|  | 

ساياسات

تاۋلى قاراباق جانجالى جانە قازاقستان

استانا تاۋلى قاراباق جانجالىن بەيبىت جولمەن شەشۋگە شاقىردى. ساراپشى پىكىرىنشە، ارمەنيا مەن ازەربايجان اراسىنداعى كيكىلجىڭ قازاقستانعا دا پايدالى ەمەس.

تاۋلى قاراباقتاعى قاقتىعىس. (كورنەكى سۋرەت)

تاۋلى قاراباقتاعى قاقتىعىس. (كورنەكى سۋرەت)

ارمەنيا مەن ازەربايجاننىڭ اراسىنداعى داۋلى ايماق – تاۋلى قاراباقتا وتكەن اپتانىڭ سەنبىسىندە باستالعان قارۋلى قاقتىعىس ءالى سايابىرسىعان جوق. بۇۇ دەرەگىنشە، دەمالىس كۇندەرى تاۋلى قاراباقتا كەمىندە 33 ادام قازا تاۋىپ، 200-دەي ادام جارالعان. ايماقتا قارۋلى قاقتىعىستىڭ ورشۋىنە ارمەنيا مەن ازەربايجان ءبىرىن-ءبىرى ايىپتى كورەدى.

http://www.azattyq.org/audio/27654058.html

قازاقستان تاۋلى قاراباق جانجالىنا بايلانىستى پىكىرىن قاقتىعىس باستالعان كۇننىڭ ەرتەڭىندە – 3 ساۋىردە ءمالىم ەتتى. رەسمي استانا تاراپتاردى ۇستامدىلىق تانىتۋعا، وق اتۋدى توقتاتۋ تۋرالى ۋاعدالاستىقتاردى قاتاڭ ۇستانۋعا، جانجالدى تەك قانا بەيبىت جولمەن شەشۋگە شاقىردى.

«قازاقستانعا كەرەك ەمەس جانجال»

قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى قورى جانىنداعى الەمدىك ساياسات جانە ەكونوميكا ينستيتۋتىنىڭ باس مامانى اسقار نۇرشا «ارمەنيا مەن ازەربايجان اراسىنداعى تاۋلى قاراباققا قاتىستى كيكىلجىڭ قازاقستاننىڭ مۇددەسىنە زيانىن تيگىزەدى» دەپ بىلەدى.

تاۋلى قاراباقتاعى اتىستان جارالانعان بالالار.
تاۋلى قاراباقتاعى اتىستان جارالانعان بالالار.

– شيەلەنىستىڭ ودان ءارى ۋشىعۋى قازاقستانعا كەرەك ەمەس. قازاقستان بۇل ەلدەردىڭ قارىم-قاتىناستارىن تۇزەگەنىنە مۇددەلى. ازەربايجان – قازاقستان ءۇشىن وتە ماڭىزدى ترانزيتتىك باعىت، – دەيدى ول.

ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، «ارمەنيا مەن ازەربايجان شيەلەنىسىن ەكىجاقتى كەلىسىممەن شەشۋ قيىن – ويتكەنى قوس تاراپ تا ماسەلەگە بىرجاقتى يىلمەس ۇستانىمدا وتىر». ول تاۋلى قاراباق شيەلەنىسى ودان ءارى ءورشۋى مۇمكىن دەگەن قاۋپى بارىن دا ايتادى.

– پوستسوۆەتتىك اۋماقتاعى بىرقاتار ەسكى شيەلەنىستەردىڭ قايتا ورشۋىنە قاراعاندا، اڭگىمە ايماقتىق شيەلەنىستە ەمەس، الەمدىك ساياساتقا ۇلاسىپ جاتىر. مۇددەلەرى قايشى ءىرى دەرجاۆالاردىڭ تىرەسى بۇل ماسەلەنىڭ شەشىلۋىنە وڭ اسەرىن تيگىزبەيدى، – دەيدى ول.

اسقار نۇرشا تاۋلى قاراباق جانجالىنىڭ قايتا ۇدەۋى ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمىنا (ۇقشۇ) ۇلكەن سىن بولماق دەپ جوريدى.

«قازاقستاندا وقىتىلمايتىن قاقتىعىس»

ازاتتىق ءتىلشىسى قازاقستان ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى مۇحتار تىنىكەەۆكە جولىعىپ، ارمەنيا مەن ازەربايجان اراسىندا قايتا تۋعان قاقتىعىس جايلى پىكىرىن بىلمەك بولدى. ول تاۋلى قاراباق جانجالىن شەشۋ ءۇشىن 1991 جانە 1993 جىلدارى رەسەي مەن قازاقستان بىرىگىپ جىبەرگەن بىتىمگەرلىك ميسسيالار قۇرامىندا بولعان ەدى.

– شيەلەنىستى شەشۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن كەلىسىم بويىنشا ولار باسىپ العان تەرريتورياسىن بوساتۋى كەرەك، – دەپ قىسقا قايىردى مۇحتار تىنىكەەۆ.

ەرىكتىلەر. تاۋلى قاراباق، 2 ءساۋىر 2016 جىل.
ەرىكتىلەر. تاۋلى قاراباق، 2 ءساۋىر 2016 جىل.

ال شىمكەنت قالاسىنداعى تاريح ءپانىنىڭ مۇعالىمى ءومىر شىنىبەكۇلى تاۋلى قاراباق جانجالى قازاقستاندىقتارعا، اسىرەسە جاس بۋىنعا بەيمالىم تاقىرىپ ەكەنىن ايتادى.

– 11-سىنىپقا ارنالعان «دۇنيە ءجۇزى تاريحى» پانىندە «تمد ەلدەرى» دەگەن تاقىرىپ بار. بىراق بۇل تاقىرىپتا تاۋەلسىزدىك العان پوستسوۆەتتىك ەلدەر اراسىنداعى شيەلەنىستەر تۋرالى ايتىلماعان، – دەيدى ول.

نەگىزىنەن ارمياندار كوپ قونىستانعان تاۋلى قاراباق اۆتونوميالىق وبلىسى 1991 جىلى ازەربايجان قۇرامىنان شىعاتىنىن مالىمدەگەن. مۇنىڭ اقىرى ارمەنيا مەن ازەربايجان اراسىنداعى قارۋلى جانجالعا ۇلاسىپ، 30 مىڭعا جۋىق ادام مەرت بولعان. حالىقارالىق بىتىمگەرلەردىڭ قاتىسۋىمەن 1994 جىلى ارمەنيا مەن ازەربايجان اراسىندا اتىستى توقتاتۋ تۋرالى ۋاعدالاستىق جاسالعان. الايدا، سوعان قاراماستان، داۋلى ايماقپەن شەكتەسەتىن سىزىق بويىندا ازەربايجان مەن ارميان اسكەرى اراسىندا بۇعان دەيىن دە كىشىگىرىم قاقتىعىستار تىيىلماعان.

ازات ەۋروپا / ازاتتىق راديوسى

Related Articles

  • زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    رەي فەرلونگ اندرەي ەرماك (سول جاقتا) پەن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي (وڭ جاقتا). 2019 جىل. اندرەي ەرماك ۇشاقتان تۇسە سالا ءوزىنىڭ باستىعىن قۇشاقتادى. 2019 جىلى قىركۇيەكتە پرەزيدەنت زەلەنسكيمەن جىلى جۇزدەسۋ جاڭادان باستالىپ كەلە جاتقان ساياسي سەرىكتەستىكتىڭ باسى ەدى. بۇل – ەرماكتىڭ رەسەي تۇرمەسىندە وتىرعان 35 ۋكراينالىقتى ماسكەۋدەن الىپ كەلگەن ءساتى. ال 2020 جىلى ەرماك زەلەنسكي اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولدى. بىراق ۋكرايناداعى جەمقورلىق شۋىنان كەيىن ونىڭ قىزمەتىنە جۇرتتىڭ نازارى اۋدى. سەبەبى ەرماك ۋكراينا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىنا بولىنگەن قارجى جىمقىرىلعان كوررۋپتسيا سحەماسىندا نەگىزگى رولدە بولعان دەگەن اقپارات تاراعان. بىراق تەرگەۋشىلەر بۇل جايتتىڭ جاي-جاپسارىن تولىق اشقان جوق. ەرماكتىڭ ءوزى ازاتتىقتىڭ ۋكراينا قىزمەتىنىڭ رەسمي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. سونىمەن زەلەنسكيدىڭ كەڭسەسىن باسقارىپ وتىرعان ەرماك كىم؟ تەلەۆيدەنيەدەن

  • توقاەۆ نيۋ-يوركتە زەلەنسكيمەن كەزدەستى

    توقاەۆ نيۋ-يوركتە زەلەنسكيمەن كەزدەستى

    قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ نيۋ-يوركتە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيمەن كەزدەستى. 22 قىركۇيەك 2025 جىل. توقاەۆ پەن زەلەنسكي. سۋرەت: اقوردا 21 قىركۇيەك كۇنى قازاقستان پرەزيدەنتى بۇۇ باس اسسامبلەياسىنا بارعان ساپارىندا نيۋ-يوركتە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيمەن كەزدەستى. اقوردا ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، پرەزيدەنتتەر ەكىجاقتى ەكونوميكالىق جانە گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرىن تالقىلاعان. سونداي-اق، زەلەنسكي “ۋكرايناداعى جاعدايعا بايلانىستى كوزقاراسىن” بىلدىرگەن، ال قازاقستان باسشىسى “قاقتىعىستى توقتاتۋ ماقساتىندا ديپلوماتيالىق جۇمىستاردى جالعاستىرۋ قاجەت” دەگەن. زەلەنسكي وسى كەزدەسۋ تۋرالى مالىمدەمەسىندە ۋكراينا، اقش، ەۋروپا جانە وزگە ەلدەردىڭ سوعىستى توقتاتۋ جونىندەگى تالپىنىسىن تالقىلاعانىن ايتتى. ونىڭ سوزىنشە، قوس باسشى سونداي-اق ەكىجاقتى ساۋدا-ەكونوميكالىق ارىپتەستىكتى، قازاقستاندىق كومپانيالاردىڭ ۋكراينانى قالپىنا كەلتىرۋ ىسىنە قاتىسۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ءسوز ەتكەن. 2022 جىلعى اقپاندا ۋكرايناعا باسىپ كىرگەن رەسەي قازاقستاننىڭ ەڭ

  • ۋكراينا “ورمەگى” زاماناۋي سوعىستى قالاي وزگەرتتى؟ اسكەري ساراپشىلار پىكىرى

    ۋكراينا “ورمەگى” زاماناۋي سوعىستى قالاي وزگەرتتى؟ اسكەري ساراپشىلار پىكىرى

    ۋكراينا “ورمەگى” زاماناۋي سوعىستى قالاي وزگەرتتى؟ اسكەري ساراپشىلار پىكىرى اموس چەپل رەسەيلىك “بەلايا” اۋە بازاسىن شابۋىلداعان ۋكراين درونىنان تۇسىرىلگەن ۆيدەودان سكرينشوت. فوتو:Source in the Ukrainian Security  1 ماۋسىم كۇنى جاريالانعان ۆيدەودا بومباسى بار كۆادروكوپتەرلەر جۇك كولىگىنەن ۇشىپ جاتقانى كورىنەدى، ارعى جاعىندا ءورت بولىپ جاتىر. سول كۇنى ۋكراينا قاۋىپسىزدىك قىزمەتى رەسەي اەرودرومدارىنا سوققى جاساعانىن، ناتيجەسىندە كرەملدىڭ ستراتەگيالىق بومبالاۋشى ۇشاقتارى جويىلعانىن مالىمدەدى. اسكەري تاكتيكا بولمەلەرىندە بۇل ۆيدەولاردى مۇقيات زەردەلەپ جاتقانى انىق. “بۇل شابۋىلدى بۇكىل الەم اسكەري قىزمەتكەرلەرى دابىل دەپ قابىلداۋى قاجەت” دەدى جاڭا امەريكالىق قاۋىپسىزدىك ورتالىعىنىڭ قورعانىس باعدارلاماسى ديرەكتورى ستەيسي پەتتيدجون (حانىم) ازاتتىق راديوسىنا. “[1 ماۋسىمداعى شابۋىل] كوپتەگەن قىرى بويىنشا ۋكراينانىڭ ۇزاققا ۇشاتىن دروندار شابۋىلىنان ءتيىمدى بولا شىقتى. ويتكەنى شاعىن دروندار شاشىراپ كەتىپ، ءارتۇرلى نىسانداردى كوزدەي الادى

  • ستالين اجال اۋزىنا تاستاعان قازاقتىڭ اتتى اسكەرى

    ستالين اجال اۋزىنا تاستاعان قازاقتىڭ اتتى اسكەرى

    وسى ۋاقىتقا دەيىن قۇپيا ساقتالىپ كەلگەن 106-قازاق اتتى اسكەر ديۆيزياسىنىڭ دەرەكتەرى ەندى بەلگىلى بولا باستادى. 1942 جىلى ديۆيزيا اقمولادا جاساقتالىپتى. اسكەري شالا دايىندىقپەن جاساقتالعان ديۆيزيا 1942 جىلدىڭ مامىرىندا، حاركوۆ تۇبىندەگى قورشاۋدى بۇزىپ شىعۋعا بۇيرىق بەرەر الدىندا، 4091 ساربازعا 71مىلتىق، ياعني 7 ادامعا ءبىر مىلتىق جانە بارىنە 3100 جارىلعىش وق ء–دارى ءبارىلىپتى. قازاق بوزداقتارىن قارۋسىز جالاڭ قىلىشپەن ولىمگە جۇمساۋى – «گيتلەرمەن سالىستىرعاندا ستالين سولداتتاردى ولىمگە 8 ەسە كوپ جۇمسادىنىڭ» ايعاعى (ميحايل گارەەۆ، اسكەري اكادەميادان.2005 جىل). ء“تورتىنشى بيلىك» گازەتىنىڭ 2016 – جىلعى مامىردىڭ 28-جۇلدىزىنداعى سانىندا شەتەلدىك ارحيۆتەردەن الىنعان ۆيدەوسيۋجەتتەگى 106-اتتى اسكەر ديۆيزياسى جونىندەگى نەمىس وفيتسەرىنىڭ ايتقانى: «نە دەگەن قىرعىز (قازاق) دەگەن جان كەشتى باتىر حالىق، اتقا ءمىنىپ، اجالعا قايمىقپاي جالاڭ قىلىشپەن تانكتەرگە

  • جارايسىڭدار، ازەربايجان

    جارايسىڭدار، ازەربايجان

    ولار قر ۇلتتىق قورعانىس ۋنيۆەرسيتەتىندە ورىس تىلىندە وقۋدان باس تارتقان. نەگە سولاي ؟ ويتكەنى ولار قازاق ءتىلىن تاڭداعان! قازىر ۋنيۆەرسيتەتتە قازاق ءتىلى كۋرستارى اشىلىپ جاتىر. ايتقانداي، ازەربايجاندارعا ءتىلىمىزدى قولداعانى ءۇشىن قۇرمەت پەن قۇرمەت. ولار ناعىز باۋىرلاس حالىق ەكەنىن كورسەتتى. بىراق قازىر ءبىزدىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنە سۇراقتار تۋىندايدى. بۇعان دەيىن بارلىق شەتەلدىكتەردى ورىسشا ۇيرەتىپ پە ەدى؟ بىرەۋ نە سۇرايدى؟ ايتەۋىر، ءبىلىم – قازاق ءتىلىن ناسيحاتتاۋدىڭ ەڭ جاقسى ءتاسىلى. ال نەگە ورىس تىلىندە وقىتادى؟ ال كىم ءۇشىن؟ ەڭ قىزىعى، وسىنىڭ ءبارىن تەك ازەربايجانداردىڭ ارقاسىندا عانا بىلەتىن بولامىز. ال نەگە بۇرىن قازاقشا وقىتپاعان، ەڭ بولماسا كەيبىر ەلدەردە. نەگە سول قىتاي ءتىلىن ورىسشا ۇيرەتەدى؟ رۋسلان تۋسۋپبەكوۆ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: