Ötkende belgili sayasattanuşı Aydos Sarım İşki ister ministrliginiñ derekterine süyenip,2016 jıldıñ jartı jılında elimizden 16 742 adam köşip ketkenin jazğan bolatın.
Qazaqstandı artta qaldırıp, öz atamekenine asıqqandardıñ basım böligi orıstar eken. Reseyge qonıs audarğan azamattardıñ naqtı sanı – 14 512 adam.
Aymaqtar boyınşa qaraytın bolsaq, eñ köp adam soltüstik oblıstardan ketken. Köştiñ basın Qarağandı oblısı bastap twr. Olardıñ qarası – 2890 adam. Qostanaydan – 2413, Pavlodardan – 2222, Almatıdan – 1640, Şığıs Qazaqstan oblısınan – 1536, Soltüstikten Qazaqstan oblısınan –1334, Aqmoladan – 1192, Batıstan – 931 adam sırtqa qonıs audarğan.
Ärine, bwl ökinetin jağday emes. Sebebi, Mäñgilik El bolu jolın tañdağan Qazaqstanmen bolaşağın baylanıstıra almaytın är azamattıñ jolı aşıq.
Jartı jılda 16 mıñnan asa özge tildi azamat elden ketip otırsa, aldağı on şaqtı jılda Qazaqstan wlttıq memleketke aynalatınına eşkim dau ayta qoymas.
Şındığın aytayıq, orısı bar, basqası bar, özge diaspora ökilderi Qazaqstannan ketpegenniñ özinde işki ösim arqılı bwl memlekette qazaq tildilerdiñ üstemdik qwratını anıq bayqala bastadı. Bilik qanşa jerden mektepterdi üştildi etip, resmi tildi saqtap qalu üşin mıñ ayla tapsa da, «köp qorqıtadı, tereñ batıradı».
Mwnı bizdiñ şeneunikter äli tüsine almay otır. Al, özge diasporalar bayağıda-aq tüsindi. Tüsindi de, auzınan aq may tögilip otırsa da, erte qam jasap, tarihi Otandarına qonıs audarıp jatır. Al, qalıp ketkenderi birte-birte qazaq tilin üyrenip, osı memleketke öz tağdırın tapsırmaqşı. Olar özderiniñ qwqığın memleket qwrauşı wlttıñ qwqığınan joğarı qoymaydı.
Ras. Tağdırdıñ tälkegimen elimizge keldi. Östi, öndi. Qazaqtıñ alaqanında erkelep ğwmır keşti. Qoynauı baylıqqa tolı jerimizdi bizben birge tel emdi. Qara qazaq qara nan tappay otırğanda jırğap ömir sürdi. Endi zaman özgerdi. Qazaq – bodan el emes. Bodan bolmağandıqtan da öz wlttıq memleketin qwrıp, joğalğanın tabuğa tiisti. Mwnı tüsinbeytin şeneunikterden basqa tağı bir top bar. Ol elimizdegi – «qara orıstar». “Atan tüye aunağan jerde tük qaladı”.
Sol “tük” Reseyge barsa orıs bola almaydı, elde qalıp qazaq bola almaydı. Sosın, damuı qarqın alğan wlttıq sananı keri tartıp, el arasın büldirumen aynalısadı. Oljas Süleymenov sekildi «orısşıl» twlğalardı özderine tartıp, är närsege Reseydi mısalğa keltirip, sayasattıñ betin qazaqtarğa bwrğızbau üşin barın saladı. Endigi küresimiz sol «qara orıstarmen» bolatını anıq. Olar az sandı bola otırıp, bükil qazaqtı “qara orıs” jasau üşin küresetin boladı.
Ketip jatqan qauım artına «qara orıstardı» qaldırıp bara jatqanı ğana ökinişti. Olardı da özderimen birge ala ketse ğoy, qazaqtıñ taqiyası qisayıp qalmas edi.
Şäriphan Qaysar
Abai.kz
Pikir qaldıru