ىلە ۋالاياتى قازاقتارى
بۇل شىڭ دۋبان (盛世才/ شىڭ شى ساي) ءداۋىرى (1933-1944 جج) كەزىندە ىلە ۋالاياتىندا جاساعان قازاقتاردىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگى كورسەتىلگەن كونە سۋرەتتەر. ءسىز سۋرەتتەردەن 30-شى جىلداردا ىلە ۋالاياتى، ىلە وزەن اڭعارى وڭىرىندە جاساعان قازاقتاردىڭ تىرشىلىك بەينەسىن شىنايى كورە الاسىز. شىڭ دۋبان (盛世才/ شىڭ شى ساي) بيلىكتى قاندى توڭكەرىسپەن تارتىپ العان سوڭ كوپ وتپەي ارنايى كوميسسيا ۇيىمداستىرىپ xالىق ساناعىن جۇرگىزگەن. بۇل دۋبان ۇكىمەتىنىڭ (شىڭ شى ساي) ساياسي قياناتى مەن قاسكويلىگىنىڭ باستاۋى بلدى. كوميسسيا xالىق سانىن جۇرگىزۋ، جەر-سۋ، اۋماق يەلىگىن انىقتاۋ، قۇرال-جاراقتى تىركەۋ، مال باسىن ەسەپتەۋ، xالىق تۇلعالارىن xاتتاۋ (ماسەلەن; گۇڭ، ۋاڭ، بەيسى، ءتايجى، ۇكىرداي، اقالاقشى، ءزالىڭ، شاڭيا، مانپاڭ، تب بيلىك تۇلعالارى) شەتەلدەن كەلگەن نەمەسە شەتەلدە وقىعان (تاشكەن، الماتى، سەمەي، زايسان، قازان، ىستانبۇل، تب) زيالىلاردى
