|  |  | 

ساياسات سۋرەتتەر سويلەيدى

ورالدا ونوماستيكا ماسەلەلەرى تالقىلاندى (فوتو)

ورال. قازاقپارات – بۇگىن ورال قالاسىنداعى سالتانات سارايىندا «ونوماستيكا جانە كورنەكى اقپارات ماسەلەلەرى» دەگەن تاقىرىپتا رەسپۋبليكالىق دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسى بولدى.وندا قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى تىلدەردى دامىتۋ جانە قوعامدىق-ساياسي جۇمىس كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى سەرىك سالەموۆتىڭ ءمالىم ەتكەنىندەي، قازىرگى تاڭدا سىرتقى جارناما مەن كورنەكى اقپارات ماتىندەرىنىڭ قاتە جازىلۋى، مەملەكەتتىك تىلدەگى كورنەكى اقپاراتتاردىڭ جۇيەلى سيپات الماۋى قوعامدا ءجيى سىنعا ۇشىراپ جاتادى.

ەلىمىزدە كورنەكى اقپارات ماسەلەلەرى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ءتىل تۋرالى» جانە «جارناما تۋرالى» زاڭىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى. وسى رەتتە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار تاراپىنان كورنەكى اقپاراتتار مەن جارنامالاردىڭ ساۋاتتىلىعىن قاداعالاۋ، ءتىلىن رەتتەۋ، جۇيەلەۋ جەتىسپەيدى. سول سەبەپتى ولاردىڭ قولدانىستاعى زاڭناما تالاپتارىنا ساي رەسىمدەلۋى ءۇشىن ادىستەمەلىك كومەك كورسەتۋ قاجەت.

وتىرىستا ءسوز العان باتىس قازاقستان وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ حاتشىسى مالىك قۇلشار ونوماستيكانىڭ ساياسي سالماعى بار، وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەكەندىگىن ايتىپ، بۇل باعىتتا وڭىردە ءبىراز جۇمىس جاسالعاندىعىن جەتكىزدى.

ايتالىق، كوشە اتاۋلارىن وزگەرتۋگە قاتىستى وبلىستىق ونوماستيكا كوميسسياسىنا 1237 ۇسىنىس تۇسسە، سونىڭ 730-ى وڭ شەشىمىن تاپتى.

قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى، قر ۇكىمەتى جانىنداعى رەسپۋبليكالىق ونوماستيكا كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى جابال ەرعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ قازاق قوعامىن، ۇلت زيالىلارىن تولعاندىرىپ وتىرعان اسا تولعاقتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەكەندىگى بەلگىلى. ءتىل ادامنىڭ جانى، رۋحى، سوعىپ تۇرعان جۇرەگى، سوندىقتان وعان بەي-جاي قاراۋعا بولمايدى. ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن جاريالاعاننان بەرگى جيىرما بەس جىل ىشىندە سول باياعى ماسەلەلەردىڭ الدىمىزدان شىعىپ كەلە جاتقانى ءتىل ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ كەمدىگىنەن دەۋگە بولادى. ەندىگى مىندەت – كوپ ۇلت وكىلدەرى مەكەندەيتىن قازاقستانداعى ەل بىرلىگىن ساقتاي وتىرىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ تاريحي ماڭىزىن بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ ساناسىنا ءسىڭىرۋ، ونىڭ كوكەيكەستى ماسەلەلەرىن كوپ بولىپ شەشۋ. مىسالى، باق-تا، تەلەديداردا مەملەكەتتىك ءتىلدى ناسيحاتتاۋ ءادىس-تاسىلدەرىن جەتىلدىرۋ كەرەك. بۇگىنگى ۇرپاقتى تىلگە باۋليتىن جاندى روليكتەردى نەگە ۇيىمداستىرماسقا. سونداي-اق مەكەمە-كاسىپورىندار ءوز ەسەپ، حابارلامالارىن ەكى تىلدە جاساعانىمەن، ونىڭ قازاقشاسىنا كوڭىل تولادى دەپ ايتۋ قيىن. كەيدە ونىڭ ورىسشاسىن وقىعاننان كەيىن عانا قازاقشا ءماتىندى تۇسىنۋگە بولادى. ياعني قازاق ءتىلى اۋدارما ەسەبىندە كولەڭكەدە قالىپ قويماۋى كەرەك.

ابايتانۋشى، م.اۋەزوۆ اتىنداعى وڭتۇستىك قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى گۋمانيتارلىق عىلىمدار ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، اكادەميك مەكەمتاس مىرزاحمەتۇلى كورنەكى جارناما دا ۇلتتىق يدەولوگيادان تىسقارى قالماۋى كەرەكتىگىن اتاپ كورسەتتى. حالقىمىزدا جەر دە، دانالىق تا، ادامگەرشىلىك تە جەتكىلىكتى. سوندىقتان ۇلتتىق ءداستۇردى جوعالتىپ الماۋ ءۇشىن كوپ نارسە جاسالۋى كەرەك. ونوماستيكا ماسەلەسىندە دە ويلاناتىن، قولعا الاتىن ماسەلەلەر از ەمەس. ەڭ باستىسى، ارقايسىمىز بەلسەنە قاتىسساق، قانشا كۇردەلى بولسا دا، شەشىلمەيتىن ماسەلە جوق، تەك ونى ۇزاتىپ الماۋىمىز كەرەك.

وتىرىستا سونداي-اق قر ۇكىمەتى جانىنداعى رەسپۋبليكالىق ونوماستيكا كوميسسياسىنىڭ مۇشەلەرى، ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى سەرىك نەگيموۆ، «ايقىن» رەسپۋبليكالىق گازەتىنىڭ باس رەداكتورى نۇرتورە ءجۇسىپ جانە باسقالارى جارناما جانە كورنەكى اقپارات توڭىرەگىندە ءوز وي-تولعامدارىمەن ءبولىستى.

سونىمەن قاتار ونوماستيكا سالاسىنداعى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەردى رەتتەۋ ماسەلەلەرى دە تالقىلاندى.

ايتا كەتەيىك، ونوماستيكاعا بايلانىستى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەرگە قۇقىقتىق تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ماسەلەسىنىڭ تۋىنداۋىنا بايلانىستى ونوماستيكالىق نىساندار، اكىمشىلىك-اۋماقتىق بىرلىكتەردىڭ قۇرامداس بولىكتەرىنە اتاۋ بەرۋ جانە قايتا اتاۋ راسىمدەرى 2016 جىلعا دەيىن توقتاتىلىپ وتىر. وسىعان وراي اتالعان ماسەلەنى تالقىلاۋ، قولدانىستاعى زاڭناماعا ۇسىنىستار ازىرلەۋ ماقساتىندا مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى جانىنان ارنايى جۇمىس توبى قۇرىلدى. ورالدا وتكەن وتىرىستا ايتىلعان ۇسىنىس-پىكىرلەر دە جيناقتالىپ، ەكشەلەتىن بولادى.
ونوماستيكا  ونوماستيكا  ونوماستيكا  ونوماستيكا

 

Related Articles

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: