|  | 

Köz qaras

5 JASINDA ATQA – 75 JASINDA TAQQA MİNDİ!

Elbasi dombira tartuda

Qazaq qauımı dür silkindi!

Qızıl kommunisterdiñ ümitkeri Twrğın SIZDIQOV qazaqstandıqtardıñ nebäri 1,6 payız dauısına qol jetkizse, özin-özi wsınğan elimizdiñ Käsipodaqtar federaciyasınıñ törağası Qwsayın ÄBİLĞAZIN 0,7 payızdı mise twttı. Söytip, meniñşe, Qazaq elinde kommunizm ideyasınıñ janazası mäñgilikke şığarılıp, eñbekkerlerdiñ qwqığın qorğauğa tiis käsipodaqtar wyımı da «qanağattanarlıqsız» degen qalıñ ekilik aldı…
Ortalıq saylau komissiyası prezident saylauınıñ aldın-ala nätijesin jariyalap, dauıs beruge qatısqan saylauşılardıñ 97,7 payızı özderiniñ dauısın Nwrswl­tan NAZARBAEVqa bergenin habarladı. Söytip, 5 jasında atqa mingen Elbasımız – 75 jasında qaytadan taqqa qondı! Soñğı 24 jılda Qazaq memleketiniñ tizginin üzdiksiz wstağan Wlt köşbasşısına wltı tağı da senim arqalattı!..
Iä, almaqtıñ da – salmağı bar. Qazaq qauımı beybitşilik pen birlikke, täuelsizdik pen täuir ömirge tañdau jasadı. Äytkenmen, sayasi täuelsizdiktiñ özi – ekonomikalıq täuelsizdiktiñ mıqtı bwrandalarımen bekitiluge tiis. Adamnıñ äl-auqatı – qoğamnıñ aynası ispetti: ne ol tüzu de taza, nemese qisıq ta las…
Är qazaqtıñ tamağı toq, köylegi kök boluı üşin:
1. Şikizat sektorınıñ tüsimderine memleket­tik apparattı, äskerdi jäne äleumettik auırt­palıqtardı artu kerek. Öytkeni, memlekettik byudjettiñ 90 payız tüsimi 100 iri salıq töleuşilerden tüziledi.
2. Tiisinşe, eger biz şağın jäne orta käsipkerlikti salıqtan taza bosatsaq, memlekettik byudjet mwnı sezbey de qaladı. Älemde şağın biznes – kezkelgen eldiñ ekonomikasınıñ qozğauşı küşi bolıp tabıladı. Bizde şağın biznes memlekettik byudjettiñ nebäri 0,1 payızın ğana; al, ortaşa biznes 4,5 payızın ğana qwraydı. Keşegi qazaqtıñ danışpandıq dala zañına arqa süyesek, bäri meylinşe qarapayım äri tüsinikti: şağın jäne orta käsipkerlikti salıqtan taza bosatıp, tekserudi müldem doğaru kerek; tek şığınnan joğarğı kiriske ğana jan basına şaqqanda 2 payızdıq salıq jetedi (bay-şonjarlar üşin kiristen 15 payızdıq salıq). Osılay bolsa, adamdar qolınan kelgen şaruasımen (salıqtan jäne basqadan qorıqpay) belsendi aynalısıp, jwmıs orındarı köptep payda boladı. Jwmıs tabılsa, aqşa keledi, yağni halıq özin-özi asırauğa köşedi.
3. Mwnıñ özi äleumettik qısımdı joyıp qana qoymay, ädiletti bäsekelestik ornatıp, eldegi etek alğan jemqorlıqtıñ «ayağına» twsau saladı.
4. Üy işinen üy tikken (ekinşi Ükimet apparatı sekildi) «Samwrıq-Qazına» wlttıq kompaniyası men onıñ barlıq naqtı önim bermeytin qwrılımdarın taratu kerek. Osınday bir ğana batıl qadammen memlekettik qazınanıñ asa basım böligin ünemdeuge boladı.
5. Jastar bolaşaqta elşil äri bilimdi boluı üşin – tärbie men bilim beru salasına baysaldı sayasat äzirleu kerek. Onda älemdik örkeniettiñ ozıq ülgilerin erkin endirip, wltımızdıñ salt-sanası man dästür-bolmısın diñgek etip aluımız kerek.
…Ärine, dosı köp – dwşpansız da qalmaydı. Keybireuler saylaudağı 97,5 payızdıq körset­kişke kümänmen qarap, kökezulikke de wrına bas­tadı. Biraq, mağan facebook jelisinde wltşıl azamat Mukhtar TAYZHAN-nıñ orıs tilinde jetkizgen sözi şındıqqa jaqın körindi. Mwqañ bılay depti: «Moe mnenie, procentov na 80 po strane – eto ob'ek-tivnıy na segodnya pokazatel'. 80 procentov toçno Ego (N.Nazarbaevtı aytadı. Q.Ğ.) lyubyat i boyatsya peremen k hudşemu. Ostal'nıe 17,5% eto uje prihot'…»
Qazaq eli täuelsizdik pen twraqtılıqqa, ırıs pen ıntımaqqa aparatın dañğıl damuğa tari­hi tañdau jasadı, dep ümittinemin. Al, Mukha­medzhan TAZABEK bauırımız: «Kimniñ dauıs­ında bereke bar ekenin qaydan bileyik? Alla beytarap bolğannan saqtasın» dep ja-zıptı…
…Iä, Alla saqtasın…
Qajımwqan ĞABDOLLAniñ facebook paraqşasınan alındı

Related Articles

  • Qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı?

    Qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı?

    Zhalgas Yertay         Qazaqstan biligi memlekettik tildi damıtu üşin qatañ şeşimderge barğısı kelmeydi deyik. Biraq qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı? Sonı oylanıp köreyik. Qazaq tilin damıtu jayın aytqan kezde Qazaqstan biligi qoğamdı ekige böledi. Biri – tildi damıtudıñ radikal şeşimderin wstanadı, ekinşi jağı – qazirgi status-kvonı saqtağısı keledi, yağni eşteñe özgertpey-aq qoyayıq deydi. Biraq eki joldı da tañdamay, ortasımen jürudi wsınıp körsek qaytedi!? Batıl qadamdarğa barayıq, biraq ol radikal jol bolmasın. Qazaq tilin küşpen emes, ortanı damıtu arqılı küşeytsek boladı. YAğni adamdar tildi üyrenip äure bolmay-aq, halıq jay ğana qazaq tili ayasında ömir sürudi üyrensin. Negizgi oy osı. Biz osı uaqıtqa deyin adamdar ortanı

  • Eldes Orda, tarihşı: «Türkistan» atauın qoldanu – aymaqtağı jwmsaq küş poziciyasın nığaytu täsili

    Eldes Orda, tarihşı: «Türkistan» atauın qoldanu – aymaqtağı jwmsaq küş poziciyasın nığaytu täsili

    Foto aşıq derekközderden alında Ötken aptada Türkiyanıñ wlttıq bilim ministrligi mektep bağdarlamasına «Türkistan» degen termindi engizgen edi. Şetel basılımdarınıñ jazuınşa, bwl atau endi «Ortalıq Aziya» wğımınıñ ornına qoldanılmaq. Bilim ministri YUsuf Tekin jaña atau türki äleminiñ birligin qamtamasız etuge bağıttalğanın aytadı. Onıñ sözinşe, ükimet oqu bağdarlamasınan imperiyalıq mağınası bar geografiyalıq ataulardı alıp tastamaqşı. Eñ qızığı, «Türkistan» aumağına Qazaqstannan bölek, Qırğızstan, Özbekstan, Türkimenstan men Täjikstan jatadı eken. Sonday-aq keybir basılımdar bwl terminniñ Qıtaydıñ batısında ornalasqan Şıñjan ölkesine qatısı barın da atap ötti.  Keybir ğalımdar «Ortalıq Aziya» termini kolonializmnen qalğanın jii atap jür. HH ğasırdağı älemdik akademiyalıq ğılımdı sol kezdegi iri imperiyalar qalıptastırğandıqtan, büginde mwnday terminder men ataular halıq sanasına äbden siñip

  • ABAQ ANA JÄNE TASBIKE ANA

    ABAQ ANA JÄNE TASBIKE ANA

    Mämi bi Jwrtbaywlınıñ şejiresinde aytıluınşa Kerey wlısınıñ arğı tegi – Şep, Sep, Baylau, Qoylau, Eldey, Köldey, Izen, Jusan sekildi taypalardan taraladı eken. Atalğan taypalardıñ birazı eski tarih betterinen kezdesse, endi bir bölimi qazirge deyin Kerey ruındağı atalardıñ esimi retinde atalıp keledi. Mwnıñ bir sebebin arğı tarihtağı atalardıñ atı öşpesin dep keyingi wrpaqtarınıñ atalar atın qayta jañğırtıp qoyğan dästürinen qarau kerek. Abaq atauına kelsek, arıda Kerey hanzadaları men hanışalarınıñ arasında Abaq, Abaqberdi, Abahan, Abaqtay, Abaqay, Abaq bike sındı esimder bolğan. Sol ata-apalarınıñ jolın jalğağan, tozıp ketken Kerey eliniñ basın qosıp, oğan äz ana bolğan Abaq esimdi qasietti ana ömirde bolğan adam. Qazaq tarihında ru atına aynalğan äz analar az bolmağan. Körnekti jazuşı,

  • TARIH ĞILIMI QAZİR EZOTERIKALIQ TOPTARDIÑ  MENŞİGİNDE

    TARIH ĞILIMI QAZİR EZOTERIKALIQ TOPTARDIÑ  MENŞİGİNDE

         Şığıstanuşı-tarihşı Ömir Twyaqbaydıñ bwrında da «Qazaqqa qanday tarih kerek? Täuelsizdik kezeñinde jasalğan tarihi mistifikaciyalar hronikası» dep atalatın maqalasın  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) oqıp em. Riza bolğam. Jaqında Ö. Twyaqbaydıñ «Qazaqstanda tarihi bwrmalaular men mifterge tosqauıl qoyudıñ joldarı» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) attı tağı bir maqalasımen jäne tanıstıq. Öte özekti mäseleni köteripti. Tarihta orın alıp jürgen jağımsız jayttar turasında oy tolğaptı. Jurnalisterdi, blogerlerdi ayıptaptı. Tarihtan arnayı käsibi dayındığı joq, bärin büldirip boldı dep.  Keleñsizdikti toqtatudıñ naqtı joldarın wsınıptı. Bwğan da köñilimiz bek toldı. Äytse de tarihtı bwrmalauğa, öz ötirikterin nasihattauğa tek jurnalister men blogerler ğana emes, «arnayı käsibi dayındığı bar» «tarihşılardıñ» da «zor üles» qosıp jatqanın bayandap, aytılğan pikirdi odan äri örbitip, jalğastırayıq.

  • JALBIRWLI QOYBAS JAYINDAĞI KÜMÄNDİ KÖÑİRSİK ÄÑGİMELER

    JALBIRWLI QOYBAS JAYINDAĞI KÜMÄNDİ KÖÑİRSİK ÄÑGİMELER

                          1. AMANDIQ KÖMEKOVTİÑ AYTIP JÜRGENİ – AYĞAQSIZ BOS SÖZDER        Qazaqstannıñ batıs aymağında ğwmır keşken önerpazdıñ biri – Jalbırwlı Qojantay  jaylı soñğı kezde qisını kelispeytin neşe türli äñgimeler örip jür. Mwnıñ basında twrğandardıñ biri – Amandıq Kömekov. Bwrında da onıñ, basqa da kisilerdiñ eldi adastıratın negizsiz sözderine baylanıstı naqtı dälelder keltirip, «Qwlan qwdıqqa qwlasa, qwrbaqa qwlağında oynaydı» degen ataumen tüzgen sın maqalamızdı respublikalıq «Türkistan» gazeti (28.09. 2023 jıl) arqılı jwrt nazarğa wsınğanbız-dı. Äleumettik jelide Azamat Bitan esimdi blogerdiñ juırda jariyalağan video-tüsiriliminde A. Kömekov öziniñ sol bayağı «äläuläyine» qayta basıptı. Sözin ıqşamdap bereyik, bılay deydi ol: «1934 älde 1936 jılı (?) Mäskeude ötkiziletin

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: