| Мәдениет | 
  • Көз қарас

    …ойы бөлек болғанымен ол да осы елдің тумасы, біздің отандасымыз.

    Әлеуметтік желіде осы отандасымызды қызу талқылап жатыр екен. Көбі сын айтып жатыр. Видео жазбаның толық нұсқасы жоқ, пікір-талас тудырған бөлігі ғана тарап жатыр екен. Соған байланысты өз ойымды айта кетпекшімін: Бірінші, отандасымыздың видеосы, фотосы әлеуметтік желіде желдей есіп тарап жатыр. Ол азаматтың (азаматшаның) жеке құпиясы саналатын фотосы, видео жазбасы кімнің рұқсатымен тарап жатыр екен? Өз басым осы постты жазу үшін ол азаматтың (азаматшаның) видеодағы бейнесін қара бояумен өшіріп тастауды жөн көрдім. Және рұқсатынсыз фото бейнесін жеке парақшама салғаным үшін одан кешірім сұраймын. Діни ұстанымы, ойы бөлек болғанымен ол да осы елдің тумасы, біздің отандасымыз. Екінші, отандасымыздың діни ұстанымына байланысты айтқан сөздері қоғамда қатты пікір тудырған екен. Тіпті оны “ұлт дұшпаны”

    61
  • Мәдениет

    ҚҰНАНБАЙДЫҢ САПАРҒА АТТАНАР АЛДЫНДА ҰЛЖАНҒА АЙТҚАНЫ:

    Бәйбіше, үй серігім ғана емес, өмір серігім едің. Ұзақ кешкен тірлікте қай белдің астында жүрсем де, артымда отырған бір бел өзің едің. Өзіме тағдыр бақ берген жанмын деуші ем. Айтыспасақ та, жер танытып отыратын қабақ пен жүрек бар еді, соған сенуші ем де, кейде шәлкес, кейде қия да басып кете беруші ем. Бағыма масайып еркелегенім болса керек. Енді қай дөңнің басында қалармыз, кім біледі. Сенің айтар кінәң болса да, менің саған артар бір түйірдей назым жоқ. Адал жүрек, ақ бейілің үшін балаларыңның бағы ашылсын. Мен айтарды өзің айтыпсың. Менің арманымды өз арманың етіпсің. – деді Бұл – жүрер алдындағы Құнанбайдың Ұл­жанға айтқан сөзі. Қалың туыс, үйірлі ағайын, шоғырлы бала-шаға, дос-жаран,

    789
  • Тарих

    ИТЕЛІНІҢ ТҰРПАН МЕН ЖЕМСАРЫДАҒЫ ТАРИХЫ

    Ителі не үшін Абақ Керейдің «ноқта ағасысы» болды? Әуелі, құлағы тың, ұраны күн, шырағы мың оқырман, сіз өз шежіреңізді кіші руыңыздан бастап таратсаңыз да, үлкен рудан таратсаңыз да, арғы үлкен ұлыстан таратсаңыз да ұзаса 15-25 атаның арасында болады. Олай есептей беретін болсаңыз Керей де, Найман да, Албан да бірнеше ғасыр бұрын ғана өмір сүрген тұлға болып қалады да, мың жыл бұрын тарихта аты аталатын осы тайпалардың тарихымен қайшы келеді. Мұның себебі мынау. Сіздің ұлысыңыздың, руыңыздың тарихы кемінде мың жылды құрайды да, ру шежіреңіздің ең басындағы бірнеше адам мың жыл бұрынғы адамдар. Осы ұмытылмас бірнеше түркіше байырғы бабаның есіміне кейінгі ғасырлардағы арабшаланған есімдегі аталар есімі жалғанады. Әрқашан ру атаулары ең ескі

    609
  • Мәдениет

    Алтайдан Жездіге дейін (Сапарнама)

    Сарыарқаны сарыала күз көмкерген алтын шуақты сәттің бірінде – Моңғолдың нөмірі бірге санатты ақыны, осызаманғы ғұламасы Гүн сойлы Аюурзана екеуіміз 20-21 қыркүйекте Елордада өткізілген «Қазіргі заман сөз энергиясы» Еуразиялық әдеби форумға шақырылған едік. Бұл реткі шара КСРО тұсында 1973 жылы Алматы қаласында ұйымдастырылған дейді. Арада 45 жыл өткеннен кейінгі халықаралық әдеби басқосуды ҚР Мәдениет спорт министрлігі қолдауымен жуық шамада жаңарған Қазақстан Жазушылар Одағы қайта жаңғыртқан. Межесі – қазақ әдебиетін әлемге ұсыну, ұраны – Рухани жаңғыру. Тәуелсіздік тұғырына қонған елдің бүгінгі дәуренін күллі ғаламға паш ету. Бұған Қытай, Ресей, Моңғолия, Қырғыз, Өзбек, Иран, Әзербайжан, Молдав,Украина өкілдері тобымен жеткен. Дырдудан тыс – рухани сәтті жиын. Еуразия құрлығынан Туркия, Алмания, Қыпшақия, Польша, Болгария

    473
  • Мәдениет

    Ең бастысы – Ұлттық мұраларымызға зақым келмеген.

    “…Шамамен сағат 16.00 кезінде 200-дей шабуыл жасаушы музей ғимаратына кірді. Жүгіріп алдарынан шықтым. Барлығы дерлік жастар. Бар дауысыммен айқайлап, ештеңеге тиіспеуін өтіндім. Сөзге тоқтамай, электронды құрылғыларды қирата бастады. Арасында біреулері менің сөздерімді естіп, қалғанына тоқтау салды. Оларға «Бұл заттардың барлығы – ата-бабамыздан қалған асыл мұра. Сындырмаңыздаршы, бұларды өртесек, біздің тарихымызда ештеңе қалмайды. Ертеңгі күні сіздерге керек болады ғой» деген сөзімді кейбірі тыңдады. Тыныштық орнатып, менен «Алтын адамның» оригиналы қайда?», «Алтын заттар қайда тұр?», «қылыштар бар ма?» деп сұрай бастады. «Алтын адамның» түпнұсқасының бізде емес екенін айттым. Бұл уақытта музей залдарында негізгі жарық емес, кезекші жарық шамдары жанып тұрған. Соның көмегі тиді ме деп ойлаймын, кейбір заттар қараңғыда анық көріне қоймады.

    251
  • Көз қарас

    ТӘҢІРШІЛДІК — қазақтың көнермейтін көне дүние танымы

    Тәңіршілдік — қазақтың көнермейтін көне дүние танымы. Тәңіршілдік ұғымында көп діндер қатарлы Жаратушыны бар деп есептейді, бірақ Ол адамдарға елші жібермейді, Көктен кітап түсірмейді, жаратылысқа (сіз бен бізге) “сәлем” жолдамайды — деген наным-сенім бар. Жаратушы барлығын жерге қалдырған, бәрі айналып тұратын механизм. Сондықтан жақсылық жасасаң да, жамандық жасасаң да өзіңе айналып келеді. Сол себепті Тәңіршілдік ұғымындағы ең негізгі ғибадат — шын көңілден жақсылық жасау, барыңды бөліп беру. Оны репрессия жылдарында Қазақ даласына айдалып келген өзге ұлттар жақсы біледі. Ал қазақ неге қырғынға ұшырады..? Оған Ислам жауап бере алмайды, оған Тәңіршілдік жауап береді: қазақ қашан да жауынгер халық болған, кеше ғұндар қытайларға қауіп төндірсе, бүгін сол қытайлардың ұрпақтары бізге қауіп төндіріп

    1902
  • Мәдениет

    Кйіз үйдің жабдықтарының атаулары

    Болат Бопайұлы Қазақ кйіз үйі- 7-8 ғасырларда кеңінен қолданылған. Осынау ұлы даланы қоныс еткен ата – бабаларымыз осыдан үш мың жыл бүрын да кйіз мәдениетін жарыққа шығарғанын күллі әлем көзіндегі ғылымй деректер дәлелдейді. Қазақ халқының арғы ата- бабалары саналатын Сах, Ғүн, Қаңлы, Үйсін, Аландар заманында-ақ Кйіз үй мәдениетін толық қалыптастырғаны шындық. Мен бұл жерде Кйіз үй тарихын айтқалы отырғам жоқ. Жақыннан бері оқушылардан маған Кйіз үйдің жабдық атаулары туралы өте көп сүрақтар келіп тұсті. Жеке- жеке жауап та бердім. Бырақ сүрақтар көбейе берді. Ақыры ФБ желісінде ортақ жауап беруді жөн көрдім. Қазақ кйіз үйінің сыртқы жабдықтарына қарай : 1. Үзікті кйіз үй, 2. Көтерме турдықты кйіз үй, 3. Бітеу турдықты

    793
  • Мәдениет

    Текес ауданының қала құрлысын “ШАҢЫРАҚ” формасында жобалап ұсыныс жасаған Әлімжан Ақалақшы.

    Жалпы Шығыс Түркістан қазақтарының ұлт-азаттық көтерілісіне дейінгі (1939-1944жж арасы) мәдени, әдеби, экономикалық һәм ағартушылық тариxы ғылми тұрғыда зерттелмей келеді. Бір xалық үшін қолына қару алып жанын шүперекке түйіп, басын қауіпке тігу- сол xалық шыдамының ең соңғы талғамы деп есептеймін, оған дейін ол xалық руxани, мәдени һәм әлеуметтік жаңғырумен тіресіп бағады. Менің айтпағым, Шығыс Түркістан қазақтарының қарулы төңкеріс жасағанға дейінгі мәдени, руxани һәм әлеуметтік-экономикалық жаңғыруы туралы болмақ.  20-жылдардың басы үлкен руxани жаңғырудың бастауы саналды. Әлемдік деңгейде жүріліп жатқан мәдени толқуларды күні бұртын сезініп өз xалқын байырғының қараңқы қапталында ұйықтап, ұялап қалмасын деп шамшыраққа, жарық көкжиекке сүйреген көсемдер пайда бола бастады. Сондай жаңалықтың шағын мысалына бүгін тоқталмақпын. Алтайда, Үрімжіде, Құлжада, Шәуешекте қазақтар

    3817
  • Көз қарас

    ӘЙЕЛДЕ ҚАЙЫН ЖҰРТ БОЛМАЙДЫ!

    Қазақ Ұлттық Әдет-ғұрып, салт-дәстүр Академиясы түсіндіреді: ӘЙЕЛДЕ ҚАЙЫН ЖҰРТ БОЛМАЙДЫ! Бүгін, 22-қараша күні таңертең «Шалқар» радиосынан «Әйелдің қанша жұрты болады?» деген тақырыпта жүргізілген пікірталас кезінде сауалға жауап бергендердің бірқатары дұрыс ой айтқанмен көпшілігі жаңылыс ұғымда жүргендігі байқалды. Осы себепті бұл сауалға түбегейлі жауап беру ұйғарылды. Ер адамның да, әйел адамның да үш жұрты болады. Ер адамның өз жұрты (әкесі жағынан), нағашы жұрты (анасы жағынан), үйленген соң қайын жұрты (әйелі жағынан) болады. Әйел адамның да үш жұрты: өз жұрты (келген жері, күйеуінің елі), төркін жұрты (әкесі жағынан), нағашы жұрты (анасы жағынан) болады! Бұл жерде қыз бала мен әйел деген ұғымдарды шатастырмау керек. Қыз – әлі тұрмысқа шықпаған оң жақта отырған қыз

    21303
  • Руханият

    Хан Тәңірі. Қанды тау ма, Құдай тауы ма?

    Қазақ, қырғыз бен қытай шекараларының түйісер тұсында әлемдегі биік нүктелердің бірі – Хан Тәңірі шыңы тұр. Хан Тәңірінің көз жетпес биіктігін әрдайым қалың қар басып, тұман тұмшалап тұрады. Күн батар тұста шың басы қызыл реңге боялып, алаулаған от секілді көрініс береді. Сол себепті оны қазақтар «қанды тау» атап кетсе, қырғыз халқы «кантоо» деп атайды-деп жазады el.kz порталы.. Кей ғалымдар Хан Тәңірі атауы тым беріде шықты дегенді айтады. Хан сөзі көне түрік-моңғол тілінде Qan мағынасында қолданған екен. Бұл сонау б.з.д. V-VIII ғасырларда сөздік қорда болған сөз. Ал Тәңір туралы аңызда былай делінеді: Есте жоқ ескі заманда аспан да, жер де жоқ, тек ұшы-қиырсыз көк теңіз болған екен. Бір кезде  теңіз ортасынан аппақ

    4815
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: