تۇركيا رەسپۋبليكاسىندا قازاق حاندىعىنىڭ 550-جىلدىعىنا ارنالعان كونفەرەنتسيا ءوتتى
kerey.kz
قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىلىگىندە قازاق حاندىعىنىڭ 550-جىلدىعىنا ارنالعان كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىرىلدى. ءىس-شاراعا 200-دەن استام ادام، ونىڭ ىشىندە قوعامدىق-ساياسي قايراتكەرلەر، جەرگىلىكتى اكىمشىلىگىنىڭ، اكادەميالىق جانە ساراپشى توپتاردىڭ، سونداي-اق تۇركيا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى.
قازاقستاننىڭ ەلشىسى جانسەيىت تۇيمەباەۆ قاتىسۋشىلاردى قازاق حاندىعىنىڭ قالىپتاسۋ تاريحى تۋرالى حاباردار ەتتى. مەرەيتويلى جىلدىڭ حالىقتىڭ تاريحي ۇعىمىنىڭ قالىپتامۋىنا ەرەكشە اسەر ەتەتىنىن اتاپ كەتتى. بيىلعى جىل قازاقستان مەن تۇركى الەمى زيالىلارىنىڭ اعارتۋشىلىق قىزمەتىندە دە ءوزىنىڭ ەرەكشە ورنىن تاپپاق.
كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا تۇركيا تاريحى قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى پروفەسسور رەفيك تۇران، تۇركيا جازۋشىلارى مەن ونەرتانۋشىلارى قورىنىڭ توراعاسى ياحيا اكەنگىن، تۇركى الەمى ارحيتەكتورلارى مەن ينجەنەرلەرى وداعىنىڭ باس حاتشىسىيلياس دەميردجي، تر-نىڭ بۇرىنعى مادەنيەت ءمينيسترى نامىك كەمال زەيبەك جانە ت.ب. قاتىستى.
تۇركيا تاريحى قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى پروفەسسور ر. تۇران قازاق حاندىعىنىڭ 550-جىلدىعى قازاقستاندىق جاستار ءۇشىن اتا-بابالاردان قالعان سالت-داستۇرلەردى، ءبىلىم مەن تانىمدى ساقتاپ، وسى اسىل مۇرانى كەلەر ۇرپاققا جەتكىزۋ مىندەتىن كورسەتەتىن شارا دەپ اتاپ ءوتتى. «باۋىرلاس قازاق حالقىنىڭ بۇل كەزەڭى ونىڭ ەتنوگەنەزى مەن «قازاق» ەتنونيمىنىڭ تۋىنداۋى، ەتنيكالىق ماعىناعا يە بولعانى، مەملەكەتتىك شەكارانىڭ بەكىتىلۋى، قازاق حاندىعى كوشپەندى مەملەكەتتىنىڭ باسقارۋ جۇيەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى، كوشپەندى مەملەكەتتىڭ شەكارالاس ەلدەرمەن ءوزارا ارەكەتتەسۋىنىڭ قاعيدالارى، قازاق حاندارىنىڭ ورتا عاسىرلار داۋىرىندەگى قوعامىنىڭ الەۋمەتتىك-مادەني ومىرىندەگى ءرولى سەكىلدى ماسەلەلەرمەن تىعىز بايلانىستى»، – دەپ ايتتى تۇرىك پروفەسسورى ر. تۇران.
كونفەرەنتسيا بارىسىندا قازاق حاندىعى قالىپتاسۋىنىڭ تاريحي كەزەڭدەرى جەكە اتاپ ءوتىلدى. قازاق دالاسى حاندارىنىڭ باسقارۋ ەرەكشەلىكتەرى، جاۋلاپ الۋ ارەكەتتەرىنىڭ ءمانى، سول زاماننىڭ داستۇرلەرى مەن مادەنيەتى تۋرالى پىكىرلەر ايتىلدى. تۇرىك ساراپشىلارى وسىنداي وقيعانىڭ مەملەكەتتىك دەڭگەيدە اتاپ ءوتىلۋى ەل بولاشاعىنىڭ جاڭا دۇنيەتانىمدىق مودەلىنىڭ قالىپتاسۋىنا جانە باستى قۇندىلىقتار مەن باعدارلاردى ايقىنداۋدا تۇرتكى بولاتىنىن مالىمدەدى. بۇل شارا ۇلتتىڭ مادەني كودىن – ءتىلىن، رۋحانياتىن، سالت-ءداستۇرى مەن مادەنيەتىن ساقتاپ قالۋعا بەيىمدەلگەن بولىپ تابىلادى.
كونفەرەنتسيا قاتىسۋشىلارى قازاق مەملەكەتتىلىگىنىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋ تاريحىن دارىپتەۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن سەزىنىپ، قازاقستان تاريحىنداعى اتاقتى تۇلعالاردىڭ رۋحاني ۇلەسىمەن تانىسۋ مۇمكىندىگىن الدى دەپ اتاپ ءوتتى.
شارا شەڭبەرىندە قازاق حاندىعىنىڭ 550-جىلدىعىنا ارنالعان بەينەروليك كورسەتىلىپ، قازاقستان مەن تۇركيا اراسىنداعى ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستاردىڭ دامۋ تاريحى، قر كونستيتۋتسياسى مەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 20-جىلدىعى تاقىرىبىندا كورمە ۇيىمداستىرىلدى.
قر ءسىم باسپا ءسوز قىزمەتى
پىكىر قالدىرۋ