|  |  |  | 

Mädeniet Ruhaniyat Ädebi älem

Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı

454716327_1877241566085579_2390164402611445048_n
Adamzat kitapqa ğwmır boyı qarızdar. Kitapsız keleşektiñ altın
kiltin eşkim qolına mıqtap wstay almağan. Mardan Rahmatulla –
kitapqwmar on jeti jasar jigittiñ boyında öz qatarlastarınıñ
boyınan tabıla bermeytin wlı qasiet bar. Ol – kitapqa degen mahabbat.
Bwl mahabbattıñ sät sanap artuınıñ da sırı bar. Mardan – Asılı
Osman, Darhan Qıdıräli sındı bügingi qazaq ruhaniyatınıñ tiregi

sanalatın azamattar tuğan topıraqt tuıp-ösken.

Topıraqtıñ kiesin däl osı kezde eriksiz moyınday tüsesiñ. Qoğamdağı
«jastar kitap oqımaydı» degen qasañ pikirdi joqqa şığaruğa tırısqan
jastardıñ da sanı basım. Kün sanap olardıñ sanı artıp, kitaptıñ
qwdiretin jer-jerde däleldep bağuda. Kitapqa janı qwmar jan bir künin
kitapsız elestete almaydı. Ğwmırı kitappen etene baylanğan, oqu
ğwmırınıñ mänine aynalğan jastardı qoldaudıñ san türi bar.
Bilimdi jastarğa mıñdağan oqu grantı berilude. Sonıñ biregeyi — kitapqa
degen mazdağan mahabbatı men kitaptı qazına dep bilgeni üşin berilgen
grant. Alğaş bwl oqu grantın estigen şaqta senu qiın boldı. Aqparatı sät
almasıp, köbi telefonğa telmiruden äri asa almay uaqıtta kitap oqıp grant
ielengen jandı körgim keldi. Kördim! Swñğaq boylı, eñbekke äbden
şınıqqan öz-özine senimdi jaspen tanıstım.
Oyı wşqır,armanı zañğar azamat toğız jasınan türik, orıs, qazaq tilderin
jetik söylep, sol halıqtardıñ körkem ädebietin oquğa dağdılanıp alğan
janmen söylesu qiınğa soqpadı. Jas bwtaqtay endi ömirge tösele bastağanda
aldında önege bolmasa — jas köñil tura jol dep köp adasadı. Mardanğa
kitap oqu ädebin üyretip ülgi körsetken atası — Äliev Rahmatulla. Öz
zamanınıñ beldi oqığan azamatı bolğan qariya äli künge deyin eldiñ joğın
joqtap, barına bolısıp auıl bii retinde halıqqa paydasın tigizude.
Atasınıñ tälimimen jürip kitap kemirudi sanalı türde qolğa alğan jasqa
oqu grantın tağayındağan Türkistan jäne Şımkent qalalarınıñ mıñdağan
jastarına bilim berip otırğan zamanaui joğarğı oqu ornı – Akademik
Äbdimwsa Quatbekov atındağı Halıqtar dostığı universiteti.
«Dostıqtıñ altın köpiri» degen atqa ie atalımış joğarğı oqu ornında
bügingi tañda on üş mıñnan astam student keleşegine dañğıl jol salu üşin
bilim jiyuda. Ötken aptada tağayındalğan rektor grantı jöninde
universitettiñ rektorı Rabiğa Quatbekova jäne Rahmatulla Mardanmen
tildesudiñ de säti tüsti.
Rabiğa Quatbekova:
– Jastardıñ oqu-bilimge qwştarlığın arttıru – bügingi aqparat zamanında
ötkir mäsele. Memleket basşısı Q.Toqaevtıñ oqitın wlttı qwru ideyasın
iske asıruğa barşamız müddelimiz. Bügingi kitap oqığan azamat – erteñgi
eldiñ twtqasın wstanğan azamat. 2011 jılı Qazaqstan Halıqtar dostığı
universitetiniñ negizin saluşı Äbdimwsa Mwratwlı alğaş kitapqa qwmar
jastardı qoldau üşin arnayı öz qarjısınan oqu grantın tağayındau
jwmısın bastağan bolatın. «Jaqsınıñ atı — ğasırlıq, jaqsınıñ isi –

izgilik» degen Älişer Nauaidıñ sözin jii aytatın. Bwl ülken – senim. Meniñ
ğana emes, universitettiñ senimi. Sonday ülken senimge ie bolğan bolaşaq
studentimiz – Mardan Qanatwlı. «Tülkibas audanınıñ üzdik oqırmanı-
2023» atanğan. Respublikadağı üzdik jüz oqırmannıñ biri. Onıñ tañdağan
mamandığı – dene şınıqtıru jäne sport. Mıqtı sport pen bilimdi qatar
alıp jüretin student retinde özin däleldeytinine senim artamın!
— Men ömirde barlıq jetistikti, jaqsılıqtı kitappen
baylanıstıramın. Jetistikke äli de bastay beretinine senem.
Kitaphananı süyudi atam üyretti. Qwday qosqan körşimiz – Tamaşa
Osmanova men biıl ayaqtağan Oleg Koşevoy jalpı bilim beretin bilim
mekemesiniñ kitaphanaşısı. Öte bilikti maman. Kitapqa qol jetkizu sol
üşin mağan jiırma tört sağat boyı qol jetimdi boldı. Auıldıq
kitaphanada oqırmanğa iltipat pen mahabbatpen qızmet körsetedi.
Qoldaydı. Türli tanımdıq is-şaralar wyımdastıradı. Mağan bilimmen
bwdan arı jetiluge ülken mümkindik sıylağan Akademik Äbdimwsa
Quatbekov universitetiniñ rektorı Rabiğa Äbdimwsaqızına ülken

alğısımdı bildiremin!

Bizdiñ Tastwmsıq auıldıq kitaphanamızda oqırmandı şıñdau üşin bar
jağday jasalğan. Soñğı oqığan kitabım – Seydahmet Berdiqwlovtıñ
tañdamalı şığarmalar jinağı, – deydi Mardan Rahmatulla.
Mardan qolına tüsken kitaptı oqi bermeydi. Talğam bar. Qolına tüsken
kitaptıñ eki betin oqıp qarap, mazmwnı wnasa, oqi jöneletin qasieti bar.
«Kitaphanağa qwrmeti biik adamnıñ märtebesi biik bolmasa, tömendemeydi»
degen osı oyğa mıqtap bekingen. Mardanday maqsatı ayqın jastardı qoldau
– oqitın wlttı qwrudıñ bastı qağidası. Qwr sözden ada, naqtı ispen kitap
qwmar jastardıñ jolın aşuğa tırısqan joğarğı oqu ornınıñ negizgi
maqsatı – talğamı biik jas oqırmandardıñ sanın arttıru. Öziniñ begzada
bolmısımen daralanğan Mardan balamızdıñ bolaşağı jarıq kündey
jarqın bolsın! Kitaptı tañdap häm talğap oqitın jastardıñ sanı artuına
külli qoğam müddeli.

Demet BAYRAMOVA,
filologiya ğılımdarınıñ kandidatı

Related Articles

  • Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı»

    Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı»

    Bwl Dağandel, Baqanas ölkesinen şıqqan bi Üysinbay Janwzaqwlı haqında qwrastırılıp jazılğan kitap. Tıñ tolıqtırılğan eñbekte bolıs Äldeke Küsenwlı, Dağandeli bolısınıñ basşıları men bilerimen qatar Äbdirahman Älimhanwlı Jünisov sındı aytulı twlğalar jaylı äñgime qozğalğan. Olardıñ el aldındağı eñbekteri, bilik, kesim – şeşimderi, halıq auzında qalğan qanattı sözderi men ömir joldarı, ata – tek şejiresi qamtılğan. Sonımen qatar mwrağat derekterindegi mälimetter keltirilgen. Kitapqa esimi engen erlerdiñ zamanı, üzeñgiles serikteri turalı jazılğan key maqalalar, jır –dastandar, üzindiler engen. Kitap qalıñ oqırman qauımğa arnalğan. Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı», - Jebe baspası, Şımkent qalası.134 bet tolıq nwsqasın tömendegi silteme arqılı oqi alasız. Üysinbay kitap kerey.kz

  • «Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

    «Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

    Qazaqstan Respublikası Mädeniet jäne aqparat ministrliginiñ Mädeniet komitetine qarastı Wlttıq kinonı qoldau memlekettik ortalığınıñ tapsırısımen «JBF company» kompaniyası Semey qalasında, Şıñğıstau öñirinde, Almatı oblısınıñ Jambıl audanında  «Alğaşqı kitap» attı derekti beynefil'm tüsirude. Derekti fil'm Abaydıñ 1909 jılı Sankt Peterburgtegi Il'ya Boraganskiy baspasında basılğan alğaşqı şığarmalar jinağınıñ jarıq köruine arnaladı. Wlı Abay mwrasınıñ qağaz betine tañbalanu tarihın bayandaydı. Qazirgi adamdar bwrınğı uaqıttıñ, Abay zamanınıñ naqtı, derekti beynesin, sol kezdegi adamdardıñ älpetin, kiim ülgisin köz aldarına elestetui qiın. Köpşiliktiñ ol uaqıt turalı tüsinigi teatr men kinofil'mderdegi butaforlıq kiimder men zattar arqılı qalıptasqan. Alayda Abay uaqıtındağı qazaq tirşiligi, qazaqtardıñ bet-älpeti, kiim kiisi, üy – jayı, bwyımdarı tañbalanğan mıñdağan fotosuretter saqtalğan. Bwlar Resey, Türkiya, Wlıbritaniya

  • JALBIRWLI QOYBAS JAYINDAĞI KÜMÄNDİ KÖÑİRSİK ÄÑGİMELER

    JALBIRWLI QOYBAS JAYINDAĞI KÜMÄNDİ KÖÑİRSİK ÄÑGİMELER

                          1. AMANDIQ KÖMEKOVTİÑ AYTIP JÜRGENİ – AYĞAQSIZ BOS SÖZDER        Qazaqstannıñ batıs aymağında ğwmır keşken önerpazdıñ biri – Jalbırwlı Qojantay  jaylı soñğı kezde qisını kelispeytin neşe türli äñgimeler örip jür. Mwnıñ basında twrğandardıñ biri – Amandıq Kömekov. Bwrında da onıñ, basqa da kisilerdiñ eldi adastıratın negizsiz sözderine baylanıstı naqtı dälelder keltirip, «Qwlan qwdıqqa qwlasa, qwrbaqa qwlağında oynaydı» degen ataumen tüzgen sın maqalamızdı respublikalıq «Türkistan» gazeti (28.09. 2023 jıl) arqılı jwrt nazarğa wsınğanbız-dı. Äleumettik jelide Azamat Bitan esimdi blogerdiñ juırda jariyalağan video-tüsiriliminde A. Kömekov öziniñ sol bayağı «äläuläyine» qayta basıptı. Sözin ıqşamdap bereyik, bılay deydi ol: «1934 älde 1936 jılı (?) Mäskeude ötkiziletin

  • JARAYSIÑDAR, ÄZERBAYJAN

    JARAYSIÑDAR, ÄZERBAYJAN

    Olar QR Wlttıq qorğanıs universitetinde orıs tilinde oqudan bas tartqan. Nege solay ? Öytkeni olar qazaq tilin tañdağan! Qazir universitette qazaq tili kurstarı aşılıp jatır. Aytqanday, Äzerbayjandarğa tilimizdi qoldağanı üşin qwrmet pen qwrmet. Olar nağız bauırlas halıq ekenin körsetti. Biraq qazir bizdiñ qorğanıs ministrligine swraqtar tuındaydı. Bwğan deyin barlıq şeteldikterdi orısşa üyretip pe edi? Bireu ne swraydı? Äyteuir, bilim – qazaq tilin nasihattaudıñ eñ jaqsı täsili. Al nege orıs tilinde oqıtadı? Al kim üşin? Eñ qızığı, osınıñ bärin tek Äzerbayjandardıñ arqasında ğana biletin bolamız. Al nege bwrın qazaqşa oqıtpağan, eñ bolmasa keybir elderde. Nege sol qıtay tilin orısşa üyretedi? Ruslan Tusupbekov

  • ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    El auzında qazaq oqımıstıları ayttı degen sözder az emes. Belgili ğalım, etnograf A. Seydimbek qwrastırğan tarihi twlğa, asqan oqımıstı Şoqan babamızdıñ tapqır sözderin nazarlarıñızğa wsınamız. * * * Ombığa oquğa jürer aldında bala Şoqan äkesiniñ el işi mäselesin şeşudegi keybir öktem, ojar qılıqtarına köñili tolmay, «oquğa barmaymın» dep qiğılıq salsa kerek. Tipten könbey bara jatqan balasın qatal Şıñğıs järdemşi jigitterine baylatıp almaqqa ıñğaylanıp: «Şıqpasa köterip äkeliñder, arbağa tañıp alamız!» − deydi. Sonda därmeni tausılğan Şoqan äkesine: «Baylatpa! Abılay twqımınan baylanğandar men aydalğandar jeterlik bolğan!» − dep til qatadı. Bala da bolsa aqiqat sözdi aytıp twrğan balasınan tosılğan äke dereu Şoqandı bosattırıp jiberedi. * * * Peterburgte Sırtqı İster ministrliginiñ bir

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: