كوز قاراس

5 جاسىندا اتقا – 75 جاسىندا تاققا ءمىندى!

kerey.kz

 |  May 5, 2015

قازاق قاۋىمى ءدۇر سىلكىندى!

قىزىل كوممۋنيستەردىڭ ۇمىتكەرى تۇرعىن سىزدىقوۆ قازاقستاندىقتاردىڭ نەبارى 1,6 پايىز داۋىسىنا قول جەتكىزسە، ءوزىن-ءوزى ۇسىنعان ەلىمىزدىڭ كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ توراعاسى قۇسايىن ابىلعازين 0,7 پايىزدى مىسە تۇتتى. ءسويتىپ، مەنىڭشە، قازاق ەلىندە كوممۋنيزم يدەياسىنىڭ جانازاسى ماڭگىلىككە شىعارىلىپ، ەڭبەككەرلەردىڭ قۇقىعىن قورعاۋعا ءتيىس كاسىپوداقتار ۇيىمى دا «قاناعاتتانارلىقسىز» دەگەن قالىڭ ەكىلىك الدى…
ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ الدىن-الا ناتيجەسىن جاريالاپ، داۋىس بەرۋگە قاتىسقان سايلاۋشىلاردىڭ 97,7 پايىزى وزدەرىنىڭ داۋىسىن نۇرسۇل­تان نازارباەۆقا بەرگەنىن حابارلادى. ءسويتىپ، 5 جاسىندا اتقا مىنگەن ەلباسىمىز – 75 جاسىندا قايتادان تاققا قوندى! سوڭعى 24 جىلدا قازاق مەملەكەتىنىڭ تىزگىنىن ۇزدىكسىز ۇستاعان ۇلت كوشباسشىسىنا ۇلتى تاعى دا سەنىم ارقالاتتى!..
ءيا، الماقتىڭ دا – سالماعى بار. قازاق قاۋىمى بەيبىتشىلىك پەن بىرلىككە، تاۋەلسىزدىك پەن ءتاۋىر ومىرگە تاڭداۋ جاسادى. ايتكەنمەن، ساياسي تاۋەلسىزدىكتىڭ ءوزى – ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىكتىڭ مىقتى بۇراندالارىمەن بەكىتىلۋگە ءتيىس. ادامنىڭ ءال-اۋقاتى – قوعامنىڭ ايناسى ىسپەتتى: نە ول ءتۇزۋ دە تازا، نەمەسە قيسىق تا لاس…
ءار قازاقتىڭ تاماعى توق، كويلەگى كوك بولۋى ءۇشىن:
1. شيكىزات سەكتورىنىڭ تۇسىمدەرىنە مەملەكەت­تىك اپپاراتتى، اسكەردى جانە الەۋمەتتىك اۋىرت­پالىقتاردى ارتۋ كەرەك. ويتكەنى، مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ 90 پايىز ءتۇسىمى 100 ءىرى سالىق تولەۋشىلەردەن تۇزىلەدى.
2. تيىسىنشە، ەگەر ءبىز شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتى سالىقتان تازا بوساتساق، مەملەكەتتىك بيۋدجەت مۇنى سەزبەي دە قالادى. الەمدە شاعىن بيزنەس – كەزكەلگەن ەلدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ قوزعاۋشى كۇشى بولىپ تابىلادى. بىزدە شاعىن بيزنەس مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ نەبارى 0,1 پايىزىن عانا; ال، ورتاشا بيزنەس 4,5 پايىزىن عانا قۇرايدى. كەشەگى قازاقتىڭ دانىشپاندىق دالا زاڭىنا ارقا سۇيەسەك، ءبارى مەيلىنشە قاراپايىم ءارى تۇسىنىكتى: شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتى سالىقتان تازا بوساتىپ، تەكسەرۋدى مۇلدەم دوعارۋ كەرەك; تەك شىعىننان جوعارعى كىرىسكە عانا جان باسىنا شاققاندا 2 پايىزدىق سالىق جەتەدى (باي-شونجارلار ءۇشىن كىرىستەن 15 پايىزدىق سالىق). وسىلاي بولسا، ادامدار قولىنان كەلگەن شارۋاسىمەن (سالىقتان جانە باسقادان قورىقپاي) بەلسەندى اينالىسىپ، جۇمىس ورىندارى كوپتەپ پايدا بولادى. جۇمىس تابىلسا، اقشا كەلەدى، ياعني حالىق ءوزىن-ءوزى اسىراۋعا كوشەدى.
3. مۇنىڭ ءوزى الەۋمەتتىك قىسىمدى جويىپ قانا قويماي، ادىلەتتى باسەكەلەستىك ورناتىپ، ەلدەگى ەتەك العان جەمقورلىقتىڭ «اياعىنا» تۇساۋ سالادى.
4. ءۇي ىشىنەن ءۇي تىككەن (ەكىنشى ۇكىمەت اپپاراتى سەكىلدى) «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق كومپانياسى مەن ونىڭ بارلىق ناقتى ءونىم بەرمەيتىن قۇرىلىمدارىن تاراتۋ كەرەك. وسىنداي ءبىر عانا باتىل قاداممەن مەملەكەتتىك قازىنانىڭ اسا باسىم بولىگىن ۇنەمدەۋگە بولادى.
5. جاستار بولاشاقتا ەلشىل ءارى ءبىلىمدى بولۋى ءۇشىن – تاربيە مەن ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا بايسالدى ساياسات ازىرلەۋ كەرەك. وندا الەمدىك وركەنيەتتىڭ وزىق ۇلگىلەرىن ەركىن ەندىرىپ، ۇلتىمىزدىڭ سالت-ساناسى مان ءداستۇر-بولمىسىن دىڭگەك ەتىپ الۋىمىز كەرەك.
…ارينە، دوسى كوپ – دۇشپانسىز دا قالمايدى. كەيبىرەۋلەر سايلاۋداعى 97,5 پايىزدىق كورسەت­كىشكە كۇمانمەن قاراپ، كوكەزۋلىككە دە ۇرىنا باس­تادى. بىراق، ماعان facebook جەلىسىندە ۇلتشىل ازامات Mukhtar TAYZHAN-نىڭ ورىس تىلىندە جەتكىزگەن ءسوزى شىندىققا جاقىن كورىندى. مۇقاڭ بىلاي دەپتى: «موە منەنيە، پروتسەنتوۆ نا 80 پو سترانە – ەتو وبەك-تيۆنىي نا سەگودنيا پوكازاتەل. 80 پروتسەنتوۆ توچنو ەگو (ن.نازارباەۆتى ايتادى. ق.ع.) ليۋبيات ي بوياتسيا پەرەمەن ك حۋدشەمۋ. وستالنىە 17,5% ەتو ۋجە پريحوت…»
قازاق ەلى تاۋەلسىزدىك پەن تۇراقتىلىققا، ىرىس پەن ىنتىماققا اپاراتىن داڭعىل دامۋعا تاري­حي تاڭداۋ جاسادى، دەپ ۇمىتتىنەمىن. ال، Mukha­medzhan TAZABEK باۋىرىمىز: «كىمنىڭ داۋىس­ىندا بەرەكە بار ەكەنىن قايدان بىلەيىك؟ اللا بەيتاراپ بولعاننان ساقتاسىن» دەپ جا-زىپتى…
ء…يا، اللا ساقتاسىن…
قاجىمۇقان عابدوللانىڭ facebook پاراقشاسىنان الىندى