|  |  | 

Көз қарас Саясат

ҚАЗАҚТАР – МЕМЛЕКЕТ ҚҰРУШЫ ҰЛТ!

Qazaqhanigi

Қоғам өз еркін, тілегін, мақсаты мен талабын емін еркін білдіріп қалыптасқаны дұрыс. Бұл билік пен қоғам арасындағы шынайы диалогқа ұластырады. Бірақ бізде осы мемлекеттік институттар мен қоғамдық институттар арасындағы қабаттар теориялық деңгейде құжаттық болсын, құқықтық саяси болмыстар бар деп білеміз. Мысалы кеше ғана сайлауда мәжілістің 82 пайыз дауысын алған “Нұротан” партиясы қоғам мен билік арасында көпір болуы тиіс еді. Неге алаңға төгілген халық арасында осы партия көрінбейді? Неге халық еркі парламентте өкілдігімен танылмайды? Сонда парламенттегілерді халық сайламаса кім сайлаған? Жеке көзқарасым, Нұротан партиясы іші қуыс, мазмұны жоқ, саяси құрылым. Егемен ел болғалы бері билік қоғамдық сананы тұншықтырумен айналысты. Қоғамды саяси болмыстық жауапкершіліктен мақұрым қылды. Нәтижесінде ел тағдырын билік ешкіммен ақылдаспай ақ өзі шешіп үйренді. Ел шын мәнінде өз елінің қожайыны сезіне алмады. Халық та сабыр сақтады, яки шындығында саяси санасы да билікке ықпал етер әлеуеті де дамымады. Ширек ғасыр бойы не президенттік не парламенттік басқару жүйесі қоғам мен билік арасындағы бірлік пен тұтастықты қалыптастыра алмады. Қолдан жасалған партиялар мен мәжілістегі орындар, аты мен заты бөлек болса да, бір ғана биліктің қолшоқпары болды әлі де солай. Мемлекетті құрушы мәдениетпен оның тұғырлық болмысымен билік санаспады. Мәдениеті де тілі де әлеуметі де құқы да ескерілмеді. Ұлт құндылықтары туралы кешенді саясат жасалмады. Ұлттық сөйлемдер мен сезімдер тапталды, сыналды. Конституцияда да орын алмады. Яғни Қазақстан мемлекеттік құрылымы жағынан дәстүрсіз ел сияқты негіздермен түсіндірілді. Қазақтың ұлттық өркениеттік намысы мен тәжірибесін ескермеу қалыпты жағдайға айналды.
Билік бүгінгі қоғамдық сананың тұншығып қалуында ең басты рөльді атқарды. Тоталитарлық, коррупциялық кешен қазақты қазаққа дұшпан қылып көрсетті. Бұрынғы кеңестік қала берді ресейдің шовинистік саясаты сол қалпы жалғасын тапты. Ұлы жүз орта жүз кіші жүз арасындағы “тепе-теңдік теориясы” ұлттық тұғырдың дамуын тежеді. Ұлт сөзін айтқандар “ештеңе көрмеген, қолына ештеңе тимеген” бишаралар ретінде анықталды.
Рас, ел мүддесі болашағы үшін тыныштықтан асқан құндылық жоқ. Қазақ мұны өте жақсы сезініп, танитын ұлт. Сондықтан барлық байлығы сатылып жатса да, саяси болмыстық тұғырда үн шығармады. Енді ең соңғы ұлт тұғыры туралы өзінің қасиетті туған жерінің тағы да сол егесімен санаспай таланға салынуы қазақ деген ұлттың шын мәнінде, онтологиялық тұрғыдан бар екендігін паш етті. Демек қазақ деген ұлт тірі екен.
Ұсынысым, билік осы ақиқатты бұдан былай ескерсе, баяндылығы мен абыройын жинап алары хақ. Ал егер ескермей өздері сыртқы қоғамдық инженерлердің шаблонымен кете беретін болса, қазақ бұған енді көнбейді.
Қазақтың билігі мен елі тұтас болғанда ғана мына мемлекеттілігіміз баянды ұстанымдарына қауышады.

Досай КЕНЖЕТАЙ

facebook парақшасынан алынды

Related Articles

  • Герб ауыстыру мәселесі немесе «терістеу синдромы» қалай пайда болды?!

    Еліміздің гербін ауыстыру туралы Президенттің ұсынысы (о баста ұсыныс суретші-дизайнер мамандардан шыққан сияқты) тұтас қоғамда болмағанмен, әлеуметтік желілерде әжептәуір қарсылық тудырды. Бірақ, байыптап қарасақ, бұл қарсылықтың қазіргі гербтің қазақ үшін ерекше қастерлі немесе эстетикалық тұрғыдан мінсіз болуына еш қатысы жоқтығын аңғарасыз. Соңғы уақыттары, ауыр індетпен қатар келген қаңтар трагедиясынан бастап, халық айтарлықтай күйзеліске ұшырады. Қазақстанның еркінен тыс, соғысқа, басқа да себептерге байланысты болып жатқан экономикалық қиындық салдарынан халықтың әл-ауқаты төмендеді. Осының бәрі қазір қоғамда байқалып қалған «терістеу синдромына» түрткі болды. «Терістеу синдромы» – дұрысты да бұрысқа шығаратын, қандай бастамаға болсын қарсы реакция шақыратын құбылыс. Әлеуметтік психологияны зерттеушілердің пайымдауынша, осы құбылысты барынша күшейтіп тұрған фактор – әлеуметтік желілер. Яғни, алдағы уақытта

  • Үздік ойдың үзінділері

    Үздік ойдың үзінділері Арма әлеумет! Мен қазір таза академиялық ғылыми ортада жүрмін. Өзімнің неше жыл бойы жинаған білімімді, оқыған оқуымды, шетелдік тәжірибемді, интеллектуалды қарым-қабілетімді шынайы қолданатын қара шаңырақтың ішінде жүрмін. Алматының бәрінен бөлек мәдени ортасы ерекше ұнады. Алматы қала мен дала дейтін екі ұғымның түйіскен әдемі ортасы екен. Ойлап көрсем мен бақытты перезент, бағы жанған ұрпақ екенмін. Әкем тұрмыс пен жоқшылық, жалғыздықтың тауқыметін әбден тартып еш оқи алмадым, небәрі үш ай оқу оқыдым-, деп менің оқуымды бала күнімнен қадағалады, шапанымды сатсам да оқытам деп барын салды. Ал мектепте бақытты шәкірт болдым. Маған дәріс берген ұстаздарым кілең дарынды, қабілетті кісілер болды. Университетте және шетелде мен тіптен ерекше дарын иелеріне шәкірт болдым.

  • Самат Әбіш қалай “сүттен ақ, судан таза” болып шықты?

    Азаттық радиосы Саясаттанушы Досым Сәтпаев ҰҚК төрағасының бұрынғы бірінші орынбасары, экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың немере інісі Самат Әбішке шыққан үкім “Қазақстандағы режим болашақты ойламайтынын көрсетті” дейді қазақстандық саясаттанушы Досым Сәтпаев. Сарапшының пайымдауынша, билеуші “элита” жеке істерімен және тасадағыкелісімдермен әуре болып жатқанда елде тағы бір жаңа әлеуметтік жарылысқа әкелуі мүмкін факторлар күшейіп келеді. СаясаттанушыРесей өзінің экономикалық мүдделері мен геосаяси жоспарларын кеңінен жүзеге асыру үшін Қазақстанның ішкі саясатына тікелей әсер етуге тырысып жатуы мүмкін деп те топшылайды. ПУТИН “ҚАУІПСІЗДІК КЕПІЛІ” МЕ? Азаттық: Сонымен ұзақ демалыс алдында осындай үлкен жаңалық жарияланды. Мейрам алдында, 19 наурызда қазақстандықтар мәжіліс депутатының постынан Самат Әбішке шыққан үкім жайлы білді. Мұның бәрінің байланысы бар ма әлде кездейсоқтық па? Досым Сәтпаев: Әңгімені бұл істің құпия

  • Христиан миссионерлерінің құмдағы іздері

    Орыны: Қашқар қ-сы; Жылы: 1933 ж; Аты-жөні: Қабыл Ахонд; Діні: христиан; Түсініктеме: Бұл жігіттің кейінгі есімі Қабыл Ахонд, христиан дінін қабылдаған алғашқы ұйғыр. Кейін діни сеніміне байланысты өлтірілген. Сурет еуропадағы миссионерлік музей архивінде сақтаулы. Аталған музейде жүздеген христиан ұйғыр өкілдерінің суреті сақталған. 1930 жылдары христиан ұйғырларына тұрғылықты мұсылмандар мен әкімшілік билік тарапынан қысым көрсетіле бастаған соң бір бөлімі миссионерлерге ілесіп еуропа елдеріне “һижраға” кетті. Алқисса Христиан әлемінің Қашқарияға баса мән беруі әсіресе Яқұп Бек мемлекеті кезеңінде жаңа мүмкіндіктерді қолға келтірді. 1860-70 жж. Қашқарияның Цин империясына байланысты көңіл күйін жақсы пайдаланған Христиан әлемі Үндістан мен Тибет арқылы Қашқарияға мәдени ықпалын жүргізе бастады. Олардың мақсаты бұл аймақты Ресей империясынан бұрын өз ықпалына

  • Демографиялық сараптама

    1-ші сурет қазақтар; Демографиялық ахуал 1949-2020 жж. аралығын салыстырмалы көрсеткен. 1949 жылға дейін, атап айтқанда коммунистік қытай үкіметі орнағанға дейін Шынжаң өлкесінің солтүстік бөлігінде қазақтар, оңтүстік бөлігі Қашқарияда ұйғырлар басым санды ұстады. 1951-54 жылдары ұлттық межелеу кезінде орталық үкімет құрған комиссия сараптамасы бойынша ұлттық автономиялық территорияны анықтау мына екі бағытта жүргізілді. Олар: БІРІНШІ, ұлттық автономияны межелеу бойынша оның атауын тұрақтандыру. Осы бойынша үш атау ұсынылды: *ШЫғыс Түркістан автономиялық федерациялық респубиликасы; *Ұйғырстан автономиялық респубиликасы; *Шынжаң автономиялы респубиликасы. ЕКІНШІ, автономияның әкімшілік тұрпатын анықтау; Осы бойынша: *Федерециялық тұрпат; *Автономиялық облыс және окург тұрпат; *Аймақ және аудан дәрежелі автономиялық окург тұрпаты. Межелеу комиссиясы аталған екі бағытта сараптама нәтижесін қорытындылады. Комиссия қорытындысы бойынша Шынжаң өлкесінің

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: