Qazaqstandağı «orıs jerleri» jaylı söz «Reseydiñ resmi poziciyası emes»
«Qazaqstannan bayırğı orıs jerlerin qaytarıp alu» turalı Resey deputatı Pavel Şperovtiñ sözine qatıstı Qazaqstan sırtqı ister ministrligi «poziciyasın bildirdi» degen habar taradı. Al qazaqstandıq sarapşı «Şperovtiñ pikiri Reseydiñ resmi poziciyası emes» deydi.
Qazaqstan sırtqı ister ministrligi (SİM) baspasöz qızmeti jetekşisi Änuar Jaynaqovtıñ jergilikti BAQ ökilderine jariyalanğan pikirine qarağanda «Qazaqstan wstanımı Resey sırtqı ister ministrligine telefon arqılı bildirilgen, söytip eki tarap eki eldiñ qarım-qatınası memlekettik şekara turalı kelisim men tatu körşilik jäne odaqtastıq negizinde qwrılatının quattağan». Aqpannıñ 1-i küni Qazaqstan sırtqı ister ministri orınbasarı Mwhtar Tileuberdi men Resey sırtqı ister ministriniñ orınbasarı Grigoriy Karasinniñ telefon arqılı söyleskeni turalı SİM saytında da resmi aqparat jariyalandı.
Resey memlekettik dumasınıñ halıqaralıq ister boyınşa komiteti törağası Leonid Sluckiy bwl jöninde «memlekettik Dumada Qazaqstan men Resey şekarasın qayta qarau turalı ideya eşqaşan aytılğan emes» dep mälimdegen. Sluckiydiñ sözinşe «deputat Pavel Şperovtıñ sözin Ukraina aqparat qwraldarı bwrmalağan». Bwl aqparattı Reseydiñ «Rossiya segodnya» halıqaralıq mediatobınıñ RIA Novosti agenttigi de tarattı.
Qañtardıñ 26-sı parlamenttik döñgelek üstel otırısında Duma deputatı, LDPR partiyası müşesi Pavel Şperov «biz – wlı elmiz, düniejüzindegi öz müddemizdi qorğauımız qajet. Tayau şetel dep jürgen elderde äzirge mwnday mümkindik bar. Qazaqstandağı orıs otandastırımızdı diaspora deu qate, öytkeni olar otırğan jer – uaqıtşa şetel ielengen bizdiñ jerimiz. Mäñgilik şekara joq, biz äli Resey şekarasına qayta oralamız jäne ol tayau uaqıtta jüzege asadı» degen edi. Azattıq tilşisi Qazaqstan SİM-i taratqan aqparatqa oray bwrınğı diplomat Qazbek Beysebaevpen swqbattasıp, pikirin bildi.
Azattıq: - Resey dumasınıñ deputatı Qazaqstannıñ memlekettik şekarasına kümän keltiruin qalay bağalauğa boladı?
Qazbek Beysebaev: - Bwl – Resey [Ukrainadan] anneksiyalağan Qırımnan saylanğan deputat (Şperovti aytadı) bizdiñ şekaralıq oblıstarımızğa özi körgen Qırım tağdırın wsınıp otır degen söz. Duma deputatı – resmi qızmetker. Sondıqtan, bwl – deputattıñ ğana emes, Reseydiñ de ülken qateligi. Biz Reseymen öte jaqsı qarım-qatınastağı odaqtas el bolıp sanalamız. Onıñ üstine soñğı uaqıtta Qazaqstan Resey men özge elder arasındağı janjaldardı şeşuge araağayındıq jasap otır. Mäselen, Resey men Türkiya arasındağı janjaldan keyin eki eldiñ tatulastıruğa küş salğan – Qazaqstan. Onı Türkiya prezidenti aşıq ayttı. Reseydiñ ötinişi boyınşa Qazaqstan tayauda Siriyadağı janjaldasuşı taraptar arasında kelissöz ötkizuge mümkindik jasadı. YAğni, Qazaqstan Reseydiñ halıqaralıq sayasi janjaldarın retteuge kömektesip otır degen söz. Däl osınday kezde Resey deputatınıñ mwnday wşqarı sözder aytuı – Resey tarapınan jasalğan qatelik.
Azattıq: - Qazaqstan sırtqı ister ministrligi nege narazılıq notasın joldamadı?
Qazbek Beysebaev: - Qazaqstannıñ sırtqı ister ministrligi narazılıq notasın jibermegenine qarağanda, reseylik äriptesterimen telefon arqılı söylesip, jağdaydı uşıqtırmauğa kelisken siyaqtı. Resey bwl pikirdi (Şperovtiñ pikir aytadı – red.) resmi pikir dep moyındağan joq.
Azattıq: - Duma komitetiniñ törağası Leonid Sluckiy «mwnday sözdi Ukraina jurnalisteri bwrmalap jariyaladı» degendi ayttı…
Qazbek Beysebaev: - Joq. Ol – Şperovtiñ döñgelek üstelde aytqan sözi. Özim de tıñdadım, bwrmalanğan eşteñe joq. Bälkim ol jurnalisterdiñ bwl sözdi jazıp alatının bilmegen şığar.
Azattıq: - Deputat Şperov öz söziniñ Qazaqstanda talqılanıp jatqanın bilgen jäne qayta kommentariy bergen kezinde «älemniñ sayasi kartası özgere beredi, tayau şetelderdegi orıs tildiler tituldı wlttardan qısım körip otır» degen. Şperovtiñ sözi Resey sırtqı ister ministrligi men Duma törağası wstanımımen say kelmey twr ğoy?
Qazbek Beysebaev: - Eger ol deputat bwrınğı sözin, tağı qaytalap, rastasa, onda basqa mäsele. Onda Qazaqstan sırtqı ister ministrligi Resey elşisin şaqırıp tüsinikteme swray ma, älde narazılıq notasın jolday ma, äyteuir mäseleni qayta qoyıp, naqtılauı tiis. Duma deputatı qarapayım twrğın emes. Ol kem degende parlamenttik partiyanıñ sayasatın bildirip otır degen söz. Eger ol jeke pikiri bolsa onısın atap körsetui kerek.
Azattıq: - Qazaqstannıñ territoriyalıq twtastığına qol swğu twrğısındağı pikirlerdi Resey biligi ökilderi alğaş ret aytqan joq. Duma deputatı Jirinovskiydiñ de sol taqilettes pikir aytqanı belgili. Bwğan qatıstı ne aytasız?
Qazbek Beysebaev: - Qazir Reseyde halıqaralıq janjaldar onsız da jetkilikti. Ukrainamen aradağı janjaldı aytpağanda Siriya mäselesi boyınşa Batıspen aradağı qayşılığı bir basınan asıp jatır. Degenmen Reseyde Qazaqstanğa qarata mwnday pikirlerdiñ aytıluı bälkim bizge de dwrıs bolğan şığar. Osı arqılı Resey sayasi biliginde özgeşe oylaytındardıñ bar ekenine közimiz jete tüsedi.
Azattıq: - Qalay bolğanda da bwl sözdi Duma deputatı ayttı. Deputat Qazaqstannıñ keybir aymaqtarın Qırımmen salıstırıp otırğan joq pa?
Qazbek Beysebaev: - Qırım janjalımen salıstıra almaymız. Qırım janjalı tuğanda Ukraina Reseymen aradağı şekarasın tolıq delimitaciyalap ülgermegen edi. Onıñ üstine Qırım qalay degende bwrın Resey jeri bolğanı ras jäne Ukraina men Resey özara mädenieti jaqın elder. Qazaqstannıñ Reseymen şekarası delimitaciyalanıp, BWW-da bekitilgen. Qazaqstan men Resey arasında territoriyalıq janjal tusa onıñ halıqaralıq deñgeydegi auqımı Qırımnan äldeqayda küşti boladı.
Azattıq: - Qırımdı annneksiyalaytın kezde Reseydiñ resmi twlğaları osığan wqsas mälimdemeler ayta bastağan edi degen pikirler ras pa?
Qazbek Beysebaev: - Aytıldı. Resey deputattarı Qırımğa, Sevastopol'ge barıp türli sayasi mälimdemeler jasağanı belgili. Onıñ işinde Mäskeudiñ bwrığı meri YUriy Lujkov ta boldı. Keyin Qırım anneksiyalanğanda mwnıñ bäri dayındıq sekildi köringeni ras.
Azattıq: - Swhbatıñızğa raqmet.
Azat Europa / Azattıq radiosı
Pikir qaldıru