شىڭعىسحان ءوزى باعىندىرعان الىپ تەريتوريانى ءتورىت ۇلىنا ءبولىپ بەرگەندە مۇراگەرى وگەدايعا ورحون وزەنىنەن باتىسقا قاراي تارباعاتاي تاۋلارىنا دەيىنگى جەرلەردى; شاعاتايعا شىعىس تۇركىستان، جەتىسۋ، ماۋەرانناحردى; جوشىعا وگەدايعا قاراستى جەرلەردىڭ باتىسى مەن شاعاتاي ۇلىسىنىڭ سولتۇستىك باتىسىن بەردى. جوشى ۇلىسى كەيىن «التىن وردا» دەپ اتالدى، وعان قاراستى حالىقتاردى «توقسان ەكى باۋلى وزبەك ( نەمەسە قىپشاق) دەپ اتادى، ول حالىقتاردىڭ ءتىزىمى مىنانداي:
1. مىڭ. 2. ءجۇز. 3. قىرىق. 5. جالايىر. 6. پراي. 4. ۇگاجات
6. پراي. 7. قوڭىرات. 8. الشىن، 9. نايمان. 10. ارعىن. 11. قىپشاق . 12. كالماك. 13. فرات. 14. قىرىقتىك. 15. تورعاۋىت. 16. بۋرلان، . 17. شىمىرشىق. 18 قاتاعان 19. كاجى. 20. كەنەحاس. 21. بۇيرات. 22. ويرات2 3.كيات 24. باعلان. 25. قىتاي. 26. قاڭلى. 27. وزبەك (وزىنشە
28. كويشى. 29. بۇلانشى. 30. شابۇت. 31. جويۋت. 32. سەلشاۋىت،33. باياۋىت. 34. وتارشى. 35. ارلات. 36. كەرەيت. 37. ۇنعۇت. 38, ماڭعىت، 39. تانعۇت. 40. ويماۋىت. 41. قاشات. 42. مەركىت. 43. بۋركات. 44. قيات. 45 كورالاس، 46. ءتورالاس. 47. قىراراب. 48. يلاشى. 49. شۇبىرعان. 50. كىشلاك. 51. وعلان. 52. تۇركمەن. 53. دۇرمەن، 54. تابۋت. 55. تاما. 56. ماچاد. 57. كەردەرى. 58. رامادان. 59. كەرەي. 60. ناداي. 61. قافسانا. 62. قىرعىز. 63. ۇيارشى. 64. جويرات، 65 ءۇيسىن، 66. جورعا. 67. باتاش. 68. قويسىن. 69. مولدىز. 70. تابەل. 71. تاتار. 72. تەلەۋ. 73. باسحال. 74. نيان. 75. قازعان. 76. ءشىرىن. 77. ۇنتان. 78. قۇرلات. 79. شىلكاc. 80. ۇيكورعان. 81. تارعىن. 82. جابۋ. 83. سۋران. 84. تۇرعاك. 85. مۋتيان. 86. كاسكا. 87. ماجار. 88. تۇشلىك. 89. شوران. 90. ءشۇرشىت. 91. باھرشى. 92. ۇيعۇرات.
موڭعولدىق رۋلار: قوڭىرات، الشىن، قاتاعان، كەنەگەس، قيات، سەلشۋىت، باياۋىت، ارلات، ماڭعىت، قۇرالاس، دۇرمەن، جۇريات، ءۇيسىن، قاتارلى رۋلار. تاعىدا كەڭ ماعىنادا موڭعول اتانعان كەرەيت، مەركىت، نايمان، جالايىر، وڭعىت، ويرات، قالماق، بۋريات، كۇرلەۋىت، ويماۋىت، تاتار قاتارلى رۋلار. بۇلار موڭعول جورىعىنان كەيىن اۋىپ كەلگەن تايپالار.
ال قىپشاق، قاڭلى، تۇركىمەن،قىرعىزدار بۇرىننان بار تۇركى تايپالارى.
وسى رۋلاردىڭ ىشىندە قازاقتا بارى 35 رۋ تايپا ەكەن. ولار: مىڭ، قىرىق، جۇز بۇلار شانىشقىلى اراسىندا، جالايىر، قوڭىرات، الشىن، ارعىن، نايمان، كەرەي، قىپشاق، قالماق، تورعاۋىت، قاتاعان، كەنەگەس، قيات، قىتاي، قاڭلى، باياۋىت(بايۇلىنىڭ موڭعولشا ايتىلۋى), كەرەيت، وڭعىت، ماڭعىت، ويماۋىت، مەركىت، قۇرالاس، دۇرمەن، تابىن، تاما، كەردەرى، رامادان، كەرەي، قىرعىز، ءۇيسىن، تەلەۋ، كۇرلەۋىت، ماجار، ءشۇرشىت قاتارلى رۋلار. بۇلاردىڭ كەيى دەربەس ءىرى رۋ تايپالىق وداقتار، كەيبىرى سول وداقتارداعى رۋلار.
اراسىنداعى قىتاي، تاڭعىت، شۇرشىتتەر قىتايدى بيلەگەن موڭعول جانە تۇڭعىس تەكتىلەر، ولار كەيىن موڭعول اسكەرلەرىمەن بىرگە نەمەسە باسقا سەبەپتەرمەن كەلگەندەر. اراب، جويت(ەۆرەي) ولار ءدىن تاراتا كەلگەندەر، مىسالى ەۆرەيلەر حازار حاندىعى كەزىندە كەلگەن رۋلار دەۋگە بولادى.
كەيبىر رۋ اتتارى موڭعول يمپەرياسى كەزىندەگى اسكەري قۇرلىمداردىڭ اتاۋىنان شىققان. مىسالى تابىن ەلۋ، تاما جازالاۋشى، تۇرعاق ۇزىن بويلىلار، يابعۇ تۇرىكشە لاۋازىم، باقىرشى اسپازدار، مىڭ، ءجۇز، قىرىق دەگەندەردە اسكەري ساندىق ۇعىمدار. كاسىپكە بايلانىستى: يلانشى، وتارشى، قىرىقتىق.
ءبىر قىزىعى بۇندا ويرات، بۋريات، قالماق يسياقتى رۋلار ءجۇر، ولار يۋان يمپەرياسىنا قاراستى ەدى، ءزايىرى التىن وردا تەريتورياسى بايقال كولىنە دەيىن بولعان بولۋىدا مۇمكىن. ال كىشى ءجۇزىڭ كوپ ساندى رۋلارىنىڭ اتى اتالمايدى، ولاردىڭ ات اتاۋىمەن ۇقساس رۋلارى سايان التاي، حاكاسيا، ءتىبا جەرىنەن تابىلادى. ولار ءالى اۋىپ كەلمەگەندە بولۋى مۇمكىن.نە بايۇلى مەن الشىننىڭ ىشىندە اتالۋىدا مۇمكىن.
وسى رۋلار قازاقتان تىس وزبەك، قاراقالپاق، نوعاي، باشقۇرت،تۇركىمەن سياقتى ۇلىتتار اراسىندا دا كەزدەسەدى، قازاقتا جوعىن سولاردان تابۋعا بولادى. بىراق وسى رۋلار ءتىزىمىنىڭ بىرنەشە نۇسقاسى بار!
ەرزات كارىباي.
پىكىر قالدىرۋ