشەدە كەزدەستىك. ءسىز نەگە مەرسەدەسپەن كەلدىڭىز، نەگە اتپەن كەلمەدىڭىز؟» دەدىم.

***

بىردەڭە دۇرىس بولماي جاتسا، ءبارىن تاستاپ قاشۋعا بولمايدى. اركىم ءوز ءىسىن ادال اتقارسا، ەلدى سىيلاسا، جانە ادامداردى اقشاسى ءۇشىن ەمەس، ادام بولعانى ءۇشىن سىيلاسا، جاقسىراق بولادى. پاتريوتيزم دەگەن وسى.

***

مۇنى ەستىپ بىرەۋلەر مىرس ەتۋىلەرى مۇمكىن. بىراق ءبىز قاتتى بولىپ كەتتىك. دوستارىمىزدىڭ وزىنە سەنبەيمىز. ادام بولۋدان قالا باستاعاندايمىز.

***

مايكل دجەكسون ناعىز كورول. ونى سىناپ جاتسا، ءوز باسىم ءبىرتۇرلى بولا باستايمىن.

***

تويلاردا ءان ايتپايتىن سەبەبىم، تويدىڭ شىرقىن بۇزعىم كەلمەيدى. «كەيدە بىرەۋ كەلىپ «ەي ىنىشەك، وسى سەنىڭ ايتىپ جۇرگەنىڭ نە ءان؟» دەيدى. بۇل دا ءبىر پىكىر. ونى دا سىيلاعان دۇرىس.

egemen.kz

Related Articles

  • قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    Zhalgas Yertay         قازاقستان بيلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ ءۇشىن قاتاڭ شەشىمدەرگە بارعىسى كەلمەيدى دەيىك. بىراق قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟ سونى ويلانىپ كورەيىك. قازاق ءتىلىن دامىتۋ جايىن ايتقان كەزدە قازاقستان بيلىگى قوعامدى ەكىگە بولەدى. ءبىرى – ءتىلدى دامىتۋدىڭ راديكال شەشىمدەرىن ۇستانادى، ەكىنشى جاعى – قازىرگى ستاتۋس-كۆونى ساقتاعىسى كەلەدى، ياعني ەشتەڭە وزگەرتپەي-اق قويايىق دەيدى. بىراق ەكى جولدى دا تاڭداماي، ورتاسىمەن ءجۇرۋدى ۇسىنىپ كورسەك قايتەدى!؟ باتىل قادامدارعا بارايىق، بىراق ول راديكال جول بولماسىن. قازاق ءتىلىن كۇشپەن ەمەس، ورتانى دامىتۋ ارقىلى كۇشەيتسەك بولادى. ياعني ادامدار ءتىلدى ۇيرەنىپ اۋرە بولماي-اق، حالىق جاي عانا قازاق ءتىلى اياسىندا ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەنسىن. نەگىزگى وي وسى. ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامدار ورتانى

  • ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    فوتو اشىق دەرەككوزدەردەن الىندا وتكەن اپتادا تۇركيانىڭ ۇلتتىق ءبىلىم مينيسترلىگى مەكتەپ باعدارلاماسىنا «تۇركىستان» دەگەن تەرميندى ەنگىزگەن ەدى. شەتەل باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بۇل اتاۋ ەندى «ورتالىق ازيا» ۇعىمىنىڭ ورنىنا قولدانىلماق. ءبىلىم ءمينيسترى يۋسۋف تەكين جاڭا اتاۋ تۇركى الەمىنىڭ بىرلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە، ۇكىمەت وقۋ باعدارلاماسىنان يمپەريالىق ماعىناسى بار گەوگرافيالىق اتاۋلاردى الىپ تاستاماقشى. ەڭ قىزىعى، «تۇركىستان» اۋماعىنا قازاقستاننان بولەك، قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان مەن تاجىكستان جاتادى ەكەن. سونداي-اق كەيبىر باسىلىمدار بۇل تەرميننىڭ قىتايدىڭ باتىسىندا ورنالاسقان شىڭجان ولكەسىنە قاتىسى بارىن دا اتاپ ءوتتى.  كەيبىر عالىمدار «ورتالىق ازيا» تەرمينى كولونياليزمنەن قالعانىن ءجيى اتاپ ءجۇر. حح عاسىرداعى الەمدىك اكادەميالىق عىلىمدى سول كەزدەگى ءىرى يمپەريالار قالىپتاستىرعاندىقتان، بۇگىندە مۇنداي تەرميندەر مەن اتاۋلار حالىق ساناسىنا ابدەن ءسىڭىپ

  • «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنە قاراستى ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ تاپسىرىسىمەن «JBF company» كومپانياسى سەمەي قالاسىندا، شىڭعىستاۋ وڭىرىندە، الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا  «العاشقى كىتاپ» اتتى دەرەكتى بەينەفيلم تۇسىرۋدە. دەرەكتى فيلم ابايدىڭ 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى يليا بوراگانسكي باسپاسىندا باسىلعان العاشقى شىعارمالار جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە ارنالادى. ۇلى اباي مۇراسىنىڭ قاعاز بەتىنە تاڭبالانۋ تاريحىن باياندايدى. قازىرگى ادامدار بۇرىنعى ۋاقىتتىڭ، اباي زامانىنىڭ ناقتى، دەرەكتى بەينەسىن، سول كەزدەگى ادامداردىڭ الپەتىن، كيىم ۇلگىسىن كوز الدارىنا ەلەستەتۋى قيىن. كوپشىلىكتىڭ ول ۋاقىت تۋرالى تۇسىنىگى تەاتر مەن كينوفيلمدەردەگى بۋتافورلىق كيىمدەر مەن زاتتار ارقىلى قالىپتاسقان. الايدا اباي ۋاقىتىنداعى قازاق تىرشىلىگى، قازاقتاردىڭ بەت-الپەتى، كيىم كيىسى، ءۇي – جايى، بۇيىمدارى تاڭبالانعان مىڭداعان فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. بۇلار رەسەي، تۇركيا، ۇلىبريتانيا

  • Thai AirAsia X الماتى – بانگكوك تىكەلەي رەيستەرىن ىسكە قوسادى: ۆيزاسىز*

    Thai AirAsia X الماتى – بانگكوك تىكەلەي رەيستەرىن ىسكە قوسادى: ۆيزاسىز*

     تايلاندتىڭ سان قىرلى دامدەرىمەن، بوياۋلارىمەن جانە مادەنيەتىمەن تانىسىڭىز — ءبىر باعىتقا 199 USD-دەن باستالادى الماتى، 2025 جىلعى 8 قىركۇيەك – Thai AirAsia X الماتى (قازاقستان) مەن بانگكوكتى (تايلاند، دون مۋانگ اۋەجايى) بايلانىستىراتىن جاڭا اۋە باعىتىنىڭ ىسكە قوسىلۋىن قۋانا حابارلايدى. ەندى قازاقستاندىق ساياحاتشىلار قىسقى ماۋسىمدا جايلى ءارى قولجەتىمدى باعامەن جىلى سامالعا بولەنگەن، كۇن شۋاعىمەن نۇرلانعان ءارى جارقىن ومىرىمەن تانىمال بانگكوكقا ۇشا الادى. جاڭا رەيس 2025 جىلعى 1 جەلتوقساننان باستاپ اپتاسىنا ءتورت رەت – دۇيسەنبى، سارسەنبى، جۇما جانە جەكسەنبى كۇندەرى ورىندالادى. ۇشۋلار سىيىمدىلىعى 367 جولاۋشىعا ارنالعان كەڭفيۋزەلياجدى Airbus A330 ۇشاعىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. ىسكە قوسىلۋىنا وراي Thai AirAsia X ءبىر باعىتقا 199 اقش دوللارىنان باستالاتىن ارنايى پرومو-ءتاريفتى ۇسىنۋدا. بيلەتتەردى 2025 جىلعى 8–21 قىركۇيەك ارالىعىندا،

  • جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

    جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

                          1. اماندىق كومەكوۆتىڭ ايتىپ جۇرگەنى – ايعاقسىز بوس سوزدەر        قازاقستاننىڭ باتىس ايماعىندا عۇمىر كەشكەن ونەرپازدىڭ ءبىرى – جالبىرۇلى قوجانتاي  جايلى سوڭعى كەزدە قيسىنى كەلىسپەيتىن نەشە ءتۇرلى اڭگىمەلەر ءورىپ ءجۇر. مۇنىڭ باسىندا تۇرعانداردىڭ ءبىرى – اماندىق كومەكوۆ. بۇرىندا دا ونىڭ، باسقا دا كىسىلەردىڭ ەلدى اداستىراتىن نەگىزسىز سوزدەرىنە بايلانىستى ناقتى دالەلدەر كەلتىرىپ، «قۇلان قۇدىققا قۇلاسا، قۇرباقا قۇلاعىندا وينايدى» دەگەن اتاۋمەن تۇزگەن سىن ماقالامىزدى رەسپۋبليكالىق «تۇركىستان» گازەتى (28.09. 2023 جىل) ارقىلى جۇرت نازارعا ۇسىنعانبىز-دى. الەۋمەتتىك جەلىدە ازامات بيتان ەسىمدى بلوگەردىڭ جۋىردا جاريالاعان ۆيدەو-تۇسىرىلىمىندە ا. كومەكوۆ ءوزىنىڭ سول باياعى «الاۋلايىنە» قايتا باسىپتى. ءسوزىن ىقشامداپ بەرەيىك، بىلاي دەيدى ول: «1934 الدە 1936 جىلى (؟) ماسكەۋدە وتكىزىلەتىن

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: