|  | 

Әдеби әлем

Саз сыңғырлы ғазалдар

Жұмат ӘНЕСҰЛЫ

Саз сыңғырлы ғазалдар
Маңдайымнан сипар ма
Түн ортасы, жағада
Жалғыз жүрмін далада,
От тұтатсам, шоқпенен,
Жүрегім жылу таба ма

Айнала қап қара тұңғиық,
Бұлбұл құс ән сала ма,
Сыбызғыма жан салсам,
ішімдегі шер шыға ма

Айда батып барады,
От та сөніп барады,
Аспаннан түсіп періште,
маңдайымнан сипар ма!

 

 

Бір күй
Ақ гүлім солып қалды ма
Тапталып қалдың ба,
аяқ астында Ақ гүлім,
Гүлдердің ішіндегі
сүлейі едің маң гүлім.

Бой жазбайсың ба,.
көтермейсің бе енді, басыңды,
жадыратпайсың ба, жанымды,
қайран да менің жаз гүлім!

Көркі де едің,
сәні де едің көк бақтың.
Сұлуы едің,
аппағы едің гүлдердің.

Отырғызамын сол баққа,
сендей нәзік бір гүлді,
Бәрібір болмас,
әсеріндей өткен күндердің

 

 

 

Қос ішектің бір сазы
Дүниеге қалай сиярмын
Сары дала,
Сары құм,
Ыстығына сахараның
шыдар кім,
Анау жатқан құдықтың,
ызғарына түсіп кетсем,
шыдар ма ем?,
Мынау жатқан апанға,
құлап кетсем,
алауына қызып кетсем,
шыдар ма ем!?
“Пәлен деген, пәлен жерде қызық бар”
Бәрін көрсем,
қызығына тояр ма ем!?
Қиялым ғой, қиялым,
Періштем жатыр уатып,
Қиялмен жүрген риясыз
құл пендесін.
Бұл дүниеге қалай сиямын!

 

Аппақ гүлдей жан қайда
Сұлулар көп,
Арулар көп,
Аппақ гүлдей,
Жан қайда!?
Мөлдір шықтай,
қап қара тұнық,
бұлақтай таза
Көз қайда!?

 

Бір ауыз лирикалық сурет
Бірін бірі тұр қарып
Ай сәулесі төгіліп тұр,,
Айнала аппақ,
түн жарық.
Екі жас тұр тал түбінде,
сүйіседі кіл үнсіз.
Ғашықтардың дүрсілі ме,
естіледі жаңғырық.
Сезім ыстық,
жүрек ыстық,
жалынына кім шыдар.
Түн асырмай,
таң асырмай,
бірін бірі тұр қарып!

 

 

 
Қобыз күймен емдесем
Ғашықпын мен ағаштарға
жарылмайтын,сынбайтын
Күнге ыстық, аяздарға
шыдайтын.
Ғашықпын мен ақ қайыңға,
еменге,
Бір ғұмырдың сынағына
қыңбайтын.
Арманым ед,
ойып жасау бір қобыз,
Сар даланы бір жаңғыртып,
сарнайтын…

Сол қобызды
қыл шертпемен,
өзім тартсам деп едім,
Іш жарамды
май жаққандай,
күймен жазсам деп едім…

 

 

Күйік күй

Қолыңды созшы, қолыңды берші, қарағым
Көп пендедей күнаһармын,
күнәлі,
Нәпсіге ерген,
шайтанға ерген дүрәлі.
Дозаққа салса,
қазірде тез жанатын,
Күнаһармын,
пендесімін пірәлі.
Күйді ішім,
ішіп кеттім күйіктен,
Түсіп кеттім тесікке,
Анау жарық, мүмкін
шығар есік пе?.
Періштем қайда,
кейде аман сақтап қалатын?,
Қолыңды созшы,
қолыңды берші, қарағым,
Дозақтан шығар,
анау тұрған көпір ме?

 

 

Бір ой, бір түйін
Алдымда тұр таразы
Алдымда тұр таразы,
Бір жағында құмырысқа,
бір жағында жұмыртқа.
Құмырысқалар мініп жатыр табаққа,
Мінгесіп жатыр өрмелеп,
Мініп жатыр әлі де сол табаққа.
Баса алмады құмырысқалар
сонда да жұмыртқаның салмағын,

Ақылды да салмақ болар қашанда,
Білімсіздер қалады екен, бер жақта!
 

 

 

БЕРЕКЕЛІ ДАЛАМДЫ КӨРУ БІР АРМАН

Далам менің,
Сары далам,
Сарыарқам!
Елге толы ед,
малға толы ед
жон арқаң!
Қуанышы да, бейнеті де көп кез еді,
Берекесі мол жұртымды көру
бір арман!
Байлыққа толар,
малға да толар Сарыарқам,
Ел аман болсын, Ел аман болсын,
Ел аман!
 

Бір кем дүние
Бұ дүние мен о дүние таразы

Тілеп жүріп біреудің күнде өлгенін.
Білмей қапты өзінің қалай өлгенін.
Көп күнәні арқалаған бұл пақыр,
Білмей қапты өзін қалай көмгенін.
Жатыр дене,
Жатыр әне, ақ кенепке оралған
Қасында жоқ қара шайтан жан алған.
Бұ дүние мен ана дүние таразы,
Өтер ме екен, алтын берсе, амалдан!

 

 

 

Алаштың армандары көк туымдай желбіреп
Іздерім қалды,
сонау Тосынның құмдарында,
Ізлерім бар- Торғайдың даласында,
жотасы мен сайларында.
Іздерім қалды дулы- шулы
Арқалық қаласында.
Іздерім бар-
сонау көктегі құс жолындай.
Алдымда үлгі
Сырбай, Ғафу, Кеңшілік,
Бұлақтардан таза мөлдір бас алғам.
Сөздерім бар,
Торғайдың қыштарында қашалған,
Сырларым бар,
ұлылардың құдіретіне бас иген,
Айтып келем, жазып келем, жеткенше,
Алашымның тұлғаларын ұлықтап,
Армандары,
армандары қазақтың
алда келеді, Көк Туымдай желбіреп!

Related Articles

  • Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

    Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

    Бұл Дағандел, Бақанас өлкесінен шыққан би Үйсінбай Жанұзақұлы хақында құрастырылып жазылған кітап. Тың толықтырылған еңбекте болыс Әлдеке Күсенұлы, Дағанделі болысының басшылары мен билерімен қатар Әбдірахман Әлімханұлы Жүнісов сынды айтулы тұлғалар жайлы әңгіме қозғалған. Олардың ел алдындағы еңбектері, билік, кесім – шешімдері, халық аузында қалған қанатты сөздері мен өмір жолдары, ата – тек шежіресі қамтылған. Сонымен қатар мұрағат деректеріндегі мәліметтер келтірілген. Кітапқа есімі енген ерлердің заманы, үзеңгілес серіктері туралы жазылған кей мақалалар, жыр –дастандар, үзінділер енген. Кітап қалың оқырман қауымға арналған. Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы», - Жебе баспасы, Шымкент қаласы.134 бет толық нұсқасын төмендегі сілтеме арқылы оқи аласыз. Үйсінбай кітап kerey.kz

  • «Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

    «Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

    Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Мәдениет комитетіне қарасты Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының тапсырысымен «JBF company» компаниясы Семей қаласында, Шыңғыстау өңірінде, Алматы облысының Жамбыл ауданында  «Алғашқы кітап» атты деректі бейнефильм түсіруде. Деректі фильм Абайдың 1909 жылы Санкт Петербургтегі Илья Бораганский баспасында басылған алғашқы шығармалар жинағының жарық көруіне арналады. Ұлы Абай мұрасының қағаз бетіне таңбалану тарихын баяндайды. Қазіргі адамдар бұрынғы уақыттың, Абай заманының нақты, деректі бейнесін, сол кездегі адамдардың әлпетін, киім үлгісін көз алдарына елестетуі қиын. Көпшіліктің ол уақыт туралы түсінігі театр мен кинофильмдердегі бутафорлық киімдер мен заттар арқылы қалыптасқан. Алайда Абай уақытындағы қазақ тіршілігі, қазақтардың бет-әлпеті, киім киісі, үй – жайы, бұйымдары таңбаланған мыңдаған фотосуреттер сақталған. Бұлар Ресей, Түркия, Ұлыбритания

  • ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

    ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

    Ел аузында қазақ оқымыстылары айтты деген сөздер аз емес. Белгілі ғалым, этнограф А. Сейдімбек құрастырған тарихи тұлға, асқан оқымысты Шоқан бабамыздың тапқыр сөздерін назарларыңызға ұсынамыз. * * * Омбыға оқуға жүрер алдында бала Шоқан әкесінің ел іші мәселесін шешудегі кейбір өктем, ожар қылықтарына көңілі толмай, «оқуға бармаймын» деп қиғылық салса керек. Тіптен көнбей бара жатқан баласын қатал Шыңғыс жәрдемші жігіттеріне байлатып алмаққа ыңғайланып: «Шықпаса көтеріп әкеліңдер, арбаға таңып аламыз!» − дейді. Сонда дәрмені таусылған Шоқан әкесіне: «Байлатпа! Абылай тұқымынан байланғандар мен айдалғандар жетерлік болған!» − деп тіл қатады. Бала да болса ақиқат сөзді айтып тұрған баласынан тосылған әке дереу Шоқанды босаттырып жібереді. * * * Петербургте Сыртқы Істер министрлігінің бір

  • Кітапқұмар жасқа тегін оқу бақыты бұйырды

    Кітапқұмар жасқа тегін оқу бақыты бұйырды

    Адамзат кітапқа ғұмыр бойы қарыздар. Кітапсыз келешектің алтын кілтін ешкім қолына мықтап ұстай алмаған. Мардан Рахматулла – кітапқұмар он жеті жасар жігіттің бойында өз қатарластарының бойынан табыла бермейтін ұлы қасиет бар. Ол – кітапқа деген махаббат. Бұл махаббаттың сәт санап артуының да сыры бар. Мардан – Асылы Осман, Дархан Қыдырәлі сынды бүгінгі қазақ руханиятының тірегі саналатын азаматтар туған топырақт туып-өскен. Топырақтың киесін дәл осы кезде еріксіз мойындай түсесің. Қоғамдағы «жастар кітап оқымайды» деген қасаң пікірді жоққа шығаруға тырысқан жастардың да саны басым. Күн санап олардың саны артып, кітаптың құдіретін жер-жерде дәлелдеп бағуда. Кітапқа жаны құмар жан бір күнін кітапсыз елестете алмайды. Ғұмыры кітаппен етене байланған, оқу ғұмырының мәніне айналған жастарды

  • «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай)

    «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай)

    Қазақ халқының даңқты перзенті, ұлы жазушы Мұқтар Мағауин 85 жасқа қараған шағында дүниеден озды. «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай) Шұбартауда дүниеге келді. Жондағы Жобалай Керейдің ең үлкен Аруағы Жобалай бидің ұрпағы еді. Байқотан би, Томан би, Бегеш шешен, Уәйіс, Төлеу ақын… Атағы Аталарынан асып кетті… Тірісінде олай деген жоқ… Бұл сөзді дүниеден өткен соң біз айтып отырмыз… Өмірінің соңғы кездері шетте өтті. «Үкіметке, басқаларға да өкпем жоқ, өкпелейтін олардың жағдайы жоқ!» (М.Мағауин) деген еді өзі бертінде. Астары ауыр, еңсеңді езердей салмақты сөз… Данышпан адам неге елден жырақ кетті. Бұл «Оңаша жатқанды ұнатамын, Елімді ел қылмасын ерте сезіп… Елден кеттім жырақ…» (Шәкәрім) дейтін кетіс сияқты. Сонда да «Көк

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: