|  | 

ادەبي الەم

اپورتتىڭ جۇپار يىسى(اڭگىمە، بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن)

جۇمات انەسۇلى
الماتى قالاسى كۇنى قارساڭىنا وراي

b5de8538f9cbeb554ea97fb1bde
وسىدان ەلۋ جىلداي بۇرىن بولعان وقيعا. 65-جىلدارى
قوستاناي وبلىسىنان باكىش دەگەن بالا الماتىعا وقۋعا تۇسۋگە
اتتانادى. پوەزعا ءمىنىپ، الماتى ۆوكزالىنان تۇسەدى. بالا
تاكسيگە وتىرىپ، باراتىن ادرەسىن ايتادى. تاكسيشى بالامەن
اناۋ اقسايعا دەيىن بارىپ، قازىرگى ءال فارابي كوشەسىمەن
زۋىلداتىپ كەلە جاتادى. ول كەزدە فارابي كوشەسىنىڭ ارعى بەتى
اقسايدان وسى كۇنگى دوستىق كوشەسىنە دەيىن «گورنىي گيگانت»
سوۆحوزىنىڭ الما باعى. بالانىڭ كوزى جول بويىندا سامساعان
قىزىل المالاردى كورىپ، اۋزىنان سىلەكەيى اعادى. بالا باكىش
تاكسيستكە :
– اعا اناۋ الما اعاشتارىنان ءبىر ەكى الما السام بولا ما ؟
ءتاسيشى ماشينەسىن توقتاتىپ،:
–بولادى- دەيدى. بالا سەكىرىپ بارىپ، اعاشتان ءبىر ەكى المانى
جۇلىپ الىپ تاكسيگە وتىرادى. ۇلكەن ەكى قىزىل الما بالانىڭ
ەكى الاقانىنا ارەڭ سيىپ تۇر. باكىش بالا سوعان تاڭ قالىپ :
–اعا، مىنا المالاردىڭ بىرەۋى ءبىر وبەدكە جاراعانداي عوي!-
دەيدى. تاكسيست ءوزىنىڭ قالتاسىنان بەرگەندەي قوپايىپ :
ء–يا، بۇل الماتىنىڭ اتاقتى اپورتى- دەيدى.
سونىمەن بۇلار بالانىڭ ىزدەگەن ادرەسىنە كەلەدى.. تاكسيشى
– جيىرما سوم تولەيسىڭ -دەيدى بالا وعان تاڭعالىپ:
–اعا، ءبىزدىڭ اۋىلدا ون سومعا قىرىق بولكە نان الىپ، قىرىق
كۇن كۇن كورەدى. ءسىز مەنەن جيىرما سوم الىپ، سەكسەن كۇن
كورگىڭىز كەلە مە! ءبىز ءبىر ساعات قانا جۇردىك قوي -دەپتى. تاكسيشى
بالانىڭ العىرلىعىنا ءتانتى بوپ،:
–جارايدى، ون سوم بەرسەڭ بولادى، بەنزين كوپ كەتتى- دەگەن
ەكەن.
سونىمەن نە كەرەك، باكىش بالا كاز پيگە دوكۋمەنت تاپسىرىپ،
سوڭىندا وتپەي قالادى. سوسىن باكىش اۋىلعا قۇر قول
قايتپايىن دەپ، بازارعا بارىپ ون شەلەك ساتىپ الىپ، باياعى
تاكسيست كورسەتكەن الما باعىنا كەلىپ، جايعاسىپ ءجۇرىپ، ون

شەلەك ىلعي قىپ قىزىل، ءىرى اپورت المالارىن جيناپ الادى.
"ەندى بولادى اۋ" دەي بەرگەندە بالانىڭ ۇستىنەن باقشانىڭ
كۇزەتشىسى شىعا كەلەدى
-ءيا، بالا، مۇنىڭ نە؟ بۇل سوۆحوزدىڭ باقشاسى عوي -دەيدى.
باكىش بالا ساسىپ قالىپ، انا كىسىگە:
–اعا ءبىزدىڭ اۋىلدا مۇنداي الما بولماعاسىن، شەشەمدى ءبىر
قۋانتايىن دەپ ەدىم…
–قاي جاقتانسىڭ؟
–قوستاناي جاقتان، ءبىزدىڭ اۋىلدا مۇنداي الما وسپەيدى.
-سولتۇستىكتە مۇنداي اپورت وسپەيدى عوي. جارايدى، ءبىراز
ەڭبەكتەنگەن ەكەنسىڭ، ءارى الىستان كەلگەن ەكەنسىڭ، ءبىر شەلەگىڭدى
تاستا دا، قالعانىن الىپ جۇرە بەر -دەپ كۇزەتشى رۇقسات بەرىپتى.
باكىش بالا سول قۋانعاننان ، جەلپىنىپ وتىرىپ، توعىز شەلەك
اپورتپەن اۋىلىنا جەتەدى.
باكىش بالا جولدان شارشاعاسىن ، ۇيدە ءبىراز تىنىعىپ،
جاتقان. «بالاڭ امان ساۋ الماتىدان كەلىپتى.، بازارلىق اكەلىپ
پە؟" دەپ سۇراپ جاتقان كورشى ايەلدەردىڭ داۋىستارىن ەمىس ەمىس
ەستىگەن. كەشكە قاراي الماتىنىڭ جاڭالىعىن ايتايىن دەپ،
باكىش قۇرداستارىنىڭ ءۇيىن ارالاۋدى باستاعان. ويىندا
ەشتەڭە جوق، باكىش ءبىر قۇرداسىنىڭ ۇيىنە كىرگەن بەتتە
اپورتتىڭ جۇپار ءيىسى مۇرنىنا بۇرق ەتە قالدى. "اپىراۋ،
بۇلاردا الماتىعا بارىپ كەلگەن بە؟" دەگەن وي كەلگەندە
قويعان باكىشكە. سوسىن سول ۇيدەگى قۇرداسىنا الماتىدا وقۋعا
تۇسپەي قالعانىن ايتىپ شىعىپ كەتتى. باكىش اياڭداپ وتىرىپ،
ەكىنشى كلاستاسىنىڭ ۇيىنە كىرگەن. باكىش "اپىراۋ، مۇندا دا
المانىڭ ءيىسى بۇرقىراپ تۇر عوي!" دەپ ىشتەي تاڭعالعان. .سودان
باكىش تاعى ءبىر كلاستاسىنىڭ ۇينە كىرسە، مۇندا دا اپورتتىڭ
جۇپار ءيىسى اڭقىپ تۇر ەكەن. باكىش قۇرداسىنا الماتىدا كوپ
بولا الماعان مۇڭىن ايتىپ، ءبىرازدان سوڭ، ۇيىنە قايتىپ كەلدى..
كەشكى ءشاي ۇستىندە باكىش شەشەسىنەن :
-اپا ، اۋىلداعىلاردىڭ ءبارى الماتىعا بارىپ كەلگەن بە ؟،
ءبارىنىڭ ۇيندە اپورتتىڭ جۇپار ءيىسى اڭقىپ تۇر -دەيدى. شەشەسى
كۇلىپ،:
–بالام اۋ، مانا سەن ۇيىقتاپ جاتقاندا وسى اۋىلدىڭ
ايەلدەرى كەلىپ:
–بالاڭ الماتىدان كەلىپتى ، قۇتتى بولسىن!" دەپ جانىمدى
شىر پىر قىلعان جوق پا! سوسىن بارلىعىنادا سەن اكەلگەن
المالاردى تاراتىپ بەرگەنمىن! -دەگەندە، باكىش بالا سوعان
شىن جۇرەگىمەن قۋاندى.

–دۇرىس ىستەگەنسىڭ، اپا! جاڭا عانا كلاستاستارىمنىڭ ۇيلەرىنە
كىرىپ شىقسام ، ءبارىنىڭ ۇيىنەن اپورتتىڭ جۇپار ءيىسى اڭقىپ
تۇردى- دەگەن الماتىدان وقۋعا تۇسە الماي كەلگەن باكىش بالا.
جۇمات انەسۇلى، اقىن، جازۋشى، ارداگەر
جۋرناليست

Related Articles

  • كىتاپقۇمار جاسقا تەگىن وقۋ باقىتى بۇيىردى

    كىتاپقۇمار جاسقا تەگىن وقۋ باقىتى بۇيىردى

    ادامزات كىتاپقا عۇمىر بويى قارىزدار. كىتاپسىز كەلەشەكتىڭ التىن كىلتىن ەشكىم قولىنا مىقتاپ ۇستاي الماعان. ماردان راحماتۋللا – كىتاپقۇمار ون جەتى جاسار جىگىتتىڭ بويىندا ءوز قاتارلاستارىنىڭ بويىنان تابىلا بەرمەيتىن ۇلى قاسيەت بار. ول – كىتاپقا دەگەن ماحاببات. بۇل ماحابباتتىڭ ءسات ساناپ ارتۋىنىڭ دا سىرى بار. ماردان – اسىلى وسمان، دارحان قىدىرالى سىندى بۇگىنگى قازاق رۋحانياتىنىڭ تىرەگى سانالاتىن ازاماتتار تۋعان توپىراقت تۋىپ-وسكەن. توپىراقتىڭ كيەسىن ءدال وسى كەزدە ەرىكسىز مويىنداي تۇسەسىڭ. قوعامداعى «جاستار كىتاپ وقىمايدى» دەگەن قاساڭ پىكىردى جوققا شىعارۋعا تىرىسقان جاستاردىڭ دا سانى باسىم. كۇن ساناپ ولاردىڭ سانى ارتىپ، كىتاپتىڭ قۇدىرەتىن جەر-جەردە دالەلدەپ باعۋدا. كىتاپقا جانى قۇمار جان ءبىر كۇنىن كىتاپسىز ەلەستەتە المايدى. عۇمىرى كىتاپپەن ەتەنە بايلانعان، وقۋ عۇمىرىنىڭ مانىنە اينالعان جاستاردى

  • «بەيسەنبى مە بۇگىن دەپ، جۇماعا قارسى وتكەنى-اي…» (اباي)

    «بەيسەنبى مە بۇگىن دەپ، جۇماعا قارسى وتكەنى-اي…» (اباي)

    قازاق حالقىنىڭ داڭقتى پەرزەنتى، ۇلى جازۋشى مۇقتار ماعاۋين 85 جاسقا قاراعان شاعىندا دۇنيەدەن وزدى. «بەيسەنبى مە بۇگىن دەپ، جۇماعا قارسى وتكەنى-اي…» (اباي) شۇبارتاۋدا دۇنيەگە كەلدى. جونداعى جوبالاي كەرەيدىڭ ەڭ ۇلكەن ارۋاعى جوبالاي ءبيدىڭ ۇرپاعى ەدى. بايقوتان بي، تومان بي، بەگەش شەشەن، ءۋايىس، تولەۋ اقىن… اتاعى اتالارىنان اسىپ كەتتى… تىرىسىندە ولاي دەگەن جوق… بۇل ءسوزدى دۇنيەدەن وتكەن سوڭ ءبىز ايتىپ وتىرمىز… ءومىرىنىڭ سوڭعى كەزدەرى شەتتە ءوتتى. «ۇكىمەتكە، باسقالارعا دا وكپەم جوق، وكپەلەيتىن ولاردىڭ جاعدايى جوق!» (م.ماعاۋين) دەگەن ەدى ءوزى بەرتىندە. استارى اۋىر، ەڭسەڭدى ەزەردەي سالماقتى ءسوز… دانىشپان ادام نەگە ەلدەن جىراق كەتتى. بۇل «وڭاشا جاتقاندى ۇناتامىن، ەلىمدى ەل قىلماسىن ەرتە سەزىپ… ەلدەن كەتتىم جىراق…» (شاكارىم) دەيتىن كەتىس سياقتى. سوندا دا «كوك

  • الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    بولعان وقيعا ىزىمەن بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن…   الاش جۇرتىنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە سەزى ءوتىپ، ءاليحاننىڭ كولچاكتان بەتى قايتىپ، “ەندى قايتىپ تاۋەلسىز ەل بولامىز” دەپ جۇرگەن كەز ەدى. سەمي الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ورداسى ەدى. سەمەيدە جۇرگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ الاشورداشىلار قىتاي شەكاراسىنداعى ءۇرىمشى قالاسىنا بارىپ، ونداعى قازاق جۇرتىنىڭ حال جاعدايىن ءبىلىپ قايتۋعا جولعا شىققوان. ول كەزدە ءۇرىمشىنىڭ كوبى قازاق ەدى ۇيلەرى نەگىزىنەن سازدان قۇيىلعان. ورتا ازيانىڭ كوپ قالالارىن ەسكە سالعانداي. ءبىراز ۇلكەن كىسىلەر مەن جاستار احاڭنىڭ توتە الىپبيىمەن كىتاپ گازەت وقيدى. ەكەن. احاڭدى بۇرىن كورگەن ادامدار دا كەزدەستى. دەگەنمەن، احاڭ ءۇرىمشى قازاقتارىنىڭ تاەلسىز اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى ويلارى دا جوقتىعىن بايقاعان. سونىمەنگ، ءۇرىمشى قازاعىنىڭ جانە قىتايعا جاقىن باسقا ۇلتتاردىڭ باستى تۇرمىسى

  • ءبىر اۋىلداعى  ەكەۋدىڭ تاعدىرى

      جۇمات  انەسۇلى   ( ماحاببات تۋرالى اڭگىمە) “مەن سەنەن باسقانى ولگەنشە  كورمەيمىن دەپ سەرت بەرىپ ەدىم وزىمە” “دەدى بۋىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان مايسا دەگەن قىز.. بۇل بايتوبە دەپ اتالاتىن اۋىل. بۇرىن ۇلكەن شارۋاشىلىقتارى بولعان.وقۋ اياقتالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر مەكتەپتىڭ جانىنداعى الما باعىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ تويى مەن  سىنىپتاس جاراس پەن مايسانىڭ تويى بىرگە وتەىزىلەتىن بولعان. جاراستىڭ Əكەسى فەرمەر، ازداپ ەگىستىگى بار. ال جاراسپەن بىرگن وقىعان Əمىرەنىڭ əكەسى əكىمشىلىكتە قىزمەت جاسايدى، ءəرى جەمىس وسىرەدى. بۇل جاراس پەن مايسانىڭ ۇيلەنۋ تويى باستالايىن دەپ جاتقاندا بولعان تراگەديا. جاراس پەن مايسا مەكتەپ ءبىتىرىپ،، ءوز سىنىپتاستارىمەن مەكتەپتىڭ جانىنداعى ۇلكەن باقتا ۇيلەنۋ تويلارىن مەكتەپ ءبىتىرۋ تويىمەن جال،عاستىرماقشى ەدى. مەكتەپتىڭ باعى القىزىل گۇلمەن جايناپ تۇر. وعان ءتۇرلى ءتۇستى لامپالار قوسىلعان. سىرتىنان

  • ماڭگى قازاق(ەرتەگى فەنتەزي) 

    ماڭگى قازاق(ەرتەگى فەنتەزي) 

    قازاقتارعا جاسالىپ جاتقان  قيانات كوپ بولعاسىن، « ماڭگى قازاق» اتتى اڭگىمە جازسام دەپ جۇرەتىن ەدىم. وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن سول اڭگىمەنىڭ سيۋجەتىنە كەلەتىن ءتۇس كورجىم. كەشەدەن بەرى جازۋعا كىرىسسەم بە دەپ ءجۇر ەدىم، ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. جۇمات انەسۇلى وتە ەرتەدە ەمەس، بۇگىندە ەمەس، عىلىم دوكتورلارى سانجار مەن بالجان ينستيتۋتتا قىزمەت ەتەتىن.وزدەرىنىڭ لاۋازىمدارىنا قاراي قاراپايىم ەكى قاتارلى جاقسى سالىنعان كوتتەدجدە تۇردى.ينتەلليگەنت ادامدار ءومىردىڭ قيىندىقتارىنا كوپ ءمىن بەرە قويمايدى عوي، ومىرلەرى ءماندى، جايلى ءوتىپ جاتتى. جاقسىلىقتا كوپ كۇتتىرگەن جوق، سانجار مەن بالجان ۇلدى بولىپ، كوتتەدجدە شاعىن توي ءوتتى. نەگە ەكەنىن قايدام، اكە شەشەلەرى اقىلداسىپ، ءۇلدارىنىى ەسىمىن اڭسار دەپ اتاعان. اڭسار ەرتەدەگىدەي تەز دە وسكەن جوق، كەش تە وسكەن جوق. تاربيەلى جىگىت بولىپ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى:

Zero.KZ