|  |  |  | 

Жаңалықтар Спорт Тұлғалар

ҚАЖЫМҰҚАННЫҢ ӨМІРІНІҢ СОҢЫ НЕГЕ ЖОҚШЫЛЫҚПЕН ӨТТІ?

 QajimuqanҚажымұқан ұлтымыздың ұлы перзенті, алып күш иесі, теңдесі жоқ кәсіпқой балуан болғанын күллі қазақ біледі. Күрес өнерінің майталманы болған ол – әлем чемпионы атағына қол жеткізген тұңғыш қазақ батыры. Ресей, Түркия, мұхит асып, Америка, Араб елдерінде танымалдылығының артқаны соншалық, онымен жекпе-жек шығуға өзге елдің балуандары жүрексінген. Әлемнің 28 мемлекетін аралап, сол жерлердің мықтыларымен белдесіп, қоржынына 56 медаль салған. 

   Бірақ бұл жерде айта кететін жайт, қазақ балуанының күрестегі жетістіктерін білгенімізбен, өмірінде жасаған нағыз жігіттік істері мен қиыншылық кезеңдері айтыла бермейді.

   Қажымұқан байлық, дүние көзін жинамаған, қолындағы барын кедей-кепшікке үлестіріп жүрген екен. Жасы 70 шамасында болса да бойында қара күштің селі бар еді дейді көзін көрген қариялар. Майданға аттануға өтініш білдіргенмен, егде жастасың деп қабылдамай қояды. Тіпті Ұлы Отан соғысы жылдары ел аралап, өнер көрсетіп, жиналған ақшаға ұшақ сатып алып, қазақ атымен атауын өтініп, Сталинге хат жазады. Бұл мақсаты орындалды да.

  Алайда, Қажымұқан қазақтың маңдайына сыймады. Қазақ балуаны қартайған шағында көп жоқшылық, таршылық көрген деседі. Қалайша? Кезінде дүркіреген атын тез ұмытқандары ма? Немесе 70-тен асқан шағында пайдасы жоқ қария деп ешкімге керек болмай қалғаны ма? Ккөзі тірісінде Үкіметтен қайыр болмаған, батырды еш елемеген. Кішкентай балаларымен ескірген кішкентай лашық үйде тұрған екен. Неліктен соншалықты сорланып қалды екен деген сұрақ туындайды. Тіпті, балуан кезінде жеңіске жетіп, еңбегімен алған алтын медальдарының барлығын күн көру үшін сатуға мәжбүр болған. 

   Бұған Үкіметтен қаражат сұрап жазған хаты дәлел: «Мен өмірімнің 55 жылын күреске арнадым. Талай рет өлім аузында болдым. Америкадан өзге шетелдердің бәрін де араладым. Қазір жасым 75-те. Менің қазіргі тұрмыс жағдайым нашар» деп өз қолымен 1945 жылдың 26 маусымы күні Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының Төрағасы Әбсәмет Қазақбаевқа хат жазған.Qajimuqan Munapas

   Бір жұтым су мен қара нанға зарығып отырған жайым бар, зейнетақы тағайындап бер деп өтінгенгенімен, оған жауап келмейді. Осылайша, 1948 жылы қазақ балуаны назалы күймен дүниеден озды. «Қолда бар алтынның қадірі жоқ» деп бекер айтылмаған. Бұл мақаламен ешкімге кінә тақпаймыз. Әрине, қазақ бар кезде Қажымұқан есімі ұмытылмасы анық. Айтпағымыз, тырнақ астынан кір іздей бергенше, бүгінгі кезде жарқ етіп шығып жатқан өнерлі жігіттерімізді, балуандарымызды, спортшыларымызды қадірлей білсек деген ой ғана…  

Гүлниса Алдажар 

Kazakh-tv.kz

Related Articles

  • ХАЛҚЫМЫЗДЫҢ ЖҰЛДЫЗДЫҚ ТУРАЛЫ КӨЗҚАРАСЫ

      Халқымыздың жұлдыздық туралы білімдері арабтың «Жұлдызнамасының» мазмұнынан парықты. «Жұлдызнама» араб елінде ислам дінінен бұрын жазылған болжам кітап. «Жұлдызнамада» аспандағы жұлдыздар мен адам саны тең. Бір нәресте туылғанда аспанда бір жұлдыз пайда болмақ. Пайда болған жұлдыз сол балаға тәуелді болып, мейлі кәртейіп, мейлі туыла салып өлсін сол адам өлгенде ағып түспек. Сондықтан тірі адамзат пен көктегі жұлдыз саны тең. Жұлдыздардың күндіз көрінбеуі – жердегі адамдардың сорын жасырып, сездіргісі келмегендігі. Түнде көріну бағың жанады, деміңді ал, деп адам пендесіне дем бергендігі. Адамзат жұлдыздардың бөлініп орналасуына сай орналасқан. Біз орта жұлдыздағы адамдармыз, сондықтан белбеуімізді белуардан буынамыз. Жер асты жұлдыздарындағы адамдар белбеуін балтырынан буынбақ. Түс көру сол пенденің көретін көргілігінен аруақтардың, жындардың адамдарға

  • САРБАС РУЫ ЖӘНЕ САРТОҚАЙ БАТЫР

    Тарихты түгендеу, өткеннің шежіресін кейінге жалғау – атадан балаға жалғасқан ежелгі дәстүр. Шежіре, ұлт-ру, тайпа тарихы – атаны білу, арғы тарихты білу болып қалмастан ұлттың ұлт болып қалыптасуы жолындағы бастан кешкен сан қилы оқиғалары мен ауыр тағдырынан да мол дерек береді. Шежіре – тұтас халық тарихының іргетасы ғана емес, ұлт пен ұлыс танудың әліппесі  саналады. «Қазақ халқы 200-ден аса рудан құралса да әр рудың өз шежіресі болған. Шежірешілер жүз, тайпа, ру, ата тарихын терең талдай білген»(1). Патшалық ресейдің дәурені аяқталар тұста қазақтың мемлекеттігін қалпына келтіруді мақсат тұтқан Алаш көсемі Әлихан Бөкейхан (1866-1937) алғашқы болып қазақ тарихының қажеттілігін алға тартып, башқұрттың әйгілі ғалымы Уәлиди Тоғанмен кездесіпті. Уәлиди Тоған өзінің естелігінде: «Мен бірнеше

  • Мәскеу биржасы санкцияға ілінді. Теңге мен Қазақстан биржасына қалай әсер етеді?

    Хадиша АҚАЕВА Қазақстандық қор биржасы иелерінің бірі – Мәскеу биржасы Ресейдің әскери агрессиясы салдарынан АҚШ санкциясына ілікті. Бұл Қазақстандағы қор және валюта нарығы мен теңге бағамына қалай әсер етеді? АҚШ осы айда Ресейдегі ірі биржа холдингіне санкция салды. Американың қаржы министрлігі Мәскеу биржа арқылы әскери мақсатқа капитал тартқан, Ресей азаматтары мен “дос мемлекеттер” “Ростех”, “Вертолеты России” сияқты қорғаныс кәсіпорындарының құнды қағаздарын сатып алып, инвестиция құйған деп есептейді. Ресейге қарсы санкциялар Қазақстанға да әсер етеді. Өйткені Астана Ресей экономикасы басымдыққа ие Еуразия экономика одағына мүше. Мәскеу – Астананың негізгі сауда серіктестерінің бірі. РУБЛЬ ЮАНЬҒА ТӘУЕЛДІ. ТЕҢГЕНІҢ ЖАЙЫ НЕ БОЛАДЫ? Мәскеу биржасы санкцияға ілінгеннен кейін доллар және еуромен сауда жасауды тоқтатты. Қазір

  • Алматыда аяусыз соққыға жығылған жігіттің видеосы: күдікті ұсталды

    видео кадры Қазнетте аяусыз соққыға жығылған жігіттің видеосы тарады, – деп хабарлайды Tengrinews.kz . Видеода белгісіз адам жігітке бірнеше соққы жасайды. Диалогтан жәбірленушінің қандай да бір қаржылық қарызы бар екені белгілі болады. Кадр сыртындағы дауыс оның басынан ұрмауды сұрайды. Скриншот Алматы полициясы күдіктілерді ұстады. “Зорлық-зомбылықпен өзінше билік ету дерегі бойынша қылмыстық іс қозғалды. Күдікті ұсталып, уақытша ұстау изоляторына қамалды. Сонымен қатар, қылмысқа қатысқаны үшін видеоға түсірген екінші адам да ұсталып, уақытша ұстау изоляторына қамалды. Тергеу жалғасып жатыр”, – деді Алматы ПД баспасөз қызметі.

  • Самат Әбіш қалай “сүттен ақ, судан таза” болып шықты?

    Азаттық радиосы Саясаттанушы Досым Сәтпаев ҰҚК төрағасының бұрынғы бірінші орынбасары, экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың немере інісі Самат Әбішке шыққан үкім “Қазақстандағы режим болашақты ойламайтынын көрсетті” дейді қазақстандық саясаттанушы Досым Сәтпаев. Сарапшының пайымдауынша, билеуші “элита” жеке істерімен және тасадағыкелісімдермен әуре болып жатқанда елде тағы бір жаңа әлеуметтік жарылысқа әкелуі мүмкін факторлар күшейіп келеді. СаясаттанушыРесей өзінің экономикалық мүдделері мен геосаяси жоспарларын кеңінен жүзеге асыру үшін Қазақстанның ішкі саясатына тікелей әсер етуге тырысып жатуы мүмкін деп те топшылайды. ПУТИН “ҚАУІПСІЗДІК КЕПІЛІ” МЕ? Азаттық: Сонымен ұзақ демалыс алдында осындай үлкен жаңалық жарияланды. Мейрам алдында, 19 наурызда қазақстандықтар мәжіліс депутатының постынан Самат Әбішке шыққан үкім жайлы білді. Мұның бәрінің байланысы бар ма әлде кездейсоқтық па? Досым Сәтпаев: Әңгімені бұл істің құпия

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: