|  |  | 

Köz qaras Qazaq şejiresi

OKOPTIÑ QAY JAĞINDA SOĞISQANDIĞINA QARAMASTAN MAYDANGER QAZAQTIÑ BÄRİ QIMBAT!

Jeñis küni qwttı bolsın!

9 mamir

Ekinşi jahan soğısına jalpı halqı 1,7 milliard adamdı qwraytın 61 memleket qatıstı. 1939 jılğı halıq sanağı boyınşa Qazaqstan halqınıñ sanı 6,2 million adam edi. Qazaqstannan maydanğa 1,5 millionday adam qatıssa sonıñ teñ jartısına juığı maydan dalasında opat boldı. Respublikadağı moblizaciyalaudıñ payızdıq deñgeyi asa joğarı boldı. Maydan men qorğanıs önerkäsibine respublikadağı är törtinşi twrın jiberildi. Eki maydanda wrıs qimıldarın jürgizip jatqan faşistik Germaniyada moblizaciyalıq körsetkiş 12 payız bolsa, şalğaydağı qazaq jerinde moblizaciyalıq körsetiş 24 payızdı qwradı.

Qazaqstanda qwrılğan 12 atqıştar jäne 4 kavaleriyalıq diviziya, 7 atqıştar brigadası, 50-ge tarta derbes polk alğı şepke attandı. Bwlardıñ işinde üş kavaleriyalıq diviziya men eki atqıştar brigadası qazaq wlttıq qwramaları retinde jasaqtaldı. Qazaqtar Mäskeu qorğanısı, Rjev tübindegi şayqasta, Stalingradtağı arpalıstarda, Kursk iinindegi qırğınğa, Dneprden ötude, Berlindi aluda qaysarlıq pen qaharmandıqtıñ tamaşa ülgilerin körsetti. Wlı Otan soğısında Keñes Odağı 28 million adamınan ayırıldı. Keybir derekterge qarağanda bwl şayqastarda orıs halqı öziniñ 6 payızınan, ukraindar 8 payızınan, al soğıs bastağan Germaniya nemister halqınıñ 10 payızınan ayırılğan körinedi. Al jerinde soğıs qimıldarı jürmese de bizdiñ qazaq halqınıñ bergen qwrbandığı 12 payız!

Uaqıt köşi alğa jıljıp, Ekinşi jahan soğısı alıstağan sayın bizdiñ qazaq halqı üşin sol şayqastardıñ tarihı qwndılıq twrğısındağı mäni özgere tüsedi. Mınau «nemis jağı», mınau «bizdiñ jaq» degen wğımdar eskirip baradı. Ekinşi jahan soğısın bastağan qazaqtar emes. Olar tağdır tälkegimen bwl wrıstarğa amalsız qatıstı. Soğıs maşinasınıñ qwrbandıqtarına aynaldı. Sol soğıstarda mert boğan mwsılmandardıñ bäri – şahitter.

Sondıqtan bügingi Qazaq halqı üşin meyli Qızıl Armiya qatarında, meyli Türkistan legionı qatarında bolsın, okoptıñ qay jağında twrğandığına qaramastan sol şayqastarğa qatısqan ata-balarımızdıñ bäri qımbat. Ötken ğasırdıñ 80,90-jıldarında issaparmen Germaniyada, Franciyada, Türkiyada, AQŞ-ta bolğan kezderimde qızıl qırğınğa qatısqan äldeneşe qandastarımızben kezdestim. Bäri atamekenge oraludı armandap, aqırı jat jerde sağınışpen köz jwmdı. Ärqaysısı – ayanıştı tağdır.

Biz külli maydanger qazaqtarımızdı wmıtpauımız kerek.Olar öz uaqıtınıñ jauıngerleri bolatın. Jeñistiñ quanışı men birge jeñistiñ esepsiz qayğısı da köp. Mwnday alapat soğıstar endi qaytalanbasın!
Barşañızdı Jeñis küni merekesimen qwttıqtaymın!
(Marat Toqaşbaev. «Jeñis qayğısı» kitabınan).

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Üzdik oydıñ üzindileri

    Üzdik oydıñ üzindileri Arma äleumet! Men qazir taza akademiyalıq ğılımi ortada jürmin. Özimniñ neşe jıl boyı jinağan bilimimdi, oqığan oquımdı, şeteldik täjiribemdi, intellektualdı qarım-qabiletimdi şınayı qoldanatın qara şañıraqtıñ işinde jürmin. Almatınıñ bärinen bölek mädeni ortası erekşe wnadı. Almatı qala men dala deytin eki wğımnıñ tüyisken ädemi ortası eken. Oylap körsem men baqıttı perezent, bağı janğan wrpaq ekenmin. Äkem twrmıs pen joqşılıq, jalğızdıqtıñ tauqımetin äbden tartıp eş oqi almadım, nebäri üş ay oqu oqıdım-, dep meniñ oquımdı bala künimnen qadağaladı, şapanımdı satsam da oqıtam dep barın saldı. Al mektepte baqıttı şäkirt boldım. Mağan däris bergen wstazdarım kileñ darındı, qabiletti kisiler boldı. Universitette jäne şetelde men tipten erekşe darın ielerine şäkirt boldım.

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Aytpay ketti demeñiz… (Tibet arhivi turalı)

    Altaydan auğan el turalı tarihi jazbalarda oqtın-oqtın aytılğanı bolmasa isi qazaq jwrtına Tibet turalı tüsinik äli künge deyin beymälim. Äsirese Tibet jazba derekterinde külli türki balasınıñ tarihı turalı tıñ derekterdiñ kömuli jatqanın tipten bile bermeymiz. Tibet- tarihi derektiñ eñ köp saqtalğan aymağı sanaladı. Mädeni, ädebi, ruhani jäne tarihi türli derekterdiñ ıqılım zamannan beri jaqsı saqtaluımen sırt älemdi özine baurap kegen Tibet jwrtına 19 ğasırdan bastap Batıs ekspediciyası basa nazar audarıp keşendi zertteuler jasadı. Sonıñ negizinde Tibettegi keybir salalıq bayırğı derekter Batısqa köşirildi. Esesine Tibettanu ğılımı qalıptastı. Jağırafiyalıq ornalasuı tım wzaq bolğandıqtan Tibettanu ğılımı qazaq jwrtına qajettilik tudırmadı. Tibettanumen negizinde alpauıt küşter aynalıstı. Olar tibet jwrtın igerudi basqa qırınan bağaladı. Tibette

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: