Qazaqstannıñ atauın özgertu mäselesine kütpegen jerden Bloomberg agenttiginiñ sarapşısı Leonid Berşidskiy öziniñ Çehiyanıñ atauın özgertu jönindegi maqalasında toqtalıptı. Bwl ürdistiñ bastauı, onıñ negizdemesi jäne saldarları jayında äñgimeley otırıp, ol Çeh respublikasınıñ jolımen jüruge boolatın elderge silteme jasaptı. Olardıñ işinde Qazaqstan da bar.
«…Çeh respublikasınıñ ükimeti Çehiya eliniñ atauına rebrending jasaudı wyğarıptı… El azamattarınıñ pikirin swramağan. Çeh respublikasınıñ qısqartılğan nwsqasın alğan Çehiya jwmsaq rebrendingtiñ ülgisin körsetti. Atau jaña emes — ol sonau 1634 jılı paydalanılğan bolatın, biraq eldiñ tolıq atauı äli deqoldanısta boladı. Çehiya, mümkin eñ jaqsı nwsqa emes şığar. Ağılşın tildilerdi onı dwrıs aytuğa üyretu qajet boladı. Atap aytarlığı, basqa tilderde eldiñ atau Çehiyanıñ özindegiden (Czechia) bölek jazıladı. Mäselen, ital'yan tilinde Cechia dep jazılsa, ispan tilinde ol Chequia boladı. Biraq olar basqa nwsqalar, mäselen, Çehiyanıñ qwramında Bogemiyanıñ, Moraviyanıñ jäne Sileziyanıñ bir böligi bar ekenin bildiretin Çeklands (Czechlands) nemese moravtıqtar qabıldağısı kelmeytin Bogemiya siyaqtı naşar emes…»
Avtor
mümkin, älem eldiñ jaña atauın bildiretin Çehiya degen sözge üyrenip, onı Reseydiñ qwramındağı Şeşenstannıñ orısşa atauı Çeçnyamen şatastırmas
degen ümitte.
Odan arı qaray Berşidskiy mırza rebrendingke negizdeme beripti – «…öytkeni el eki düniejüzilik alapat soğıstan aman qalıp, şekarasın qayta pişken keñes blogınıñ ıdırauın jäne 1993 jılı Slovakiyamen ajıraudı basınan ötkerdi. Mwnday oqiğalar eldiñ özin ayqındauın jäne rämizderin bwlıñğır etedi. Afrika men Aziyanıñ köptegen halıqtarı jañadan qalıptasıp kele jatqan memlekettilikteriniñ tezirek ayağınan twrıp ketui üşin öz elderiniñ atauların özgertti».
Sodan soñ avtor Çehiyanıñ jolımen jürui mümkin memleketterdi tizbektegen, mäselen, Makedoniya jäne Gruziya, al tizimniñ eñ soñında Qazaqstandı ataptı – «…eki jıl bwrın Qazaqstan prezidenti Nwrswltan Nazarbaev zamanaui jäne qarqındı damu jolına tüsken mwnayğa bay eldi basqa, tabıstılığı tömen «stan»-darmen şatastırmau üşin Qazaq eli dep atap, stan degen jalğaudı alıp tastaudı wsınğan bolatın. Çehtar siyaqtı qazaqtar da marketingtiñ keybir tüsinikterin eskergen. Soğan qaramastan, jaña atau sonşalıqtı ömirşeñ bolmadı, al qazaq prezidenti odan keyin bwl mäseleni kötergen joq…».
«…Mine, 25 jıldan beri Europada soğıs jäne tübegeyli özgerister bolğan joq. Keybir elderdiñ özderiniñ eski atauların özgertuge talpınıstarı jay marketingtik akciya ğana emes, odan da zor dünie boluı mümkin – Europağa jäne bwrınğı keñes elderine özderiniñ ziyandı keşegisinen arılu üşin alğa jılju kerek».
Orısşadan audarğan Qayrat Matrekov
365info.kz
Pikir qaldıru