Jügirtpeler
 |  |  | 

Köz qaras Sayasat

MEMLEKETTİK TİLGE QATISTI KÖZBOYAUŞILIQTAR TOQTATILSIN!

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Oct 3, 2016

Baqıtjan Sağıntaev Ükimetiniñ nazarına!

MEMLEKETTİK TİLGE QATISTI
KÖZBOYAUŞILIQTAR TOQTATILSIN!AC0A3729-AC61-4CCD-A187-0C5C5C18F166_w987_r1_s

Qazaqstannıñ külli memlekettik resmi organdarında memlekettik tilge baylanıstı közboyauşılıqtar orın alıp otır. Qwjattardıñ eki tilde jasalınuı köbine közaldau, tek esep beru üşin ğana. Jasıratını joq, orıs tili memlekettik tilmen qatar qoldanıladı degen jeleumen qwjattar äzirlenu barısında basımdıq negizinen orıs tiline berilgen. Barlıq qwjattardıñ tüpnwsqası orıs tilinde jasaladı. Qazaqşası tek audarma türinde ğana. Resmi orındar qazaqşasına män berip qaramaydı da. Mwnıñ özi memlekettik tilge qatıstı közboyauşılıqtı odan äri üdetip twr.

İs jüzinde memlekettik tilge qatıstı mwnday äreketter Konstituciya normaların bwzuşılıq bolıp tabıladı. Qazaqstan Konstituciyasınıñ 7-babınıñ 1-tarmağında «Qazaqstan Respublikasındağı memlekettik til – qazaq tili» ekendigi twjırımdalıp, 2-tarmağında «Memlekettik wyımdarda jäne jergilikti özin-özi basqaru organdarında orıs tili resmi türde qazaq tilimen teñ qoldanıladı» delingen. Alayda «Qazaq tilimen teñ qoldanılatın» tildiñ memlekettik märtebesi (statusı) joq. Qazaqstanda qazaq tili men orıs tili qatar twrsa memlekettik tildiñ märtebesi biik boluğa tiis!

Qazaqstan Respublikasınıñ Konstituciyalıq Keñesi bwğan baylanıstı 2007 jılğı 23-aqpandağı № 3 qosımşa qaulısında: «Memlekettik wyımdarda jäne jergilikti özin-özi basqaru organdarında orıs tili resmi türde qazaq tilimen teñ qoldanıladı degen konstituciyalıq norma orıs tiline ekinşi memlekettik til märtebesi beriletinin bildirmeydi» dep aşıq ta, ayqın twjırımdap bergen.

Bwl resmi anıqtama. YAğni bwl Aqordadan bastap barlıq memlekettik organdarda jarlıqtar, normativtik aktiler, is qağazdarı, zañ jobalarınıñ tüpnwsqası memlekettik tilde jasalu kerektigin körsetedi. Odan soñ ğana qazaq tilimen qatar qoldanılatın tilge audaruğa, paydalanuğa boladı.

Bwdan şığatın qorıtındı tüpnwsqa qwjattardıñ eñ aldımen orıs tilinde jasaluı – zañsız! Ol Konstituciyağa qayşı! Zañ jobaları, ükimettik qwjattar jobası eñ aldımen memlekettik tilde jasaluı, orıs tiline odan soñ ğana audarıluı tiis!

Qazaqstan Respublikasındağı Til turalı zañnıñ 4-babında “Memlekettik til – memlekettiñ bükil aumağında qoğamdıq qatınastardıñ barlıq salasında qoldanılatın memlekettik basqaru, zañ şığaru, sot isin jürgizu jäne is qağazdarın jürgizu tili» ekendigi bayandalğan. Sonday-aq Ükimettiñ Qazaqstan Respublikasında memlekettik tildi barınşa damıtuğa, onıñ halıqaralıq bedelin nığaytuğa mindetti ekendigi aytılğan.

Eger ükimet otırısında memlekettik til paydalanılmaytın bolsa bwl da Til turalı Zañnıñ ükimet tarapınan bwzılğandığı. Ärbir ministr memlekettik tildi jetik biluge tiisti. Ükimet otırısınıñ basında jäne soñında eki-üş söylem qazaqşa aytıp, otırıs tügel orıs tilinde ötetin bolsa bwl memlekettik tildi qorlau bolıp tabıladı. Ükimet memlekettik wyım emes, ol – memlekettik organ.

Sondıqtan biz Baqıtjan Sağıntaev Ükimetinen QR Konstituciyasına, Til turalı zañğa qwrmetpen qaraudı, Ükimet otırıstarın qazaqşa ötkizudi, ükimetten Parlamentke joldanatın zañ jobaları tüpnwsqasınıñ qazaqşa äzirlenuin, sonday-aq ükimettik qwjattardıñ da tüpnwsqalarınıñ qazaqşa jasaluın talap etemiz! Memlekettik tilge qatıstı közboyauşılıqtardı solay ğana toqtatuğa boladı!

Marat Tokaşbaevtıñ facebook paraqşasınan alındı

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Üzdik oydıñ üzindileri

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Üzdik oydıñ üzindileri Arma äleumet! Men qazir taza akademiyalıq ğılımi ortada jürmin. Özimniñ neşe jıl boyı jinağan bilimimdi, oqığan oquımdı, şeteldik täjiribemdi, intellektualdı qarım-qabiletimdi şınayı qoldanatın qara şañıraqtıñ işinde jürmin. Almatınıñ bärinen bölek mädeni ortası erekşe wnadı. Almatı qala men dala deytin eki wğımnıñ tüyisken ädemi ortası eken. Oylap körsem men baqıttı perezent, bağı janğan wrpaq ekenmin. Äkem twrmıs pen joqşılıq, jalğızdıqtıñ tauqımetin äbden tartıp eş oqi almadım, nebäri üş ay oqu oqıdım-, dep meniñ oquımdı bala künimnen qadağaladı, şapanımdı satsam da oqıtam dep barın saldı. Al mektepte baqıttı şäkirt boldım. Mağan däris bergen wstazdarım kileñ darındı, qabiletti kisiler boldı. Universitette jäne şetelde men tipten erekşe darın ielerine şäkirt boldım.

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Demografiyalıq saraptama

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: