|  | 

Jahan jañalıqtarı

M'yanmadağı äskeri töñkeristiñ artında kim twr?


M'yanmadağı äskeri töñkeristiñ basında twrğan general Min Aung Hlayn.

M'yanmadağı äskeri töñkeristiñ basında twrğan general Min Aung Hlayn.

1 aqpanda M'yanmada äskeriler töñkeris jasap, eldiñ lideri Aun San Su Çji men basqa da beldi şeneunikterdi qamauğa aldı. Qazir bilik el äskerin basqarğan general Min Aung Hlaynnıñ qolına ötti. M'yanmadağı bilik jüyesin bir künde özgertip, eldegi sayasi ahualdı kürdelendirip jibergen Min Aung Hlayn kim?

ÄSKERDİÑ SAYASATTAĞI RÖLİ QANDAY?

M'yanmada 1962 jılı äskeriler töñkeris jasap, sodan keyin elu jılday bilikte boldı. 2008 jılı äskeriler Konstituciyanı özgertip, äskerdiñ eldiñ sayasi jüyesindegi rölin bekitip aldı. Bwl Konstituciyağa say, äskeriler saylauğa qatıspay-aq parlamenttegi orınnıñ 25 payızın aladı. Äskerdiñ qolbasşısı eldiñ qorğanıs, işki ister jäne şekara isi boyınşa ministrdi tağayındaydı. YAğni, äskerilerge berilgen bwl basımdıq Aun San Su Çjiniñ Demokratiyaşılardıñ wlttıq ligası partiyasına ıñğaysız boldı.

Aun San Su Çji men partiyanıñ köptegen müşesi äskeriler tarapınan köp quğın körgen.

MIN AUNG HLAYN KİM?

64 jastağı Min Aung Hlayn 1972-1974 jıldarı YAngon universitetinde zañ mamandığında oqıp jürgende sayasi belsendilikten alıs boldı. “Ol köp söylemeytin, jwrt közine tüse bermeytin edi” degen edi onımen birge oqığan adam 2016 jılı Reuters agenttigine.

M'yanmada äskeriler töñkeris jasap, el liderin qamauğa aldı. Jağdaydı 300 sözben tüsindiremiz

Onımen birge oqitın studentter narazılıqtarğa şığıp jürgende ol äskeri universitetke tüsu qamın oylap jürgen edi. Ol 1974 jılı üşinşi mümkindiginen keyin Qorğanıs qızmeti akademiyasına tüsti.

Min Aung Hlaynmen birge akademiyada oqığandardıñ biri 2016 jılı Reuters agenttigine “ol ülgerimi ortaşa kadet boldı” dep sipattağan.

Birge oqığan adam “onıñ şeni bayau östi” deydi. Ol Min Aung Hlaynnıñ oficer şeninen joğarı köterilgenine tañdanıs bildirgen.

Min Aung Hlayn 2011 jılı, el demokratiyağa bet bwra bastağan kezde, äsker basına keldi. YAngondağı diplomattar “2016 jılı Su Çjidiñ biliktegi alğaşqı merzimi kezinde Min Aung Hlayn köp söylemeytin soldattan sayasatkerge aynaldı” deydi.

Sarapşılar Min Aung Hlayn Facebook jelisinde belsendi bolıp, qoğamdıq şaraların jelide jarnamalap, jüzdegen mıñ jaqtasın jinap aldı deydi. 2017 jılı älem elderi M'yanma äskerin rohindja mwsılmandarın öltirdi degen ayıptap jatqan twsta Facebook Min Aung Hlaynniñ akkauntın jauıp tastadı.

Ol äskerilerdiñ parlamenttegi 25 payız ornınan bas tartu jaylı söz qozğamadı. Su Çjidi prezident etip bekitu turalı da auız aşpadı (Su Çjidiñ balaları şetel azamatı bolğandıqtan ol prezident bola almaydı, bwl Konstituciyada bekitilgen).

2016 jılı aqpanda Min Aung Hlayn özi äsker qolbasşısı qızmetin tağı bes jılğa sozıp alğan. Ol biıl aqpanda äsker basınan ketui tiis edi. Biraq 1 aqpanda elde äskeri töñkeris jasap, qazir eldiñ basşısına aynaldı. Äskeriler bıltır qaraşada ötken parlament saylauınıñ nätijesimen kelispeydi. Bwl saylauda Su Çjidiñ partiyası jeñimpaz dep tanılğan.

MIN AUNG HLAYNĞA SALINĞAN SANKCIYALAR

2017 jılı M'yanma äskerileri rohindja mwsılmandarına arnayı operaciya wyımdastırğan. Bwl operaciyadan soñ 730 mıñ rohindja körşiles Bangladeşke qaşıp ketken edi. BWW M'yanma äskerileri operaciya kezinde rohindjalardı jappay öltirip, üylerin örtegen dep mälimdedi. M'yanmanıñ bwl äreketi beybitşilik salası boyınşa Nobel' sıylığın alğan Aun San Su Çjidiñ de bedeline nwqsan keltirdi.

Aun San Su Çji (sol jaqta) men Min Aung Hlayn (oñ jaqta).

Aun San Su Çji (sol jaqta) men Min Aung Hlayn (oñ jaqta).

AQŞ 2019 jılı Rohindja mwsılmandarına wyımdastırılğan operaciyağa baylanıstı Min Aung Hlayn men tağı üş äskeri basşığa sankciya saldı. Qazir Gaagadağı BWW-nıñ Halıqaralıq tribunalında M'yanma eliniñ üstinen sot ötip jatır. Afrikadağı Gambiya eli M'yanmanı “rohindja mwsılmandarına genocid jasadı” dep ayıptap, Gaagadağı sotqa şağımdanğan.

M'YANMADAĞI QAZİRGİ JAĞDAY QANDAY?

VVS saytınıñ jazuınşa, M'yanmada qazirgi jağday birqalıptı. İri qalalardağı köşelerde äskeriler baqılauına alğan. Elde tünde komendant sağatı engizilgen.

1 aqpanda elde wyalı baylanıs pen internet baylanısı üzilgen edi. 2 aqpanda internet pen baylanıs qayta qalpına kelgen.

Aziyanıñ birneşe elinde M'yanma elşiligi aldında äskeri töñkeriske qarsı narazılıq şarası ötti. Narazılar äskerilerden Aun San Su Çjidi bosatudı talap etti.

Mandalay qalasında jürgen äskeriler. 2 aqpan 2021 jıl.

Mandalay qalasında jürgen äskeriler. 2 aqpan 2021 jıl.

Halıqaralıq aqparat agenttikteriniñ jazuınşa, M'yanmada äleumettik jelide jwrt äskeri töñkeriske qarsı narazılıqtarı bayqaladı.

Äskeriler qamauğa alınğan Aun San Su Çjidiñ qayda ekenin aytpay otır. Biraq Aun San Su Çjige jaqın adamdardıñ biri AFP agenttigine Aun San Su Çji üyqamaqta otırğanın aytqan.

AQŞ M'yanma äskerileri Aun San Su Çjidi bosatpasa sankciya salatının mälimdedi.

54 million halqı bar M'yanma – Bangladeş, Qıtay jäne Tailandpen şekaralas el.

Maqala Reuters, BBC aqparattarınıñ negizinde jazıldı

Azat Europa / Azattıq radiosı

Related Articles

  • AQŞ senatı Ukrainağa qarjılay kömek qarastırılğan zañ jobasın maqwldadı

    AQŞ kongresi.  AQŞ senatı 13 aqpanda Ukraina, Izrail' jäne Tayvan'ğa 95 mlrd dollar bolatın qarjılay kömek beru turalı zañ jobasın maqwldadı. Senatta demokrattar basım orınğa ie. Endi zañ jobasın Respublikalıq partiya basım Ökilder palatası qaraydı. Ökilder palatasında jobanıñ zañ statusın aluğa mümkindigi az degen boljam da aytaladı. Prezident-demokrat Djo Bayden biraz uaqıttan beri eki palatanı Ukraina men AQŞ-tıñ Ündi-Tınıq mwhit aumağındağı seriktesterine kömek berudi jıldamdatuğa şaqırıp keledi. Ukraina biligi bastı odaqtası AQŞ-tan qoldau azayğan twsta qaru-jaraq jetpey jatqanın birneşe ret mälimdegen. Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy bügin, 13 aqpanda AQŞ senatınıñ bwl zañ jobasın maqwldağanına alğıs ayttı. Qwjatta Kievke 61 mlr dollar beru qarastırılğan. “Amerikanıñ kömegi Ukrainağa beybit ömirdi jaqındastırıp, älemdik

  • AQŞ senatı Ukraina men Izrail'ge kömek beru turalı zañ jobasın maqwldadı

    Azat Europa / Azattıq radiosı AQŞ senatı Ukraina men Izrail'ge 118 milliard dollar qosımşa qarjı kömegin beru turalı eki partiya wsınğan zañ jobasın jäne AQŞ-tıñ oñtüstik şekarasın nığaytu turalı zañ jobasın maqwldadı. Bıltır qazan ayınan beri jalğasıp kele jatqan “wlttıq qauipsizdikke baylanıstı qosımşa qarjılandıru turalı” dauğa nükte qoyatın kompromistik mätin AQŞ senatınıñ saytına şıqqan. Zañ jobası boyınşa, senatorlar 60 milliard dollardı Ukrainanı qoldauğa, 14 milliardtı Izrail'ge kömekke, 20 milliardtan astam dollardı AQŞ-tıñ Meksikamen şekarasın qauipsizdendiruge, şamamen bes milliardtı AQŞ-tıñ Tınıq mwhit aymağındağı serikterin qarjılandıruğa, eki jarım milliardqa juıq dollardı “Qızıl teñizdegi” operaciyanı qoldauğa, tağı da sonday qarjını AQŞ-tıñ Ortalıq qolbasşılığına böludi josparlağan. AQŞ prezidenti Djo Bayden kongressten Ukraina, Izrail' jäne Tayvan'ğa

  • Mäskeu Toqaevtan Prigojinniñ büligin basuğa kömektesudi swradı ma?

    Elnwr ÄLİMOVA Qazaqstan prezidenti Qasım-Jomart Toqaev jäne Resey basşısı Vladimir Putin. Bwl aptada Batıs basılımdarı mausım ayında «ÇVK Vagnerdiñ» jetekşisi Evgeniy Prigojinniñ äskeri büligi kezinde Resey Qazaqstannan kömek swrağanın, biraq prezident Qasım-Jomart Toqaev odan bas tartqanın jazdı. Sonımen qatar Astana men Ankara äskeri saladağı seriktestikti küşeytip, 2024 jılı elde dron şığara bastaytınına toqtaldı. Bwdan bölek Ortalıq Aziya Batıs elderi üşin ne sebepti mañızdı aymaqqa aynalğanın taldadı. QAZAQSTAN MEN TÜRKIYA ANKA DRONIN ŞIĞARA BASTAYDI AQŞ-tağı Jamestown qorı Qazaqstan men Türkiya äskeri seriktestikti küşeytip jatqanına nazar audaradı. Qazaqstan 2024 jıldan bastap elde Türkiyanıñ Anka drondarın şığara bastaydı. 28 qaraşa küni qorğanıs ministrligi dron öndiretin otandıq kompaniyanı tañdap jatqanın habarladı. Mälimdemede Türkiyanıñ Anka dronı elde

  • Äzerbayjan Qarabaqqa şabuıl bastadı. Qazirge deyin ne belgili?

    Azattıq radiosı Äzerbayjan qorğanıs ministrliginiñ Taulı Qarabaqta “armeniyalıq äskerilerdiñ poziciyasın joydıq” dep taratqan fotosı. 19 qırküyek 2019 jıl.  19 qırküyekte Äzerbayjan Taulı Qarabaqta “antiterroristik operaciya” bastağanın mälimdedi. Bakudıñ bwl mälimdemesinen soñ Qarabaqta twratın armyandar artilleriyadan şabuıl bastalğanın aytadı. “Stepanakertte jarılıs estilip jatır. Balalar men ata-analar jertölelerge tüsti. Balkonımnan är jaqtan jarılıs dauısı estilip jatır, toqtar emes. Artilleriya qattı atqılap jatır, atıs dauısı da tolastar emes” dedi Taulı Qarabaqtağı täuelsiz jurnalist Marut Vanyan. Azattıqtıñ Armyan qızmetiniñ habarlauınşa, 19 qırküyek 11:10-da Äzerbayjan küşteri Qarabaqtağı Askeran audanın atqılağan. “Eho Kavkaz” saytı Stepanakert qalasında äue dabılı qağılğanı habarlandı. Stepanakert qalasında qaşıp bara jatqan adamdar. 19 qırküyek 2023 jıl. Taulı Qarabaqtağı armyandardıñ baqılauındağı aymaqtıñ ombudsmeni

  • AQŞ ukrain sarbazdarın F-16 joyğış wşaqtarın basqarıp üyretuge rwqsat berdi

    F-16 joyğış wşağı.         AQŞ prezidenti Djo Bayden ukrain wşqıştarın F-16 joyğış wşağın basqarıp üyretuge rwqsat berdi. Bwl jöninde Pentagonnıñ baspasöz hatşısınıñ orınbasarı Sabrina Singh habarladı. Onıñ aytuınşa, Niderland jäne Daniya oqıtu jağına jauap berui mümkin. Pentagon ökili bwdan özge aqparat bermedi. Şilde ayında Politico jurnalı Daniya men Niderland bastağan 11 elden qwralğan koaliciya ukrain wşqıştarın F-16 joyğış wşaqtarın basqarıp üyretuge dayın ekenin, alayda ol üşin wşaqtı şığaruşı el AQŞ-tıñ resmi rwqsatı qajet ekenin habarlağan. Basılımnıñ jazuınşa, degenmen 11 eldiñ eşqaysısı äzirge ol bağdarlama üşin wşaq bölmegen. Şilde ayında Aq üydiñ wlttıq qauipsizdik jönindegi üylestiruşisi Djon Kirbi oqıtu merzimi, ornı men wzaqtığı äli qarastırılıp jatqanın aytqan. Ötken aptada Politico

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: