قازاقستان رەسپۋبليكاسى
ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى
ا.ب.ءسارىنجىپوۆ مىرزاعا
قادىرلى اسلان باكەنۇلى!
ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا الماتى وبلىسى، قاراساي اۋدانىنداعى جاڭاتۇرمىس ورتا مەكتەبىنىڭ مۇعالىمى ايمان ساعيدۋللاەۆا مۇحتار شاحانوۆقا جولىعىپ، اكىمشىلىك قۇرىلىم قىزمەتكەرلەرىنە ءتيىستى جۇمىستاردىڭ بارلىعى دەرلىك مۇعالىمدەرگە ارتىلعانى جانە تولىپ جاتقان انشىلەردىڭ كونتسەرتتەرىنە بيلەت وتكىزۋ مۇعالىمدەرگە جۇكتەلەتىنى، بارلىق قارسىلىق «جۇمىستان كەت» دەگەن سوزبەن باسىلاتىنى جايلى شىندىقتى جەتكىزگەن ەدى. سونىمەن قاتار، اۋدان اكىمى تاراپىنان ۇيىمداستىرىلعان سەنبىلىككە بۇكىل اۋدان ۇcتازدارى ناۋرىز ايىنىڭ 26-28 ارالىعىندا ،ءساۋىردىڭ 4-نەن 13-نە دەيىن ون كۇن بويى سەنبىلىككە شىعارىلعانى، وعان نارازىلىق بىلدىرگەنى ءۇشىن جازىقتى بولعانىن دا بايانداپ بەرگەن بولاتىن.
ءبىلىم سالاسىندا بولىپ جاتقان مۇنداي كەلەڭسىزدىكتەرگە بەي-جاي قاراي الماعان مۇحتار شاحانوۆ ءوزى باcقاراتىن «جالىن» جۋرنالىنىڭ ءتىلشىسى جاننا يمانقۇلعا ايمان ساعيدۋللاەۆانىڭ جازىپ كەلگەن ماقالاسىن باسپاعا دايىنداۋعا تاپسىرما بەرىپتى.
«مۇعالىمدەردىڭ مۇشكىل ءحالى. ولاردى بيلىكتىڭ قولبالاسى بولۋدان قالاي قۇتقارامىز؟» دەگەن تاقىرىپتاعى ماقالا «جالىن» جۋرنالىنىڭ 4-سانىندا، باسىلىپ شىقتى. بۇكپەسىز، تازا شىندىققا قۇرىلىپ، مۇعالىمدەردىڭ قوعامىمىزداعى مۇشكىل ءحالىن اشىپ كورسەتكەن ەڭبەكتى «قازاقستان زامان»، «ءتورتىنشى بيلىك»، “اشىق الاڭ” ت.ب. گازەتتەر مەن «اباي.كز»، «ۇلت.كز»، «قامشى» سياقتى ينتەرنەت سايتتارى دا جارىسا باستى. «31 ارنا»، «تاڭ» تەلەارنالارى ادىلەتسىز جۇيە تۋدىرىپ وتىرعان جاعدايلار تۋرالى ارنايى رەپورتاج جاسادى. ال، الەۋمەتتىك جەلىلەردە ويلى، سانالى ازاماتتار تاراپىنان قىزۋ تالقىلانىپ، ءار ايماقتان مۇعالىم مۇڭىنا ورتاقتاسقان جاندار بۇل باستاماعا بەلسەندىلىك تانىتىپ جاتتى.
وسى ماقالادا كوتەرىلگەن ماسەلەلەر نەگىزىندە مۇحتار شاحانوۆتىڭ وزىڭىزگە ارناعان قازىرگى ۋاقىتتاعى ۇستازدار قاۋىمىنا قاتىستى كۇردەلى ماسەلەلەردى شەشۋدى سۇراعان اشىق حاتى «اباي.كز»، «jetysunews» عالامتور سايتتارى مەن «جاس الاش»، «قازاق ەلى» گازەتتەرىندە جارىق كوردى.
«…ەڭ العاش ۇلكەن دەڭگەيدە كوتەرىلگەن ۇستازدار قاۋىمىنىڭ قۇقىعى تاپتالۋىنا قارسى بۇل باتىل باستاما قازىر قوعامدا ۇلكەن قوزعاۋ تۋعىزدى. مۇنداي جاعدايلاردى ءبىرىنشى رەت ەستىپ جۇرگەن جوقپىز. نەمەسە بۇل تەك ايمان ساعيدۋللاەۆانىڭ باسىنداعى جاعداي ەمەس. ءبىز سىزگە «مۇعالىمدەردىڭ مۇشكىل ءحالى» دەگەن ماقالانى ءتۇسىنىپ قايتا وقىپ شىعۋعا كەڭەس بەرەمىز. وندا كوتەرىلگەن ماسەلەلەر تەك ءبىر مەكتەپ نە ءبىر اۋدانداعى جاعداي ەمەس. سەبەبى بۇل ماقالانى قولداپ، پىكىر بىلدىرگەن ادامداردا ەسەپ جوق. وزەكتىلىگى بولماسا اقپارات قۇرالدارى ءبىر-بىرىنەن كوشىرىپ باسپاس ەدى…
…تىعىرىققا تىرەلگەن، قوعامنىڭ نازارىن اۋدارعان مۇعالىمدەر ماسەلەسىن شەشۋ الدىمەن ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ تىكەلەي قورعاۋىندا، قولداۋىندا بولۋى قاجەت» دەپ، ورىندى سىن، دۇرىس پىكىر ايتىلعان مۇحتار شاحانوۆتىڭ بۇل حاتى ۇستازدار قاۋىمىنىڭ توپتاسىپ، ناقتى ارەكەتكە كوشۋلەرىنە مۇرىندىق بولدى.
كەلەشەك ۇرپاققا سانالى تاربيە مەن ساپالى ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن بارىن سالاتىن ۇستازدارىمىزدىڭ قازىرگى قوعامداعى ورنىن بەلگىلەپ، مارتەبەسىن كوتەرۋدىڭ ۋاقىتى كەلدى. مۇعالىمدەرگە قاتىستى قوردالانعان ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن مىنانداي ۇسىنىس-تالاپتار قويامىز:
1. تاۋەلسىز ەلىمىزدە ورنى توردە بولۋعا ءتيىستى ۇلاعاتتى ۇستازدارىمىز اكىمشىلىك پەن مەكتەپ ديرەكتورلارىنىڭ قولبالاسىنا اينالعان. كونبىس، جالتاق مۇعالىمدەردەن تاربيە الىپ جاتقان ۇرپاعىمىزدان قانداي بولاشاق كۇتەمىز؟ مۇعالىم ازات بولماي، وقۋشى ەركىن ويلى بولا المايدى. سوندىقتان، وبلىستىق، اۋداندىق ءبىلىم باسقارمالارىن قر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى جەرگىلىكتى اكىمشىلىكتەن ءوز قۇزىرەتىنە وتكىزىپ الۋى كەرەك! بۇل مەكتەپ مۇعالىمدەرىن سايلاۋ، ساناق، سەنبىلىك، گازەت-جۋرنالدارعا جازدىرۋ، كونتسەرتكە بيلەت العىزۋ ت.ب. سەكىلدى ءتۇرلى ناۋقانداردان قۇتقارۋدىڭ نەگىزگى جولى;
2. مەكتەپتىڭ جوندەۋ جۇمىستارىنا اقشا جيناۋدىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ءار وقۋ ورنىنا جوندەۋ جۇمىستارىنا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن بولىنگەن قاراجاتتى ءباسپاسوز بەتتەرىندە جاريالاۋ;
3. ۇبت-ءدىڭ كەمشىلىگى جەتەرلىك! جانە ۇبت-ءدىڭ قولدانىستاعى فورماتى ەلىمىزدىڭ ءبىلىم سالاسىنا ەنگىزىلىپ جاتقان جاڭا باعدارلامامەن («كەمبريدج تەحنولوگياسى») قابىسا بەرمەيدى. سوندىقتان ۇبت-ءدى بارىنشا جەتىلدىرۋ قاجەت.
4. مەكتەپ باسشىلىعى مەن مۇعالىم اراسىنداعى كەلىسىمشارت 1 جىلعا عانا جاسالادى. مەكتەپ باسشىلارى وسىنى پايدالانا وتىرىپ مۇعالىمدەردى ايتقانىنان شىعارماي، ايداۋىنا كوندىرە الادى. كەلەسى وقۋ جىلىندا جۇمىسقا قابىلدانۋ، ساعاتى مەن جۇكتەمەسىن قىسقارتپاي الۋى ءۇشىن تاعى پارا بەرەتىن جايتتار دا كوپتەپ كەزدەسەدى. وسى جاعدايلارعا وراي، كەلىسىمشارت مەرزىمىن ۇزارتىپ، مۇعالىمدەردى قىزمەتكە قابىلداۋ ءۇشىن پارا الۋ فاكتىلەرىن تۇبىرىمەن جويۋدىڭ امالدارىن قاراستىرادى دەپ سەنەمىز.
5. ءتۇرلى تەكسەرۋلەر مەن سىناقتارعا ارنالعان وقۋشىنىڭ بىلىمىنە قوسار ۇلەسى از قاعازداردى ۇستازدارعا تولتىرتا بەرۋدىڭ ءدال قازىرگى تەحنولوگيانىڭ دامىعان ۋاقىتىندا قاجەتى شامالى. سوندىقتان مۇعالىمدەر بىلىكتىلىگى مەن وقۋشىلار ءبىلىمى ىلگەرىلەسىن دەسەك ارتىق قاعازباستىلىقتان قۇتىلۋ كەرەك.
6. ءبىر مەكەمەدە باسشىلىق قىزمەتتە 15-20 جىلداپ وتىرۋ تانىستىق-تامىرلاستىققا اپارادى، ول ارى قاراي سىبايلاس جەمقورلىققا، پاراقورلىققا ۇلاسىپ كەتەدى. سوندىقتان مەكتەپ ديرەكتورلارىنىڭ ءبىر ورىندا تاپجىلماي ۇزاق وتىرۋىنا مۇمكىندىك بەرىلمەسىن.
7. مەكتەپكە جان-جاقتان كەلەتىن تەكسەرۋلەردىڭ بارلىعى دەرلىك تەك اقشا جيناۋدىڭ امالى. ول تەكسەرىستەردەن وڭ باعا الۋ ءۇشىن تاعى دا مۇعالىم قالتاسىنداعى قاراجاتىنان قاعىلادى. سوندىقتان قاپتاعان تەكسەرىستەردىڭ قاجەتتىسىن عانا قالدىرىپ، كەرەكسىزىن مۇلدە الىپ تاستاۋ قاجەت.
8. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2007 جىلعى 27-شىلدەدەگى №319 ءبىلىم تۋرالى زاڭى 51-بابىنىڭ 4-تارماعىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارىندا كوزدەلگەن جاعدايلاردى قوسپاعاندا، پەداگوگ قىزمەتكەرلەردى وزدەرىنىڭ كاسىپتىك مىندەتتەرىن ورىنداۋ مەن بايلانىسى جوق جۇمىس تۇرلەرىنە تارتۋعا جول بەرىلمەيدى» دەگەن زاڭ تارماعى ءبىزدىڭ تالاپتارىمىزبەن تولىقتىرىلۋىن ءارى ناقتى كۇشىنە ەنۋىن سۇرايمىز.
ءومىر شىنىبەكۇلى،
شىمكەنت قالاسىنداعى ا.س.ماكارەنكو اتىنداعى
№41 مەكتەپ-ليتسەيدىڭ تاريح ءپانى مۇعالىمى،
قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى;
ايزات راقىشەۆا،
الماتى قالالىق №156 مەكتەپتىڭ مۇعالىمى،
«قازاقستان-زامان» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى;
مولداعالي ماتقان،
جازۋشى، اكادەميك، قوعام قايراتكەرى;
گەرويحان قىستاۋباەۆ،
قوعام قايراتكەرى، ماتەماتيك;
مارال داديەۆا،
قاراعاندى قالاسى،
قازاق ءتىلىن دامىتۋ ورتالىعىنىڭ مامانى;
حۋرمەت نۇرسولتان،
اقمولا وبلىسى، تسەلينوگراد اۋدانى
№ 10 ورتا مەكتەپ مۇعالىمى;
يسابەكوۆا گۇلنار اجداروۆنا،
قىزىلوردا قالاسى،
اعىلشىن ءتىلى مۇعالىمى، حيميا-بيولوگيا باعىتىنداعى نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ زەينەتكەرى;
بەيساليەۆ وماربەك سارسەنبايۇلى،
تاراز قالاسى، دوستوەۆسكي بۇرىلىسى 5-ءۇي، 39-پاتەر
زەينەتكەر;
مەيىرجان تەمىربەك،
تارباعاتاي اۋدانى
نۇرسەيىتوۆا مارجان جۇماعازىقىزى،
قوستاناي وبلىسى، قوستاناي اۋدانى تسەلينىي كوشەسى، 23-ءۇي
شيشكين ورتا مەكتەبى ۇستازى;
عابيدەن جاكەي،
ع.مۇسىرەپوۆ قورىنىڭ توراعاسى;
تولەكوۆا ماريا،
ەڭبەكشىقازاق اۋدانى،
ماتەماتيكا ءپانى مۇعالىمى;
تەمىران جانبوتا،
اقمولا وبلىسى، شورتاندى اۋدانى
تاريح ءپانى مۇعالىمى;
نۇربولات وتەگەنوۆ،
ىرعىز اۋدانى
№ 1قازاق ورتا مەكتەبى مۇعالىمى;
ايتقوجا فازىلوۆ،
قاراعاندى قالاسى
پروفەسسور;
قويگەلدينوۆا جازيرا نۇربەكقىزى،
شقو ءۇرجار اۋدانى، قابانباي اۋىلى
ب.مايلين ورتا مەكتەبى مۇعالىمى;
ەربول راحپانوۆ،
جامبىل وبلىسى، مويىنقۇم اۋدانى، مويىنقۇم اۋىلى،
ايماۋىتوۆ كوشەسى 15-ءۇي ،
قۇرىلىسشى;
بايدولدا ۋميرگۋل،
ەكىباستۇز قالاسىنىڭ №21 مەكتەبىنىڭ
ماتەماتيكا ءپانى مۇعالىمى;
ءƏدىلجان ورازبايۇلى،
شىمكەنت قالاسىنان.
ءادىلجان ورازبايۇلى،
شىمكەنت قالاسى،
ساۋدا ورتالىعى;
قول قويۋ جالعاسا بەرەدى.
P.S. مىنا حات ءبىزدىڭ بولاشاعىمىزعا جول باستايتىن بىردەن-ءبىر مۇمكىندىك بولۋى ىقتيمال. سوندىقتان حاتتى قاعازعا شىعارىپ الىپ حالىقتان قول جيناپ بەرسەڭىزدەر ەكەن. قول قويعانداردىڭ بارلىعى مۇعالىم بولۋى مىندەتتى ەمەس.
قول قويىلعان حاتتاردى مەنىڭ تەلەفونىما قوڭىراۋ شالۋ ارقىلى ماعان تابىستاي الاسىزدار. مەن سىزدەرسىز ەشتەڭە جاساي المايمىن. كومەكتەسەتىندەرىڭىزگە سەنەمىن!
ايمان ساعيدۋللاەۆا
بايلانىس تەلەفونىمنىڭ نومەرى:8 775 253 85 30
Abai.kz
پىكىر قالدىرۋ