|  | 

الەۋمەت

ۇزىناعاشتا جوعالعان ءۇش جىگىتكە قاتىستى قىلمىستىق وقيعانىڭ حرونولوگياسى 

تالدىقورعان قالاسىنا جاقىن ماڭداعى كوكسۋ اۋدانىنىڭ 3 تۇرعىنى الماتى جاقتاعى ۇزىناعاش بازارىندا مال ساتامىز دەپ ءىز-ءتۇزسىز جوعالىپ، سوڭىندا قۇمعا كومىلگەن سۇيەكتەرى تابىلعان بولاتىن. Baq.kz رەداكتسياسى جالپى جاعدايدى نازاردا ۇستاپ، ءار كۇنگى بولعان وقيعا تىزبەكتەرىن جاريالاپ وتىرعان ەدى. ەندى سوڭى قايعىمەن اياقتالعان قىلمىستىق وقيعانىڭ حرونولوگياسىن ۇسىنادى.

4-5 جىلدان بەرى مال ساۋداسىن كاسىپ ەتكەن 1979 جىلى تۋعان دولدانۇلى جارقىنبەك، 1973 جىلعى زارلىحانۇلى مۇقيات پەن ءالىمحان قادىلبەك ەسىمدى جىگىتتەر شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ تارباعاتاي اۋدانىنان 43 باس مال ساتىپ الىپ، ونى ەكى جۇك كولىگىمەن 17 قىركۇيەك، سەنبى كۇنى، الماتى ماڭىنداعى ۇزىناعاش بازارىنا شىعارعان.

سەنبى، 17 قىركۇيەكتە: سول كۇنى ولار ەكى باس مالدىڭ ساتىلعانىن، قالعاندارىن دا ساتۋ ءۇشىن ەرتەڭگى جەكسەنبىلىك بازارعا شىعاتىنىن ايتىپ، ۇيىندەگىلەرگە حابارلاعان.

جەكسەنبى، 18 كىركۇيەكتە: ولارعا جەكسەنبى كۇنى بەيتانىس ءبىر ازامات كەلىپ، «مالدارىڭنىڭ ءبارىن مەن ساتىپ الامىن. ۇزىناعاشتان 40 شاقىرىم جەردەگى ۇيىمە جەتكىزىپ بەرىڭدەر. اقشالارىڭدى سول جەردەن الاسىڭدار»، – دەپ، ءار باس مالعا 143 مىڭ تەڭگەدەن باعاسىن دا كەلىسىپ كەتكەن.

سول كۇنى كورگەن كۋاگەرلەردىڭ ايتۋىنشا، جوعالعان جىگىتتەر: «مالدارىمىزدىڭ قالعان 41 باسىن بىرەۋلەر الاتىن بولدى. ۇيىنە جەتكىزىپ بەرىپ، اقشامىزدى الىپ، كەشكە قاراي ءبىز دە ۇيگە قايتامىز»، – دەگەن.

ساتىپ العان ادامعا مالدارىن جەتكىزىپ بەرۋگە جولعا شىقانىن ايتىپ، ۇيىندەگىلەرگە تەلەفونمەن حابارلاعان.

تۇستەن كەيىننەن باستاپ ولاردىڭ تەلەفوندارى ءسوندىرۋلى بولادى.

دۇيسەنبى، 19 قىركۇيەكتە: مۇلدە حابارسىز كەتسە دە، تۋسىقاندارى ولاردى كەلەدى دەپ كۇتكەن. تەرگەۋ ناتيجەسىنە ساي، ءبىرىنشى ماشينا وسى كۇنى ورتەنگەن.

سەيسەنبى، 20 قىركۇيەكتە: ەشقانداي حابار بولماعان سوڭ، ءۇش جىگىتتىڭ بىرەۋىنىڭ اعاسى ادال زارلىحان وتباسىنداعىلارمەن اقىلداسا كەلە، الماتى وبلىسى كوكسۋ اۋداندىق ىشكى ىستەر بولىمىنە ىنىلەرىنىڭ جوعالعانى جايلى ارىز ءتۇسىرىپ، قاسىنا بىرنەشە ادام ەرتىپ، الماتى جاققا جىگىتتەردى ىزدەۋگە شىققان. ۇزىناعاش، وتار جانە قىرعىز-قازاق شەكاراسى ماڭىن شارلاپ ىزدەگەن. تۇنگى ساعات 21:00 مولشەرىندە قورداي پولتسياسىنا ءۇش جىگىتتىڭ جوعالعانى جايلى ارىز قالدىرعان.

سارسەنبى، 21 قىركۇيەكتە: تۋىستارىن ىزدەگەن اتالمىش جىگىتتەر كۇنى بويى شۋ جاقتى شارلاپ كەلىپ، كەشكە قاراي ۇزىناعاشتاعى جامبىل اۋداندىق ىشكى ىستەر بولىمىنە ارزى جازعان. ولار ۇزىناعاش اۋداندىق ىشكى ىستەر بولىمىندە وتىرعان كەزدە ۇستىلەرىنەن «تالدىقورعاننان كەلدىك» دەپ ءۇش ادام كىرگەن. ول جەردە وتىرعان پوليتسەيلەر ءبىر-بىرىنە ورىسشا سويلەپ: «كەشەگى ورتەنگەن ماشينا وسىلاردىكى ەمەس پە ەكەن؟» دەگەن سياقتى اڭگىمەلەر قوزعاعان.

بەيسەنبى، 22 قىركۇيەكتە: ىزدەۋ شارالارىنان ەش ناتيجە بولماعان سوڭ، جوعالعان جىگىتتەردىڭ بىرەۋىنىڭ اعاسى تۇرسىن ءالىمحان دەگەن ازامات Baq.kz رەداكتسياسىنا حابارلاسىپ، اقپاراتتىق كومەك بەرۋىن وتىنگەن.

بۇل كۇنى جوعالعان جىگىتتەرگە تيەسىلى ءبىر كولىك ورتەنگەن كۇيىندە تابىلعان.

سول كۇنى كەشكە قاراي ورتەنگەن ماشينا تۋرالى حاباردى ەستىگەن ادال زارلىحان پوليتسەيلەرگە ەرىپ، ناق مايدانعا بارعان. جول بويىنداعى كامەرالاردى تەكسەرىپ، ەش دەرەك كورە الماعان. سول ماشينا ورتەنگەن ۋاقىتتا ونى كورگەن ءبىر مالشى مەن ءدامحانادا جۇمىس جاسايتىن تاعى ءبىر ايەل ۇزىناعاش پوليتسياسىنا حابار بەرەگەن. بىراق ەشقانداي قۇقىق قورعاۋشى كولىك ورتەنگەن جەرگە كەلمەگەن. كۋاگەرلەر «بۇل كولىكتىڭ كەشكى 20:40 كەزىندە ورتەنگەنىن، 20 قىركۇيەكتەن 21 قىركۇيەككە قاراعان كۇنى كەشتە، قاسىنان الدىڭعى بامپەرى سىنعان جەڭىل كولىككە مىنگەن ەكى ادامنىڭ كەتىپ بارا جاتقانىن كورگەنىن» ايتقان.

جۇما، 23 قىركۇيەكتە: جامبىل وبلىسى دەگەرەس اۋىلىنان ەكىنشى ماشينا تابىلدى.

ول تۋرالى قىتايدان كوشىپ كەلگەن بەيتانىس ورالمان جىگىت حابارلاعان. ول مال ساتىپ جۇرگەن جىگىتتەردىڭ جوعالعانىن، ەل بولىپ ىزدەپ جاتقانىن ينتەرنەتتەن كورىپ، يەسىز تۇرعان كولىكتىڭ قاسىنا بارىپ فوتوعا ءتۇسىرىپ العان دا، تىلەۋلەستىك نيەتپەن ىزدەۋشىلەرگە حابارلاپ، ۆاتساپپەن فوتوسىن جىبەرگەن. بۇل حاباردى ەستي سالا، تۋىسقاندارى تاڭعى بەس مولشەرىندە پوليتسەيلەرمەن بىرگە مايدانعا بارعان. ونى وزگە ەكى پوليتسەي كۇزەتىپ تۇرعان. كولىكتىڭ اككۋمۋلياتورى ۇرلانىپتى.

 

كولىكتى كورگەنىن حابارلاعان جىگىت، «وتكەن كەشتە ءوزىنىڭ ءبىر تانىسىنىڭ مال تيەگەن، بۇزىلىپ، وتالماي قالعان ءبىر جۇك كولىگىن جوندەپ بەرگەنىن» ايتىپ، ول ادامنىڭ تەلەفون ءنومىرىن بەرگەن. ىزدەۋشىلەر، ياعني، ادال زارلىحان باستاعان ادامدار الگى ادامعا حابارلاسىپ، كەزدەسكەن. سول ەكىنشى كۋاگەردىڭ ايتۋىنشا: «بۇرىن پوليتسيا قىزمەتكەرى بولعان ءبىر جىگىت كەلىپ، ماشينالارى بۇزىلىپ قالعانىن، جوندەپ بەرۋىن ءوتىنىپ، ەرتىپ بارعان. ول كەزدە جوعالعان ءۇش جىگىت بۇل جەردە دە بولماعان. پوليتسيادا جۇمىس جاساعان الگى جىگىتپەن قوسا ول جەردە وزگە ەكى ادام جانە يەسىمەن قوسا ءبىر تراكتور بولعان. ول وتالماي قويعان ماشينانى سۇيرەۋگە كەلگەنىن ايتقان.

جۇك كولىگى جوندەلگەن سوڭ رولگە اسىعىس وتىرعان ولار ماشينانى ورنىنان قوزعاپ قالعاندا جول شەتىندە جاقىن تۇرعان تراكتوردى بارىپ سوعىپ، اۋدارىپ تاستاعان.

ول تركاتوردى تارتىپ تۇرعىزۋ ءۇشىن وزگە كولىكتەر شاقىرىلعان. سوسىن بۇزىلعان ماشينانى جوندەگەن جىگىت ۇيىنە قايتىپ كەتكەن.

ىزدەۋشىلەر بۇل حاباردى ەستي سالا سول ماڭايعا بارىپ، كوزدەرىمەن انىق ىزدەردى كورگەن.

وسى كۇنى تۇنگە قاراي ىزدەۋشى جىگىتتەردىڭ كۇشىمەن شيەن دەگەن اۋىلدا جايىلىپ جۇرگەن جەرىنەن 35 باس مال تابىلدى.

سەنبى 24 قىركۇيەكتە: الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانىندا وتكەن جەكسەنبىدە جوعالعان مال ساۋداسىمەن اينالىساتىن ءۇش جىگىتتىڭ قازا تاپقانى بەلگىلى بولدى. ول تۋرالى پوليتسيا مارقۇمداردىڭ تۋىستارىنا ەستىرتكەن.

 

قىلمىسكەرلەر ءۇش مۇردەنى الماتىدان 270 شاقىرىم جەرگە اپارىپ، يەن شۇڭقىرعا تاستاپ، كوڭمەن كومىپ كەتكەن.

قاندى قىلمىستى تەرگەۋ جۇمىستارى الماتى وبلىسى اكىمدىگىنىڭ نازارىنا الىندى.

بۇگىن، ۇزىناعاش پوليتسياسى تەكسەرۋ ناتيجەسىنەن سوڭ، قاپىدا جازىم بولعان ءۇش ازاماتتىڭ سۇيەكتەرىن قايتارىپ بەردى.

جانازا نامازى ەرتەڭ، ياعني، 27 قىركۇيەك كۇنى الماتى وبلىسى كوكسۋ اۋدانى قازاقستان اۋىلىندا ساعات 10:30 دا وقىلادى.

قوعامدا زور ءدۇمپۋ تۋدىرعان اتىشۋلى وقيعا جايلى قازىرگە دەيىن ەشبىر قۇزىرلى ورگان ارنايى مالىمدەمە جاساعان جوق.

قازا بولعان ءۇش ازاماتتىڭ ارتىندا 9 بالا جەتىم قالدى…

 

Related Articles

  • قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    Zhalgas Yertay         قازاقستان بيلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ ءۇشىن قاتاڭ شەشىمدەرگە بارعىسى كەلمەيدى دەيىك. بىراق قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟ سونى ويلانىپ كورەيىك. قازاق ءتىلىن دامىتۋ جايىن ايتقان كەزدە قازاقستان بيلىگى قوعامدى ەكىگە بولەدى. ءبىرى – ءتىلدى دامىتۋدىڭ راديكال شەشىمدەرىن ۇستانادى، ەكىنشى جاعى – قازىرگى ستاتۋس-كۆونى ساقتاعىسى كەلەدى، ياعني ەشتەڭە وزگەرتپەي-اق قويايىق دەيدى. بىراق ەكى جولدى دا تاڭداماي، ورتاسىمەن ءجۇرۋدى ۇسىنىپ كورسەك قايتەدى!؟ باتىل قادامدارعا بارايىق، بىراق ول راديكال جول بولماسىن. قازاق ءتىلىن كۇشپەن ەمەس، ورتانى دامىتۋ ارقىلى كۇشەيتسەك بولادى. ياعني ادامدار ءتىلدى ۇيرەنىپ اۋرە بولماي-اق، حالىق جاي عانا قازاق ءتىلى اياسىندا ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەنسىن. نەگىزگى وي وسى. ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامدار ورتانى

  • قازاق مەكتەبىندە وقيتىن 7 جاسار بالا ورىس ءتىلى ساباعىندا نەگە ورىسشا سايراپ تۇرۋى كەرەك؟

    قازاق مەكتەبىندە وقيتىن 7 جاسار بالا ورىس ءتىلى ساباعىندا نەگە ورىسشا سايراپ تۇرۋى كەرەك؟

    ماگنۋمدى ءوزىم مۇلدە ۇناتپايدى ەكەنمىن. ۇنەمى بارسام، ەسى دۇرىس كوكونىس تاپپايتىنمىن. ەسكىرگەن، شىرىگەن. ازىق-تۇلىكتى تەك بازاردان الامىن. بىراق ماگنۋمگە بايكوتتى توقتاتپاۋ كەرەك! سونىمەن بىرگە، ءورىستىلدى كينو، فيلمدەرگە دە بايكوت جاريالاۋ كەرەك. بىراق، ودان كۇشتىسى، بالالارىڭدى تەك قازاقشا وقىتىپ، قازاقشا تاربيەلەۋ كەرەك. بىراق، بالاڭدى قازاقشا تاربيەلەيىن دەسەڭ، تاعى ءبىر كەدەرگى شىعىپ جاتىر. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، بالانى 13 جاسقا دەيىن قازاق تىلىندە وقىتىپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى بويىنا، ويىنا ءسىڭىرۋ كەرەك. ەندى سولاي ىستەپ جاتساق، 7-8 جاسار قاپ-قازاقشا ءوسىپ كەلە جاتقان بالاڭدى مەكتەپتە ورىس ءتىلىن ۇيرەتىپ ميىن اشىتۋعا تۋرا كەلىپ وتىر. ياعني، 2-سىنىپتان باستاپ ورىس ءتىلى مەكتەپ باعدارلاماسىندا تۇر. بجب، تجب-سىندا ورىس ءتىلى مۇعالىمدەرى بالانىڭ ورىسشا مازمۇنداماسىن (گوۆورەنيە) تەكسەرەدى. تالاپ ەتەدى. سوندا، ءبىز بايعۇس قازاق،

  • قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە.

    قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە.

    قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە. بالا-باقشادان باستاپ، مەكتەپ، جوعارى وقۋ ورنى، ەڭبەك مەكەمەلەرىنىڭ بارلىعى نەگىزىنەن ورىس تىلىنە كوشۋدە. ءوز ەركىمەن ەمەس، ادىلەتسىز بيلىكتىڭ ۇزاق جىلعى سولاقاي ساياساتىنىڭ ارقاسىندا. كوشەدە، كەڭسەدە، دۇكەندە، كولىكتە، قوعامدىق ورىندا قازاققا قازاق ورىسشا سويلەمەسەڭ نەمەسە ۇلتتى ساقتاۋ كەرەك دەگەن جاۋاپكەرشىلىك جۇگىن ۇستانىپ، سەنىمەن ورىسشا سويلەسىپ تۇرعان قازاققا قازاقشا سويلە دەپ ەسكەرتۋ جاساساڭ بولدى، ءبىتتى، بالە-جالاعا قالاسىڭ. زاڭ دا، ونى ورىنداۋشى پوليتسيا، پروكۋراتۋرا، سوت تا ورىسقۇلدى قولدايدى، ۇلتقا جانى اشىعان قازاقتى مۇلدە قورعامايدى. بۇل قانداي ادىلەتتىلىك؟! مەملەكەتتىك ءتىلدى، مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىكتى جەكەلەگەن ادام ەمەس، وسىعان جاۋاپتى مەملەكەتتىك قۇرىلىمدار قورعاۋى كەرەك قوي. جەكە ادام ەمەس، ەڭ الدىمەن بيلىك قورعاۋى كەرەك. قازاق جەكە تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ تۇرسا

  • ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    كەيدە قوعامدى ءبىر عانا وقيعا قوزعالىسقا ءتۇسىرىپ، ىشتە قاتقان شەمەندى جارىپ جىبەرەدى. بۇل جولى ءدال سونداي احۋال ورىن الدى. Magnum دۇكەندەر جەلىسىندە ورىس ءتىلدى ءبىر ازامات قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن كۋرەرگە شاعىم ءتۇسىرىپ، ارتىنان دۇكەن اكىمشىلىگى الگى كۋرەردى جۇمىستان شىعارىپ، ماسەلەنى جىلى جاۋىپ قويا سالماق بولعاندا، جۇرتشىلىق وقىستان ويانىپ كەتتى. بۇل تەك ءبىر ازاماتتىڭ رەنىشى نەمەسە دۇكەننىڭ ىشكى ءتارتىبى ەمەس. بۇل – تىلدىك تەڭسىزدىككە قارسى ۇلتتىڭ رەفلەكسى. قازاقتىڭ ءوزى، ءوز جەرىندە، ءوز تىلىندە سويلەي المايتىن كۇنگە جەتتىك پە دەگەن سۇراق سانانى سىزداتىپ تۇر. ءوز ەلىندە تۇرىپ، ءوز تىلىندە سويلەمەيتىن ازاماتتى قوعامنان الاستاتىلۋى اقىلعا سيمايتىن دۇنيە. ال Magnum دۇكەندەرى جەلىسى وتتى كۇلمەن كومىپ قويعانداي بولدى. قازاق ءتىلى – ەلدىڭ وزەگى. وعان جاسالعان

  • ەتنيكالىق قازاقتارعا 65 «اتا جولى» كارتاسى بەرىلدى

    ەتنيكالىق قازاقتارعا 65 «اتا جولى» كارتاسى بەرىلدى

    ەتنيكالىق قازاقتارعا – باسقا ەلدەردىڭ ازاماتتارىنا قازاقستاندا 10 جىل ءومىر سۇرۋگە جانە جۇمىس ىستەۋگە قۇقىق بەرەتىن 65 «اتا جولى» كارتاسى بەرىلدى. ەلىمىزدە ءوز ءىسىن دامىتۋعا دايىن بيزنەس-يمميگرانتتار 27 كارتا الدى، ال سۇرانىسقا يە ماماندار وسىنداي 38 كارتانىڭ يەگەرى اتاندى. «قازاقتار قاي جەردە ءومىر سۇرسە دە، ولاردىڭ جالعىز وتانى – قازاقستان. سوندىقتان ءبىز ءۇشىن شەتەلدە تۇراتىن وتانداستارىمىزدى قولداۋ ارقاشان ماڭىزدى»، – دەدى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ. «اتا جولى» كارتاسىن الۋشىلار ىشىندە ينجەنەر-فيزيك، ينجەنەر-ماتەماتيك، حيميالىق تەحنولوگتار، جاق-بەت حيرۋرگياسىنىڭ دارىگەرلەرى، پەدياترلار جانە ت.ب. ماماندار بار، ولار رەسەي، گەرمانيا، موڭعوليا، قىتاي، ۇلىبريتانيا، اقش، يزرايل، فرانتسيا، نيدەرلاندى، فينليانديا، قىرعىزستان جانە وزبەكستان سەكىلدى شەت ەلدەردەن كەلدى. «اتا جولى» كارتاسىنىڭ يەگەرلەرى ەلگە كىرگەن كەزدە 10 جىل

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: