|  | 

ادەبي الەم

اباي بابا رۋحىنا

10-تامىز – ۇلى ابايدىڭ تۋعان كۇنى

 Abay Qunanbaiuly

 

         تاڭدار اتىپ تاماشا، ارايلانا،

قازىناسىن اقتارعان تالاي دانا.

تولعاندىرىپ، تاڭiردەي تابىنتقانى،

ۇلىلاردىڭ ۇلىسى — اباي عانا.

 

كوز تۇرتكiسiز قاپاستا بار اينالا،

سانسىراساڭ جول تاپپاي سان ويلانا.

نۇرىن سەۋiپ جانىڭنىڭ تۇنەگiنە،

باعىت-باعدار سiلتەيتiن –اباي عانا.

 

تiرلiگiڭدە جاعىلار تالاي جالا،

جۇرەككە ءاجiم تۇسەدi, سولاي جارا.

جالعىز قالىپ جابىرقاپ جۇرگەنiڭدە،

جاراتقان مەن سەنەرiڭ – اباي عانا.

 

جالباڭ قاققان سالتانات سارايدا انا،

سىرتقا تەۋiپ، شالقايىپ قارايدى اعا.

باس-باسىنا بي بولعان بار توبىردان،

تابان تiرەر تiلەكشiڭ –اباي عانا.

 

تۇسiرمەۋگە كiر سىزىق ار-ايناعا،

تۋرا ءجۇرiپ جاقپاسسىڭ تالايعا دا.

ءوز-وزiڭنەن كۇرەسiپ وتەر عۇمىر،

مىڭمەن جالعىز الىسقان –اباي عانا.

 

 

تەمiرقازىق — الاشقا، شاراينا دا،

اسپاندايدى رۋحىڭ سولاي دارا.

اركiم ءوزiن سانايدى دانىشپانعا،

اباي عانا!

…باسقاعا قارايلاما…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

قايتا-قايتا ابايعا باس ۇراتىن بوپ الدىم،

وتىرام دا وڭاشا،  ويلارىنا قامالدىم.

باز كەشكەلi جۇرگەندە،  قارا تۇنەك  قۇرساۋلاپ،

سىرلاستىم  دا  بيiكتەپ، تۋعان ايداي جاڭاردىم.

 

تابىسقالى  ابايمەن،  كوڭiلiمدە ءجۇر ورلەپ،

پەندەلiكتi    تۇقىرتتىم، ءوزiمدi-ءوزiم  جۇگەندەپ.

يتكە بالاپ  كەي دۇشپان، كەسەك  اتسا سىرتىمنان،

وكiنبەدiم   ءوزi  دە، شوشقالىعىن بiلەر دەپ.

 

سەرگەلدەڭگە تۇسسەم دە، جان سىرىمدى ەل  ۇقپاي،

تاڭiرiمە ءتاۋبا  ەتتiم، تiرلiك كەشتiم تورىقپاي.

اداستىم دا جول ءۇستi, تومەندەدiم، ورلەدiم،

باعىت-باعدار سiلتەدi, اباي-تەمiرقازىقتاي.

 

ءسۇيدiم-كۇيدiم، ورتەندiم ءلاززاتىنان ءشول باستىم،

تالاي-تالاي ارۋدىڭ كوڭiلiندەگi كوزدi اشتىم.

تiلسiز  تiلمەن قۇشتىم دا كوزبەن كوردiم، ءتۇيسiندiم،

جالعىزدىقتان  جالىعىپ بiر سۇلۋمەن قولداستىم.

 

جەتكiزسەم  دەپ ۇل-قىزدى،  “جاپىراعىمدى كوكتەتەم“،

مازالايدى وسى ويلار اسقاق ارمان جوق  بوتەن.

“بەس اسىل iس، بەس دۇشپان“ اماناتىم،  ولاردى،

ارمانسىزبىن  ايتسا جۇرت، “نامىستى،  ادال، تەكتi ەكەن“.

 

بەس كۇن تiرلiك  جالعاندا، جارلى ەمەسپiن، ارلىمىن،

جۇرەگiمنەن وتكiزەم  دۇنيەنiڭ زار،  مۇڭىن.

دiن،  دiلiنە بولمەستەن،  تۇرiنە دە تiلiنە،

قۇشسام دەيمiن  باۋىر دەپ ادامزاتتىڭ بارلىعىن.

 

ءومiر زاڭى جەك كورەر،  ماعان  بiرەۋ ۇناماي،

سان اسۋدان ءوتتiم  دە، سۇرiنسەم  دە قۇلاماي.

تۇمسىقتىعا  شوقىتپاي،  قاناتتىعا قاقتىرماي،

امان ساقتاپ  كەلەدi جۇرەگiمدە  بiر اباي.

 

 

 

 

 

سەرىكجان قاجي

kerey.kz

Related Articles

  • الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    بولعان وقيعا ىزىمەن بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن…   الاش جۇرتىنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە سەزى ءوتىپ، ءاليحاننىڭ كولچاكتان بەتى قايتىپ، “ەندى قايتىپ تاۋەلسىز ەل بولامىز” دەپ جۇرگەن كەز ەدى. سەمي الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ورداسى ەدى. سەمەيدە جۇرگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ الاشورداشىلار قىتاي شەكاراسىنداعى ءۇرىمشى قالاسىنا بارىپ، ونداعى قازاق جۇرتىنىڭ حال جاعدايىن ءبىلىپ قايتۋعا جولعا شىققوان. ول كەزدە ءۇرىمشىنىڭ كوبى قازاق ەدى ۇيلەرى نەگىزىنەن سازدان قۇيىلعان. ورتا ازيانىڭ كوپ قالالارىن ەسكە سالعانداي. ءبىراز ۇلكەن كىسىلەر مەن جاستار احاڭنىڭ توتە الىپبيىمەن كىتاپ گازەت وقيدى. ەكەن. احاڭدى بۇرىن كورگەن ادامدار دا كەزدەستى. دەگەنمەن، احاڭ ءۇرىمشى قازاقتارىنىڭ تاەلسىز اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى ويلارى دا جوقتىعىن بايقاعان. سونىمەنگ، ءۇرىمشى قازاعىنىڭ جانە قىتايعا جاقىن باسقا ۇلتتاردىڭ باستى تۇرمىسى

  • ءبىر اۋىلداعى  ەكەۋدىڭ تاعدىرى

      جۇمات  انەسۇلى   ( ماحاببات تۋرالى اڭگىمە) “مەن سەنەن باسقانى ولگەنشە  كورمەيمىن دەپ سەرت بەرىپ ەدىم وزىمە” “دەدى بۋىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان مايسا دەگەن قىز.. بۇل بايتوبە دەپ اتالاتىن اۋىل. بۇرىن ۇلكەن شارۋاشىلىقتارى بولعان.وقۋ اياقتالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر مەكتەپتىڭ جانىنداعى الما باعىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ تويى مەن  سىنىپتاس جاراس پەن مايسانىڭ تويى بىرگە وتەىزىلەتىن بولعان. جاراستىڭ Əكەسى فەرمەر، ازداپ ەگىستىگى بار. ال جاراسپەن بىرگن وقىعان Əمىرەنىڭ əكەسى əكىمشىلىكتە قىزمەت جاسايدى، ءəرى جەمىس وسىرەدى. بۇل جاراس پەن مايسانىڭ ۇيلەنۋ تويى باستالايىن دەپ جاتقاندا بولعان تراگەديا. جاراس پەن مايسا مەكتەپ ءبىتىرىپ،، ءوز سىنىپتاستارىمەن مەكتەپتىڭ جانىنداعى ۇلكەن باقتا ۇيلەنۋ تويلارىن مەكتەپ ءبىتىرۋ تويىمەن جال،عاستىرماقشى ەدى. مەكتەپتىڭ باعى القىزىل گۇلمەن جايناپ تۇر. وعان ءتۇرلى ءتۇستى لامپالار قوسىلعان. سىرتىنان

  • ماڭگى قازاق(ەرتەگى فەنتەزي) 

    قازاقتارعا جاسالىپ جاتقان  قيانات كوپ بولعاسىن، « ماڭگى قازاق» اتتى اڭگىمە جازسام دەپ جۇرەتىن ەدىم. وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن سول اڭگىمەنىڭ سيۋجەتىنە كەلەتىن ءتۇس كورجىم. كەشەدەن بەرى جازۋعا كىرىسسەم بە دەپ ءجۇر ەدىم، ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. جۇمات انەسۇلى وتە ەرتەدە ەمەس، بۇگىندە ەمەس، عىلىم دوكتورلارى سانجار مەن بالجان ينستيتۋتتا قىزمەت ەتەتىن.وزدەرىنىڭ لاۋازىمدارىنا قاراي قاراپايىم ەكى قاتارلى جاقسى سالىنعان كوتتەدجدە تۇردى.ينتەلليگەنت ادامدار ءومىردىڭ قيىندىقتارىنا كوپ ءمىن بەرە قويمايدى عوي، ومىرلەرى ءماندى، جايلى ءوتىپ جاتتى. جاقسىلىقتا كوپ كۇتتىرگەن جوق، سانجار مەن بالجان ۇلدى بولىپ، كوتتەدجدە شاعىن توي ءوتتى. نەگە ەكەنىن قايدام، اكە شەشەلەرى اقىلداسىپ، ءۇلدارىنىى ەسىمىن اڭسار دەپ اتاعان. اڭسار ەرتەدەگىدەي تەز دە وسكەن جوق، كەش تە وسكەن جوق. تاربيەلى جىگىت بولىپ

  • سۋ ىشكەندە قۇدىق قازىۋشىنى ۇمىتپا

    (23 – اڭگىمە) باياحمەت جۇمابايۇلى — ءبىزدىڭ زاماندا سەندەرشە كيىمنەن-كيىم تاڭدايتىن جاعداي قايدا، جاماپ-جاسقاپ، تون، شالبار كيسەك تە جەتەتىن. ءسويتىپ ءجۇرىپ ايانباي ەڭبەك ەتتىك. بۇگىنگى كۇن باساتىن جولدى ول كەزدە ايلاپ جۇردىك، ءتىپتى بۇگىنگىدەي دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان حابار تاۋىپ وتىراتىن جاعداي قايدا؟ — دەگەن قاريا نەمەرەسىنىڭ جۇمىستىڭ قىرىن بىلمەي، تىك قاسىق بولىپ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا نارازى بەينەسىن اڭعارتىپ، ءوز ءومىر كەشىرمەسىنەن كەڭەستەر قوزعاعان. نەمەرەسى: — اتا، سول داۋىردە تۋعان وزدەرىڭىزدىڭ سورلى بولعان تالەيلەرىڭىزدەن كورمەيسىز بە؟ ولارىڭىزدى بىزگە ايتپاڭىز، —دەمەي مە. اشۋدان جارىلارمان بولعان قاريا: — ە، ونداي بولعاندا «ۇرپاق ءۇشىن باقىت-بايلىق جاراتسام» دەپ تەر توگىپ، جان قيىپ، ازىپ-توزعان اتا-بابالارىڭ سەندەرگە ايىپتى بولعانى عوي. «تەڭدىك ءۇشىن» دەپ اكەم وققا ۇشتى. ال

  • مۇحتار ماعاۋين: ورالحاندى دا، قۇدايىڭدى دا ۇمىتقان ەكەنسىڭ…

    ياعني، د.يسابەكوۆتى تاۋباعا ءتۇسىرۋ ءراسىمى رەسپۋبليكا پرەزيدەنتىنىڭ قولىنان بيىك ماراپات الىپ، جەلى كوتەرىلىپ تۇرعان د.يسابەكوۆ، مىنا ءبىز سياقتى پەندەسىنە كوڭىل ءبولىپ، «مۇحتار ماعاۋيننىڭ بۇكىل پوزيتسياسى ماعان ۇنامايدى» دەگەن ءتۇيىندى تاقىرىپپەن سۇحبات بەرىپتى – Nege.kz, 10.ءحى.2022. ءبىر زاماندا تانىعان، بىلگەن، ەندى كوزدەن تاسا، كوڭىلدەن وشكەن جازارماننىڭ، ءتارىزى، قىرىق-ەلۋ جىل بويى ىشتە بۋلىققان جۇرەكجاردى تولعامى. جارىققا شىققان كەزدە ءبىز تاريحي-تانىمدىق «التىن وردا» كىتابىن دەندەپ، قاجەتتى تىنىسقا ەرنەست حەمينگۋەيدىڭ ەسكى جۇرتى – جىلى تەڭىزگە بەت تۇزەگەن ەدىك. ەندى مىنە، ەكى اپتادان اسقاندا قايرىلىپ سوعۋعا مۇمكىندىك تاپتىق. ارتىقشا قاجەتتىلىكتەن ەمەس، الدەبىر اۋەسقوي اعايىندار ءدۇدامالدا قالماسىن دەپ. الدىمەن، ايقايلى سۇحباتتى وقىماعان بۇگىنگى جۇرتشىلىق ءۇشىن، ەڭ باستىسى – د.يسابەكوۆ باۋىرىمىزدىڭ مۇباراك ەسىمىن كەيىنگى زامانعا ۇمىتتىرماي جەتكەرۋ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: