ҚАЗАҚТЫ ҚОРҚЫТА БЕРСЕҢ ДЕ, БӘРІБІР, ТҮБІ БАТЫР БОЛЫП ШЫҒАДЫ…
Өткендегі бір постымда: “Орысқұлдар қазір қазақты қытаймен қорқытатын болып алды” деп жазғанмын. Енді, сол ойымды кішкене тиянақтай кеткім келіп отыр. Күн сайын қаптап бара жатқандай көрінгенімен, қытайдың саны алпысыншы жылдардан бері бір-ақ есеге өсіпті. Алпысыншы жылдары алты жүз миллиондай болған деседі. Қазір олардың қарасы бір жарым миллиардтан сәл асты ғой деймін. Көзі қызық көршіміздің аса көп көбейе қоймағаны көрініп тұр. Бұған, “бір үйге бір бала” дейтін саясатының да салқыны тигендей. Жалпы, қытайдың бала санын шектеген осы идеологиясы олардың ұлттық психологиясына да кері әсер ете бастаған. Соғыс шыға қалса, жүңгөлықтардың жеңіске жете қоюы екіталай. Себебі, әр отбасы өзінің жалғыз баласын көзінің қарашығындай қорғайтыны белгілі. Дүние құрып кетсе де, аман болайықшы дейтін мінез бүгінгі қытайлардың болмысына сіңіп бара жатыр. Өткенде, жапондарға қарсы соғысқанын суреттейтін қытайдың бірнеше киносын көрген едім. Әлгі кинода, ханзулардың бәрін батыр етіп бейнелепті. Шындығына келгенде, бұның барлығы ойдан шығарылған өтірік болып шықты. Қытайдың сол кезде миллиондық армиясы самурайлардың рухы кернеген жапонның жүз мың солдатына қарсы (Ақтоғайда да қазақтың үш жүз аттылы жігіті, мыңнан астам қытайды қуып жүріп сабаған) тұра алмаған. Күншығыс елінің бірер солдаты қаптаған қытайдың алдынан шыға келсе, қытайлардың қолында автомат болса да, найзалы мылтық қана ұстаған жапон солдаттарының алдында тізесі қалтырап, қолын көтеріп, беріле салатын көрінеді. Жауынгерлік рухтан жұрдай ханьдықтар сол уақыттан бері аса көп өзгере қойған жоқ. Жер тырнаған халықтан жауынгер шықпайды. Елуінші жылдары, қытайлардың сарттарды қазақтарға қарсы айдап салғаны бар. Тиын санауды ғана жақсы білетін сарттардың қалың әскерін, сол жолы соғысқа әбден төселген қазақтың шағын қолы бірін қалдырмай қырып тастаған көрінеді. Қазақтар қытайларды да тура солай қырған. Жәә, әңгіме қытайлар туралы еді ғой. Олар өздерінің осы шама-шарқын жақсы біледі. Елуінші жылдары сондағы қазақтардың тәуелсіздік үшін арпалысып, шекараның арғы бетінде қатты ойран салғаны да әлі естерінен кете қойған жоқ. Қазақстандағы елшісінің өткенде: “Қытайдың Қазақстанға қарсы соғыс ашатын ойы жоқ” деп қайта-қайта қақсай бергені де содан)). Өкінішке қарай, орыстар осы бір қытайфобиясын кейінгі кезде қатты өршітіп жіберді. Қытайдан шындап қорқатын болса, бәрі біздің қолтығымызға келіп тығылады деп ойлайды-ау деймін. Оттапты! Жүңголықтар бұл қаулаған қауесетті өз мақсаттарына жақсы пайдаланып кетті. Қытайдың көзі ашық саясаткерлері де кейінгі жылдары мемлекеттерінің солақай саясатын ашық сынап, өзге елге көз алартатын әдетті тастауымыз керек. Бүйте берсек, бәрінен айырылып қалуымыз мүмкін деген сыңайдағы әңгімелерді жиі айта бастады. Қазіргі билігі осы пікірлерді ескеріп отырған сыңайлы. Өйткені, бір кездері өздерін билеген түрік әулеттерінің тарихын біреулер өздеріне қарсы пайдаланып, басқалар шекара дауын асқындырып жіберуі (Оларды түріктің бірнеше әулеті биледі. Арғы тегі Сібірден шыққан императорлары да көп. Ал, Сібір – қазақтың ареалы болатын!) ықтимал деген қорқынышы да бар. Ертеңгі күннің қалай боларын бір құдай ғана біледі. Тыныштық керек деп ойлайды. Кеше лентада бір ағамыз Шыңғыс ханға қатысты қорқынышын айтыпты ғой. Елдің үрейін ұшыра бергенді қоюымыз керек. Лимонов дейтін сорлының сандырағына да сенбеңіздер. Бұл да жаңағы қытайлардың өзге елдің өздерінен қорыққанын пайдаланып қана отырғаны сияқты, орыстардың қазіргі биліктен кейінгі саяси жағдайға ықпал еткісі келіп отырған астыртын әрекеті ғана. Былайша айтқанда, бұқараға жасалған манипуляция.. Кремльдегілердің мұндай масштабта соғыс ашатындай қауқары жоқ. Тағы бір басқыншылыққа бара қалса, ол империяның тарихындағы соңғы соғыс болатынын жақсы біледі. Сондықтан, “қорқыныштың қолы ұзын” деген факторды пайдаланып, жұртты үрей үстінде ұстағысы келіп отыр. Бізге де ойланатын нәрсе көп. Қазақстан қазір даңғырлап тұрған іші қуыс нәрсе сияқты. Еліміздің территориясы сұмдық үлкен болғанымен, халқымыздың саны өте аз. Қарап тұрсаң, Шығыс Түркістан, Алтайдан Астраханға дейінгі алып империяға бергісіз жерді кезінде бабаларымыз ынтымақ пен батырлығының арқасында ғана бізге аманаттап кеткен екен. Біз қазір бабаларымыздың қалған осындай ұлаң-ғайыр өлкенің бестен екісін ғана бауырға басып қалдық. Енді, қолдағы жерімізді қалай болса да қаракөздерге толтыру керек. Кейінгі жылдары, қоғамда, тоқал тақырыбын да қазақ үшін “табу” қылғысы келетін пиғыл байқалып жүр. Тоқал алу – қазақтың санын көбейтетін көп жолдың бірі. Өкінішке қарай, ұлттың болашағымен тығыз байланысып тұрған осы бір өте өзекті мәселені де біреулер тар ауқымда түсініп, жеке басының популистік мақсатына пайдаланып, арзан лайк жинаудың құралына айналдырып бара жатыр. Кішкене балама пікір болсын деген оймен, мақалаға татымайтын, шәй ішіп отырып, асығыс жаза салған “тіскебасар” дүнием еді. Енді, қалғанын өздеріңіз қорытып, талқыға салып жіберіңіздер… Қол тиіп жатса, бұл тақырыпты да кейін бір толықтырып, жақсылап тұрып жазармын….
Жолымбет Мәкіш
kerey.kz
Пікір қалдыру