جەلتوقساننىڭ 19-ى كۇنى انكاراداعى قازىرگى زامان ونەر ورتالىعىندا “تۇرىكتەر كورگەن رەسەي” اتتى فوتوكورمەنى اشۋعا بارعان رەسەيدىڭ تۇركياداعى ەلشىسى اندرەي كارلوۆ قاستاندىقتان قازا بولدى. ەلشىنى تاپانشامەن اتىپ ولتىرگەن ادام پوليتسيامەن اتىس كەزىندە وققا ۇشتى دەپ حابارلاندى. تۇركيا بيلىگى شابۋىل جاساۋشىنىڭ “انكارا پوليتسەيى مەۆليۋت مەرت التينتاش” ەكەنىن مالىمدەدى. جەرگىلىكتى باق تاراتقان ۆيدەولاردا قارا ءتۇستى كوستيۋم-شالبار مەن اق كويلەك كيىپ، قارا گالستۋك تاققان قاستاندىق جاساۋشى ەر ادام “اللاھۋ اكبار!” دەپ ايعايلاپ، “سيريا مەن الەپپوداعى جاعداي ءۇشىن كەك العانىن” ايتادى. ونەر گالەرەياسىندا جاسالعان شابۋىل كەزىندە بىرنەشە ادام جارالانعان. ءبىر كۇن بۇرىن تۇركيادا رەسەيدىڭ سيريا پرەزيدەنتى باشار اسادتى قولداعانىن ايىپتاعان قوعامدىق نارازىلىق اكتسياسى وتكەن ەدى.

رەسەي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى اۋەلى اندرەي كارلوۆتىڭ شۇعىل تۇردە اۋرۋحاناعا جەتكىزىلگەنىن راستاپ، كەيىن ديپلوماتتىڭ مەرت بولعانى تۋرالى رەسمي مالىمەت جاريالادى.

ونەر ورتالىعىنداعى ءىس-شاراعا بارعان قىرعىزستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىسى يبراگيم جۋنۋسوۆ قاستاندىق ارەكەتىنىڭ كۋاسى بولعان. ازاتتىققا بەرگەن سۇحباتىندا جۋنۋسوۆ: ” مەن، وزبەكستاننىڭ ەلشىسى مەن [اندرەي] كارلوۆ ۇشەۋمىز بىرگە اڭگىمەلەسىپ تۇرعانبىز. وعان (كارلوۆقا – رەد.) ءسوز بەرىلدى، ءبىز مىنبەردىڭ قاسىندا تۇردىق. قاسىندا ءبىر جىگىت ءارلى-بەرى ءجۇردى. كۇزەتشى دەپ ويلاعام. كارلوۆقا ءسوز بەرىلگەن سوڭ ەكى مينۋت وتپەي جاتىپ، اتا باستادى. وق اتقان ادام: “اللاھۋ اكبار!” دەپ ايقايلادى دا، بارىمىزگە “جەرگە جاتىڭدار!” دەپ بۇيىردى. ادامدار قاشا باستادى. قايتا اتىس باستالدى. وعى تاۋسىلعانىن بايقاپ، كەتۋگە ىڭعايلاندىم. ء[بىرازىمىز] كوشەگە شىعىپ ۇلگەردىك، ىشتە قالعانداردى ول جىبەرمەي تۇردى” دەدى.

جۋنۋسوۆتىڭ سوزىنشە، مادەني ءىس-شاراعا ءجۇز شاقتى ادام جينالعان.

قاستاندىقتان سوڭ ىلە-شالا تۇركيا پرەزيدەنتىنىڭ اكىمشىلىگى “تايىپ ەردوعان رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن تەلەفون ارقىلى سويلەستى” دەپ مالىمدەدى.

تۇركيا پرەزيدەنتى تايىپ ەردوعان مەن رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين. ستامبۋل، 10 قازان 2016 جىل

ديپلوماتتىڭ دەنەسى جەتكىزىلگەن اۋرۋحانا الدىندا جۋرناليستەرگە سۇحبات بەرگەن انكارانىڭ مەرى مەليح گوكچەك “قاستاندىق جاساۋشىنىڭ تۇركيا مەن رەسەيدىڭ قارىم-قاتىناسىن بۇزۋدى كوزدەگەنىن” ايتتى.

ەلشى اندرەي كارلوۆقا جاسالعان قاتىگەز قاستاندىقتى اقش، ۇلىبريتانيا، گەرمانيا مەن فرانتسيا باستاعان باتىس ەلدەرى جاپپاي ايىپتاپ شىقتى.

رەسەي مەن تۇركيا – سيرياداعى ازاماتتىق سوعىسقا ارالاسقان ەلدەر. بەس جارىم جىلدان استام ۋاقىتقا سوزىلعان سوعىس كەزىندە رەسەي سيريانىڭ اۆتوكرات پرەزيدەنتى باشار اسادتى قولداپ، بىلتىر وپپوزيتسيالىق كوتەرىلىسشىلەرگە قارسى اسكەر كىرگىزدى. تۇركىتىلدەس از ساندى ەتنوستاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ دەگەن جەلەۋمەن تۇركيا دا سيرياعا اسكەر كىرگىزىپ، شەكارانىڭ ەكى بەتىندەگى كۇرد جاساقتارىنا قارسى وپەراتسيا جۇرگىزىپ جاتىر. ەلدەن ەكى ميلليون سيريالىق بوسىپ كەتتى. ولاردىڭ ءبىر بولىگى باتىس ەۋروپاعا جەتۋگە تىرىسقانىمەن كوپشىلىگى تۇركياداعى بوسقىندار لاگەرىن پانالاپ جاتىر.

بىلتىر سيرياداعى رەسەيلىك ۇشاقتى تۇركيالىق اسكەر “شەكارا بۇزدى” دەگەن ايىپپەن اتىپ تۇسىرگەن سوڭ ماسكەۋ مەن ستامبۋلدىڭ اراسى كۇرت سۋىعان. رەسەي بىرقاتار تۇركيا تاۋارلارىن يمپورتتاۋعا تىيىم سالعان بولاتىن.

بيىلعى ماۋسىمدا تايىپ ەردوعان ۇشاقتى اتىپ تۇسىرۋگە بايلانىستى “وكىنىش ءبىلدىرىپ”، پۋتينگە حات جازعان. شىلدەنىڭ 15-ىندە تۇركيادا “بولماي قالعان اسكەري توڭكەرىستەن” سوڭ 230 ادام قازا تاۋىپ، بيلىك ەردوعاننىڭ قارسىلاستارىن جاپپاي قۋدالاي باستاعان. بۇل ارەكەتتى باتىس ەلدەرى سىناپ شىققان. سوڭعى جىلدارى تۇركيانىڭ ەكونوميكالىق دامۋى دا باياۋلاپ قالدى. بۇدان سوڭ انكارا “اسكەري توڭكەرىستى جاساۋشىلار مەن ۇشاقتى اتىپ تۇسىرۋشىلەر تۇركيا مەن رەسەيدىڭ قارىم-قاتىناسىن ادەيى ناشارلاتپاق بولدى” دەپ مالىمدەگەن.

تامىزدىڭ 9-ىندا سانكت-پەتەربۋرگتە كەزدەسكەن رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين مەن تۇركيا پرەزيدەنتى تايىپ ەردوعان “ۇشاق داۋىنا” بايلانىستى جەتى ايعا سوزىلعان ديپلوماتيالىق تەكە-تىرەستەن سوڭ قايتادان قارىم-قاتىناستارىن جاقسارتۋ تۋرالى ۋاعدالاسقان. سودان بەرى انكارا مەن ماسكەۋدىڭ اراسى سالىستىرمالى تۇردە جاقسارىپ، ەكى تاراپ تەك سيريا پرەزيدەنتى باشار اسادقا قاتىستى كەلىسپەي قالىپ ءجۇردى. رەسەي اسادتىڭ بيلىك باسىندا قالا بەرۋىنە مۇددەلى بولسا، تۇركيا اساد تۇرعاندا ەلدەگى ازامات سوعىسى مەن جىكشىلدىك بىتپەيدى دەپ سانايدى.                                                                                                                                                                          ازاتتىق راديوسى