Асқақ рухты құт керуені

| Feb 16, 2017

Қазақстанда ең алғаш рет Ата баба рухын қастерлеп,ырыс-құтты елге қайтарушы тарихи этнографиялық экспедиция жасақталып жатыр.Сол экпедицияның ұйымдастырушысы этнограф,ғалым Төреғали Батырханұлымен сұқыбаттасқан едік.

-Асқақ рух құт керуені не үшін керек?

-Біз бір ғасырға жуық бодандық құрсауында өмір сүрдік.Ұлттық құндылықтарымыз бен салт-дәстүрлеріміздің алтын жаухарлары ұрланды.Рухымыз сынып,құт берекеміз қашты.Тәуелсіз ел болдық.Бірақ тәуелсіздігімізді шын мәнінде сезіне алмай келеміз.Неге?Себебі ұлттық рухымыз қалпына келген жоқ.Ырыс –құтымыз шашырап жұр.Соны қалыпқа келтіру үшін ата бабаларымыздың табаны тиген,патшалық құрған елдеріне барып,рухтарына құрбандық шалып,көне жәдігерлер жинап ырыс құтын елге қайтару керек.Тәуелсіздік алған жылдары Ресейден тайқазанды Түркістанға әкеліп қою бастамасы керемет еді.Бірақ кеиін жалғасын таппай аяқсыз қалды.Ежелгі түркілердің наным сенімі бойынша « Кие» деген болады. Кие- адамға,жануарға,заттарға байланысты айтылады.Сондай киелі көне жәдігерлеріміз басқа елдердің меншігіне айналып,ырыс құты мен берекесін тасытып отыр.Біз оларды елге әкелсек өзіміздің дәулетіміз молаймақ.Ата бабаларымыздың рухымен байланыс орнатпай көгеріп көктемейміз.Астанадан асқақ рухты қазақ елі тарихи этнографиялық зәулім кешенін салу керек.Кешеннің ішінде киелі алтын тақ орнатылады.Тақтың алдында ақ киіз төселінеді.Алтын тақты жағалай Еділ,Бумын қағаннан бастап қазіргі елбасыға дейін патшалардың алтын бюстары тұрады.Күн сәулесі кешеннің шаңырағына түскен кезде кешен ішінде алтын нұр пайда болуы керек.Сол нұр кешенге келген әрбір адамға рух беріп,кешеннен ерекше бір әсермен қанаттанып шығуы керек.Қабырғасында әлемнің ескі картасы ілініп тұрады..Алтын таққа жаңа сайланған президент ант берген соң келііп отырып,абыз ақсақалдардан бата алады.

-Асқақ рух құт керуені қашан басталмақ?

-Демеуші табылса 2017 жылы жаздан бастап кетеміз.Топта 11 адам болады.Тарихшы,этнограф,журналист.т.б.

-Асқақ рух құт керуенінің байрағын көріп тұрмын.

-Иә,байрақ тоғыз шашақтан тұрады.Ежелгі түркілерде тоғыз саны асқақ рухтың белгісі болып есептеледі. Біз рухымызды елге қайтарсақ ата баба алдындағы ұрпақ парызын өтейміз. «Өлі разы болмай тірі байымайды» деген.Ырыс құтымыз шаңырағымызға оралып,табысымызға береке кіреді.Асқақ рух құт керуеніне демеуші боламын деген асқақ рухты мырзалар мен ханымдар табылса қатарымызға қосамыз.Ата баба асқақ рухын бірге көтерейік!

Демеуші болам деген мырзалар мен ханымдар мына тел:87017121942 хабарласса болады, немесе kerey.kz сайтының телефонына хабарласуы қажет.

ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ МЕНШІГІНДЕ

kerey.kz

Шығыстанушы-тарихшы Өмір Тұяқбайдың бұрында да «Қазаққа қандай тарих керек? Тәуелсіздік кезеңінде жасалған тарихи мистификациялар хроникасы» деп аталатын мақаласын (22.05. 2025. Zhasalash.kz) оқып ем. Риза болғам. Жақында Ө. Тұяқбайдың «Қазақстанда тарихи бұрмалаулар мен мифтерге тосқауыл қоюдың жолдары» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) атты тағы бір мақаласымен және таныстық. Өте өзекті мәселені көтеріпті. Тарихта орын алып жүрген жағымсыз жайттар турасында ой толғапты. Журналистерді, блогерлерді айыптапты. Тарихтан арнайы кәсіби дайындығы жоқ, бәрін бүлдіріп болды деп. Келеңсіздікті тоқтатудың нақты жолдарын ұсыныпты. Бұған да көңіліміз бек толды. Әйтсе де тарихты бұрмалауға, өз өтіріктерін насихаттауға тек журналистер мен блогерлер ғана емес, «арнайы кәсіби дайындығы бар» «тарихшылардың» да «зор үлес» қосып жатқанын баяндап, айтылған пікірді одан әрі өрбітіп, жалғастырайық.
«Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

kerey.kz

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Мәдениет комитетіне қарасты Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының тапсырысымен «JBF company» компаниясы Семей қаласында, Шыңғыстау өңірінде, Алматы облысының Жамбыл ауданында «Алғашқы кітап» атты деректі бейнефильм түсіруде. Деректі фильм Абайдың 1909 жылы Санкт Петербургтегі Илья Бораганский баспасында басылған алғашқы шығармалар жинағының жарық көруіне арналады. Ұлы Абай мұрасының қағаз бетіне таңбалану тарихын баяндайды. Қазіргі адамдар бұрынғы уақыттың, Абай заманының нақты, деректі бейнесін, сол кездегі адамдардың әлпетін, киім үлгісін көз алдарына елестетуі қиын. Көпшіліктің ол уақыт туралы түсінігі театр мен кинофильмдердегі бутафорлық киімдер мен заттар арқылы қалыптасқан. Алайда Абай уақытындағы қазақ тіршілігі, қазақтардың бет-әлпеті, киім киісі, үй – жайы, бұйымдары таңбаланған мыңдаған фотосуреттер сақталған. Бұлар Ресей, Түркия, Ұлыбритания
ЖАЛБЫРҰЛЫ ҚОЙБАС ЖАЙЫНДАҒЫ КҮМӘНДІ КӨҢІРСІК ӘҢГІМЕЛЕР

kerey.kz

1. АМАНДЫҚ КӨМЕКОВТІҢ АЙТЫП ЖҮРГЕНІ – АЙҒАҚСЫЗ БОС СӨЗДЕР Қазақстанның батыс аймағында ғұмыр кешкен өнерпаздың бірі – Жалбырұлы Қожантай жайлы соңғы кезде қисыны келіспейтін неше түрлі әңгімелер өріп жүр. Мұның басында тұрғандардың бірі – Амандық Көмеков. Бұрында да оның, басқа да кісілердің елді адастыратын негізсіз сөздеріне байланысты нақты дәлелдер келтіріп, «Құлан құдыққа құласа, құрбақа құлағында ойнайды» деген атаумен түзген сын мақаламызды республикалық «Түркістан» газеті (28.09. 2023 жыл) арқылы жұрт назарға ұсынғанбыз-ды. Әлеуметтік желіде Азамат Битан есімді блогердің жуырда жариялаған видео-түсірілімінде А. Көмеков өзінің сол баяғы «әләуләйіне» қайта басыпты. Сөзін ықшамдап берейік, былай дейді ол: «1934 әлде 1936 жылы (?) Мәскеуде өткізілетін
ЖАРАЙСЫҢДАР, ӘЗЕРБАЙЖАН

kerey.kz

Олар ҚР Ұлттық қорғаныс университетінде орыс тілінде оқудан бас тартқан. Неге солай ? Өйткені олар қазақ тілін таңдаған! Қазір университетте қазақ тілі курстары ашылып жатыр. Айтқандай, Әзербайжандарға тілімізді қолдағаны үшін құрмет пен құрмет. Олар нағыз бауырлас халық екенін көрсетті. Бірақ қазір біздің қорғаныс министрлігіне сұрақтар туындайды. Бұған дейін барлық шетелдіктерді орысша үйретіп пе еді? Біреу не сұрайды? Әйтеуір, білім – қазақ тілін насихаттаудың ең жақсы тәсілі. Ал неге орыс тілінде оқытады? Ал кім үшін? Ең қызығы, осының бәрін тек Әзербайжандардың арқасында ғана білетін боламыз. Ал неге бұрын қазақша оқытпаған, ең болмаса кейбір елдерде. Неге сол қытай тілін орысша үйретеді? Руслан Тусупбеков
ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

kerey.kz

Ел аузында қазақ оқымыстылары айтты деген сөздер аз емес. Белгілі ғалым, этнограф А. Сейдімбек құрастырған тарихи тұлға, асқан оқымысты Шоқан бабамыздың тапқыр сөздерін назарларыңызға ұсынамыз. * * * Омбыға оқуға жүрер алдында бала Шоқан әкесінің ел іші мәселесін шешудегі кейбір өктем, ожар қылықтарына көңілі толмай, «оқуға бармаймын» деп қиғылық салса керек. Тіптен көнбей бара жатқан баласын қатал Шыңғыс жәрдемші жігіттеріне байлатып алмаққа ыңғайланып: «Шықпаса көтеріп әкеліңдер, арбаға таңып аламыз!» − дейді. Сонда дәрмені таусылған Шоқан әкесіне: «Байлатпа! Абылай тұқымынан байланғандар мен айдалғандар жетерлік болған!» − деп тіл қатады. Бала да болса ақиқат сөзді айтып тұрған баласынан тосылған әке дереу Шоқанды босаттырып жібереді. * * * Петербургте Сыртқы Істер министрлігінің бір