|  | 

شوۋ-بيزنيس

«اداسقاننىڭ ايىبى جوق، قايتىپ ءۇيىرىن تاپقان سوڭ»

480838494_8642474615854005_7572911184152767997_nBakhytzhan Barkorn Bukharbayev

قازاقتا «اداسقاننىڭ ايىبى جوق، قايتىپ ءۇيىرىن تاپقان سوڭ» دەگەن اتالى ءسوز بار. بۇگىن راميل مۋحورياپوۆتى تانىمايتىن ادام كەمدە-كەم. ەكى جىل بۇرىن اڭداماي سويلەپ، ءبىراز قازاقتىڭ شامىنا تيەتىن سوزدەر ايتقانىن بىلەمىز. ءوزىم دە بۇل ارەكەتىنە ىزالاندىم، سۇحباتتارىمدا سىنادىم.
بىلتىر ءاليا ءاشىمنىڭ «ورىستاندىرۋ» فيلمىنە شاقىرتۋ الدىم. شارانى ۇيىمداستىرعان راميل ەكەن. سول كينودان كەيىن قازاق ءتىلى جويىلۋدىڭ از-اق الدىندا بولعانىن ءتۇسىنىپ، تابىسىن تاۋىپ وتىرعان قوعامدا اق ءجۇزدى ءومىر سۇرگىسى كەلەتىنىن ۇعىنىپ، تىلىمىزگە پايدالى باستامالارعا اتسالىسۋعا شەشىم قابىلداسا كەرەك. الايدا زالداعى جۇرت ونى قايتا-قايتا سوگىپ، كەشىرىمىن قابىلداماعاندا، اياپ كەتتىم. «دانا حالقىمىز وكپەگە قيسا دا، ولىمگە قيمايتىن ەدى. تىم ارتىق كەتپەدىك پە؟» دەپ ويلاندىم.
سودان كەيىن راميلگە جازىپ، مۇحامەتجان تىنىشبايۇلىنىڭ عاسىر بۇرىن شىققان ەڭبەگى ءالى كۇنگە دەيىن قازاقشا جارىق كورمەگەنىن ايتىپ، ونى اۋدارىپ باسۋعا قولداۋ سۇرادىم. ءبىز تاريحي كىتاپتاردى 2021 جىلدان بەرى شىعارىپ كەلەمىز. بۇل – كۇردەلى جوبا، دەمەۋشىلەرىمىز بولماعاندا، ونى جۇزەگە اسىرۋ وڭاي بولماس ەدى.
راميل كومانداسىمەن اقىلداسۋعا ۋاقىت سۇرادى دا، كوپ ۇزاماي قولدايتىنىن ايتتى. سونىڭ ارقاسىندا ءبىز «قازاق حالقىنىڭ تاريحىن» كەشىكتىرمەي وقىرمانعا ۇسىندىق. ەگەر مۇحامەتجان اتامىزدىڭ ارۋاعى ريزا بولسا، ءراميلدىڭ ەڭبەگىن دە جوققا شىعارا المايمىز.
وسى تۇستا «دەمەۋشى بولاتىن قازاق تابىلمادى ما؟» دەپ سۇراۋى مۇمكىن. تابىلمادى. تالاي قازاق كاسىپكەرىنە بارىپ، قولداۋ سۇرادىم. ءوزىن ەل جاناشىرى دەپ، ميلليونداعان دوللار سالىق تولەيتىنىن ماقتان ەتەتىن كاسىپكەرلەردىڭ ءبىرازىنىڭ، وكىنىشكە قاراي، ۇلتىمىزدىڭ تاريحىن قولداۋعا ورەسى ءالى جەتپەي جاتىر. نامىستان جارىلساق تا، شىندىق وسى.
بىلتىر ءبىر دوللار-ميلليونەرگە بارىپ قولداۋ سۇراعاندا، تىنىشبايۇلىن مۇلدە تانىمايدى دا ەكەن. شوك بولدىم. قايتا كەڭەسشىسى ەڭبەكتىڭ ماڭىزىن بارىنشا تۇسىندىرۋگە تىرىستى. باسىندا قولدايمىن دەگەن سىڭاي تانىتقانىمەن، كەيىن باس تارتتى.
سوندىقتان تابالاۋدى دوعارايىق. سۇرىنبەيتىن تۇياق، جاڭىلمايتىن جاق جوق. ادامنىڭ نيەتىن ونىڭ ارەكەتىنىڭ ناتيجەسىنە قاراپ باعالايتىن كەز كەلدى. ءراميلدىڭ قولداۋىمەن قۇندى مۇرا انا تىلىمىزدە جارىق كوردى. ەڭ باستىسى وسى ەمەس پە؟

Related Articles

  • قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە.

    قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە.

    قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە. بالا-باقشادان باستاپ، مەكتەپ، جوعارى وقۋ ورنى، ەڭبەك مەكەمەلەرىنىڭ بارلىعى نەگىزىنەن ورىس تىلىنە كوشۋدە. ءوز ەركىمەن ەمەس، ادىلەتسىز بيلىكتىڭ ۇزاق جىلعى سولاقاي ساياساتىنىڭ ارقاسىندا. كوشەدە، كەڭسەدە، دۇكەندە، كولىكتە، قوعامدىق ورىندا قازاققا قازاق ورىسشا سويلەمەسەڭ نەمەسە ۇلتتى ساقتاۋ كەرەك دەگەن جاۋاپكەرشىلىك جۇگىن ۇستانىپ، سەنىمەن ورىسشا سويلەسىپ تۇرعان قازاققا قازاقشا سويلە دەپ ەسكەرتۋ جاساساڭ بولدى، ءبىتتى، بالە-جالاعا قالاسىڭ. زاڭ دا، ونى ورىنداۋشى پوليتسيا، پروكۋراتۋرا، سوت تا ورىسقۇلدى قولدايدى، ۇلتقا جانى اشىعان قازاقتى مۇلدە قورعامايدى. بۇل قانداي ادىلەتتىلىك؟! مەملەكەتتىك ءتىلدى، مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىكتى جەكەلەگەن ادام ەمەس، وسىعان جاۋاپتى مەملەكەتتىك قۇرىلىمدار قورعاۋى كەرەك قوي. جەكە ادام ەمەس، ەڭ الدىمەن بيلىك قورعاۋى كەرەك. قازاق جەكە تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ تۇرسا

  • ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    كەيدە قوعامدى ءبىر عانا وقيعا قوزعالىسقا ءتۇسىرىپ، ىشتە قاتقان شەمەندى جارىپ جىبەرەدى. بۇل جولى ءدال سونداي احۋال ورىن الدى. Magnum دۇكەندەر جەلىسىندە ورىس ءتىلدى ءبىر ازامات قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن كۋرەرگە شاعىم ءتۇسىرىپ، ارتىنان دۇكەن اكىمشىلىگى الگى كۋرەردى جۇمىستان شىعارىپ، ماسەلەنى جىلى جاۋىپ قويا سالماق بولعاندا، جۇرتشىلىق وقىستان ويانىپ كەتتى. بۇل تەك ءبىر ازاماتتىڭ رەنىشى نەمەسە دۇكەننىڭ ىشكى ءتارتىبى ەمەس. بۇل – تىلدىك تەڭسىزدىككە قارسى ۇلتتىڭ رەفلەكسى. قازاقتىڭ ءوزى، ءوز جەرىندە، ءوز تىلىندە سويلەي المايتىن كۇنگە جەتتىك پە دەگەن سۇراق سانانى سىزداتىپ تۇر. ءوز ەلىندە تۇرىپ، ءوز تىلىندە سويلەمەيتىن ازاماتتى قوعامنان الاستاتىلۋى اقىلعا سيمايتىن دۇنيە. ال Magnum دۇكەندەرى جەلىسى وتتى كۇلمەن كومىپ قويعانداي بولدى. قازاق ءتىلى – ەلدىڭ وزەگى. وعان جاسالعان

  • قازاقستان ءوزىنىڭ العاشقى ميكروچيپىن جاساپ شىعاردى

    قازاقستان ءوزىنىڭ العاشقى ميكروچيپىن جاساپ شىعاردى

    Nurmukhamed Baigarayev وسى اپتادا قازاقستان ءوزىنىڭ العاشقى ميكروچيپىن جاساپ شىعاردى دەگەن اقپارات تارادى. جاقسى جەتىستىك. بىراق ەندى ءسال-ءپال ۇڭىلسەك، ءچيپتىڭ ارحيتەكتۋراسى نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتحاناسىندا جاسالعان، بىراق ونى قىتايدا وندىرگەن. سەبەبى بىزدە ءالى چيپ وندىرەتىندەي تەحنولوگيا جوق. ءبىر قىزىعى، قىتايلىق ينستيتۋت ءچيپتى تەگىن شىعارىپ بەرگەن. وعان دا راقمەت، ايتپەسە ول قىزمەتتىڭ قۇنى قىمبات. بۇل جوبانىڭ جەتەكشىسى (سۋرەتتە) ەندى ول ءچيپتى قايدا قولدانۋعا بولادى دەپ تەستىدەن وتكىزىپ جاتىرمىز دەپتى ءوز پاراقشاسىندا. وعان قوسا، چيپ ءسال-ءپال قالىڭداۋ سياقتى. سمارتفونداردا 5-7 نانومەتر چيپ ورناتىلادى، وتاندىق چيپ 28 نانومەتر ەكەن. ءوزىم تاڭقالعان ءبىر فاكت وقىدىم. ميكروچيپ شىعارۋدا الەمدە تانىمال بولعان كومپانيالار ارمەنيادا ءوز وفيستەرىن اشىپ ۇلگەرىپتى. ول AMD, NVIDIA, Xilinx, Synopsys, National Instruments, Mentor Graphics

  • گارۆارد ۋنيۆەرى جىلىنا 200 مىڭ دوللاردان كەم تابىس تاباتىن وتباسىلاردىڭ ستۋدەنتتەرىن تەگىن وقىتامىز دەپ شەشىم شىعارىپتى.

    گارۆارد ۋنيۆەرى جىلىنا 200 مىڭ دوللاردان كەم تابىس تاباتىن وتباسىلاردىڭ ستۋدەنتتەرىن تەگىن وقىتامىز دەپ شەشىم شىعارىپتى.

    Nurmukhamed Baigarayev گارۆارد ۋنيۆەرى جىلىنا 200 مىڭ دوللاردان كەم تابىس تاباتىن وتباسىلاردىڭ ستۋدەنتتەرىن تەگىن وقىتامىز دەپ شەشىم شىعارىپتى. بيىل بۇل ۋنيۆەردە وقۋ شىعىنى جىلىنا 83 مىڭ دوللاردى قۇرايدى ەكەن. وسىنداي جاڭالىقتاردى وقىعاندا دۇرىس كاپيتاليزمنىڭ مىسالىن كورەمىن. باقۋات كاپيتاليستەر ءىرى وقۋ ورنىن قارجىلاندىردى. باسقا دا تابىسى كوپ. بۇگىندە ەنداۋمەنت قوردا 52 ميلليارد دوللارداي جينالعان. سول اقشاعا تابىسى ازداۋ وتباسىنىڭ بالالارىن تەگىن وقىتىپ، قايىرىمدىلىق جاساي الادى. سودان تەك بايدىڭ بالاسى عانا ەمەس، قاراپايىم وتباسىدان شىققان بالا دا الەمنىڭ ۇزدىك ۋنيۆەرىندە وقۋعا مۇمكىندىك الادى (ول ءۇشىن الدىمەن گرانتتى جەڭۋ كەرەك). بۇدان قوعام تەك ۇتادى، مەملەكەت داميدى. ياعني، قايىرىمدىلىق جۇرتتان جىلۋ جيناپ، وت سلۋچايا ك سلۋچايۋ جاسالمايدى، جينالعان ناقتى اقشاعا، جوسپارلى، جۇيەلى تۇردە ىسكە

  • “جويقىن” جاڭالىق جانە قۋانۋ. سەزىلمەگەن ۆيبراتسيالار

    “جويقىن” جاڭالىق جانە قۋانۋ. سەزىلمەگەن ۆيبراتسيالار

    وسى اپتادا قازاقستان بلوكتىق بيۋدجەتكە ءوتتى. ياعني، ايماق باسشىلارى ورتالىققا تەلمىرە بەرمەي ءوز بيۋدجەتىن باسقارۋ، تەز ارادا ىشكى ۇلەستىرۋدە دەربەستىك الدى. جانە يگەرىلمەي قالعان سومانى كەلەسى جىلى دا ۋايىمداماي باعىتتاۋعا مۇمكىندىك اشىلدى. بۇل قالاي بولعاندا دا “بار اقشانى جىل بىتپەي تۇرىپ يگەرىپ قالايىق” دەگەن ساپاسىز جۇمساۋلاردىڭ الدىن الادى. وسىمەن يگەرۋ جارىسىنىڭ ءداۋىرى رەسمي ءبىتتى. ەندى ءار تيىندى ساپالى جۇمساۋ ءبىرىنشى ورىنعا شىعادى. سەبەبى، سالىق وسكەن سايىن بيۋدجەت اقشاسىنىڭ سالماعى ارتادى. ەندى ءار ازاماتتىڭ ءوزى قينالىپ تولەگەن سالىقتىڭ قايدا جۇمسالىپ جاتقانىن انىقتاپ، ونىڭ دۇرىس باعىتتالۋىن تالاپ ەتەتىنى زاڭدى. بلوكتىق بيۋدجەت ءار اكىمگە وسى تالاپتى ساپالى ورىنداۋ ءۇشىن دەربەس قيمىلداۋعا رۇقسات بەرىپ وتىر. ال بۇل اكىم كىم؟ بيىلدان باستاپ بارلىق اۋدان مەن

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى:

Zero.KZ