جازۋشى-پۋبليتسيست
مارات ءبايدىلداۇلى (توقاشباەۆ):
نەمەسە بيۋدجەت ەمشەگىن سورۋ قاشان دوعارىلادى؟
ۇستىمىزدەگى جىلعى 20-ماۋسىمدا ساياساتكەر دانيار اشىمباەۆتىڭ Telegram-كانالىندا نۇرسۇلتان نازارباەۆپەن جاريالانعان سۇقباتتا ەكس-ەلباسى نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جەتىستىكتەرى تۋرالى ماقتانا ايتقانى بار. ول: «ۋنيۆەرسيتەت قازىر تەك ەلىمىزدە عانا ەمەس بۇكىل ازيادا كوش باستاپ كەلە جاتىر، ونىڭ تۇلەكتەرىنىڭ 92 پايىزى قازاقستاندا جۇمىس ىستەيدى» دەدى.
Factcheck.kz پورتالى بۇل اقپاراتتى تەكسەرگەندى ءجون كورىپتى. ناتيجەسىندە ن.نازارباەۆتىڭ بۇل ايتقاندارى جالعان بولىپ شىقتى!
ادەتتە جەتەكشى جوو تۋرالى اڭگىمە قوزعالسا البەتتە جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءتۇرلى رەيتينگىلەرى ەسكە تۇسەدى. ءار رەيتينگىنىڭ باعالاۋ مەتودولوگياسى ءارتۇرلى. الەمگە ايگىلى حالىقارالىق سونداي رەيتينگىلەردىڭ بىردە بىرىندە نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى ازيانىڭ ءنومىرى ءبىرىنشى جوعارى وقۋ ورنى دەپ اتالمايدى. ءتىپتى قازاقستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ اراسىنداعى كوشباسشىلىعىنىڭ ءوزى كۇماندى. سول حالىقارالىق رەيتينگتەردە قازاقستاننان ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ، ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ، ساتباەۆ اتىنداعى قازعزتۋ سياقتى ءۇش جوو اتالادى، ولاردىڭ الاتىن ورىندارىنىڭ ءوزى 1201+ دەن ءارى قاراي.
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى جەرگىلىكتى دەڭگەيدە ءوزىن ءوزى ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ العان سياقتى. ايتپەسە باسقا رەيتينگتەردە ونىڭ ءوزى تۇرماق ءيىسى دە جوق. مىسالى، QS World University Rankings رەيتينگىسىندە نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اتى مۇلدە ۇشىراسپايدى. وندا ازيالىق اۋماقتا ءبىرىنشى ورىندا سينگاپۋردىڭ ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى تۇر.
ەۋروپا مەن ازيانىڭ دامۋشى ەلدەرىنىڭ رەيتينگىسىندە ءبىرىنشى ورىندا – مگۋ. قازاقستاندىق جوو اراسىندا الەمدىك رەيتينگتە ەڭ ءتاۋىر كورسەتكىشكە يە – ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ. ول 150-ءشى ورىندا.
الەمدىك US News & World Report رەيتينگىسىندە نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى 1344-ءشى ورىننان ازەر كورىنگەن. ازيا ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ رەيتينگىسىندە ءبىرىنشى ورىندا قىتايداعى سينحۋا ۋنيۆەرسيتەتى تۇر. نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى بولسا كەيىنگى رەيتينگتە 402-ءشى ورىندا.
ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ الەمدىك رەيتينگتەر ورتالىعىنىڭ Center for World University Rankings (CWUR) دەرەكتەرىندە «نۇر-كوسەمنىڭ» ۋنيۆەرسيتەتى 1765-ءشى ورىندا! وندا ازيالىق ايماقتا – توكيو ۋنيۆەرسيتەتى كوشباسشى.
جوعارى ءبىلىم بەرۋدىڭ حالىقارالىق كاتالوگى بويىنشا 200 ۋنيۆەرسيتەتتەن تۇزىلگەن uniRank رەيتينگىندە قازاقستاندىق بىردە ءبىر ۋنيۆەرسيتەت جوق!
يسپاندىق Cybermetrics Lab زەرتتەۋشىلەر توبىنىڭ جاريالانىمدار كولەمى مەن ونىڭ ىقپالدىلىعىن انىقتايتىن
Ranking web of universities رەيتينگىسىندە
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى سوناۋ 233-ءشى ورىندا، ازيالىق ءوڭىر بويىنشا 983-ءشى ورىندا.
ياعني ن.نازارباەۆتىڭ ءوزىنىڭ اتىنداعى جەكەمەنشىك ۋنيۆەرسيتەتىن ماقتاعان دەرەكتەرىنىڭ ءبارى وتىرىك بولىپ شىقتى!
زەرتتەۋدى جاريالاعان جۋرناليست جانسەرىك تىلەۋحاننىڭ ايتۋىنشا نۋ تۇلەكتەرىنىڭ 92 پايىزى ەلدە جۇمىس ىستەيدى دەگەنى دە اقيقاتقا ۇيلەسپەيدى ەكەن. 2015-2021 جىلداردا ۋنيۆەرسيتەتتى 6 مىڭداي ستۋدەنت بىتىرسە ونىڭ 57,2 پايىزى عانا ەلدەن جۇمىس تاپقان.
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىن «نازارباەۆ قورىنا» باعىناتىن نازارباەۆ ينتەللەكتۋالدىق مەكتەپتەرى» اشىق اكتسيونەرلىك قوعامى باسقارادى. ۋنيۆەرسيتەت ءبىلىم مينيسترلىگىنە باعىنبايدى، جىلدىق ەسەپتەرىن تاپسىرمايدى. ونىڭ ءبارى قۇپيا.
نازارباەۆتىڭ ءبىلىم قورلارى بىرىگىپ، PioneerCapitalInvest ينۆەستيتسيالىق حولدينگىن قۇرىپ العان. بۇگىندە PioneerCapital حولدينگى باقىلاۋ پاكەتىنىڭ 67,53 پايىزى – «نازارباەۆ قورىنا»، 19,62 پايىزى – نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «الەۋمەتتىك دامۋ قورىنا»، 12,93 پايىزى – نازارباەۆ ينتەللەكتۋالدىق مەكتەپتەرىنىڭ «دامۋ قورىنا» تيەسىلى. كورىپ وتىرعانىڭىزداي نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى تولىقتاي جەكەمەنشىك وقۋ ورنى.
ۋنيۆەرسيتەت 2020 جىلى 500 ملن دوللار پايدا تاپقانىمەن ونىڭ بۇكىل شىعىندارى بيۋدجەت موينىندا. الەمدىك رەيتينگتە بولسا ەشقانداي ورنى جوق. سوندا نازارباەۆتىڭ جەكەمەنشىك وقۋ ورنىن مەملەكەت ماڭگى-باقي سۇيرەي بەرۋگە مىندەتتى مە؟ ەلىمىزدىڭ 2020-2022 جىلدارعا ارنالعان بيۋدجەتىندە نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنە 184,2 ملرد تەڭگە، نازارباەۆ ينتەللەكتۋالدىق مەكتەپتەرىنە 66,3 ملرد تەڭگە قاراجات بولىنگەن. «تەپليچنىي» جاعداي تۋعىزىلعان جەكەمەنشىك ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قازاقستانعا نە كەرەگى بار؟
شىندىعىنا كەلگەندە قىزمەتىنەن كەتسە دە ەكس-ەلباسى بيۋدجەت ەمشەگىن قاڭسىتىپ سورا بەرگەنىن قاشان قويادى؟
پىكىر قالدىرۋ