|  |  | 

Езутартар Әдеби әлем

КҮЛЕЙІН БЕ, КҮЛМЕЙІН БЕ? (әзіл -қалжыңдар)

Jumat anesuli

Жазушы, тарихшы Жұмат ӘНЕСҰЛЫ

«Бар бол!…»
“Сөзбен ұрғанды
сөзбен жығам,
көзбен ұрғанды
көзбен жығам
Күшпен ұрғанды,
күшпен жығам” деп бір жігіт ағасы топтың арасында мақтанып тұр екен. Қасында тұрған палуан денелі жігіт сөзуар жігіттің сөзін ұнатпай қалса керек, жұдырығымен сілтеп қапты. Анау тәжірибелі боксшы болса керек, соққыдан жалт ете қап, жұдырық сілтеген жігітті ұрып қапты. Сонда ана жігіт құлап жатып, мынаған: ” Мәләдессің! Сөзің де, күшің де бар жігіт екесің! Бар бол!” деген екен.

 

Мысықтың әуресі

(“әзіл)
Қызық боп жатыр,
Әлде шыжық болып жатыр.
Жолбарыс барысқа,
Барыс түлкіге айналып кеткен заман.
Түлкі -мысыққа,
Нансаңыз да, нанбасаңызда мейліңіз,
Бірақ, сол мысық
Жолбарысқа ұқсаймын деп
Жалын күдірейтті,
Дауысын дүрілдетті,
бақырды, шақырды,
Сонда да барысқа ұқсай алмады.
Содан сол мысық,
өзінің барыс емес екенін мойындап,
“Әуелде оқымаған жаман екен,
Текті боп тумаған жаман екен” депті.

 

 

 
«Биылғы жылды да командировкада өткізетін болдым ау!»

Желтоқсан айының аяғы. Кешкілік қараңғы түскен кез.Бір қырықтар шамасындағы, мұртты жігіт ” кешті бірге өткізетін таныс біреу кездесе ме” деп, тоңарсыған аяғын біріне бірін соғып, ауыл дүкенінің бұрышында тұрған. Тілегі қабыл болып, көп ұзамай бір таныс құрдасы кездесе қалды. Ол дүкеннен екі бөтелке алып, мұны үйіне шақырды. Екі құрдас дастархан басында келе жатқан “жаңа жылдың» құрметіне ішіп отыр, ішіп отыр. Қонақ болып отырған мұртты жігіт бір сөзінде: “Бұл менің биылғы жылғы соңғы ішуім. Ертең, қаңтардан бастап бір ұрттам арақ аузыма алмаймын. Арақты қоям. Отбасына қарауым керек дегендей” деп біраз әңгіме айтады. Оған құрдасы: “Сөйт. екеуміз биыл қатты ішіп кеттік” деп кеңес береді. Сөйтіп отырып, екеуі екі бөтелкенің соңғы тамшысын қаққанда, сағат екі боп қапты. Мұртты жігіт орнынан қиралаңдап тұрып, үйіне қарай беттейді. беттейді.
Үйінің есігіне таяп келіп, кіруге әйелінен сескеніп, қорадағы үйілген шөптің арасына құлай кетеді. Таңертеңгі сағат 9. Қорадаға сиыр “Жаңа жыл құтты болсын” дегендей, шөптің арасында жатқан бұған қарап мөңірейді. Оған ояну қайда! Сосын үйдің алабай иті бұған кеп арсылдап әрең көзін аштырады. Мас жігіт сонда барып әрең әрең көзін ашса, үлкен ит бұған қарап үріп тұр екен. Мас көзін ашыңқырап қараса, өзінің үйінің қорасы емес, көршінің қорасына кіріп кеткен екен. Сонда мұртты жігіт атып тұрып “Қап, биылда өмірімді командировкада өткізетін болдым ау!” деген екен.

 

 

Тіпті бар ғой, күйіп кеттім»
(бір бойдақ келіншектіңәңгімесі)
Бір әдемі сүр келіншек ерігіп отырып, түнгі клубқа барыпты.Жарқыраған екі санды айқастырып отырып, бардан коктейль ішіп отырып, бұлшық еттерімен түйе көтергендей әдемі спортшы жігітке көзі түседі. Келіншек жігітке қызығып, көзін алмай отырады. Анау жігіт те соны байқаған болуы керек, келіншектің жанына кеп отырады. Сөздері келісіп қыздыңүйіне барады. Екеуі біраз шарап ішіп, біраз сүйісіп, диванда отырады. Түн ортасы болғанда әлгі жігіт “У меня ежедневно тренировка. Маған күнде көп энергия тратить етуге болмайды” деп орнынан тұрыпты. Осы оқиғаны әдемі келіншек подружкесіне былай деп суреттеп беріпті. “Жігіт бар ғой, супер! Бірақ, бәрі енді енді болады” деп отырғанда тұрып кетті. Тіпті бар ғой соған күйіп кеттім. Күйгенде бар ғой, шыдамадым, “мына дамбалды несіне киіп жүрсің” деп жігіттің шортын жыртып жібердім” депті.

СҰЛУ КЕЛІНШЕКТІҢ ИТІНІҢ СӨЗІ
Күйеуінен айрылысқан бір сұлу келіншек кішкентай канделаки итін жетектеп паркте қыдырып жүреді.Сөйтіп, ойда жоқта келіншек бір жігітпен танысады. Сөздері жарасып, келіншектің үйіне келеді. Әңгіме созылып, шәй ішіседі. Сосын төсекке ауысып, сүйіседі. Кішкене канделаки төменгі төсекте жатып,тілін анда санда жалаңдатып, “бұлар не істеп жатыр” дегендей оларға тесіле қарап отыр. Төсек жақтан ентіккен, шаршаған дыбыс шығады. Сонда оларға ерінбей тесіле қарап отырған кішкентай ит: “Қап мынау жаман жігіт, менің подружкамды рахаттандырудың орнына шаршатып тастады ғой” деген екен.
СҰЛУҒА ҚАРАЙТЫНДАР КӨП БОЛАДЫ

Бір азаматтың әйелі сұлу екен. Сол бір күні таныстарын, көрші қолаңды қонаққа шақырады. Қонақтарының көңілін аулайын деді ме, әлде басқа себеппен, сөздің реті келгенде үй иесі “Қазақта “Қыздың көңілі далада ” дейтін сөз бар еді. Менің бәйбішем әлі қыздай ғой, қонақ шақыру десе, қонаққа бару десе, қыдыру десе, ерекше елеңдеп тұрады ғой” депті. Сонда отырғандардың бір екеуі “ә,ә” дессе, бірі “Сіздің бәйбішеңіз әлі қыздай ғой” депті. Сонымен қонақтар тарқасады. Сонда кетіп бара жатқандардың бәйбішелерінің бірі “Манағы үй иесінің айтқаны не сөз! Әйелі қызығын көшеден іздейді ау деймін” десе, екінші әйел “Мұның әйелі жүрген жымын білдірпейтін қу сияқты” дейді. Үшінші әйелде әңгімеге қосылып, “Сұлуларға қарайтын адам көп болады!”депті. Сонда төртінші әйел “Сендерде айтады екенсіңдер. Оныкіде біздікі сияқты тесік шығар” деп бет аузын тыржитқан екен.
Мысықтың айтқаны

Мысық интернетті басып қалса,
Біреуі шуылдатып жатыр екен,
екіншісі дуылдатып жатыр екен.
Соған біріншісі “Сенікі бұрыс” деді,
екіншісі “Жоқ менікі дұрыс” деді,
Анау есінеп, “мүмкін сенікі дұрыс болса,
дұрыс шығар,
бүгін массажым болмай, арқам “құрыс” деді.
Бірақ интернетте сол “айтыс” басталып жатыр,
шуылдақ пен дуылдақтың дауысы
бірін бірі басып жатыр.
Түрлі өсектің басын шалып жатыр.
Бос сөзден жалыққан мысық,
диванға жайғасып, уже пырылдап жатыр.
“Өмірде ұйқыдан тәтті ешнәрсе жоқ” деп сырылдап жатыр.
Бір қызығы екі айтысушы өмірлерінің соңына дейін,
кімнің дұрыс, кімнің бұрыс екенін өмірден білмей өтті.
Ал, мысық жүзге келіп,
Өмірден елеусіз өтті.

Жазушы, тарихшы Жұмат ӘНЕСҰЛЫ

kerey.kz

Related Articles

  • Кітапқұмар жасқа тегін оқу бақыты бұйырды

    Кітапқұмар жасқа тегін оқу бақыты бұйырды

    Адамзат кітапқа ғұмыр бойы қарыздар. Кітапсыз келешектің алтын кілтін ешкім қолына мықтап ұстай алмаған. Мардан Рахматулла – кітапқұмар он жеті жасар жігіттің бойында өз қатарластарының бойынан табыла бермейтін ұлы қасиет бар. Ол – кітапқа деген махаббат. Бұл махаббаттың сәт санап артуының да сыры бар. Мардан – Асылы Осман, Дархан Қыдырәлі сынды бүгінгі қазақ руханиятының тірегі саналатын азаматтар туған топырақт туып-өскен. Топырақтың киесін дәл осы кезде еріксіз мойындай түсесің. Қоғамдағы «жастар кітап оқымайды» деген қасаң пікірді жоққа шығаруға тырысқан жастардың да саны басым. Күн санап олардың саны артып, кітаптың құдіретін жер-жерде дәлелдеп бағуда. Кітапқа жаны құмар жан бір күнін кітапсыз елестете алмайды. Ғұмыры кітаппен етене байланған, оқу ғұмырының мәніне айналған жастарды

  • «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай)

    «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай)

    Қазақ халқының даңқты перзенті, ұлы жазушы Мұқтар Мағауин 85 жасқа қараған шағында дүниеден озды. «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай) Шұбартауда дүниеге келді. Жондағы Жобалай Керейдің ең үлкен Аруағы Жобалай бидің ұрпағы еді. Байқотан би, Томан би, Бегеш шешен, Уәйіс, Төлеу ақын… Атағы Аталарынан асып кетті… Тірісінде олай деген жоқ… Бұл сөзді дүниеден өткен соң біз айтып отырмыз… Өмірінің соңғы кездері шетте өтті. «Үкіметке, басқаларға да өкпем жоқ, өкпелейтін олардың жағдайы жоқ!» (М.Мағауин) деген еді өзі бертінде. Астары ауыр, еңсеңді езердей салмақты сөз… Данышпан адам неге елден жырақ кетті. Бұл «Оңаша жатқанды ұнатамын, Елімді ел қылмасын ерте сезіп… Елден кеттім жырақ…» (Шәкәрім) дейтін кетіс сияқты. Сонда да «Көк

  • Ақкөңіл бастық

    Ақкөңіл бастық

    Ілгеріде “Қаз білім және ғылым” дейтін мекемеге министрлік көз ашқалы әкімдікте істеген шенеунікті бастық қылып жіберді. Әлгі мекеме өзіне тиесілі жұмысты ғана істеп тып-тыныш жатыр еді. Жаңа бастық іске қатты кірісті. – Нарыққа, өркениетке сай болу керек!- деді. Дереу жаңа адамдарды жұмысқа алды. Бір күні кабинетімізге қылдай қара галстук, қара кәстөм-шалбар киген еңгезердей жас жігіт кіріп келді. – Пәленше Төленшеевич деген сіз бе? Қандай тамақ ішесіз? Қолында бес-алты тамақтың тізімі тұр. Сөйтсек бастықтың “ұжымды түскі аспен қамтамасыз ету жөніндегі көмекшісі” екен. Өзінің айтуынша – менеджер – маркетинг. Түсте кабинеттерді аралап тапсырыс қабылдайды да, тамақты алдырып береді. Кез келген тамақты үш қайталап ішсең – шығасың ғой. Біз ондай астан тез шықтық.

  • АЛАШ ЗИЯЛЫЛАРЫНЫҢ ҮРІМШІДЕН ҚАЙТЫП КЕЛЕ ЖАТҚАНДА

    АЛАШ ЗИЯЛЫЛАРЫНЫҢ ҮРІМШІДЕН ҚАЙТЫП КЕЛЕ ЖАТҚАНДА

    Болған оқиға ізімен Болған оқиғаның ізімеН…   Алаш жұртының бір емес, бірнеше съезі өтіп, Әлиханның Колчактан беті қайтып, “Енді қайтып тәуелсіз ел боламыз” деп жүрген кез еді. Семй Алаш қайраткерлерінің ордасы еді. Семейде жүрген Ахмет Байтұрсынов бастаған бір топ алашордашылар Қытай шекарасындағы Үрімші қаласына барып, ондағы қазақ жұртының хал жағдайын біліп қайтуға жолға шыққөан. Ол кезде Үрімшінің көбі қазақ еді Үйлері негізінен саздан құйылған. Орта Азияның көп қалаларын еске салғандай. Біраз үлкен кісілер мен жастар Ахаңның төте әліпбиімен кітап газет оқиды. екен. Ахаңды бұрын көрген адамдар да кездесті. Дегенмен, Ахаң Үрімші қазақтарының тәелсіз автономия құру туралы ойлары да жоқтығын байқаған. Соныменг, Үрімші қазағының және Қытайға жақын басқа ұлттардың басты тұрмысы

  • БІР АУЫЛДАҒЫ  ЕКЕУДІҢ ТАҒДЫРЫ

    БІР АУЫЛДАҒЫ  ЕКЕУДІҢ ТАҒДЫРЫ

      Жұмат  ӘНЕСҰЛЫ   ( Махаббат туралы әңгіме) “МЕН СЕНЕН БАСҚАНЫ ӨЛГЕНШЕ  КӨРМЕЙМІН ДЕП СЕРТ БЕРІП ЕДІМ ӨЗІМЕ” “ДЕДІ БУЫНЫП ӨЛЕЙІН ДЕП ЖАТҚАН МАЙСА ДЕГЕН ҚЫЗ.. Бұл БАЙТӨБЕ деп аталатын ауыл. БҰРЫН ҮЛКЕН ШАРУАШЫЛЫҚТАРЫ БОЛҒАН.ОҚУ АЯҚТАЛЫП, МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕР МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ АЛМА БАҒЫНДА МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕРДІҢ ТОЙЫ МЕН  СЫНЫПТАС ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ТОЙЫ БІРГЕ ӨТЕІЗІЛЕТІН БОЛҒАН. ЖАРАСТЫҢ ƏКЕСІ ФЕРМЕР, АЗДАП ЕГІСТІГІ БАР. Ал Жараспен біргн оқыған Əміренің əкесі əкімшілікте қызмет жасайды, əрі жеміс өсіреді. БҰЛ ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ҮЙЛЕНУ ТОЙЫ БАСТАЛАЙЫН ДЕП ЖАТҚАНДА БОЛҒАН ТРАГЕДИЯ. ЖАРАС ПЕН МАЙСА МЕКТЕП БІТІРІП,, ӨЗ СЫНЫПТАСТАРЫМЕН МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ ҮЛКЕН БАҚТА ҮЙЛЕНУ ТОЙЛАРЫН МЕКТЕП БІТІРУ ТОЙЫМЕН ЖАЛ,ҒАСТЫРМАҚШЫ ЕДІ. МЕКТЕПТІҢ БАҒЫ АЛҚЫЗЫЛ ГҮЛМЕН ЖАЙНАП ТҰР. оҒАН ТҮРЛІ ТҮСТІ ЛАМПАЛАР ҚОСЫЛҒАН. сЫРТЫНАН

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы:

Zero.KZ