|  | 

كوز قاراس

شىمكەنت اكىمى ەرلان ايتاحانوۆتى قىزمەتىنەن الىپ تاستاپتى عوي. ماعان ءبىر پايداسى تيگەن اكىم ەدى. 

82893973_2745548228826537_4572111644301197312_n
2015 جىلى اقپاندا سارىاعاشتا قازاق پەن تاجىك اراسىندا كونفليكت بولدى ەمەس پە؟ شەنەۋنىك بوپ ىستەيتىن قازاق جىگىتىن جىلىجايداعى تاجىك جىگىتى ءولتىرىپ، جىك ءتۇستى. ىنتىماق دەگەن اۋىلدا 20-عا جۋىق تاجىك ءۇيىن ورتەپ، ءبىر كۇندە دۇنيە استاڭ-كەستەڭ بولدى. اسكەر كىرگىزدى. الەۋجەلىڭ بىردە بار، بىردە جوق. وقيعادان ءۇش كۇن وتە رەداكتسيا تاپسىرماسىمەن سارىاعاشقا جەتتىم. ءارى قاراي اۋىلعا بارايىن دەسەم تاكسيستەر مىناۋ ساقىرلاعان كامەرا، فوتواپپاراتىڭىزبەن كىرگىزبەيدى دەپ باسپايدى. اقشاسىن مولداۋ بەرىپ كوندىردىم بىرەۋىن. ءبىر توپ پوليتسيا سارىاعاشتان شىعا بەرىستە ءبىر، اۋىلعا كىرە بەرىستە ەكى تەكسەردى. قۇرال–سايماندى تاكسيستىڭ تەمىر-تەرسەگىنىڭ استىنا تىعىپ تاستاعام، قۇداي ساقتادى. اۋىلعا كىرىپ كەلسەك پوليتسيا، اسكەر، ومون-سومون، بتر-عا دەيىن تەحنيكا سامساپ تۇر ەكەن. اتتاپ باستىرمايتىنى بەلگىلى بولدى. قايدان تۇسىرەيىن دەدى تاكسيسىم. قايدان تۇسەتىنىمدى ءوزىم دە بىلمەيمىن. توتەنشە جاعداي ورناعان جەر. شىعارىپ جىبەرە مە دەپ قاۋىپتەنىپ، نە دە بولسا اكىمدىك تابالدىرىعىنا ىلىنەيىن دەدىم. سويتسەم اكىمدىگىم اسكەري شتابقا اينالىپتى دا، اكىمدىكتى اۋرۋحاناعا كوشىرىپ جىبەرىپتى. قول سوزىم جەردەگى اۋرۋحاناعا بارا بەرگەنىمدە بىرەۋ: – ءاي، كەتىڭدەر بۇل جەردەن، جۋرناليستەر كەلە جاتىر،- دەدى. مەنى ايتىپ تۇر ما دەپ قويامىن). ءسال شەتكە ىعىسىپ تۇردىم سوندا دا. ءبىر كەزدە وڭت. قازاقستان وبلىسى ىشكى ساياسات باستىعى بەرىك ءۋالي ون-ون بەس جۋرناليستپەن ساۋ ەتىپ كەلە قالدى. ءسىرا، جەرگىلىكتى باق بولسا كەرەك. بەكەڭنىڭ تاپسىرمالارىن مەن دە تىڭدايىن دەپ جاقىندادىم. بايقاپ قالىپ، بىرگە ءجۇرىڭىز، اۋىلدى تۇگەل ارالاتامىز دەدى. راقمەتىمدى ايتىپ، باس تارتتىم. قايتىس بولعان جىگىتتىڭ اكەسىن شاقىرتقان ەكەن، قىسقا كوممەنت الدىم. جۋرناليستەر كەتتى. ەندى نە ىستەيمىن؟
قاراسام كوشە بويىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرلان ايتاحانوۆ ءجۇر ەكەن. تاياپ بارىپ، امانداسىپ، ءجونىمدى جۇقالاپ ايتىپ، ىلەستىم. سالدەن سوڭ ەركىنسىپ، اكەسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى قۋانىش ايتاحانوۆتى ەل بىلەتىنىن ايتتىم. ول كىسى 1990 جىلدارى اۋدان باسقارعان، شارۋا ادام دەپ ەستيتىنمىن. سونىسىنا ءبىر توقتادىم. ايدالادا بىرەۋ اكەڭدى ماقتاپ تۇرسا، ارقالانىپ قالاسىڭ عوي. 
- قاسىڭىزدان كەتسەم، مىنا پوليتسيا تىرپ ەتكىزبەيىن دەپ تۇر،- دەپ ءبىر-اق توقتادىم. 
- الاڭداماڭىز،- دەدى ايتاحانوۆ. سىرتىمىزدان باقىلاپ تۇرعان ءبىر توپ پوليتسەي اسا جاقتىرماسا دا سونان كەيىن كەدەرگى جاسامادى. ونىسى بولەك حيكايا). ءسويتىپ ورتەنگەن ءۇي، ماشينە، قيراعان مۇلىك، تاعى شىعامىز دەسكەن جۇرت جايلى اقپارات ازاتتىققا شىقتى. 
ايتپاقشى، ەكىنشى كۇنى جاياۋ سالپاقتاپ شارشادىم. اكىمدىك جاپ-جاڭا ماشينە بەرىپ، قويار دا قويماي مىنگىزدى، قالاعان جاعىڭىزعا بارىڭىز دەدى. بىراق شوپىرىم ەرتىپ بارعان ۇيلەردىڭ ءبارى ءدىن امان بوپ شىقتى). سوسىن قويا بەردىم دە 06 جيگۋلي تاۋىپ، پلاستماسسا كانيسترمەن بەنزين قۇيىپ ارالادىم.
قايتاتىن كۇنى اۋىلدان ۇزاي بەرە ءبىر توپ سپەتسناز تۇر ەكەن. تاكسيدە وتىرىپ، جارق ەتكىزىپ سۋرەتكە ءتۇسىرىپ ەدىم، ەكى شاقىرىم ۇزاماي قولعا ءتۇستىم. ۆسپىشكانىڭ جارقىلىن بايقاپ قالعان-اۋ. ماسكا كيگەن، قارۋ كەزەنگەن ءۇش سپەتسناز ەدەل-جەدەل ماشينەدەن ءتۇسىرىپ، قۇرال سايمانىمدى الىپ قويدى. ءجۋرناليستپىن دەگەنىمە پىسقىرعان جوق. شتاب باستىعىنىڭ ءوزى رۇقسات بەردى دەگەنىم ءوتتى-اۋ دەيمىن، جارتى ساعات ۇستاپ جىبەردى. تۇسىرگەن فوتو، ۆيدەولاردى كوزدەرىنشە ءوشىردىم. پاتەڭكەمنىڭ ۇلتاراعىنىڭ استىندا جاتقان فلەشكا امان قالدى عوي بىراق).
ەرلان ايتاحانوۆتان كورگەن پايدام سول. توتەنشە جاعداي ورناعان جەرگە رۇقساتسىز كىرگەن ءتىلشىنى شىعارىپ تاستاڭدار دەسە ەشكىم قوي دەمەيتىن ەدى. تانيتىندار بولسا سالەم ايتار، سونىسىنا راقمەت.

اسىلحان ماماشۇلى Facebook پاراقشاسىنان الىندى

Related Articles

  • تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

    تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

         شىعىستانۋشى-تاريحشى ءومىر تۇياقبايدىڭ بۇرىندا دا «قازاققا قانداي تاريح كەرەك؟ تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە جاسالعان تاريحي ميستيفيكاتسيالار حرونيكاسى» دەپ اتالاتىن ماقالاسىن  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) وقىپ ەم. ريزا بولعام. جاقىندا ءو. تۇياقبايدىڭ «قازاقستاندا تاريحي بۇرمالاۋلار مەن ميفتەرگە توسقاۋىل قويۋدىڭ جولدارى» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) اتتى تاعى ءبىر ماقالاسىمەن جانە تانىستىق. وتە وزەكتى ماسەلەنى كوتەرىپتى. تاريحتا ورىن الىپ جۇرگەن جاعىمسىز جايتتار تۋراسىندا وي تولعاپتى. جۋرناليستەردى، بلوگەرلەردى ايىپتاپتى. تاريحتان ارنايى كاسىبي دايىندىعى جوق، ءبارىن ءبۇلدىرىپ بولدى دەپ.  كەلەڭسىزدىكتى توقتاتۋدىڭ ناقتى جولدارىن ۇسىنىپتى. بۇعان دا كوڭىلىمىز بەك تولدى. ايتسە دە تاريحتى بۇرمالاۋعا، ءوز وتىرىكتەرىن ناسيحاتتاۋعا تەك جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەر عانا ەمەس، «ارنايى كاسىبي دايىندىعى بار» «تاريحشىلاردىڭ» دا «زور ۇلەس» قوسىپ جاتقانىن بايانداپ، ايتىلعان پىكىردى ودان ءارى ءوربىتىپ، جالعاستىرايىق.

  • جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

    جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

                          1. اماندىق كومەكوۆتىڭ ايتىپ جۇرگەنى – ايعاقسىز بوس سوزدەر        قازاقستاننىڭ باتىس ايماعىندا عۇمىر كەشكەن ونەرپازدىڭ ءبىرى – جالبىرۇلى قوجانتاي  جايلى سوڭعى كەزدە قيسىنى كەلىسپەيتىن نەشە ءتۇرلى اڭگىمەلەر ءورىپ ءجۇر. مۇنىڭ باسىندا تۇرعانداردىڭ ءبىرى – اماندىق كومەكوۆ. بۇرىندا دا ونىڭ، باسقا دا كىسىلەردىڭ ەلدى اداستىراتىن نەگىزسىز سوزدەرىنە بايلانىستى ناقتى دالەلدەر كەلتىرىپ، «قۇلان قۇدىققا قۇلاسا، قۇرباقا قۇلاعىندا وينايدى» دەگەن اتاۋمەن تۇزگەن سىن ماقالامىزدى رەسپۋبليكالىق «تۇركىستان» گازەتى (28.09. 2023 جىل) ارقىلى جۇرت نازارعا ۇسىنعانبىز-دى. الەۋمەتتىك جەلىدە ازامات بيتان ەسىمدى بلوگەردىڭ جۋىردا جاريالاعان ۆيدەو-تۇسىرىلىمىندە ا. كومەكوۆ ءوزىنىڭ سول باياعى «الاۋلايىنە» قايتا باسىپتى. ءسوزىن ىقشامداپ بەرەيىك، بىلاي دەيدى ول: «1934 الدە 1936 جىلى (؟) ماسكەۋدە وتكىزىلەتىن

  • جارايسىڭدار، ازەربايجان

    جارايسىڭدار، ازەربايجان

    ولار قر ۇلتتىق قورعانىس ۋنيۆەرسيتەتىندە ورىس تىلىندە وقۋدان باس تارتقان. نەگە سولاي ؟ ويتكەنى ولار قازاق ءتىلىن تاڭداعان! قازىر ۋنيۆەرسيتەتتە قازاق ءتىلى كۋرستارى اشىلىپ جاتىر. ايتقانداي، ازەربايجاندارعا ءتىلىمىزدى قولداعانى ءۇشىن قۇرمەت پەن قۇرمەت. ولار ناعىز باۋىرلاس حالىق ەكەنىن كورسەتتى. بىراق قازىر ءبىزدىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنە سۇراقتار تۋىندايدى. بۇعان دەيىن بارلىق شەتەلدىكتەردى ورىسشا ۇيرەتىپ پە ەدى؟ بىرەۋ نە سۇرايدى؟ ايتەۋىر، ءبىلىم – قازاق ءتىلىن ناسيحاتتاۋدىڭ ەڭ جاقسى ءتاسىلى. ال نەگە ورىس تىلىندە وقىتادى؟ ال كىم ءۇشىن؟ ەڭ قىزىعى، وسىنىڭ ءبارىن تەك ازەربايجانداردىڭ ارقاسىندا عانا بىلەتىن بولامىز. ال نەگە بۇرىن قازاقشا وقىتپاعان، ەڭ بولماسا كەيبىر ەلدەردە. نەگە سول قىتاي ءتىلىن ورىسشا ۇيرەتەدى؟ رۋسلان تۋسۋپبەكوۆ

  • ۋكراينا(سبۋ) «پاۋتينا» ستراتەگيالىق وپەراتسياسى

    ۋكراينا(سبۋ) «پاۋتينا» ستراتەگيالىق وپەراتسياسى

    بۇگىن ۋكراينا قاۋىپسىزدىك قىزمەتى (سبۋ) «پاۋتينا» دەپ اتالاتىن ستراتەگيالىق وپەراتسياسىن جۇزەگە اسىرىپ، رەسەيدىڭ اسكەري اۆياتسياسىن نىساناعا الدى. ۋكرايانا تارابى وپەراتسيا بارىسىندا رەسەيدىڭ 41 سوعىس ۇشاعى جويىلعان العا تارتتى. ولار رەسەيدىڭ ا-50, تۋ-95مس جانە تۋ-22م3 سىندى ستراتەگيالىق بومبالاۋشى ۇشاقتارىن ىستەن شىعارىپ، 2 ميلليارد دوللار شىعىنعا باتىرعان. ۋكراينانىڭ ارنايى قىزمەتى وپەراتسيانى جۇزەگە اسىرۋعا ءبىر جارىم جىل بويى دايىندالىپتى. وپەراتسيا بارىسىن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيدىڭ ءوزى باقىلاعان، ال ونىڭ ورىندالۋىن سبۋ باسشىسى ۆاسيلي ماليۋك پەن ارنايى جاساقتاردىڭ ۇيلەستىرىلگەن ۇجىمى اتقارعان. ۋكراينا تارابى الدىمەن FPV-درونداردى رەسەيگە كونتراباندالىق جولمەن جەتكىزەدى. ارتىنشا – اعاشتان جاسالعان شاعىن ۇيلەر جىبەرەدى. دروندار سول ۇيلەردىڭ شاتىرىنىڭ استىنا تىعىلعان. كەيىن بۇل ۇيلەر جۇك كولىكتەرگە تيەلىپ، رەسەيدىڭ ىشكى اۋماقتارىنا جەتكىزىلەدى. ءدال ءسات

  • ءتىل جونىندە تالاي جازىلدى عوي…

    بىراق بۇرىننان ايتىلاتىن ەكى پرينتسيپ سول باياعى وزگەرمەيدى. سەبەبى ونى ۋاقىت جانە وزگە ەلدەردىڭ تاجىريبەسى دالەلدەدى: 1. زاڭ، جارلىق، ەرەجە، شەشىمدەرمەن تىلگە سۇرانىس تۋعىزۋ. ونسىز ءتىل ەشكىمگە كەرەك ەمەس. ءتىل اقشا تابۋعا، ءبىلىم الۋعا، وزگەمەن بايلانىسقا تۇسۋگە قاجەت بولعاندا عانا سۇرانىسقا يە بولادى، سوندا عانا ادامدار ءماجبۇرلى تۇردە ۇيرەنەدى. شەتەلدە وقىعىڭ كەلە مە، IELTS, TOEFL تاپسىر. ول ءۇشىن اعىلشىن وقى. حالىقارالىق كومپانيادا ىستەپ، كوپ جالاقى العىڭ كەلە مە، الدىڭعى سويلەمدە جازىلعان شارتتاردى ورىندا. سۇرانىس تۋعىزۋ مەحانيزمى وسىلاي جۇمىس ىستەيدى. 2. ءتىل يەسى سانالاتىن ۇلت وكىلدەرىنىڭ پرينتسيپشىلدىك تانىتۋى. ياعني، ءتىلىڭ كەڭ تاراسىن دەسەڭ، ونى كەڭ قولدان. ۇيدە، تۇزدە، باسقا جاقتا. انگليادا تۇرىكتىڭ كافەسىنە كىرسەڭ، ءوزارا تۇرىكشە سويلەسەتىن. استانادا ءۇي جوندەيمىز دەپ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: