|  | 

Әлеумет

Атадан мал қалғанша тал қалсын

11887944_507266279431607_2449999771623902829_nƏлемдегі алғашқы ғарыштық турист атанған американдық Денис Тито мырза естеріңіз де ғой?

Сол ағамыз ғарыш кемесінің иллюминаторынан сыртқа қарап отырып, ерекшесезімге бөленіп, еріксіз сөйлеп кетеді.
“Міне, ғарыш деген қандай! Бала кезімнен өз көзіммен көруді арман қылған ғарыш. Енді міне, өмір бойы жиған-тергенімді аямай, 24 миллион доллар төлеп арманыма жеткен ғарышым көз алдымда. Не деген кең-байтақ дүние! Тіршілігі сезілмейтін, түгі жоқ, тип-типыл, тып-тыныш, ұшы-қиыры көрінбейтін кеңістік. Дала, дала, дала…
Ойпырмай, мына көріп отырғаным қызыл құмды Марс па?! Мəссаған, мəссаған! Рас екен-ау, мына жерде тіршілік жасап, күн көру əсте мүмкін емес. Адам баласы басқа жақтан тіршілік іздеп, бір кетсе осы Марсқа кетер, себебі су болуы ықтимал бұл жерде деп жүрген кейбір ғалымсымақтар боқ жепті. Су түгілі у да жоқ бұл жерде. Алдымен менің көргенімді өз көздерімен көріп алсыншы олар, білгішсіне бермей” – деп, бойы көкке жеткен көкеміз өзімен өзі сөйлесіп отырады.
Сөйтіп, арманына жетіп, бақыттан басы айналып отырған ағамыздың қасына қазақтың бір еңгезердей қара жігіті кеп, “Əй, көкетай, не деп далбасалап отырсыз бағанадан бері, біз əлі Байқоңырдан ұшқан жоқпыз, білесіз ба, мына жер біздің Қызылорда!” деп, əлгіні жерге түсіріп, өз орнына қояды.
“О май гад, о май гад!” деп шыңғырған қонақ кісі қатты шошып, үлкен шок алады. “Мүмкін емес, мүмкін емес! Күн көзіне күйіп кеткен мына қызыл даланың Жер екеніне сенбеймін, сене алмаймын. Онда мен неге өз салмағымды өзім сезбей отырмын? Қалықтап жүрмін ғой, қарағым-ау” дейді.
Сонда біздің батыр: “Сен сияқты жеңілтекте біздің Қызылордада қайдан салмақ болсын, шіркіннің дəмесін қара, салмағым дейді”, – деп мырс етіп, қолын бір сілтеп, далаға шығып кетеді.

Сол Марстан айнымайтын даласы бар Қызылорда өңіріне араға біраз жыл салып осыдан бір жұма бұрын барып қайтып едім.
Көлігің қанша жүгірсе де айналаң еш өзгермейтін, тірі жан түгіл мал екеш мал кездеспейтін далаға қарап отырып Денис Тито кешкен күйді мен де кештім.
“Қайран дала…
Тіршіліктің көзі қайда, қазақтың өзі қайда? Жалпы кім бар өзі мұнда?”

Сөйтіп, қырық градус ыстықта қаладан жүз қырық шақырым жол жүріп, “Ақшабұлақ” деп аталатын жерге келдік. Елді мекен деуге келмейді, мұнай мен газдың мекені. Адамы болмағанмен, аты айтып тұрғандай, ақшасы мол жер.
Мұнайын сатып, мұнаймен қоса шығатын ілеспе газды жағып, электр қуатын шығарып отырған станция бар сол жерде.

Көрмегім де сол еді өзі, ақыры жеттім ғой.
Сөйтсем, астафралла, астафралла, алдымнан жапон шығып, басын иіп, қолымды алып жатыр.
Көрмей жүрген халық емес қой, жапоннан үркіп тұрған мен жоқ.
Бірақ, “Сіздер Марста не ғып жүрсіздер, жандарым-ау” деймін ғой, жап-жасыл боп жатқан Жапонияны ойға алып.
“Өзіңіз кезінде Қазақстанға ең алғаш боп алып келген жапондық газ турбинасының жұмысын тексеріп қайтуға келіп едік, осында келе жатыр деген соң күтіп отырғанбыз” дейді.
“Айналайындар-ау, мені қойшы, мен осы елдің баласымын ғой, өздеріңізде əйтеуір бəрі дұрыс па, қайда тұрып, қайда жатырсыздар” десем, “Ой, несін сұрайсыз, мұнда жер деген жеткілікті ғой, қасымызда қазақ достарымыз бар, сосын, істейтін ісіміз бар, ең бастысы сол” дейді.
Қазақ қана емес, жапон да нəпақа тауып жүрген қазақтың даласы.

Сол станция қазір біздің елдегі ең жаңа, ең табысты кəсіпорындардың бірі. Қандай əдемі соғылған.
Станция, завод, фабрика десе советтерден қалған ашық-шашық жатқан ғимараттарды елестетін əдетім қалмаған, мынадай жап-жаңа, жип-жинақы шаруашылықты көріп, Қызылорда үшін қатты қуандым.
Қазақтың табиғи байлығы мен жапонның технологиясы біріксе, соны істей алсақ, екі жаққа да тиімді болары сөзсіз дегенге тағы да бір рет көзім жетті.

Сонымен кеш түсіп, қайта қалаға жол тарттық.
Сол даланы қимай батып бара жатқан алтын Күн қандай əдемі еді. Расымен-ақ, ғарышқа жол бастайтын даланың өзі өзге планета сияқты.

Қалаға қайтып, жаңағы станцияны тұрғызған компанияның басшысының үйінде қонақта болдым.
Үйінің қандай екенін, жағдайының қандай екенін айтып жату артық болар.
Бірақ, бір нəрсені айтпасқа болмас.

Бұл кісі Қызылорданың қақ төрінен жиырма гектар жер сатып алып, жер жер болғалы өмірі бұл өңірде өсіп көрмеген ағаштың түр-түрін егіп, қаланы көгалдандыруға үлес қосып отыр екен.
Емен мен аққайыңды бұл өңірде көрем деп кім ойлаған. КазГУдің жанындағы ботсадтан кейін адамның қолымен жасалған жасыл саябақты көргенім осы.
Денис Тито көрсе ғой, шіркін.

Ағаш түгіл, адам ексең адам шығатын Түлкібасымның алмасынан кейін дəміне сүйсінген алма да осы саябақта пісіп тұр екен. Осыншама еңбекпен піскен алманы өз қолыммен жұлып жеудің құны қандай қымбат еді.

Бұндайды жасауға кеткен қаржыны қайдан тапқанында шаруам жоқ, бірақ, қызыл даланы жасыл алқапқа айналдырып отырған ниетіңнен айналайын. Кəсібің оңға басқай. Тапқаның осы игі іске жарасын. Басымды иіп, қолын сүйдім сол кісінің.
“Атадан мал қалғанша тал қалсын”.

Батырхан Құрмансейіттің facebook парақшасынан алынды

Related Articles

  • Жер сілкінді, ал санамыз сілкіне ме?

    Бірінші, Алматы жер сілкініс белдеуі аймағына жатады, ол ғылымда әлдеқашан дәлелденген, оған құмалақ ашып жаңалық айтудың керегі жоқ. Орталық Азияның қауіпті сілкініс белдеуінің бір жолағы Қазақстанның біраз аймағын қамтып жатыр. Жер кеше сілкінген, бүгін сілкінді, түптің түбінде ертең де сілкінеді және сілкіне береді. Жер- күнәнің көптігі үшін сілкінді деп аңыраған жұртқа құрғақ ақыл айтатын қаймана уағыз қай қоғамда болсын табылады, жер- атеист пен тәңіршілге “Аллаһты еске салды” дейтін міскін ой, асығыс тұспал қай жамағатта болсын табылады, бірақ табылмай тұрғаны ҒЫЛЫМ, мән берілмей тұрғаны да осы. Екінші, жерді кім сілкісе де мейлі, маңыздысы ол емес, онсыз да сілкініс белдеуінде тұрып жатырмыз, “ұйқыдағы” сілкініс пен жанар тау бізде онсыз да баршылық. Мәселе

  • Әйелдің бағы бес елі екен. Өйткені ол АҚШ-та тұрады…

    Полицейдің жуан білегіне қолын сүйеп, басын иіп шексіз ризашылықтың ишарасын білдіріп тұрған мына әйел күн бұрын дүкеннен бес жұмыртқа ұрлап, қолға түседі. Оқиға орнына жеткен Уильям Стейси ұрының қолына кісен салып, қамаудың орнына бес жұмыртқаға бола басын қатерге тіккен бейбақты сөзге тартады. Сұрай келе үйінде төрт баласы ашқұрсақ отырғанын, екі тәуліктен бері нәр татпағанын біледі. Шиеттей бала-шағамен айына 120 долларға ғана жан бағатынын, оның өзін біреуге ұрлатып алғанын естиді. Мән-жайға қаныққан офицер сол жерде әйелді босатып, үйіне жеткізіп салады. Күдігін сейілту үшін отбасының жағдайымен танысып, байғұс ананың алдамағанына көз жеткізеді. Кетерінде ұрлық жасау – тығырықтан шығар жол еместігін айтып, бұдан былай заң бұзбауын ескертеді. Бие сауым уақыт өткен соң ашқұрсақ

  • Талдықорғанда дәрігерлерге ескерткіш ашылды

    Алматы облысының орталығы Талдықорған қаласында «Аяулы алақан» аллеясы ашылды. Жетісудың бас шаһары Талдықорған қаласының облыс орталығы мәртебесін алғанына 20 жыл толуына орай, қаланың көркіне-көрік қосатын тағы бір жер орын тепті. Бұл мекенде ақ халатты абзал жандарға деген алғыстың нышаны ретінде «Аяулы алақан» мүсіні қойылған. Жоба авторы, Алматы облысының әкімі Амандық Баталов. Мүсінде адамзаттың қос алақаны бейнеленген. Ал екі уыстың арасында жапырағы жайқалған жас ағаш өсіп тұр. Бұл жан жылуының әр тіршілік иесіне өмір сыйлай алатынын бейнелеп тұрған ерекше сәулет өнері. «Пандемияның алғашқы күндерінен-ақ Елбасы үндеуімен еліміз бірігіп, індетті жеңуге жұмылды. Қиын жағдайда алдыңғы қатарда күрескен – медицина қызметкерлері болды. Бүгінгі ашылған «Аяулы алақан» ескерткіш – аса қауіпті індетпен бетпе-бет келген

  • Жетісуда 60 жуық жанұя баспаналы болды

    Талдықорғанда алпысқа жуық отбасы баспаналы болды. “Болашақ” шағын ауданында берілген көппәтерлі тұрғын үйдің жалпы ауданы 5 мың шаршы метрден асады. “Талдықорғанда соңғы 20 жылда аймақтағы барлық салалар бойынша өсу қарқыны орын алды. Қала жан-жақты дамыды. Жаңадан шағын аудандар ашылып, түрлі әлеуметтік нысандар бой көтерді. Бұның барлығын жасау үшін, қазынаға түсетін салықтың көлемі де артуы керек. Қазіргі кезде бұл көрсеткіш 860 млрд. теңгені құрап отыр. Осының арқасында бүгінгі деңгейге жетіп отырмыз. Елбасы мен Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлының қолдауы да қазіргі нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік беріп отырғанын атап өткен жөн”,- деді облыс әкімі Амандық Баталов. Жаңа пәтер кілтін алғандардың арасында қартаналар, көп балалы және әлеуметтік әлсіз топқа жататын отбасылар да бар. “Балам

  • Талдықорғанда жаңа эко-автобустар қолданысқа берілді

    Бүгін, Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай, облыс орталығының Талдықорғанға қоныс аударуының 20 жылдығы аясында айтулы оқиға өтті. Көлік қолжетімділігін арттыру мақсатында қалада автобус паркі жаңартылды. “Жетісу” ӘКК арқылы жалпы сомасы 2,3 млрд.теңгеден асатын газбен жүретін 55 экологиялық автобус сатып алынады, олар тасымалдаушыларға 7 жылға лизингке беріледі (жылдық 4% – бен). Оның 32-сі қала тұрғындарына пайдалануға берілді. Мереке қарсаңында орталық алаңда облыс әкімі Амандық Баталовтың қатысуымен “Ютонг” маркалы 32 жаңа автобустың алғашқы партиясын-тапсыру салтанаты өтті. Қалған 23 автобус (14 ПАЗ және 9 “Ютонг”) жыл соңына дейін Талдықорған көшелерімен жүреді. “Бірнеше күн бойы жаңа автобустар қалалық бағыттар бойынша сыналды. Жалпы, олар барлық заманауи талаптарға жауап береді. Олардың кейбіреулері – 10 метр, басқалары-8,5

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: