Nazarbaev: Bügingi tañda dollar äli de qoldanıstağı negizgi älemdik valyuta, al AQŞ älemdegi ekonomikası iri el bolıp sanaladı.
Elbası «Rossiya 24» telearnasınıñ jürgizuşisi Evelina Zakamskayağa swhbat berdi-dep habarlaydı Aqorda baspa söz qızmeti.
Äñgime barısında Qazaqstan Prezidenti elde jüzege asırılıp jatqan bağdarlamalar, el ekonomikasın damıtudıñ negizgi bağıttarı, Euraziyalıq ekonomikalıq odaqqa müşe memleketter ıntımaqtastığınıñ keleşegi, jahandıq ekonomika damuınıñ mañızdı jayttarı turalı, sonday-aq şetel memleketterimen özara is-qimıldı nığaytuğa qatıstı swraqtarğa jauap berdi.
Atap aytqanda, Memleket basşısı Astana ekonomikalıq forumında negizgi mäselelerdiñ biri bolğan infraqwrılımdıq damu qwrlıqtıñ ortalığında ornalasqan jäne teñizge tikeley şığatın jolı joq Qazaqstannıñ ekonomikası üşin mañızdı mänge ie ekenine nazar audardı.
Nwrswltan Nazarbaev elimiz äri qaray ösu üşin jaña bağıt qajet bolatın belgili bir damu deñgeyine jetkenin atap ayttı.
– Osı twrğıdan alğanda, infraqwrılımdı jañğırtu degenimiz jol qwrılısın ğana emes, mul'tiplikativti äser tudırudı da bildiredi: Käsiporındar tapsırıspen qamtamasız etiledi, jaña eldi mekender payda boladı, azamattar jwmısqa jäne tabıs közine ie boladı, byudjetke tüsim tüsedi. Bwl Qazaqstannıñ ekonomikalıq ösimin saqtauğa mümkindik beredi dep senemiz, – dedi Memleket basşısı.
Qazaqstan Prezidenti respublikamız körşi elderdiñ – Qıtay Halıq Respublikası men Resey Federaciyasınıñ äleuetin belsendi türde paydalanatının atap ötti. Mäselen, Qazaqstan öz aumağında avtokölik jäne temir jol bağıttarın aşu arqılı Jibek jolı ekonomikalıq beldeuiniñ konfiguraciyasına is jüzinde qosıldı.
Memleket basşısı Jibek jolınıñ ekonomikalıq beldeui jaña kölik bağıttarı boyında iskerlik belsendilikti damıtu isin qarastıratının eske saldı. Osığan baylanıstı Aziyalıq infraqwrılımdıq damu banki Qazaqstan, Resey jäne bükil Euraziyalıq ekonomikalıq odaq üşin zor mümkindikter wsınadı.
Nwrswltan Nazarbaev ekonomikadağı qıtay ıqpalınıñ artuına baylanıstı qauiptenudi «fantomdıq ürey» dep atadı. Ol Qazaqstannıñ büginde QHR-men birqatar käsiporınnıñ qwrılısın salu turalı şart jasau qarsañında twrğanın ayttı. Qazaqstan Prezidenti Reseydiñ Qıtaymen birlesip mwnay-gaz salasında, kommunikaciya qwrılısında iri jobalardı jüzege asıruı Resey ekonomikasına Aziya öñirin qatıstıruğa mümkindik beretinin, mwnıñ da äri qaray damu üşin oñ serpinge ie bolıp otırğanına toqtaldı.
Qazaqstan Prezidenti batıs elderi men Resey arasındağı özara sankciyalar sayasat pen ekonomikanıñ aralasıp ketuiniñ nätijesi ekenine nazar audardı. Bwl jağdaydan Resey ğana emes, özge elder de zardap şegip otırğanın ayttı.
Nwrswltan Nazarbaev Ukraina töñiregindegi ahualdı şeşu üşin qajetti barlıq küş-jigerin jwmsap otırğanın ayttı.
– Menen araağayındıq etudi ötingende uaqıttı da, küşimdi de ayamaymın, kezdesuler ötkizip, taraptardı kelissözderge şaqıramın. Bwl jağdayda el basşıları kezdese otırıp, ımıralasu arqılı ortaq til taba aladı. Şeşilmeytin mäsele körip twrğanım joq. Men qazir reseylik te, ukrainalıq ta taraptıñ mäseleni şeşip, payda bolğan qarama-qayşılıq tüyinin tarqatatın kezeñ jetkenin bayqap otırmın. Mwnıñ tezirek bolğanı kerek, europalıq köşbasşılar da osını qalaydı. Qazirgi uaqıt osınday qadam üşin qolaylı, – dedi Qazaqstan Prezidenti.
Qazirgi qarjı jüyesindegi qiındıqtar turalı aytqan Nwrswltan Nazarbaev jahandıq valyuta arhitekturasınıñ eskirgenin atap ötti.
Memleket basşısı älemdik rezervtik valyutanıñ bir emitentke ğana täueldiligi özge memleketter üşin qaterli ekenine toqtaldı. Qazirgi kezde Latın Amerikası, arab älemi özderiniñ öñirlik valyutasın engizu jöninde aytuda, bwdan dollardıñ ıqpalın azaytuğa wmtılıs añğarılıp otır. Sonımen birge, bügingi tañda dollar äli de qoldanıstağı negizgi älemdik valyuta, al AQŞ älemdegi ekonomikası iri el bolıp sanaladı.
Osığan baylanıstı Qazaqstan Prezidenti Astana ekonomikalıq forumı siyaqtı halıqaralıq basqosular älemdik instituttar men halıqaralıq wyımdardıñ qarjı mäseleleri boyınşa ortaq til tabuı üşin jağday jasaytının atap ötti.
Nwrswltan Nazarbaev elde jüzege asırılatın mañızdı joba – «EKSPO-2017» halıqaralıq körmesine, onıñ bazasında «Astana» qarjı ortalığı qwrılatınına nazar audardı. Jaña ortalıqtıñ qatısuşıları üşin ağılşın tilin qoldanatın britandıq qwqıq qağidattarına negizdelgen sot jüyesin qamtitın erekşe jağdaylar jasalatın boladı.
Memleket basşısı otandıq bilim beru isindegi üştildilik turalı ayta kelip, keleşekte Qazaqstan mekteptiñ joğarı sınıptarı men universitetterde jaratılıstanu ğılımdarın oqıtudı ağılşın tilinde jürgizuge köşu nietinde ekenin atap ötti. Jalpı alğanda, bilim salasında qabıldanıp jatqan şaralar Astanadağı qarjı ortalığınıñ jwmısına tartıluı mümkin ağılşın tilinde söyleytin jastar qatarın qalıptastıruı tiis.
Sonday-aq Qazaqstan Prezidenti eldiñ bwdan äri damuı üşin bes institucionaldıq reformanıñ mañızdılığın, onı naqtı äri jüyeli türde jüzege asıru üşin Jañğırtu jönindegi wlttıq komissiya qwrılğanın ayttı.
Memleket basşısı bes institucionaldıq reforma ayasında wsınılğan özgerister halıq tarapınan keñinen qoldau tapqanın, onı ötken prezidenttik saylau qorıtındısı körsetkenin atap ötti.

Pikir qaldıru