Теңізді Әуезовтей суреттеген қазақ жазушысы жоқ.
kerey.kz
Мұхтар Мағауин атамызбен соңғы рет жолыққанда Мұхтар Әуезовтің “Индия очерктерін” оқып отыр екен. “Неге” деп сұрап үлгергем жоқ, өзі бірден айтты. “Бұрындары бірнеше рет оқыған нәрсе еді. Теңізді Әуезовтей суреттеген қазақ жазушысы жоқ. Жалпы мұхит пен теңіз деген қазаққа соншалықты таныс дүние емес қой. Әуезов мына жазбасында Үнді мұхитының әдемі пейзаждарын жасаған. Сол тұсын қайтара оқып отырмын” деді. Үйге келе сала баяғыда бір букинистен сатып алған 1958 жылы басылған әлгі кітапты тауып алып көз жүгіртіп ем, мынадай ғажап суреттердің үстінен түстім:
“Теңіз суы күн барда жасыл-көкшіл жақсы бір көңілді реңді болатын. Толқын көз тартатын. Теңіздің ұлы толқындары ұзын жал боп, кезектеп жақындай беретін. Байсалды ауыр салмақпен жағаға, тас жағаға оқтын-оқтын күрс-күрс беріп ұрылып жатыр. Теңіз суының дәмін татып көріп ем, тұздық деген аз сөз, одан әлдеқайда ащы. Өзі глаубер тұзы десе болғандай…” (79-бет)
“…Осы күйді ойлай отыра кешкі теңіз көрінісіне көз, көңіл қадаумен болып ек. Күн бата бере теңіздің түсі де ертерек және тезірек суый берді. Күндіз жасыл-көкшіл көрінген су енді аспан райы сұрлануымен қатар бозғылт-сарғыш тартқандай. Ал алыстағы “ұшан-теңіз” дейтін қыйырсыз, шексіз шалқыған өрі қорғасын реңденіп, ауырлай сұрланды. Анық қорғасын теңіз бетіндей. Жақыннан жыраққа дейін тек әр тұстан туған әлсін-әлсін ақ көбіктер жуған салмақты толқын көпіршіп барып бұрқ-бұрқ ете қалады. Енді аңғарсақ түн тастай қараңғы тартыпты. Анда-санда жырақта найзағай жарқылдайды. Теңіздің түсі түнде де қызық өзгерді. Ол көбінше қорғасын тәрізденсе, кейде қалайы, кейде күміс атып қалғандай да болады. Алыстан жақын жағаға қарай жедел келе жатқан толқындардың ақшыл жалындай көбіктері, кейде әлдеқалай от жарығы жалт еткендей жарқыраған күмістей реңдер, ажарлар атып қалады. Сыйқырлы суық толқынды суық мұхит жүрекке ыстық сезімдер толқынын ұрады. Сұлулық көксеген сезімдер толқыны…” (81-бет).
Ғалым Боқаштың facebook парақшасынан алынды
Пікір қалдыру