| Şarqi Türkistan
  • Tarih

    2-Jahan Soğısına Qatısqan Qıtay Qazaqtarı Turalı

    Bireu bilse bireu bilmes, 2- jahan soğısına qatısqa qıtay qazaqtarı da bolğan. Soğısqa qatısuınıñ tarixi sebebi bılay boldı. 1933-jılı Şıñjañ ölkelik ükimet basına Şıñ Şısay keldi. Şıñ bilikke kele salısımen Sovet-Şıñjañ qarım-qatınasın jaña deñgeyge köterdi. Sovettiñ äue küşter qorğanıs armiya bazası şığıs Şıñjañnıñ Qwmıl qalasına ornalasıp işki qıtaymen resmi baylanıs üzilgendi. Tağı Sovetten eki jüzge tarta är salanıñ mamandarı Ürimji, Altay, Qwmıl, Qwlja, Şäueşek tb qalalarğa kelip qızmet jasadı. 1934-35 jıldan bastap Mäskeu, Taşken, Almatı, Qazan qalalarına art-artınan üş dürkin oquşı jiberdi. 1934-1939 jıldar arasında Sovetter odağında oqıp bilim alğan Şıñjañdıq oquşılardıñ sanı 300′den astı. Mwnıñ deni qazaqtar edi. 1939-jılı 2-jahan soğısı twtanıp Şıñjañ ölkelik ükimeti sol jılı Sovetke jibermekşi

    1655
  • Suretter söyleydi

    Şarqi Türkistan attı äskeri jaylı ne bilemiz?

    Şarqi (Şığıs) Türkistan wlttıq äskeri degende köz aldıñızğa atqa qonıp jauğa şapqan kisiniñ älde bir elesi payda bolsa, onda siz dwrıs payımdağan bolasız. Şınımen de Şarqidıñ jüzde seksen payızı (80%) attı äsker bolğan. Qolğa qaru alıp at jalın wstap minip jauğa şüyligu qay xalıqtıñ qanına siñgen ömir tañdauı ekenin tarix özi aşıp aytar uaqıtı kelip şındığı ayparaday aşılğanda. Otız mıñğa deyin köbeygen wlttıq äskerdiñ 60-70 payızı qazaq bolğanı Qıtay derekterinde de anıq twr. Ökiniştisi, köterlis bastap eldi azattıqqa şığarğan äskerdiñ köbin Qwljadağı bay-şonjarlar «raqmetin aytıp» auıldarına qaytarıp jibergenin bireu bilse bireu bilmeydi. Sonday qaytarumen kelgen bir-eki aqsaqal bizdiñ auılda da bar edi. Men bala kezimde küzeulikte solardı köruşi edim. Qanjilik

    2180
  • Köz qaras

    Şarqi Türkistan men Çin Türkistannıñ astırtın ayqası

    Şarqi Türkistan- شارقي تۇركىستان Çin Türkistan- چين تۇركىستان Şıñ dubnnıñ şıñjañdı on bir jıl bilep-tösteu kezeñi Şığıs Türkistandağı sovettik mädeni, sayasi, ekonomikalıq qwbılıstı öte qoyulatıp jiberdi. YAñ Zıñ Şin men Jin Şu Ringe qarağanda Şıñ duban sovettik bilikke sayasi “esigin” aşıp işki qıtaymen arasın alıstattı. Sonımen birge işki qıtaydan keletin qaptağan qalıñ qıtay migranttardı keri qaytardı, onımen qoymay ortalıq ükimet nwsqauına boysınbay, ortalıq biliktiñ narazılığına qaramay jeke aumaqtıq konstituciya jasadı, jeke bayraq, jeke änwran, jeke valyuta şığardı. Dixuada (Ürijide) Orıs jäne Qıtay tilinde sabaq beretin sayasi, äskeri instituttar, mektepter payda boldı. Kerek deseñiz orıs tili ekinşi tilge aynaldı. Şıñ duban işki qıtayğa wşıp baruın birjolata toqtatıp Mäskeuge jiı barğıştap ketti

    1359
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: