Köz qaras Mädeniet Sayasat Swhbattar
Älbette, bwl – jurnalistika standarttarına say, şınayı, nağız swhbat emes. Konstituciyalıq qwqığı teñ, eki sanalı azamattıñ özara pikirlesken, emenjarqın äñgimesi emes. Bwl – sovettik häm nazarbaevtıq kezeñnen qalğan, jurnalistikanı jağımpaz qolbala, şauıpkel qwral deñgeyine tüsirgen şeneuniktik ştampovka. Pälenbay adam tüzep-küzegen, ananı da, mınanı qamtuğa tırısqan, ayağında janı joq mätinder jiıntığı tuğan. Toqaev aynalasındağılarğa: “osınşalıq jasandı keyippen halıq aldında körinuim wyat boladı, qoyıñdar, aynalayındar, qatelessem de öz bolmısımmen şığam” deuge tüsinigi jetpegeni ökinişti.
Bıltır “Egemende” “swhbattasqan” Dihan Qamzabek te, biıl “Ana tilinde” “äñgimelesken” Erlan Jünis te, keşiriñizder, eşqanday da interv'yuer emes. Iä, bireui tereñ ğalım, ekinşisi tamaşa aqın, biraq, ömirinde bir ret te jurnalistika degen kürdeli mamandıqta, swhbat degen tiri janrda oza şauıp körine almağan jandar. Bwlardıñ osaldığı, osı “rölge” tañdalğan sätte: “toqtañdar-eu, men bwğan layıq kelmeymin, basqağa qolqa salıñdar, şın önerimmen – aqındığımmen /ğalımdığımmen/ qalayınşı” dep tabandap twra almauında.
Prezident söz soñında “swhbat” üşin baspasözdi tañdauın tüsindiruge tırısıptı. Biraq onısı da aqtalu ekeni bayqalıp qalğan. Sebebi, älemde birde bir memleket basşısı ana tilinde, memleket tilinde halqımen beynesin aşıp kezdesip, videokommunikaciya jasaudan osınşalıqtı qorıqpaydı. Eldiñ şın lideri köpşilik aldına bwqpantaylamay, är swraqqa tiyanaqtı jauappen, tabiğat bergen qarım-qabilet, bet-beynesimen şığadı. Söytip senim üşin küresedi, jwrttı ertuge qaqısı barın däleldeydi.
Endi ne istemek kerek?
Aldımen, mwnday jasandı oyındı toqtatu kerek. Özi de, aynalası da. Toqaevtıñ qazaq tilin emin-erkin bilmeytinin, keybir söz qoldanısı men jwrnaq-jalğauda qatelesui mümkin ekenin moyındağanı jön. Jäne sol qalpında, ana tilin öte qarapayım qoldanıspen söyley alatın qalpında el aldına beyneswhbatqa /suflersız/, press-konferenciyağa şıqqanı dwrıs. Äli de keş emes. Onıñ qazaqşa kösiltip, erkin söyley almaytının köpşilik jaqsı biledi. Keşirui de mümkin. Al jasandılıqtı, qwrastırılğan, keyinnen kiriktirilgen spiçrayterlerdiñ swp-swr redakciyalanğan mätinin swhbat dep wsınu – halıqtı adastıru ğana.
Pikir qaldıru