Жүгіртпелер
 |  |  | 

kerey.kz TV Әдеби әлем

Ақын Ырысбек Дәбей кітаптарының тұсаукесері өтті

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  May 22, 2015

 

Өзіндік қолтаңбасы бар дарынды ақындардың алдыңғы қатарындағы Ырысбек Дәбейдің кеше ҚР Ұлттық академиялық кітапханасында «Шық тұнған жолдар» атты поэтикалық кітабы мен «Әкелеріміз айтатын әңгіме» атты эсселер жинағының тұсаукесері өтті.

IMG_7684.JPG

Ақын Ырысбек Дәбейұлының жаңадан жарық көрген екі кітабының тұсауын кескен Бекен Қайрат, Талғат Кеңесбайұлы, Мақсұт Үзімұлы қатарлы белгілі қаламгерлер ақынның еңбектеріне жоғары баға беріп, шығармашылығына шалқар шабыт тіледі. Күмбірлі күй әсем әнмен өрілген тұсаукесер рәсімінде Ырысбек Дәбейдің өнердегі достары Қалқаман Сарин, Бауыржан Қарақызұлы, Ұларбек Нұрғалым, Ербол Бейілхан және Маржан Ершу, Жанар Айлашова қатарлы ақындар ақжарма тілектерін білдіріп, жырдан шашу шашты. Қарымды қаламгердің қарапайымдылығына тоқталған рухани ағалары Ауыт Мұқибек, Омар Темірбеков және әдебиет сыншысы Анар Қабдоллина автор шығармасын тартымды талдады.

IMG_7757.JPG

«Мен Ырысбек інімнің бұл кітаптарын оқып шықтым. Әрбір сөзі мірдің оғындай. «Ондыққа» дәл тиіп отырады. Меніңше, Ырысбек Дәбейдің өзін де, сөзін де қазақы қалыпта сақтап қалған арғы беттегі Алтайдың қойнауындағы шағын ғана Шағанқол деп есептеймін. Сол шағын ғана ауылында кісіліктің, қазақ болудың, адам болудың мектебінен өткен автордың бүкіл әңгімелері Абайдың қара сөздері сияқты басталады. Терең ой өреді»,-дейді абайтанушы Омар Жәлелұлы.

Бұдан сырт жазушы Жұмабай Шаштайұлы кітап жайлы ойын оқырманға: «Ырысбек Дәбейдің жазу мәнерінің нақышында ұлттық бояу мол. Баяндау әдісінде автор әстінде үстемдік етпестен кішік қалпын сақтайды. Әңгімелеуші еленбей қалтарыста тұрса да айнала құбылысты қапысыз бағып, айнытпай жеткізуші міндетін мінсіз атқарды. Автордың әлеуметтік зердесі ұлттық нақыш арқылы өзгеше рең алып, өрбиді. Көшпелі өмір салтының өзгешеліктерін көкіректе жаңғыртып, сезіне түсуге итермелейтін қуатқа ие. Жалпы жазудың мың-сан формасының арасынан қазаққа жақын түріне бейім Ырысбек Дәбей сезіну мен жеткізудің далалық табиғатының бояуын дәл тапқандай көрінеді. Ол бұл жағынан шиырлаған іздерден аулақ – қансонар мезгілдің тап-таза сәтін елестетеді»,-деп жеткізген екен.

Айта кетейік, Ырысбек Дәбей 1979 жылы 2 қазанда Қытайдың Алтай аймағына қарасты Шағанқол ауылында дүниеге келген. Жастайынан қолына қалам ұстаған ол 2001 жылы атажұртына біржолата қоныс аударады. Республикалық және халықаралық мүшәйралардың жүлдегері Ырысбектің бұдан бұрын «Мәңгі Мәжнүн» жыр жинағы өз оқырманымен қауышқан болатын. «Қазақ әдебиеті» газетінде жауапты хатшы болған ақын бұл күнде елордасы Астанаға қоныс аударып, «Астана ақшамы» газетінде аға тілші болып қызмет атқаруда.

Тұсаукесер кешінен арнайы фоторепортаж

 
Фото: Ғабит Мадалиев

adebiportal.kz

Related Articles

  • АЛАШ ЗИЯЛЫЛАРЫНЫҢ ҮРІМШІДЕН ҚАЙТЫП КЕЛЕ ЖАТҚАНДА

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Болған оқиға ізімен Болған оқиғаның ізімеН…   Алаш жұртының бір емес, бірнеше съезі өтіп, Әлиханның Колчактан беті қайтып, “Енді қайтып тәуелсіз ел боламыз” деп жүрген кез еді. Семй Алаш қайраткерлерінің ордасы еді. Семейде жүрген Ахмет Байтұрсынов бастаған бір топ алашордашылар Қытай шекарасындағы Үрімші қаласына барып, ондағы қазақ жұртының хал жағдайын біліп қайтуға жолға шыққөан. Ол кезде Үрімшінің көбі қазақ еді Үйлері негізінен саздан құйылған. Орта Азияның көп қалаларын еске салғандай. Біраз үлкен кісілер мен жастар Ахаңның төте әліпбиімен кітап газет оқиды. екен. Ахаңды бұрын көрген адамдар да кездесті. Дегенмен, Ахаң Үрімші қазақтарының тәелсіз автономия құру туралы ойлары да жоқтығын байқаған. Соныменг, Үрімші қазағының және Қытайға жақын басқа ұлттардың басты тұрмысы

  • БІР АУЫЛДАҒЫ  ЕКЕУДІҢ ТАҒДЫРЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

      Жұмат  ӘНЕСҰЛЫ   ( Махаббат туралы әңгіме) “МЕН СЕНЕН БАСҚАНЫ ӨЛГЕНШЕ  КӨРМЕЙМІН ДЕП СЕРТ БЕРІП ЕДІМ ӨЗІМЕ” “ДЕДІ БУЫНЫП ӨЛЕЙІН ДЕП ЖАТҚАН МАЙСА ДЕГЕН ҚЫЗ.. Бұл БАЙТӨБЕ деп аталатын ауыл. БҰРЫН ҮЛКЕН ШАРУАШЫЛЫҚТАРЫ БОЛҒАН.ОҚУ АЯҚТАЛЫП, МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕР МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ АЛМА БАҒЫНДА МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕРДІҢ ТОЙЫ МЕН  СЫНЫПТАС ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ТОЙЫ БІРГЕ ӨТЕІЗІЛЕТІН БОЛҒАН. ЖАРАСТЫҢ ƏКЕСІ ФЕРМЕР, АЗДАП ЕГІСТІГІ БАР. Ал Жараспен біргн оқыған Əміренің əкесі əкімшілікте қызмет жасайды, əрі жеміс өсіреді. БҰЛ ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ҮЙЛЕНУ ТОЙЫ БАСТАЛАЙЫН ДЕП ЖАТҚАНДА БОЛҒАН ТРАГЕДИЯ. ЖАРАС ПЕН МАЙСА МЕКТЕП БІТІРІП,, ӨЗ СЫНЫПТАСТАРЫМЕН МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ ҮЛКЕН БАҚТА ҮЙЛЕНУ ТОЙЛАРЫН МЕКТЕП БІТІРУ ТОЙЫМЕН ЖАЛ,ҒАСТЫРМАҚШЫ ЕДІ. МЕКТЕПТІҢ БАҒЫ АЛҚЫЗЫЛ ГҮЛМЕН ЖАЙНАП ТҰР. оҒАН ТҮРЛІ ТҮСТІ ЛАМПАЛАР ҚОСЫЛҒАН. сЫРТЫНАН

  • МӘҢГІ ҚАЗАҚ(ертегі фэнтези) 

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    ҚАЗАҚТАРҒА ЖАСАлып жатқан  ҚИЯНАТ КӨП БОЛҒАСЫН, « Мәңгі қазақ» атты әңгіме жазсам деп жүретін едім. Осыдан бір күн бұрын сол әңгіменің сюжетіне келетін түс көржім. Кешеден бері жазуға кіріссем бе деп жүр едім, сәті бұгін түскен сияқты. ЖҰМАТ ӘНЕСҰЛЫ Өте ертеде емес, бүгінде емес, ғылым докторлары Санжар мен Балжан институтта қызмет ететін.Өздерінің лауазымдарына қарай қарапайым екі қатарлы жақсы салынған коттеджде тұрды.Интеллигент адамдар өмірдің қиындықтарына көп мін бере қоймайды ғой, Өмірлері мәнді, жайлы өтіп жатты. Жақсылықта көп күттірген жоқ, Санжар мен Балжан ұлды болып, коттеджде шағын той өтті. Неге екенін қайдам, әке шешелері ақылдасып, ұлдарыныі есімін Аңсар деп атаған. Аңсар ертедегідей тез де өскен жоқ, кеш те өскен жоқ. Тәрбиелі жігіт болып

  • СУ ІШКЕНДЕ ҚҰДЫҚ ҚАЗЫУШЫНЫ ҰМЫТПА

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    (23 – әңгіме) БАЙАХМЕТ ЖҰМАБАЙҰЛЫ — Біздің заманда сендерше киімнен-киім таңдайтын жағдай қайда, жамап-жасқап, тон, шалбар кисек те жететін. Сөйтіп жүріп аянбай еңбек еттік. Бүгінгі күн басатын жолды ол кезде айлап жүрдік, тіпті бүгінгідей дүниенің төрт бұрышынан хабар тауып отыратын жағдай қайда? — деген қария немересінің жұмыстың қырын білмей, тік қасық болып өсіп келе жатқанына наразы бейнесін аңғартып, өз өмір кешірмесінен кеңестер қозғаған. Немересі: — Ата, сол дәуірде туған өздеріңіздің сорлы болған тәлейлеріңізден көрмейсіз бе? Оларыңызды бізге айтпаңыз, —демей ме. Ашудан жарыларман болған қария: — Е, ондай болғанда «Ұрпақ үшін бақыт-байлық жаратсам» деп тер төгіп, жан қиып, азып-тозған ата-бабаларың сендерге айыпты болғаны ғой. «Теңдік үшін» деп әкем оққа ұшты. Ал

  • Мұхтар Мағауин: ОРАЛХАНДЫ ДА, ҚҰДАЙЫҢДЫ ДА ҰМЫТҚАН ЕКЕНСІҢ…

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    яғни, Д.Исабековты тәубаға түсіру рәсімі Республика президентінің қолынан биік марапат алып, желі көтеріліп тұрған Д.Исабеков, мына біз сияқты пендесіне көңіл бөліп, «Мұхтар Мағауиннің бүкіл позициясы маған ұнамайды» деген түйінді тақырыппен сұхбат беріпті – Nege.kz, 10.ХІ.2022. Бір заманда таныған, білген, енді көзден таса, көңілден өшкен жазарманның, тәрізі, қырық-елу жыл бойы іште булыққан жүрекжарды толғамы. Жарыққа шыққан кезде біз тарихи-танымдық «Алтын Орда» кітабын дендеп, қажетті тынысқа Эрнест Хемингуэйдің ескі жұрты – жылы теңізге бет түзеген едік. Енді міне, екі аптадан асқанда қайрылып соғуға мүмкіндік таптық. Артықша қажеттіліктен емес, әлдебір әуесқой ағайындар дүдәмалда қалмасын деп. Алдымен, айқайлы сұхбатты оқымаған бүгінгі жұртшылық үшін, ең бастысы – Д.Исабеков бауырымыздың мүбәрак есімін кейінгі заманға ұмыттырмай жеткеру

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: