|  |  | 

Көз қарас Тарих

Хеопс пирамидасының сыры

АДАМ ТҰРҒЫЗҒАНЫ РАС ПА?

Хеопс пирамидасы салынғалы бергi төрт мың жыл бойы осы бiр сұрақ адамзатты толғандырып келедi. Ол туралы аңыз да көп. “Осыншалық алып дүниенi адам салуы мүмкiн емес” деп күмәнданатындар да кездеседi. Бiреулерi “жындар салған болуы ықтимал” десе, бәзбiреулерi “бұл – жер бетiнде болған басқа өркениеттiң белгiсi” дейдi. Ендi бiрi “жоқ, мұндай кереметтi бөтен ғаламшардан келгендер салған” деген болжамдарын ұсынып бағады.
Неге олай? Себебi, бүгiнге дейiн және технология дамыған қазiргi заманда да дәл осындай теңдессiз құрылысты адамдар әлi өз қолымен сала алған жоқ. Мысалы, 1989 жылы Париж қаласындағы Лувр мұражайының жанына салынған сәулетшi Пэйдiң шыны пирамидасының биiктiгi 22 метрден аспайды. 1972 жылы АҚШ-тың Сан-Франсиско қаласында пирамидаға елiктеп салынған халықаралық штаб-пәтердiң алып құрылысы бар. 48 қабаттан тұратын ғимараттың биiктiгi 260 метр болғанымен, көлемi Хеопс пирамидасының жартысына жетпейдi.
Сондықтан да, Хеопс пирамидасы – адамзат тарихындағы жетi кереметтiң бiрi.

ТАҢҒАЖАЙЫП ДЕРЕКТЕР

Мысырдың Гиза жазығында тұрған Хеопс пирамидасын “Ұлы пирамида” деп те атайды. Себебi, 4 мың жылдан аман жеткен жалғыз жәдiгер – биiктiгi 147 метрге жететiн әлемдегi ең алып ғимарат. Әрi өте дәл құрастырылған, ең iрi тастан жасалынған бiрден-бiр құрылыс. Хеопс пирамидасының жалпы салмағы 5 млн тоннаға жетедi. Бүкiл құрылысты салуға 2 млн текше тас блок жұмсалған. Пирамиданың iрге көлемi 5,15 гектар жердi алып жатыр. Оған 200 теннис алаңын, Римдегi Әулие Петрдiң екi шiркеуiн орналастыруға болар едi. Кезiнде Наполеон Гизадағы басты үш пирамиданың тас блоктарымен Францияның барлық шекарасын 3 метр биiк, 30 см қалың қорғанмен қоршауға жетедi деген қызық есеп шығарған екен. Осындай ақылға сия бермейтiн алып дүниенi IV әулеттiң екiншi басқарушысы перғауын Хуфу б.э.д 2551-2528 жылдары Нiл өзенiнiң батыс жағалауына өзiнiң болашақ моласы етiп салғызған. Пирамидадан бүгiнге жетпей жоғалғаны – құрылыстың ұшар басынан көз шағылыстырып тұратын үшбұрышты сом алтын, пирамиданың сыртын түгелдей қаптап, алыстан аппақ қардай етiп көрсететiн әктас тақталар.

ПИРАМИДАЛАР ҚАЛАЙ САЛЫНДЫ?

Ең әуелi пирамидалардың өте дәлдiкпен салынғаны таңғалдырады. Соншама көп тастардың қандай жолмен өңделiп, қалай жеткiзiлiп, қалайша қаланғаны да жұмбақ. Геометриялық орналасуы да ғажап: оның төрт жағы дүниенiң төрт бұрышына бағытталған, бар-жоғы 8 минуттық ауытқу байқалады. (20 см). Ал Хеопске көршi 143,5 метрлiк биiк Хафр пирамидасы, келесi 65 метрлiк Менкаур пирамидасы үшеуi биiктен қарағанда, батысқа қарай дәл өлшеммен шұбырта бағытталып салынған. Хеопс пен Менкаур пирамидаларына қатарласа қаз-қатар үш кiшi пирамидалар орналасқан. Ол перғауындардың әйелдерi мен апа-қарындастарына арналған молалар болған. Олардың да өзара өлшем ұқсастықтары егiз тамшыдай.
Хафрдың тұсына таман салынған адам басты, арыстан денелi 20 метрлiк әйгiлi алып Сфинкс тұтас жартастан қашалып жасалынған. Қарапайым құрал-саймандармен мұншама сұсты дүниелердi қалай салғаны туралы дәлелдi болжамдар ғана айтылады. Әйтпесе, сырлы жұмбақтар сол алып тастармен бiрге қаланып, уақыт қойнауына мәңгi жұтылып кеткенге ұқсайды. Пирамидаларды салмас бұрын оның тұратын орны тегiстелген. Мiнсiз тегiстеу үшiн құрылыс алаңына су жiберiлген. Құрылыс алаңы дымқылданып, жiбiген соң торкөз жыралар қазылған. Жыралардың тереңдiгi бiрдей болу үшiн арнайы таяқтармен өлшеп теңестiрiп отырған. Су тартылған кезде жыраларда шамалы су қалдырылған. Осылайша судың көмегiмен жiбiтiлген тасты қыртыстарды түгел тегiстеген.
Арада төрт мың жыл өтсе де пирамидалардың сырға толы жұмбақ құпиясы әлi толық ашылған жоқ. Ғалымдар арасында ашылмай қалуы мүмкiн деген жорамал да жоқ емес.

Б.Тоқтарова

zhasalash.kz

Related Articles

  • Үздік ойдың үзінділері

    Үздік ойдың үзінділері Арма әлеумет! Мен қазір таза академиялық ғылыми ортада жүрмін. Өзімнің неше жыл бойы жинаған білімімді, оқыған оқуымды, шетелдік тәжірибемді, интеллектуалды қарым-қабілетімді шынайы қолданатын қара шаңырақтың ішінде жүрмін. Алматының бәрінен бөлек мәдени ортасы ерекше ұнады. Алматы қала мен дала дейтін екі ұғымның түйіскен әдемі ортасы екен. Ойлап көрсем мен бақытты перезент, бағы жанған ұрпақ екенмін. Әкем тұрмыс пен жоқшылық, жалғыздықтың тауқыметін әбден тартып еш оқи алмадым, небәрі үш ай оқу оқыдым-, деп менің оқуымды бала күнімнен қадағалады, шапанымды сатсам да оқытам деп барын салды. Ал мектепте бақытты шәкірт болдым. Маған дәріс берген ұстаздарым кілең дарынды, қабілетті кісілер болды. Университетте және шетелде мен тіптен ерекше дарын иелеріне шәкірт болдым.

  • Самат Әбіш қалай “сүттен ақ, судан таза” болып шықты?

    Азаттық радиосы Саясаттанушы Досым Сәтпаев ҰҚК төрағасының бұрынғы бірінші орынбасары, экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың немере інісі Самат Әбішке шыққан үкім “Қазақстандағы режим болашақты ойламайтынын көрсетті” дейді қазақстандық саясаттанушы Досым Сәтпаев. Сарапшының пайымдауынша, билеуші “элита” жеке істерімен және тасадағыкелісімдермен әуре болып жатқанда елде тағы бір жаңа әлеуметтік жарылысқа әкелуі мүмкін факторлар күшейіп келеді. СаясаттанушыРесей өзінің экономикалық мүдделері мен геосаяси жоспарларын кеңінен жүзеге асыру үшін Қазақстанның ішкі саясатына тікелей әсер етуге тырысып жатуы мүмкін деп те топшылайды. ПУТИН “ҚАУІПСІЗДІК КЕПІЛІ” МЕ? Азаттық: Сонымен ұзақ демалыс алдында осындай үлкен жаңалық жарияланды. Мейрам алдында, 19 наурызда қазақстандықтар мәжіліс депутатының постынан Самат Әбішке шыққан үкім жайлы білді. Мұның бәрінің байланысы бар ма әлде кездейсоқтық па? Досым Сәтпаев: Әңгімені бұл істің құпия

  • Христиан миссионерлерінің құмдағы іздері

    Орыны: Қашқар қ-сы; Жылы: 1933 ж; Аты-жөні: Қабыл Ахонд; Діні: христиан; Түсініктеме: Бұл жігіттің кейінгі есімі Қабыл Ахонд, христиан дінін қабылдаған алғашқы ұйғыр. Кейін діни сеніміне байланысты өлтірілген. Сурет еуропадағы миссионерлік музей архивінде сақтаулы. Аталған музейде жүздеген христиан ұйғыр өкілдерінің суреті сақталған. 1930 жылдары христиан ұйғырларына тұрғылықты мұсылмандар мен әкімшілік билік тарапынан қысым көрсетіле бастаған соң бір бөлімі миссионерлерге ілесіп еуропа елдеріне “һижраға” кетті. Алқисса Христиан әлемінің Қашқарияға баса мән беруі әсіресе Яқұп Бек мемлекеті кезеңінде жаңа мүмкіндіктерді қолға келтірді. 1860-70 жж. Қашқарияның Цин империясына байланысты көңіл күйін жақсы пайдаланған Христиан әлемі Үндістан мен Тибет арқылы Қашқарияға мәдени ықпалын жүргізе бастады. Олардың мақсаты бұл аймақты Ресей империясынан бұрын өз ықпалына

  • Айтпай кетті демеңіз… (Тибет архиві туралы)

    Алтайдан ауған ел туралы тарихи жазбаларда оқтын-оқтын айтылғаны болмаса исі қазақ жұртына Тибет туралы түсінік әлі күнге дейін беймәлім. Әсіресе Тибет жазба деректерінде күллі түркі баласының тарихы туралы тың деректердің көмулі жатқанын тіптен біле бермейміз. Тибет- тарихи деректің ең көп сақталған аймағы саналады. Мәдени, әдеби, рухани және тарихи түрлі деректердің ықылым заманнан бері жақсы сақталуымен сырт әлемді өзіне баурап кеген Тибет жұртына 19 ғасырдан бастап Батыс экспедициясы баса назар аударып кешенді зерттеулер жасады. Соның негізінде Тибеттегі кейбір салалық байырғы деректер Батысқа көшірілді. Есесіне Тибеттану ғылымы қалыптасты. Жағырафиялық орналасуы тым ұзақ болғандықтан Тибеттану ғылымы қазақ жұртына қажеттілік тудырмады. Тибеттанумен негізінде алпауыт күштер айналысты. Олар тибет жұртын игеруді басқа қырынан бағалады. Тибетте

  • Демографиялық сараптама

    1-ші сурет қазақтар; Демографиялық ахуал 1949-2020 жж. аралығын салыстырмалы көрсеткен. 1949 жылға дейін, атап айтқанда коммунистік қытай үкіметі орнағанға дейін Шынжаң өлкесінің солтүстік бөлігінде қазақтар, оңтүстік бөлігі Қашқарияда ұйғырлар басым санды ұстады. 1951-54 жылдары ұлттық межелеу кезінде орталық үкімет құрған комиссия сараптамасы бойынша ұлттық автономиялық территорияны анықтау мына екі бағытта жүргізілді. Олар: БІРІНШІ, ұлттық автономияны межелеу бойынша оның атауын тұрақтандыру. Осы бойынша үш атау ұсынылды: *ШЫғыс Түркістан автономиялық федерациялық респубиликасы; *Ұйғырстан автономиялық респубиликасы; *Шынжаң автономиялы респубиликасы. ЕКІНШІ, автономияның әкімшілік тұрпатын анықтау; Осы бойынша: *Федерециялық тұрпат; *Автономиялық облыс және окург тұрпат; *Аймақ және аудан дәрежелі автономиялық окург тұрпаты. Межелеу комиссиясы аталған екі бағытта сараптама нәтижесін қорытындылады. Комиссия қорытындысы бойынша Шынжаң өлкесінің

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: