|  |  | 

Көз қарас Саясат

Ақорда Назарбаев пен оның жақындарына қарсы науқан бастады ма?


Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаев пен оның ізбасары Қасым-Жомарт Тоқаев Наурыз мерекесінде. Нұр-Сұлтан 2019 жыл.

Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаев пен оның ізбасары Қасым-Жомарт Тоқаев Наурыз мерекесінде. Нұр-Сұлтан 2019 жыл.

Қазақстанда қақтығыстар легі басылып, президент Қасым-Жомарт Тоқаев билікті қолына алғанға ұқсайды. Енді нысанаға экс-президент Нұрсұлтан Назарбаев пен оның туыстары ілінетін көрінеді.

Қазақстанда бейбіт жиын түрінде басталған наразылықтарға қарулы топтар араласып, Алматы мен басқа қалаларда қанды қырғынға ұласқан еді. Елдегі жағдай енді тұрақталып келеді.

Тәртіпсіздіктер кезінде елде қазіргі президент Қасым-Жомарт Тоқаев пен биліктен кеткен соң да біршама тетікті сақтап қалған экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың арасында билікке талас болып жатқаны байқалды.

Елдегі тәртіпсіздіктер тоқтағанға ұқсайды, ал бірінші президент Нұрсұлтан Назарбаев пен оның жақындарын не күтіп тұрғаны белгісіз.

Басында билікке тартыста кім жеңеді деген күмән болғанымен, 11 қаңтарда Тоқаев оған нүкте қойғандай болды. Парламент сессиясына қатысқан ол Назарбаевтың кенже қызы Әлия Назарбаеваға тиесілі компанияның жұмысын, қыруар шығын кететін мемлекеттік бизнесті тоқтатуды бұйырды.

“Кәсіпкерлер мен жалпы қоғамда “Оператор РОП” компаниясының қызметіне байланысты сауалдар көп” деді Тоқаев.

2015 жылы құрылған “Оператор РОП” елде монополия орнатқан.

Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Серікқали Брекешев 12 қаңтардағы Үкімет отырысында 2016 жылдан бері компанияға 692 миллиард тенге (шамамен 1,6 миллиард доллар) қаражат түскенін айтты.

Компанияның веб-сайтында Назарбаевтың фотосында өңір әкімдерін “Оператор РОП” компаниясымен жұмыс істеуге шақырған сөзі жазылған.

11 қаңтарда Тоқаев Назарбаев отбасының қыруар байлығы мен мүлкіне қауіп төніп тұрғанын анық байқатты.

5 қаңтарда Тоқаев Қазақстан Қауіпсіздік кеңесінің төрағасы болғанын жариялады. Мұны көбі 81 жастағы Назарбаевтың басына бұлт үйірілгенінің белгісі деп түсінді.

Назарбаев 2019 жылы наурызда президенттіктен кетіп, орнына Тоқаевты қалдырған соң да осы қызмет арқылы ықпалын сақтап отырған.

9 қаңтарда Назарбаевтың баспасөз хатшысы Айдос Үкібай Нұрсұлтан Назарбаев Қауіпсіздік кеңесі төрағалығынан өз еркімен кеткенін мәлімдеді. Бірақ оның сөзін билік өкілдерінің ешбірі қайталамады.

“Елбасы” Нұрсұлтан Назарбаевтың қайда екені жайлы қауесет көп. Ол 28 желтоқсаннан бері халық алдына шықпаған. Ал 8 қаңтарда Айдос Үкібай Назарбаевтың Нұр-Сұлтан қаласында екенін жазды.

11 қаңтардағы сөзінде Тоқаев бірінші президенттің “арқасында” елде “өте табысты компаниялар мен халықаралық деңгейдегі бай адамдардың тобы пайда болды” деді.

Тоқаев “Қазақстан халқына” деген арнайы әлеуметтік қор құрылатынын, оған кәсіпорындар “қомақты және жүйелі түрде жарна” салатынын мәлімдеді.

Ол үкіметке компаниялар тобын анықтап, олардың осы қорға жыл сайын салатын жарна мөлшерін келісуді тапсырды.

Тоқаев “Адамдарға ақша беретін және көмектесетін кез келді деп сенемін” деді.

Тоқаев нақты ешкімнің атын атамады. Бірақ оның қажеті де шамалы.

“Қазақмыс” басшысы Владимир Ким немесе банкир Болат Өтемұратов секілді Назарбаевқа жақын адамдар оның отыз жылдық билігі кезінде миллиардтаған доллар пайда тапқаны белгілі.

Қасым-Жомарт Тоқаев

Қазақстанда Назарбаевтың отбасы мүшелері де адам айтқысыз бай екенін бәрі біледі. Бұл туралы Азаттық радиосының 2020 жылғы желтоқсандағы зерттеуінде толық жазылған.

Назарбаевтың екінші қызы Динара мен оның күйеуі Тимур Құлыбаевтар Қазақстандағы ең бай адамдардың тізіміне енген. Олардың активі 1 миллиард доллардан асады.

Жуырдағы оқиғаға дейін Батыс баспасөзінде Қазақстан тек Назарбаев отбасына тиесілі байлық жайлы материалдарда аталатын. Атап айтқанда, олардың Еуропа, АҚШ, Дубайдағы виллалары мен сарайлары, жеке ұшақтары мен яхталары жайлы мақалаларда кездесетін.

Қазір Назарбаевтың отбасы мүшелерінің қайда екені белгісіз.

12 қаңтарда Назарбаевтың үлкен қызы, Парламент депутаты Дариға Назарбаеваның көмекшісі оның коронавирус жұқтырып, Алматыда жатқанын, парламент отырысына сол үшін қатыспағанын айтты.

Дариға Назарбаева сенат спикері кезінде жиналыс өткізіп отыр. Нұр-Сұлтан, 13 ақпан 2020 жыл.

Дариға Назарбаева сенат спикері кезінде жиналыс өткізіп отыр. Нұр-Сұлтан, 13 ақпан 2020 жыл.

Сол күні Қырғызстандағы 24.kg веб-сайтында Назарбаевтың інісі Болат 6 қаңтарда таңертең Қырғызстанға өтіп, сол күні Бішкектен Дубайға бағыт алған ұшаққа отырғанын хабарлады.

Bellingcat тергеу бөлімі Bombardier Challenger 604 жеке ұшағының наразылықтар басталған соң екі күннен соң, 4 қаңтарда Алматыдан Женеваға ұшып кеткенін анықтады.

Bellingcat дерегінше, бұл ұшақ бұрын Еуропа елдеріне, Ресейге, Мальдив аралдарына, Дубайға барып тұрған.

Bellingcat “5 қаңтарда сағат 10 мен 11 аралығында тіркеу нөмірі мен басқа да деректері жоқ Bombardier Global 6000 ұшағы Лондонға жақын маңдағы Фарнборо әуежайына қонғанын” хабарлады. Бұл жер Ұлыбританияға барған жеке ұшақтар қонатын орын саналады.

5 қаңтарда қазақстандық екі ұшақ Қырғызстанның Манас әуежайына қонып, біреуі Дубайға, екіншісі Солтүстік Македонияға кеткен. Ұшақтар Қырғызстанда техникалық қызмет алып, жанармай құю үшін аз уақытқа ғана аялдаған.

Қазақстаннан ұшып кетіп немесе келіп жатқан жекеменшік ұшақтардың көбі Назарбаевтың отбасы мүшелері мен жақындарының елден кетіп қалғанын білдіретіндей.

Тоқаев Қазақстан билігінің Назарбаевтардың соңына түскенін ашық айтпады. Тоқаевтың тәуелсіздік алғалы “Елбасымен” жұмыс істегенін ескерсек, оған өзі ұзақ жыл қызмет еткен отбасы мүшелеріне абайлап шабуылдауға тура келеді.

Бірақ Тоқаевтың Назарбаев отбасын заңсыз табыстан айыру әрекетін қоғам қолдайды. Бұл қолдау оған бірінші президенттің көлеңкесінен шығып, өзінің үкіметін құрған кезде керек болады.

Азат Еуропа / Азаттық радиосы

Related Articles

  • Самат Әбіш қалай “сүттен ақ, судан таза” болып шықты?

    Азаттық радиосы Саясаттанушы Досым Сәтпаев ҰҚК төрағасының бұрынғы бірінші орынбасары, экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың немере інісі Самат Әбішке шыққан үкім “Қазақстандағы режим болашақты ойламайтынын көрсетті” дейді қазақстандық саясаттанушы Досым Сәтпаев. Сарапшының пайымдауынша, билеуші “элита” жеке істерімен және тасадағыкелісімдермен әуре болып жатқанда елде тағы бір жаңа әлеуметтік жарылысқа әкелуі мүмкін факторлар күшейіп келеді. СаясаттанушыРесей өзінің экономикалық мүдделері мен геосаяси жоспарларын кеңінен жүзеге асыру үшін Қазақстанның ішкі саясатына тікелей әсер етуге тырысып жатуы мүмкін деп те топшылайды. ПУТИН “ҚАУІПСІЗДІК КЕПІЛІ” МЕ? Азаттық: Сонымен ұзақ демалыс алдында осындай үлкен жаңалық жарияланды. Мейрам алдында, 19 наурызда қазақстандықтар мәжіліс депутатының постынан Самат Әбішке шыққан үкім жайлы білді. Мұның бәрінің байланысы бар ма әлде кездейсоқтық па? Досым Сәтпаев: Әңгімені бұл істің құпия

  • Христиан миссионерлерінің құмдағы іздері

    Орыны: Қашқар қ-сы; Жылы: 1933 ж; Аты-жөні: Қабыл Ахонд; Діні: христиан; Түсініктеме: Бұл жігіттің кейінгі есімі Қабыл Ахонд, христиан дінін қабылдаған алғашқы ұйғыр. Кейін діни сеніміне байланысты өлтірілген. Сурет еуропадағы миссионерлік музей архивінде сақтаулы. Аталған музейде жүздеген христиан ұйғыр өкілдерінің суреті сақталған. 1930 жылдары христиан ұйғырларына тұрғылықты мұсылмандар мен әкімшілік билік тарапынан қысым көрсетіле бастаған соң бір бөлімі миссионерлерге ілесіп еуропа елдеріне “һижраға” кетті. Алқисса Христиан әлемінің Қашқарияға баса мән беруі әсіресе Яқұп Бек мемлекеті кезеңінде жаңа мүмкіндіктерді қолға келтірді. 1860-70 жж. Қашқарияның Цин империясына байланысты көңіл күйін жақсы пайдаланған Христиан әлемі Үндістан мен Тибет арқылы Қашқарияға мәдени ықпалын жүргізе бастады. Олардың мақсаты бұл аймақты Ресей империясынан бұрын өз ықпалына

  • Демографиялық сараптама

    1-ші сурет қазақтар; Демографиялық ахуал 1949-2020 жж. аралығын салыстырмалы көрсеткен. 1949 жылға дейін, атап айтқанда коммунистік қытай үкіметі орнағанға дейін Шынжаң өлкесінің солтүстік бөлігінде қазақтар, оңтүстік бөлігі Қашқарияда ұйғырлар басым санды ұстады. 1951-54 жылдары ұлттық межелеу кезінде орталық үкімет құрған комиссия сараптамасы бойынша ұлттық автономиялық территорияны анықтау мына екі бағытта жүргізілді. Олар: БІРІНШІ, ұлттық автономияны межелеу бойынша оның атауын тұрақтандыру. Осы бойынша үш атау ұсынылды: *ШЫғыс Түркістан автономиялық федерациялық респубиликасы; *Ұйғырстан автономиялық респубиликасы; *Шынжаң автономиялы респубиликасы. ЕКІНШІ, автономияның әкімшілік тұрпатын анықтау; Осы бойынша: *Федерециялық тұрпат; *Автономиялық облыс және окург тұрпат; *Аймақ және аудан дәрежелі автономиялық окург тұрпаты. Межелеу комиссиясы аталған екі бағытта сараптама нәтижесін қорытындылады. Комиссия қорытындысы бойынша Шынжаң өлкесінің

  • …ойы бөлек болғанымен ол да осы елдің тумасы, біздің отандасымыз.

    Әлеуметтік желіде осы отандасымызды қызу талқылап жатыр екен. Көбі сын айтып жатыр. Видео жазбаның толық нұсқасы жоқ, пікір-талас тудырған бөлігі ғана тарап жатыр екен. Соған байланысты өз ойымды айта кетпекшімін: Бірінші, отандасымыздың видеосы, фотосы әлеуметтік желіде желдей есіп тарап жатыр. Ол азаматтың (азаматшаның) жеке құпиясы саналатын фотосы, видео жазбасы кімнің рұқсатымен тарап жатыр екен? Өз басым осы постты жазу үшін ол азаматтың (азаматшаның) видеодағы бейнесін қара бояумен өшіріп тастауды жөн көрдім. Және рұқсатынсыз фото бейнесін жеке парақшама салғаным үшін одан кешірім сұраймын. Діни ұстанымы, ойы бөлек болғанымен ол да осы елдің тумасы, біздің отандасымыз. Екінші, отандасымыздың діни ұстанымына байланысты айтқан сөздері қоғамда қатты пікір тудырған екен. Тіпті оны “ұлт дұшпаны”

  • “Геосаясат илеуіне түсіп қалуымыз мүмкін”. Қазақстанда АЭС салуға қатысты сарапшы пікірі

    Елена ВЕБЕР Атом электр стансасын салу және пайдалану экологиялық қатер және төтенше жағдайда адам денсаулығына қауіпті ғана емес, оған қоса соғыс барысында Украинаның Запорожье АЭС-індегі болған оқиға сияқты бопсалау құралы дейді әлеуметтік-экологиялық қордың басшысы Қайша Атаханова. Ол мұның артында көптеген проблема тұрғанын, қазақстандықтарға АЭС салу жөніндегі референдум қарсаңында біржақты ақпарат беріліп, онда тек пайдалы жағы сөз болып жатқанын айтады. Сарапшы АЭС-тің қаупі мен салдары қандай болатыны жайында ақпарат өте аз деп есептейді. Голдман атындағы халықаралық экологиялық сыйлықтың лауреаты, биолог Қайша Атаханова – радиацияның адамдарға және қоршаған ортаға әсерін ширек ғасырдан астам зерттеп жүр. Ол бұрынғы Семей полигонында және оған іргелес жатқан аудандарда зерттеу жүргізген. Қарағанды университетінің генетика кафедрасында оқытушы болған.

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: